Vísir - 23.12.1957, Qupperneq 3

Mánudaginn 23. desember 1957
Vf SIR
Teddy" Roosevelt forseti taldi sig
vera í ætt við Gísla Súrsson.
Sagt frá kynnum Vestur-íslenzka listmálarans
imile Walters og Theodores Roosevelts.
Vesturíslenzka blaðið Lögberg-
skýrii’ nýlega frá því að undir-
búningur sé hafirin að hátíða-
höldum í minningu þess að á
næsta ári er öld liðin frá fæð-
ingu Theodors Roosevelts Banda
ríkjaforseta. Hefur verið gefið
út sérstakt rit varðandi tmdir-
búning, en í því riti er ni. a.
mynd af málverki eftir Vestur-
íslenzka listmálaran Eniile Walt-
ers.
Lögbergsgreinin skýrir einn-
ig frá kynnum þeirra Roosevelts
og Emile Walters og sameigin-
legum áhuga fyrir Islendinga-
sögunum. Greinin er orðrétt á
þessa leið:
Þann 27. okt. 1958 verða liðin
hundrað ár frá fseðingu Theo-
dore Roosevelt, hins mikilhæfa
Bandarikjaforseta. Hefur þegar
verið hafinn undirbúningur til
þess að minnast hans ámarg-
víslegan og virðulegan hátt
strax og afmælisárið hefst. Lög-
bergi barst nýlega bæklingurum
ráðagerðir nefndarinnar. Verð-
ur meðal annars lokið við listi-
garðinn, Theodore Roosevelt
Memorial Park, í Norður-Da-
kota, en hann er á svæðinu þar
sem Roosevelt fékkst við gripa-
rækt á yngri árum og varð for-
ingi í því að koma á lögum og
reglu í þessum nýbyggðu North
Dakota Bádlands.
Emile Walters listmálari hef-
ur gert málverk af þessum
fornu bækistöðvum Roosevelts
og prýðir mynd af þvi málverki
þennan bækling. — Emile Walt-
ers var frá barnæsku mikill að-
dáandi Theodores Roosevelts.
Árið 1917 var hann eystra að
læra hjá Louis C. Tiffany; hafði
fengið námsstyrk til þess. Þá fór
hann að mála umhverfi Saga-
more Hill, en þar var þá heimili
Roosevelts fjölskyldunnar. Einn
daginn komu Roosevelts hjónin
til hans þar sem hann var að
Niðursoðnir ávextir
Ananas, perur,
ferskjur, apríkósur
Nýir ávextir:
appelsínur, grapealdin,
sítrónur (sunkist)
þurrkaðir ávextir.
Þingholtsstræti 15.
Sími 17283.
Ananas
tvær tegundir.
Ferskjur,
perur og
blandaðir
ávextir í dósum.
Söluiurninn
í Veltusundi
Sírai 14120.
mála. Hinn ungi málari, sem var
fremur feiminn i þá daga, féll
næstum í stafi við óvænta ná-
vist þessa áttrúnaðargoðs síns.
„Hvaðan ert þú, drengur
minn?“ spurði Mr. Roosevelt.
„Norður Dakota.“
„Norður Dakota, þetta land
afskaplegra sumarhita og níst-
andi vetrarkulda — kjarkmikils
fólks, sem aldrei lætur bugast.
Hverjir voru foreldi'ar þínir?“
„Þau voru innflytjendur frá
Islandi. Eg var fæddur í Winni-
peg, en fluttist til Norður Da-
kota barn að aldri eftir að faðlr
*
minn dó.“
„ísland! ísland! Land forn-
sagnanna. Hefur þú lesið þær?“
„Já, ég er sérstaklega hrifinn
af Grettis sögu.“
„Það er ég lika, en mér þykir
þó sérstaklega vænt um hinn
frækna, ^stýriláta marin, Gisla
Súrsson, ég held ég sé eitthvað
í ætt við hann.“
Emile Walters málaði mikið
umhverfis Sagamore Hill þetta
haust; Mrs. Roosevelt settist hjá
honum með prjóna sína, þar
sem hann var að mála; lagði hon
um mörg góð ráð og talaði í
hann kjark að ryðja sér veg á
listasviðinu. Eitt kunnasta mál-
verk hans er frá þessu tímabili,
„Roosevelt’s Haunt — Early
Autumn", sem nú hangir í Nati-
onal Fine Arts Coilection, Smit-
hsonian InStitution, Washington,
D. C. Tuttugu árum síðar 1937
málaði hann fyrrgreinda mynd,
sem nú prýðir bæklinginn um
aldarafmæli Theodore Roose-
velts.
Til gamans má geta þess, að
K. N. gaf Emile Walters Grettis
sögu þegar hann var barn í
Garðar. Var K.N., sem kunnugt
er, mjög barngóður. Minnist
listmálárinn hans jafnan með
miklu þakklæti og virðingU.
Þetta var fyrsta bókin, sem
hann eignaðist og lærði hann af
henni islenzku, las hana spjald-
ana á milli þar til hann kunni
söguna næstum utanbókar. Var
þvi engin furða þótt hann fengi
mikið uppáhald á söguhetjunni
Gretti, og væri oft að leika hann
sem barn, eins og svo margir
íslenzkir drengir hafa gert sið-
an þetta listaverk var fært í let-
ur. Hafði kynning hans af þess-
um tveimur hetjum, Gretti Ás-
mundarsyni og Theodore Roose-
velt, heillarík áhrif á listaferil
hans.
Græniendingar eiga ekki
Grænland
Rí'kissjéður öana teiur si-g
eiga iandið.
Fyrir fáum dögum síðan lýsti
danski Grænlandsráðherrann,
Kai Lindberg því yfir í danska
rikisþinginu, að danski ríkis-
sjóðurinn ætti alla „jörð“ á
Grænlandi, þ. e. ætti allt Græn-
land, vötn þess og ár og sjóinn
eins langt út og hann tilheyrir
landinu, öll náttúruauðæfi
Grænlands og öll verðmæti
vegna afstöðu eða hnattstöðu.
Þetta er ekki nein ný bóla,
heldur er þetta yfirlýst og
framkvæmt sjónarmið dönsku
ríkisstjórnarinnar um marga
áratugi, eða eins langt aftur í
tímann og ég hefi fengið rakið.
Grænlendingar eiga þannig
hvorki strá eða stein á Græn-
landi, landinu, sem þeir búa á.
Allar námur og öll auðæfi,
er finnast á Grænlandi, eru því
strax eign danska ríkissjóðsins.
Það gildir alveg einu, hvort það
er leiðangur frá Danmörk, sem
finnur námurnar, svo sem t. d.
blýnámuna í Grænlands-
óbyggðum, eða það eru Græn-
lendingar, sem hafa fundið þær,
svo sem kryolitið (íssteininn),
er gefið hefir danska ríkis-
sjóðnum tugi milljóna króna
n i..1