Vísir - 05.02.1958, Síða 11

Miðvikudaginn 5. febrúar 1958
VfSIK
11
StofneiMÍiiw vqp 16, ©m
issiegi.fi -er'is- nú as-snra
tii ff<SSB°S2SgB&U2' heÍÍr 1v&2'i&
í&B'SBSísiisgB' (>ela rarís£z»rtttMðwr
í 32 ess'.
Hálf ökl er nú liðin síðan bak- Stofnim félajsms.
arasveinar hér á landi bundiut j Árið 1908 var svo komið, að
samtökum og síofruiðu „Bakara- | bakarasyeinar töldu sig ekki
ineistarafélag' fejands", til að | geta unað við þau kjör, seni þeir
vinna að franiförum í iðn sinni i höfðu sætt, og ákváðu að fara
og' bættiim kjörum sjálfra sin. I fram á nokkrar umbætur á
Lengi framan af var ekki þeim. Þá vann hér danskur
neinn félagsskapur með bökur-
um hér á landi. Fyrsta reglulegt
brauðgerðarhús á íslandi var
stofnað í Reykjavík árið 1834 af
P. C. Knudtzen stórkaupmanni.
Forstöðumaður brauogerðar-
hússins var danskur bakari,
Tönnies Daniel Bernhöft. Eign-
aðist Bernhöft síðar brauðgerð-
arhúsið, er jafnan var við hann
kennt og kallað Bernhöftsbak-
arí.
Er kom fram um 1870 tóku
íleiri brauðgerðarhús til starfa,
bæði hér í Reykjavík, á Akur- Þmgholtsstræti 9
eyri og á ísafiröi. Fyrstu lærðu raundar bakarasveins Guðmunds
bakararnir voru danskir menn.! sonar- Var Það hinn 5 íobrúar
sveinn, P. O. Andersen að nafni,
sem íu- heimalandi sínu var van-
ur samtökum og kunni að meta
gildi þeirra. Hvatti hann félaga
sina tíl að hefjast handa og
koma á varanlegum félagsskap,
sem hefði að staðaldri vakandi
auga á kjörum stéttarinnar.
Brýndi hann þörfina á slíkum
félagsskap fyrir stéttarbragðrum
sínum, og tókst að vekja hjá
þeim þann áhuga á málinu, að
þeir réðust i félagsstofnun.
Stofnfundur var haldinn í
heimili Guð-
Árið 1884 Jauk fyrsti íslenzki
bakarasveinninn próíi, og eftír
það tók íslenzkum bökurum að
smáfjölga, en þeim erlendu
sveínum, sem hingað komu,
fækkaði að sama skapi.
Lengi vel framan af var ekki
neinn félagsskapur með bökur-
um hér á landi. Þar eð stofnend-
ur elztu brauðgerðarhúsanna
voru nær undanteknmgarlaust
erlendir menn, fylgdu þeir svip-
tiðum venjum um kjör bakara-
sveina og nemenda og tiðkuðust
í Danmörku á 19. öld, áður en
danskir bakarasveinar hófust
handá og stofnuðu stéttarfélag
sitt. er ekki varð fyrr en 1892.
Allt fram yfir aldamót voru
kjör bakarasveina hér þau, að
þeir höfðu fæði og húsnæði hjá
húsbændum sínum og fast viku-
kaup, 10—12 krónur. Vinnutíma
höfðu þeir engan ákveðinn, held-
ur urðu þeir að vinna hvenær
sem húsbóndi þeirra taldi sér
henta, hvort heldur var á nótt
eða degi, helgurn eða rúmhelg-
um dögum. Og þó að sambúð
bakarameistara og sveina mætti
yfirleitt teljast góð, voru kjör
sveinanna með þeim hætti, að
þeir gátu aldrei um frjálst höf-
11908. Stofnendur voru 16 talsins.
1 A íundinum var lagt fram og
samþykkt frumvarp til laga fyr-
jr félágið, er Pétur G. Guð-
ipundssoh, síðar fjÖIritari, hafði
hjálpað bakarasveinum til að
semja.
