Vísir - 12.07.1958, Blaðsíða 6

VtSI*
Laugardaginn 12. júlí 1958
B.
'VXSXR
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri ©g ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar slírifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 ein-takið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.

99
KIRKJA OG TRUMAL:
Mönnunum munar...
99
Mei eia möti?
Eitt mesta vandamálið, sem
lesendur Þjóðviljans eiga við
. að glíma um þessar mundir
— og hafa raunar orðið að
glima við um langt skeið —
' er það, með hverju Þjóðvilj-
inn sé og hverju hann sé
andvígur af þeim málum,
sem efst eru á baugi hverju
sinni. Þetta á bæði við um
, ýmis mál á innlendum vett-
vangi en einnig á erlendum,
því að Þjóðviljinn hliðrar sér
oft hjá að taka afstöðu til
mála, sem hljóta að teljast
mikilvæg frá sjónarmiði Á
hvers manns, eða blaðið
skrifar þannig frá degi til
dags, að ógerningur er fyrir
óbreytta lesendur að átta
sig á því, hver sé stefna
þess í ýmsum mikilvægum
málum.
Til dæmis hljóta lesendur
blaðsins oft að spyrja sjálfa
sig, hvort Þjóðviljinn muni
vera fylgjandi ríkisstjórn-
inni eða ekki, því að oft
andar þannig í hennar garð
úr þeirri átt, að það er eins
og þar sé um stjórnarand-
stöðublað að ræða. Þetta er
þó enn meira áberandi, þeg-
ar um er að ræða afstöðuna
til einstakra ráðherra, og er
raunar óskiljanlegt — þeg-
ar skrif Þjóðviljans eru at-
huguð — að það blað skuli
staðan er bæði með og móti,
,,rokkar“ fram og aftur frá
degi til dags, svo að enginn
veit með neinni vissu í dag,
Einhver hefur sagt: „Guð er
dauður, en við lifum á arfinum
eftir hann“.
Hann vildi auðkenna andlegt á-
stand nútímans með þessum orð-
um. Tími trúarinnar er liðinn.
j Guð er úrelt og af sér gengin
hugmynd, sem menningarforusta
samtiðarinnar, bæði í vísindum,
! skáldskap og stjórnmálum, hef-
, ur þokað úr vegi og leyst upp.
En þrátt fyrir allt hefur guðs-
trúin gamla skilið eftir arfleifð,
sem öll okkar ágæta menning
sýgur næringu úr. Þaðan eru þau
siðgæðisverðmæti, sem eru líf-
efnin i mannfélaginu, þaðan eru
öll þau mið, sem vísa til átta í
hvernig viðhorf til verðmæta
hefur breyzt á undanförnum
öldum. Fyrir nokkrum öldum
var til viðurkennt kerfi algildra
verðmæta, sem byggðust á þeirri
grundvallarforsendu, að maður-
inn væri eilif vera-, með eilífa
ábyrgð og köllun. Þessi verðmæti
hafa fallið i hugum manna um
helming að meðaltali. En á sama
tíma hafa afstæð mæti og mið
stigið álíka mikið, þ.e.a.s. þau
mæti, sem eru miðuð við það,
að maðurinn sé ekki til annars
borinn né kallaður en að fá sem
mest út úr þessu lífi, sem bezta
aðstöðu, líkamleg kjör, þægindi.
Við lifum á reitum úr búi, sem
í tímaritinu „The Norseman“,
sem gefið ér út á Englandi, eru
iðulega greinar, sem varða ís-
land eða islenzk efni. 1 seinasta
heftinu sem út hefir komið (XVI.
No. 3) eða maí—júni heftinu í
ár, er t.d. ágætur þáttur, eftir
June Kennedy, sem hefur ferð-
ast hér álandi, en áður hefur
verið getið ferðaþáttar, er hún
ritaði í tímarit, sem gefið er út i
Dyflinni.
„Iceiandic
Interlude“.
