Vísir - 21.05.1958, Blaðsíða 3

Vísir - 21.05.1958, Blaðsíða 3
Micyikudagijnn 21. mai 1S58 vtsm £ncrrí bai tm kirkjtt. O Saga um það hvernig § draeimaa* verfta uppliaf @ og orsök að atliöfnum. Jakob Guðmundsson á Iíúsafelli er 85 ára gamall. Hefur liann dvaiið 60 ár á Húsafelli og hann kann frá mörgu að segja þaðan, gömlu og nýju, enda er hann fræðabru.nnur mesti og Iieí'ur stálminni. Hér segir liann frá því, hvernig draumfarir lians urðu orsök að athöfnum, hvernig kirkjugarðar og síðan kirkja er byggð vegna þess að ættfaðir hans, síra Snorri Björns- son á Húsafelli bað um það í draumi, en Jakob er fjórði maður frá Snorra. — Hefurðu nokkurn tíma séð draug, Jakob?, spurði ég öld- unginn Jakob Guðmundsson á Húsafelli, þar sem hann lá upp við dogg í'rúmi sínu og var að lesa í bók, sem mér sýndist vera galdraskræða. Kvað niður drauga, Jakob á Húsafelli er afkom- andí galdramanns, sem kvað nið- ur hvern drauginn á fætur öðr- um í svokallaðri draugarétt í Húsafellstúni. Ekki ber mönnum saman um fjöldann á draugun- iim, sumir segja að þeir hafi ver- ið um 30, sem Snorri Húsafells- klerkur kvað niður, en síðast heyrði ég að þeir voru orðnir 71 að tölu. Datt mér þá í hug að ef til vill' hefði Jakob kveðið þá síðustu 40 niður og ætlaði nú að komast að því sa.nna í málinu. — Draug! át Jakob eftir og dæsti. Sagðirðu draug? — Já, ég sagði draug, eða því skyldir þú ekki hafa getað séð draug eins og hann Snorri for- faðir þinn? | •— Eg trúi ekki á drauga, hefi aldrei séð draug og ætla mér ekki að sjá. Á hujdukoini fýrir vinu. — Trúirðu þá heldur ekki á neinn dularmátt eða óskynjan- leg öfi? — Það er allt annað mál. Eg , á kunningjakonu sem er álfkona. Og vegna draumfara minna er bæði búið að girða Húsafells- kirkjugarð og reisa kirkju af grunni, sem að vísu er enn i smiðum. — Jæja svo þú átt huldukonu fyrir vinkonu, Þá fer ég að skilja hversvegna þú hefur ekki dregið þig eftir þeim mennsku meyjum í lífinu. -— Aldrei hefur nú komið til ástaratlota okkar á milli, huldu- konunnar og min. En þetta er bezta skinn og hefur oft gert mér greiða. — Greiða? Hvernig má það vera? — Hún hefur stundum visað mér á kindur, hafi mig vantað eitthvað af fénu á kvöldin og f Húsafellskirkjugarði eru nokkrir legsteinar úr grjóti úr landareigninni og sumir fallega gerðir og skemnilega höggnir. Meira að segja Jónas Hall- grímsson fær eltki orða bundizt um það liversu smekklegur leg- steinninn yfir Grírni Jónssyni presti á Húsafelli er, en sá steinn er ævagamall, sennilega frá seinni hluta 17. aldar, því þá deyr Grímur. í Húsafells- garði eru m. a. legsteinar lir heimagrjóti yfir þá síra Snorra þannig sparað mér miklar göng- ur og leit. Hérna í Húsafellslandi er fjöllótt og giljótt, einu orði sagt erfitt smalaland og fé getur leynst lengi án þess það finnist. Hún vísaði á kindurnar. Einu sinni man ég eftir að huldukonan kom til mín að nóttu eftir að mig hafði vantað þrjár kindur þegar ég lét inn um íkvöld ið. Hún spurði mig hversvegna ég sækti ekki kindurnar upp í gilið. Þegar ég kom svo á fætur morguninn eftir, vai' komið út- synningsveður með svörtum élj- um. Þá fór ég upp í Bæjargil að leita kindanna eftir tilvísun huldukonunnar og þar voru þær. Eitthvað áþekkt þessu hefur oft komið fyrir og ég er henni þakk- látur. — Hvernig lítur þessi vinkona þín út? — Hún er frekar há og grann- vaxin, dökkhærð með miklar fléttur og toginleit í andliti. Oft klædd blárri kápu. Þessa visu orti hún eitt sinn þegar fundum okkar bar saman: Foldin Skrýðist rós við rós réttum hlíðar lögum. Kviknar tíðum Ijós við ljós lifs á blíðu dögum. Huldukonan fór með vísuna tvisvar og ég mundi hána þegar ég vaknaði. :—■ Veistu hvar hún býr? — Það heitir Litla skarð á svo- köliuðu Útfjalli, þaysem bústað- ur hennar er. — Hafa fleiri séð hana heldur en þú ? — Ástríður heitin, fyrrum hús- freyja á Húsafelli va-r eitt sinn fengin í draumi til þess að sitja yfir huldukonu í barnsnauð. Það var vist sama huldukonan, en þá Vár hún ung. Snorri biður um kirkju. :— En^hvernig er það með kirkj una á Húsafelli og drauminn? — Húsafell er svo sem kunn- ugt er gamall kirkjustaður og fullvist að kirkja var komin þar um árið 1200. Hún lagðist niður á fyrsta tug aldarinnar sem leið fáum árum eftir að séra Snorri Björnsson forfaðir minn dó, en hann var næstsiðasti prestur á Jakob á Húsafelli. Húsafelli. Nú hefur Snorri beðið um að kirkjan væri byggð þar að nýju. — Hvað