Félagið hlaut nafnið „Bakara-
sveinafélag Islands", og var til-
gangur þess „að efla og vemda
velllíðan og hagsmuni manna á
íslandi, er bakariðn stunda,
halda uppi rétti þeirra gagnvart
vinnuveitendum og öðrum stétt-
um að svo miklu leyti sem imnt
er og tryggja bökurum sæmi-
lega lifsstöðu í framtiðinni. Enn
fremur að styðja af megni að hefir verið í meðallagi, 4—6
Ö11.U þvi. sem lýtur að fullkomn- lestir. í gær fékk vélbáturinn
un og framförum í bakpraiðn." jÁsbjprn, skipstj. Guðmundur
Fyrstu stjórn félagsins skip- Gíslason, 10 lestir.
Ekknasjóð og Sjúkrasjóð. Eign
sjóða þessara nam i árslok 1956
um 380 þús. kr. samtals, og er
það eigi litið, þar eð félagið hef-
ur jafnan verið fremur fámennt.
Félagsmenn eru nú um 50. Á
síðastliðnu ári greiddi Styrktar-
sjóður 91 þús. kr. mest vegna
verkfallsins, en það var um 45
þús. kr. meira en heildartekjur
sjóða félagsins námu á árinu.
Eign sjóða félagsins nú er þvi
um 335 þús. kr.
Stjórn.
Þessir menn hafa lengst gegnt
formannsstörfum í íélaginu:
Guðmundur B. Hersir, samtals í
15 ár, auk þess varaformaður í
I raeiaíSagi
íyrir vestan.
Isafirði, 31. jan.
I dag lauk hér vélstjóranám-
skeiði, sem Fiskifélag íslands
liefur haldið nær undanfarna
fjóra mánuði. Nemendur voru
12. Stóðust þeir allir próf.
Hæzta einkunn hlaut Gísli
Gíslason frá Mýri á Snæfjalia-
strönd 44% stig.
Aðalkennari og forstcðu-
maður námskeiðsins var Guð-
mundur Þorvaldsson vélfræð-
ingur. Auk hans kenndu Guð-
mundur Árnason kennari ís-
lenzku, Júlíus Helgason raf-
virki rafmagnsfræSi og Ragn-
ar Ásgeirsson héraðslæknir
Hjálp í viðlögum.
Nemendur fengu auk þess
íilsögn í meðferð talstöðva og
dýptarmæla.
Aflabrögð.
Síðustu þrjá daga hafa allir
vélbátar héðan sótt sjó. Afli
Spaak fór fýEuför til Bonn.
uBa&i't sesB2SIk&iftsMsRtBýJ 3 gi&ÍÍBB MSs'í^égi
fjárhagsári upp kostnað við'
brezka herinn í Þýzkalandi.
Samkomulag náðist í sama máli
í fyrra, er um það hafði verið
rætt fram og' aftur lengi. Lét
þá Bonnstjórnin undan, þar
sem liún taldi varnir ekki ör-
uggar, ef Bretar fækkuð að
mun í her sínum í V.-Þ. Bretar
áfoi'nia enn fækkun, en telja
sig standa jafnvel að því til
varna. Og þeir telja það sann-
girniskröfu, að V.-Þ. gréiði
umræddar 50 rnillj. stpd.
í
j Sumir fréttaritarar eru
þeirrar skoðunar, að þar sem
; vestur-þýzki herinn sé nú að'
eflast, hafi það sín áhrif, og e.
t. v. hafi Vestur-Þjóðverjar, og
jafnvel Frakkar líka, mestan
áhuga fyrir því, að Bandaríkin
hafi áfram lið á meginlandinu.
í því sé ein mesta tryggingin
fyrir, að ekki komi tii styrjald-
Einn af fjárhagsmálaráðu-
nautum Spaaks varð eftir í
Bonn. Tekið er fram, að um-
ræður hafi verið vinsamlegar.