June Kennedy, segir í þætti
sinum skemmtilega frá komu
hennar og manns hennar að Úlf-
ljótsvatni, en þangað hafði þeim
verið boðið til nokkurra daga
lífinu. Hin fyrirlitna og afhróp- við höfum þó leyft okkur að gera dvalar. Segir hún einkar
aða trú hefur ekki aðeins, bein-
linis og óbeinlínis, gefið okkur
hvernig afstaðan verður um 1 það, sem við eigum af hærri hug-
sama leyti á morgun. Þegar sjónum, gefið okkur þetta, sem
talað er um efnahagsráð- mest er talað um, svo sem þá
stafanirnar hafa þær jafnan virðingu fyrir manninum, sem
verið kallaðar „fráhvarfið öll ábyrgð fyrir félagslegri vel-
ferð hans byggist á, allar hug-
sjónir um mannlegt frelsi og byggja gömlum Guði út og setja
mannhelgi, heldur líka þær hann á dánarskrá, hefur ekki
frá stöðvunarstefnunni", en
þó er komin ný lína að því
leyti, því að í gær var Þjóð-
viljinn farinn að tala um manndyggðir, sem að visu eru
„afnám stöðvunarstefnunn-1 ekki skráðar með háu gengi á
ar.“ | eístu hæðum í höllum menning-
erlendum vettvangi hafa arinnar, en eru þó þær undir-
gerzt stórviðburðir á und-, stöður, sem skrautsalirnir hvila
anförnum árum, eins og allir á og öll mannfélagsbyggðin.
vita, og hafa kommúnistar
haft á hendi all-mikilvæg
hlutverk í þeim flestum.
Kommúnistar hér á landi
hafa þó verið furðu leiknir í
að hiiðra sér hjá að taka af-
stöðu, þegar slíkt hefir verið
af
upp sem þrotabú. Byrjuðum
raunar með því að slá húsbónd-
ann af. En við erum ekki alls-
kostar ásáttir með afrekið. Arf-
urinn gengur til þurðar. Hin
frjálsmannlega og framsækna
menning, sem taldi það meðal
timabærustu verkefna sinna að
Nú er það komið á daginn svo
glögglega, að engum dylst, að
geigvænlegar hættur steðja að
menningunni og raunar sjálfu
lífi mannkynsins. Þessi kynslóð
hefur lifað ótrúlega atburði og
„myrkur um miðjan dag“. Rit
er stödd í öfugstreymi, sem skelf- höfundarnir miklu> spámenn aid
ánægjulega frá dvöl sinni þar,
af hlýhuga og aðdáun, m.a. á
sjálfsaga og góðri framkomu
drengjanna, sem þarna voru í
sumarbúðum og viðræðum sín-
um við heimamenn, aðallega
Andrés Davíðsson, og bar margt
skemmtilegt á góma.
„Húsfreyja" sú, sem fyrir
skemmstu kvartaði yfir því, að
menn ættu þess ekki kost að fá
megnað að bæta tapið upp. Gleði-
kvendið, sem látið var helga alt-
arið í veglegasta musteri París- j keyptar gulrætur, næpur og gul-
ar á háleitu bjartsýnisaugnabliki rófur, nema í heilum „búntum ,
forðum, vakti ekki varanlegan
innblástur. Og aðrar ímyndir
trúlausrar tiginmennsku hafa
ekki beinlínis heldur reynzt salt
jarðar eða ljós heimsins. Og nú
þ.e. meira af vörunni, en marg-
ur hefur þörf fyrir, hefur beðið
fyrir eftirfarandi:
Tilbóta.
