Vísir - 07.10.1957, Síða 4

4
vism
Mánudaginn 7. október 1957
FRAMFARIR OG TÆKNI
Setja Bretar kjarnorkuhreyfit t
flugbát í tlíraunaskyni ?
Rolls Royce ■ smiðjurnar hafa smíðað
hreyfil, sem talinn er heppilegur.
Fyrir um það bil þrem árum
var í Bretlandi gerð tilraun með
smíði risaflugbáts, sem vóg um
140 smálestir. Voru byggðir þrír
flugbátar af þessari gerð. Það
ikom þó fljótlega babb í bátinn,
því engin hreyfill varð fundinn,
•er gœti lyft þessu risabákni.
Voru flugbátarnir þá lagðir til (
Ihliðar og hafði gamanið kostað j
brezka skattgreiðendur um 10'
rnilljónir sterlingspunda alls.
Undanfarið hafa Bretar verið
að brjóta heilann um smíði kjarn
orkuknúinna flugvéla og hefur
nú komið í ljós, að sennilega má
nota risaflugbátana, sem mis-
heppnuðust, til þessara tilrauna.
Kjarnorkuhreyfiil yrði hinn eini
■orkugjafi, sem mundi geta hafið
þá til.flugs.
A fhigl árum saman.
Nú hafa tvö brezk fyrirtæki
hafizt handa um þetta verk og
gert það án allrar aðstoðar frá
þvi opinbera, því þau hafa óbil-
andi trú á tilrauninni. Ef það
neppnast, að smíða flugvél, sem
knúin er af kjarnorkuhreyfli
mundi hún geta verið á flugi ár-
um saman, ef svo bæri undir, án
þess að taka eldsneyti.
Nú vill einnig svo til, að Rolis-
R.oyce verksmiðjurnar hafa smíð
að kjarnorkuhreyfil fyrir flot-
•ann, sem talið er að mundi reyn-
Tel - Autograph.
Fárið er að nota nýtt tæki til
,að flytja handskrifuð boð og orð-
;sendingar innan húss og milli
staöa í hinúm risastóru verk-
.smiðjum, liótelum, bönkurn og
tflutningatækjum í Bandarikjun-
'Um. Eru þetta senditæki og mót-
"tökulæki og geta verið allt að 50
"tæki í einu kerfi og mundí iafr.- j Danlr hafa fundi'5 unp hjól-
•vel ekki vora vanakvæði & þvi barðflhíjf, sem á að verja hjól-
•að f jölga þeim. l alið er aö þetta barðana sliti af núning, t.d.
Jétti mjög á simakerfinu og þcgar eklð cr upp að ganj-
ihraði allri afgreiðslu.. Sendi- og stéttarbrún. Stúlkan á mynd- j
móttökutækin geta verið dreifð inni er mcð tvær lilífar, scm
yfir all stórt svæði, þar sem þau gerðar eru úr 1 mm. þykku
draga allt að 2Ó km. j gúmi. I
ast heppilegur til að knýja flug-
báta þá, sem áður voru nefndir.
Ekki verður þó byrjað á því að
setja hreyfil þenna i flugbátinn,
heldur verður fyrst smíðaður
kjarnorkukljúfur og hann settur
um borð í flugvél, sem knúin er
af venjulegum hreyflum. Er
þetta gert til þess að fá fyrst
reynslu fyrir því, hvernig koma
skuli fyrir þeim biýeinangrun-
um, sem nauðsynlegar eru utan
um kjarnorkuhreyfil, svo hahn
verði ekki hættulegur áhöfn
flugvélarinnar eða farþegum.
Bandaríkjamenn langt
komnir.
Bandarikjamenn hafa verið að
gera tiiraunir með einangrun
kjamorkukljúfs í flugvélum und-
anfarið og notað B-36 sprengju-
flug við tilraunirnar. Talið er að
Bandaríkjamenn séu búnir að
fullkomna svo búnað ailan, að
þeir muni senn geta sent fyrstu
kjarnorkuknúnu flugvélina á
loft.
Flugvélamar og hraðinn.
Mý iosunar- og Meðslutækí.
Armbaadsúr með
eigin aflvaka.
Ameríkumaður einn hefur
fundið upp og fengið einkaleyfi
á armbandsúri, sem er sjálfvirkt,
þ. e. a. s. dregur sig upp sjálft.
Svipuð úr hafa að visu verið
búin til áður, en þetta er að
því leyti talið fullkomnara en
fyrri gerðir, að það framleiðir
sjálft það rafmagn, sem knýr
það og hleður litinn rafgeymi,
sem i þvi er. 1 því er rafmótor,
sem framleiðir rafmagnið. Er
það einskonar fjöður, sem knýr
mótorinn um leið og stríkkar
eða slaknar til á henni af hreyf-
ingum^mannsins, sem úrið ber.
Raímagnið hleðst svo fyrir í raf-
geyminum.