Henri Spaak framkvstj. NA-
varnarbandalagsins er kominn
aftur ti'í Parísar frá Bpnn, eftir
árangurslausar sanikomulags-
uinleitanlr deilu Brctlands og
Vestur-Þýzkalands.
Brezka stjórnin krefst 50
millj. stpd. framlag á næsta
17 ár, Stefán Sandholt, 7 ár, Guð
mundur R. Odclsson, 7 ár, Þor- .
gils Guðmund.sson 5 ár, Theodór
Magnússon. 3 ár, aðrir skemur.
Aðrir, er lengst hafa átt sæti
i stjórn, eru þessir: Guðmund-
ur Bjarnason, 14 ár, Þórður Kr.
Hannesson, 12 ár, Alíreð Antons
son, 9 ár, Hjálmar Jónsson, 7 ár,
Árni Guðmundsson, 6 ár, Ágúst
Pétursson, 5 ár, Stefán Ó. Thord
arsen, 5 ár og Geir Ólafsson, 5
ár. — Jón Árnason hefur verið
varaformaður félagsins síðast-
liðin 10 ár.
Núverandi stjórn: Guðmund-
ur B. Hersir, formaður, Baldur
Guðnumdsson, ritari, Alíreð Ant-
onsson, gjaldkeri, Albert Ólafs-!
son, fjármálaritari, Jón Árnason
varaformaður.
uðu þessir menn: Sigurður A.
Gunnlaugsson, foiTnaður,. Krist-
ján P. Á. Hall, ritari og Ki’isjinn
Þ. Guðmur.dsron, gjaldkeri.
Hæsti bátur með afla í janú-
ar er vélbáturinn Guðbjörg,
skipstj, Ásgeir Guðbjartsson,
alls um lOO lestir.
Aflinn hefir almennt verið
meira keiluborinn en áður hefir
þekkzt um þetta leyti árs.
Einnig hefir aflast talsvert af
lóskötu.
Einarsson
Ilelztu verkefni.
Höfuðverkefni Bakarasveina-
félags Islands hefur að sjálf-
sögðu verið það, að halda uppi
réttindum félaganna og gæta
hagsmuna þeirra á annan hátt. :
Eitt hið fyrsta verk félagsins : e*^ar
uð strokið og var nær ókleift að var að ^íósa nefnd manna til . ^ Guðfinnur
koma sér upp heimili. Bætti það ÞPSS að íara a fund bakai'ameist- . en u muu
litið úr skák, þó að kaupiö ara og semja við þá’ um lengd ram °§ u. mundur
nokkru eftir aldamótin hækkaði vhmutíma, kaupgjaM, kjör bak- fosmundsscm formaðnr hafa
lítið eitt, upp i 15 kr. á viku. jaranema o. fl. C-ekk i þófi fram- ei& ve b’ Gul1 ÚXa fí®
jan af 'að fá meistara til að- við- j ^11 id lækjuveiða. Ei batui-
urké'nna félagið sem samnings- jinn beSai byrjaðut \ eiöai.
«T"“"............
Lausn .á leyniiögrcgluþrant;. 'fyrsti samningur sveina felags- v e-ðai i Isafjatðaidjúpi. Hafa
’uiciojp jba unq ins við rr.sistara giidi 14. mai
ua jnge icpie ‘euujíii |i; umun 1308 og giiti nokkur næslu' árin.
-puoxi n JiujipjðjqjT’ui go nui í fyrstu var honum trúlega fylgí,
-fspfjq b ii-'ástj jbS Smutg 'ub cn þá er kom frant á áríð 1911
-pun uibjj ýrgPis uipuaq .inuuo tók að færast deyfð yíir félagið.