segirðu! ‘ e>‘- búinn er að liggja ste.noauóur i ViÍtal fii JaM ^uÍmuhíÍMoH á tjúáatfelti. gröf sinni í hálfa aðra öld og eitt- hvað betur, er hann nú farinn að heimta kirkju? Sá er skrít- inn. — Já hann er oft búinn að koma til min I draumi, fyrst til þess að biðja um að kirkjugarð- urinn verði girtur og seinna til að fá þvi framgegnt að kirkja verði endurbyggð á Húsafelli. — Mér þykir þú segja tíðindi. Hefur verið orðið við bón séra Snorra? — Það eru mörg ár liðin frá því að girt var kringum kirkju- garðinn og það lét ég gera á: minn eigin kostnað. En nú er kirkjan í smíðum og hugmyndin er að gera hana að hinu fegursta og sérkennilegasta guðshúsi, enda þótt hún verði ekki ýkja stór. — Ekki byggirðu hana á þinn kostnað líka? V’nir ííúsafells leggjast á eút. i — Nei, til þess skortir mig fé. Annars myndi ég ekki horfa í aurinn. Eg er ýmist búinn að leggja í hana eða loía til hennar fé að upphæð 20 þúsund krón- um. Meira get ég ekki. Hinsveg- ar hafa ýmsir vinir Húsafells og m.a. margir afkomendur séra Snorra heitið fjárhagslegri að- stoð sinni. Fleiri mættu svo bæt- ast í hópinn. Listamaðurinn Ás- grímur Jónsson lagði fram hug- myndina um útlitið og fyrir- komulag kirkj ubyggingarinnar, en Halldór Jónsson arkitekt hef- ur síðan útfært hugmynd Ás- gríms og gert sjálfan uppdrátt- Frh. á 11; s. Jakob stendur við sáluhliðið á kirkjugarðsgirðingu þeirri, sem hann lét gera að beiðni síra Snorra. Erik Russel: Mvað gerdisí á „Mary rauitveriilega CeSeste44 9 Þann 5. desember 1S72 sigldi barkskipið ,Dei Gratia' uin kyrrt og rólegt haf og stefndi beint inn í mestu ráðgátu 19. aldarinn- ar. Skipið var á le!ð frá Nevv York til Gibraltar og var nú statt á 387 20’ norður breiddar óg 17° 15’ vepturlengdar. Á þessum slað leiðarinnar voru aðeins tvö skip innan sjónviddar, flutningaskip og briggskip. Um leið og flutningaskipið öslaði fram hjá briggskipinu, gaf það merki, sem ekki var svarað, hélt áfram og hvarf úr augsýn. „Dei Gratia“ náði briggskipinu og gaf einnig merki. Ekkert svar. Með fokku og fremsta stagsegl uppi hélt hið ókunna skip rugg- andi áfram á. stjórnborðsslag og breytti örlitið stefnu við hverja breytingu vindblæsins. Þetta gaf hverjum sjómanni í skyn, að enginn væri við stýrið. „Dei Gratia“ beygði nær og allir skipsmanna störðu með forvitni á skipið. Enginn maður kom í augsýn. Þegar skipin voru komin í kall fjarlægð, hrópaði skipstjóri „Dei Gratia“ á hið ókunna skip. Ekþ- ert svar. Ekkert lífsmark. Alger þögn, nema marr í dragreipum, blakt seglanna, gjálfur öldunnar. Þetta var dularfullt. „Dei Gratia“ setti út bát. Skip- stjórinn, annar stýrimaður og tveir hásetar fóru í hann og reru yfir að skipinu. Þeir skoðuðu skipsnafnið á skutnum: „Mary Celeste", New York. Skipstjórinn og stýrimaður- inn klifruðu upp á þilfar skips- ins og hrópuðu í sameiningu. Ekkert svar. Aðeins hin óhugn- | anlega þögn yfirgefins og mann- lauss skips. Stýrishjól'ð snerist laust í takt við gjögt stýrisins eftir öldufallinu. Seglin ýmist þöndust út eða héngu • vindlaus. Þeir félagar gengu nú aftur eftir skipinu og leituðu stafna. á milli. Engin lifandi sál \>ar á skip inu. Og eldöert gaf neina vísi- .bendingu um hv.ersvegna, hvar eða hvenær skipshöínin haíði yfirgefið skipið. En „Mary Celeste“ var í ágæt- lega sjófæru standi, möstur, rár og sjálfur byrðingur skipsins al- gerlega óskemmt. Vatn og vistir voru nægilegar. í klefa háset- anna voru kistur þeii-ra, föt og ýmsir aðrir hlutir skildir eftir eins og eigendurnir befðu rétt verið að fara frá þeim og kæmu brátt aftur. Tveir skegghnifar lágu þarna tilbúnir til notkunar, með skín- andi og biturleg blöö og ryð-. blettalaus. Nýþvegin næríöt héngu þarna á snúru til þerris. A pönnum og pottum i eld- húsinu voru matarleifar. í elda- vélinni var aska eftir útkulnað- an e!d. í herbergi s'kipsjtjórans var matur á borðum og auðséð að stað.'ð hafði verið upp frá borðum í skyndingu. Gia-s með hósta-saft stcð á borðinu og lá tappinn við hliðina á glasinu, eins og einhver hefði æílað að fara að taka meðalið inn, en ekki gefizt tími til þess. Barnsflik lá á saumavél, en þar hjá var rauð tvinnahönk, fingurbjörg og oliu- gla-s. | I klefa stýrimannsins fannst pappirsblað með hálfreiknuðum leiðarreikningum. Skipsbáturinn jhékk i bátsuglunum og sáust engin merki þess, að reynt hefði , verið að setja hann á flot, >

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.