„Daginn
eftir að Bergmál
er ekki talað um annað meira en hirti fyrir mig umkvörtun mína,
rotnun í likama menningarinnar, þar sem ég vítti það, að ekki
fúa í innviðum mannfélaganna, væri hægt að fá keyptar 3—4 gul
rætur í súpu, — annað hvort
óþægilegt af einhverjum ir hvern hugsandi
mann. Margir
sökum. Þess má til dæmis trúa þvi enn> að allt muni lag.
minnast, að fyrir fáeinum]ast) ef haldið verður afram að
dögum voru tíu ár liðin frá mennta mannfólkið, upplýsa það
því að Tito var settur út af t skólafræðum og bæta lífskjör
sakramentinu og rekinn úr j þl9ss stríð byrjar í huga manns-
Kominform. Enn í dag vita ' inS; segir UNESCO, og óupplýst
menn ekki, hvaða augum jfólk er fiatt fyrir haturs- og ótta
kommúnistaflokkurinn ís- ’ hvötum, sem gera það berskjald-
lenzki lítur slíka „sjálfstæð- jað fyrir sefjun óhlutvandra á-
5smenn“, enda þótt enginn róðursmanna og valdasjúkra ár-
vafi leiki á hugarfari innsta ásarseggja. En var ekki þýzka
hringsins. þjóðin nógu upplýst? Hafa
geta stutt ríkisstjórn, sem Loks má geta morðanna síðustu j kommúnistar ekki verið allt eins
sumir menn eru í, eins og til
dæmis utanríkisráðherrann,
sem kommúnistar leggja sér
staklega í einelti.
Þá mun lesendum Þjóðviijans
ekki veitast auðveldara að
átta sig á afstöðu blaðsins til
stjórnarinnar í sambandi við
efnahagstillögurnar síð-
ustu. Blaðið er nefnilega
— eins og kommúnista-
flokkurinn og alþýðubanda-
lagið — ýmist með þeim eða
móti, og er þó réttara að
komast svo að orði, að af-
í Ungverjalandi. Þeirra hef- ;bókelskir og menntunarfúsir og
ir Þjóðviljinn getið, en hann|aðrir menn? Er ekki franska
hefir leitazt við að skrifa þjóðin prýðilega menntuð? Upp-
þannig um þau, að hann j lýsing hefur aldrei verið slík i
virðist í senn með þeim og Evrópu sem á þessari öld. Allt
móti, þótt hann taki enga j um það er 20. öldin óeirðasam-
afdráttarlausa afstöðu. Les- ari, blóðugri, herskárri en nokk-
endinn fær ekki þá hand-
leiðslu, sem hann væntir.
arinnar, eru yfirleitt bölsýnis-
menn, dómsdagsprédikarar. En
auðvitað snúum við ekki aftur.
Eða hvað? Kemur það ekki til
mála?
Meistaramót ísiands
19. og 20. þ.m.
Aðalhluti Meistaramóts ís-
Iands í frjálsum íþróttum fer
fram á Melavellinu.m laugardag-
inn 19. og sunnudaginn 20. júlí.
Boðhlaup meistaramótsins fara
fram þriðjudaginn 15. júlí.
Keppt verður í 4x100 m. boð-
hlaupi og 4x400 m. boðhlaupi á
þriðjudagskvöldið og hefst
keppnin kl. 8,30 e. h. — Mótið
ur onnur.
Þýzki lögfræðingurinn Th.
Varla gengur vel að halda Steltzer, sem hefur gert sér
utan um fylgið með þessu manna mest far um að rýna hin heldur síðan áfram laugardag
móti, en varla harma það dýpri rök þeirra óheillaþróunar, inn 19. júlí og verður þá keppt í
aðrir en kommúnistar— sem sem Wóð hans laut a arunum 200 m., 800 m. og 5000 m. hlaup-
hoilt búnt eða ekkert — kom ég
i-nn í kjötverzlun hér í bæ, þar
sem voru áboðstólnum lítil gul-
rótabúnt, fyrir 7—8 kr. Þarr.a
er komið til móts við þá, sem
telja sig hafa ástæðu til um-
kvartana yfir hinu sama og ég.
Þetta er til bóta. Þetta er tiliits-
semi við kaupendur. Þetta er
réttari verzlunarmáti. Þetta var í
Egilskjöri við Laugaveg. Hús-
freyja“.
Tilniæli.