Kostir þessa sigurverks um-
fram eldri gerðir eru fyrst og
fremst þeir, að í staðinn fyrir að
rafhlaðan í eldri gerðuhúm er
„þurrabatterí" allfjTirferðar-
rnikið og endast ilia, nýtist hin
nýja tegund rafgéymis betúr og
endist jafnvel i mörg ár. Þá
getur þetta úr gengið vikum
saman þótt maðurinn leggi það
fiíá sér, en gamla gerðin stanzar
eftir fáein dægur, ef það er
ekki hreyft.
Þrátt fyrir það, að einkaleyfi
hefur fengist á uppfinningu þess-
ari háfa elcki verið gerðar ráð-
stafanir til að íramleiða það í
stórum stil enn sem komið er
svo vitað sé.
Allt, sem stendur í sambandi
við flugferðir, miðast við hraða
og það verður alltaf að auka
hraðann. Það getur tekið langan
tima að hlaða eða losa stóra
flugvél, sem getur stundum haft
fleiri smálestir af allskonar varn-
ingi innanborðs auk allt að
hundrað farþega. Til þess að
ráða bót á þessu hafa verið
tekin í notkun í Bandaríkjunum
ný tæki og er nú hægt að losa
Nýjung í hraö-
© Ueggja á sæsíma milli Frakk-
lands og Bandaríkjanna (2200
sjómílna leið) og hefni' verið
samið við Dsubmarine Calb-
MatvæSi so&te og
fryst s'ém.
Erlendis er nú víða farið að
selja soðin matvæli hraðfryst.
— Við þekkjum hraðfrystan
fisk eða fiskflök, en hingað til
hefur fiskurinn verið frystur og
fyrst soðinn þegar hann kemur
hraðfiystur á eldhúsborðið. Það
hefur komið i ljós, að engin
vandkvæði svo teljandi sé eru á
því að hraðfrygta soðiii matvæli.
Þetta gildir hvort heldur um er
að ræða kjöt- eða fiskrétti. Hins-
s’egar eru vandkvæði á þvi að
hraöfrysta egg eða rétti úr eggj-
um. Ávexti og grænmeti má
hinsvegar hraðfrysta og jafnvel
sjóða áður, ef það á annars við
um þá rctti.
Sumstaðar erlendis eru nú
komnir í notkun sjálfsalar, þar
sém menn geta lævpt allskonar
fisk- eða kjötrétti. eða grænmeti
og ávexti, sem búið er að sjóða
eða matreiða að fullu, en hafa
síðan verið hraðfryst. þeir geym-
ast því óskemmdir urn langan
tíma óg þar sem þeir fást fyrir-
varalaust í slikum sjálfsölum
geta húsmæður eða eínhleyping-
ar afiað sér þeirra og þurfa
þá aðeins að hita þá upp þegar
heim kemur og reynast slíkir
bles“ í Erith, Iient, Englandi i réttir hið mesta lostæti, þar sem
iim framlciðsín á símanum I þelr tapa engu af bragði sínu.við
Umsamin greiðsla er 3 millj. i þennan tilbúning eða við geymsl-
stdp. | una.'
risaflugvél, sem flytur farþega,
farangur þeirra, póst og allskon-
ar varning, á fjórum mínútum,
Venjulega mundi þetta hafa
tekið 20 til 30 minútur og það
þótti alltof langur. tími. Þessi
upp- og útskipunartæki hafa
verið reynd af United Airlines
flugfélaginu.
1 staðinn fyrir að losa flug-
vélina þar sem hún stendur á
vellinum, og aka að henni heilli
halarófu af vörubílum eða drátt-
arvélum með vagna, er hún nú
tekin inn i stórt skýli. Þar erú
allskonar lyftitæki færibönd og
margskonar annar búnaður, sem
grípur varninginn og kemur hon-
um frá á svipstundu. Farþeg-
arnir stíga út á pall, sem er í
sömu hæð og dyrnar á flugvél-
inni og meðan þeir eru að ganga
niður af pallinum er farangur
þeirra flokkaður og stendur
reiðubúinn til afhendingar um
leið og }>eir koma niður á
jörðina.
Vasaviðtæki.
Nú hefur tekist að búa til svo
fyrirferðarlítið viðtæki, að það
er hægt að hafa það i vasanum,
Stærðin er 3x5 tommur og rúm
tomma á dýpt. Þetta byggist
á því, að notaðir eru „transist-
ors“ í staðir.n fyrir lampa í við-
tækið og eru þeir ekki stærri
en baun. Eru þeir gerðir úr
málminum geranium, og er hann
í plasthylki. Ox’kan fæst úr ör-
lítilli rafhlöðu, sem auk þess
endist möi’gum sinnum lengur
en venjuleg rafhlaða. Tækið
notar mjög litia' raíorku.
© Miklar breytingar hafa verið
grerðar á samyrkjubúskapar-
fyririvonúilagi í kínverska al-
þýðulýðveldinu. Vfirleitt er
miðað að smærri samyrkju-
búiim en áðnr.
@ Rússar tilkynna, að jK’ir hafi
tekið í notkun nýja gerð
þrýstiloftsfarþegaflugvélar.