■BjsirJtui gecj i oe igjðq grs Gengit þá ýmsir bakarameistar-
þjioqs igjqq unq ja 'umungqq
ge jeputurapj njoA jeuumiinjs Sjóðir
NAUBUNSARUPPBOÐ
verður haldið að Hverfisgötu 115, hér í bænum, (Gasstöð-
inni), fimmtudaginn 6. febrúar n.k. kl. 1,30 e.h. eftir lcröfu
tollstjórans í Reykjavík o. fl. Seldar verða eítirtaldar
bifreiðar:
R-337, R-1153, R-1377, R-1513, R-2217, R-3376, R-3399,
R-3653, R-3671, R-3354, R-4030. R-4583, R-5568, R-5791,
R-5923, R-6013, R-6688, R-7098, R-7109, R-7393, R-7349,
R-7441, R-8108, R-8148, R-8510, R-8683, R-8773, R-9020,
lt-9639, R-1367.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Bergarfógetinn í Reykjavík.
iilliHIHIIIiillllllliÍilliillHIIIIIHIIiililillHlllíliHilHilllHlillltlll
Leynflögreglu^raut dagsins.
Sjálfsmorð eða....
lilli
aöila, en þó íó' ; það. Óðláðési' Ails stunda nú sjö bátar rækju-
fyrsti samningur sveinalélags-.
þéir aflað vel síðan veiðar
hófust í desember, og mikil at-
vinna verið í rækjuverksmiðj-
unum hér á ísafirði.
Rækjuveiðarnar frá Bíldu-
dal hafa líka gengið vei.
\puðH 'gigjðqjoq t uut uioq
Einhver merkasti þátturinn í
uueq go giaj uin ngæj sb qjoui starfsemi Bakarasveinafélagsins
«m jba jaq Qe tssta Ampjo^ inn á við eru sjóðstofnanir þess.
Alls hefur félagið stofnað fjóra
■muMiiniwmiM sjóði: FélagaBjóð, Styrktarsjóð,
Talsverð levsir ,
hefir v -c’ið hcr. ves'.ra undaa-
farna daga, Viða í svoitum hér
við Djúp eru sæmilegir hagar
fyrir sauðfé.
Arn
— Ann .... Ó, Ann, hrópaði
Rudolph Shepard og starði á
konu sína. — Hún framdi sjálfS-
morð. ■ Christofer Newcome,
vinnuveitandi hans, heyrði
hrópið og þaut út í starfs-
mannahúsið. Koddinn, sem
höfuð Önnu hvíldi á var roðinn
blóði, sem streymdi úr kúlugati
á gagnauga hennar.
— Láttu byssuna liggja
kyrra .... snertu ekki við
ncima, s-.igaði Ncweomc; ég
hringi í lögregluna.
— Náið i lækni, herra, bað
þjónninn.
— Það er ckki til neins. Hún
er dáin.
Þegar Kellev lögreglufor-
ingi og Forndey prófessor
komu á vettvang, fundu þeir
Rudolph á lcnjánum við rúm
Irdnu sinnar, grátandi.
— Hver fann hana? spurði
Kelley.
— Eg, herra rninn, snökti
hann.
— Eg skil ekkert
minni, hrópaðd Neweome, er
Kelley tók hana upp af rúminu.
— Þér munið, herra, að þér
kvörtuðuð yfir að hú væri ekki
í lagi? Eg tók hana upp í her-
bergið mitt til að laga hana.
Eg tók sandkorn undan gikkn-
um og gleymdi síðan að setjá
byssuna á sinn stað aftur.
Fordney tók eftir einkennis-
búningi þjónustustúlku og nátt-
kjól sem lá á stól við hliðina á
rúminu. Er hann tók upp á-
|breiðuna tók hann eftir rispu,
sem lá þvert yfir brjóst kon-
unnar. Hún -hafði aðeins farið
úr einkennisbúningnum og
skónum. Á handarbökum
beggja handa, sem þrýst var
að síðunum, voru litlir, dökkir
i marblettir.
Meðan Rudolph var að skýra
frá tilveru byssunnar, tók
ÍFordney eftir að Kelley varð
jþað ljóst að hér væri um morð
jað ræða, en ekki sjálfsmorð. —
Hvenær varð hepmn það
Ijóst? Lausn annars staðar í
blaðinu.
því
hvernlg .hún gat náð byssunni
!ll!i^l!Ii^iIiIiiflii!SliilHlllllli!Í8lillll!IIIIIBIBHI!illl!!|!I!|||K|fi