Bergmál hefur verið beðið um
að koma fram tilmælum um, að
hætt verði að slíta fyrirvaralaust
samtöl manna í sima milli Hafn-
arfjarðar og Reykjavikur, þegar
hinu ákveðna viðtalsbili er lokið,
— það komi sér oft óþægilega,
að verða að hringja aftur til þess
að halda áfram viðræðu, — og
spurt hvort ekki sé unnt að láta
eitthvað hljóð heyrast í síman-
um, til merkis um, að nýtt við-
talsbil sé byrjað. Svar við fyrir-
spurn þessari verður fúslega
bii-t hér í dálknum.
fer raunar óðum fækkandi.
Þeir eru bræddir.
lýðmenntun reyndist haldlítil. spjótkasti. — Daginn eftir, þann
Það er til litils að troða heilann 20. verður keppt í eftirfarandi
út með þekkingu, ef samvizkan greinum: 100 m. 400m og 1500
visnar. Og til hvers er frelsi, ef ^ m. hlaupum, 110 m. grindahlaupi,
mannssálin hefur engin æðri stangarstökki, þrístökki, kringlu
n vat ei það, sem veldur ar hér úti á Islandi þora stefnumið? Stýrislaust fley er! kasti og sleggjukasti.
því, að blað kommúnista hvorugan aðilann að styggja. | jifrjalst“ á viðum Sæ, en íviSýnt, Mótið er stigakeppni milli
skiifai þannig, tvívegis í Það er erfitt tveim herrum að hvert það kann að bera. Steltzer Reykjavíkurfélaganna og eru
aðalmálum og treystir sér þjóna, segir fornt spakmæli, ] segir; „stjórnarskráin tryggði reiknuð stig fyrir 6 fyrstu menn.
og það sannast áþreifanlega frelsi a fiestum sviðum, en múg- Það félag sem flest stig vinnur
milli styrjaldanna, bendir m.a. á ( um, 400 m. grindahlaupi, há-
það, hvað hin ágæta, almenna stökki, langstökki, kúluvarpi og
ekki til að taka neina af-
dráttarlausa afstöðu? Það er
hræðsla og ekkert annað.
Þessir borubröttu og kok-
hraustu karlar eru hræddir,
því að þeir eru eins og lús
milli nagla. Annars vegar er
heilbrigð skynsemi almenn-
ings, hinsvegar reiddur hnefi
útgerðarstjóranna austur í
Moskvu, og þessir litlu karl-
á kommúnistum. Þeir verða ^ mennið vissi ekkert) til hvers það hlýtur sæmdarheitið: Bezta
alltaf að hafa tvenn sjónar- atti að nota þetta frelsi. Þess! frjálsíþróttafélag Reykjavíkur
mið og tvennskonar tilgang vegna sneru menn baki við írels-
í huga, þegar þeir móta af- j inu 0g létu fjötrast, leituðu ó-
stöðu sína, ef þeim leyfist að ( frelsis í pólitískum flokkum og
gera slíkt á eigin spítur, og félögum, sem urðu smátt og
það þarf ekki að taka það smátt riki í ríkinu".
fram, hvaða hagsmunir ráða,
ef um árekstur er að ræða.
Snjall vísindamaður bandarísk-
„Haltu mér — slepptu már“
á sunnudagskvöld.
Gamanleikurinn „Haltu mér
— slepptu mér“, sem frum-
sýndur var í Leikhúsi Heim-
dallar síðastliðið þriðjudags-
kvöld við mikla kæti áhorf-
enda, verður sýndur í Sjálf-
stæðishúsinu á sunnudagskvöld.
1958. Það félag sem flest stig
fær fyrir boðhlaupin, hlýtur far-
andbikar, sem gefinn var af
Kristjáni L. Gestssyni. — Þátt-
tökutilkynningar skulu hafa bor-
! jzt Þórði B. Sigurðssyni í póst-
ur, Sorokin, hefur birt niðurstöð- hólf 215, Reykjavik, i síðasta ' Haraldsson með hlutverkin í
ur af athugunum sínum á þvi, lagi þann 14. júlí n. k. ■! þessum franska gamanleik.
Eins og kunnugt er, fara
hinir viðurkenndu leikarar
Lárus Pálsson (leikstjóri),
Helga Valtýsdóttir og Rúrik