Ilún hefwr 4 UreyfJa og getur
fiutt 100 .farþega og er köil-
uð „Iiálfbrúðir TU-104".
:hóii“.
Fjöldi sagna, sumar falieg-
-ar, aðrar ljótar, hafa verið
;sagðar um hin fui’ðulegu fiski-
mið, er nefndust ,,Silfurkist-
urnar“.
Haustið 1850 voru fjórir
Brixham-togarai' að viðum á
IDogger Bankanum, er þá voru
hin ágætustu fiskim. Fiskur var
.svo mikill, að þeir dvöldu
þarna lengur en varlegt var;
skall þá á þá óveður mikið, svo
að þeir hröktust um Norðursjó-
inn og vissu ekki gerla hvert þá
bar.
Þegar lygndi, kojnu þrjú
•skipanna með erfiðismunum til
Scarborough, með segl öll í
henglum. Nokkrum dögum
seinna kom fjórða skipið í höfn.
Botnvarpa þess hafði rifnað í
hengla, en margir ljómandi
vænir sólkolar voru fastir í því
sem eftir var af möskvunum.
Dalur sólkolanna.
Með því að styðjast við sjó-
kort, er þeir fengu léí hjá skip-
stjóra á briggskipi, mældu hin-
ir fjórir togaraskipstjórar út;
staðinn, sem f jórða skipið var á,
þegar ofviðrið skall á. Þannig
fundust hinir djúpu, þröngu
neðansjávardalir, þar sem sól-|
kolarnir lifðu í, að því er virtist
í ótæmandi mergð.
Önnur saga um Silfurkist-
urnar segir frá því, að togara-
skipstjóri frá Ramsgate, Will-
iam Sudds að nafni, hafi fundið ^
þær.af slysni 1834, þegar hann
fékk í einu togi meira en fjögur
þúsund sólkola 5—6 pund á
þyngd.
'Svo mikill uppgripaafli var
á Noi’ðursjávarmiðunum, að
fiskimenn frá Brixham og
Barking fóru að flytjast til
Hull og Grimsby og stuðluðu
þannig' að uppgangi þessara
tveggja aðalfiskihafna Eng-
lands. Brátt fóru stórir flotar
traustrá segl-togara að skafa
Ncðursjóinn.
Fyrir hvei jum flota var yfir-
skipstjóri eöa „aðmíráll1. Fræg-1
astir i'lotanna voru hinir „Stutt-
bláu“, „Vighaninn11 og „Rauði
krossirm“, er nefndust eftir,
veifum þeim eða smáfánum, er
þeir höfðu við hún.
A þessum dögum uppgripa-
afla veiddu togararnir í félagi, j
þahnig að hvert skip sendi afla ‘
sinn jafnóðum með opnumj
róðrarbátum yfir í hraðskr.eiðar
seglsnekkjur, er fylgdust með
flotanum. Þegar snekkjúrnari
höfðu fengið svo mikinn farm, j
að viðunanlegt þótti, var siglt
til næstu hafnar, en þaðan 'var
fiskurinn sendur til Billings-
gate í London með hraðvögnum,
er hestar voru látnir skiptast á
um að draga á harðahlaupum.
Samkeppni milli flotanna
var mjög áköf. Vegna hins tak-
markaða lestarrúms hraðsnekkj
anna, og þ'éss hve nauðsynlegt
var að koma fiskinum á markað
áður en hann skemmdist, leiddi
þessi keppni til eilífra árekstra.
Af þessu sköpuðust vand-
ræði. Opnum róðrarbátum var
róið viijandi hvorum á annan
og áhafnirnar börðust með
hnefum, árum og bátshökum,
kolamolum og g.rjóti úr kjöl-
festunni. Váiynd veður stuðl-
uðu einnig að manntjóni. Fing-
ur og limir mörðust, . bátum
hvolfdi og menn drukknuðu,
en samt héít kapphláupið áfram
dag^ bg nótt og skipin toguðu
oft hættulega nálægt hvért
öðru.
Þetta flotafiskifyrirkomulag
leiddi eitt sinn til sorglegra at-
burða og milliþjóðamálarekst-
urs.
Um miðnsetfi, 22. okfóBer
1904, 'var Víghanaflotinn frá
Hull, undir stjórn Carrs „að-
míráls“, að hipum kerfisbundnu
veiðum flotaskipulagsins 200
sjómíiur nörðaustur af Spurn-
höfða. Allt í einu beindi einn
skipverja á togaranúrrt ,,Bass-
ein“ athygli skipstjórans að
þyrpingu stórskipa, er nálguð-
ust á mikilli ferð.
| „Hgrskip“w sagði skipstjórinn
hirðuleysislega og sneri sér aft-
ur að því verkefni, sem starfað
var að.
Naumast lxafði hann sleppt
orðinu, er .le.itarljósum var
beint á skipið frá hinunr ó-
kunnu skipum. Þetta var floti
fj.ögurra herskipa, sem rann
framhjá á fullri ferð, svo að
, togararnir rugguðu ákaft í
stafnöldunum. Á eftir þeim
komu önnur fjögur í sömu
Framh. á 9. síðu.