Vísir - 19.09.1958, Blaðsíða 10

10
V f S I R
Föstudaginn 19. september 1953
Indverskir kommmúiiisitai*
reyna mi nýjar leiðir.
Nehru sagði einu sinni, að erfitt
væri að skilja stefnu þeirra.
'' Kvartað tjiiir iars&sta ^os/i.
flokfisfroriaggá.
Kommúnistaflokkur Indlands
er nú að reyna nýjar leiðir til
þess að komast til valda, eins og
bræðraflokkar hans 4 öðrum
frjálsum lönduan.
1 þessu skyni þarf flokkurinn
að fá nýja stefnuskrá, sem getur
sannfært kjósendur um, að
kommúnistaflokkurinn sé virðu-
legur stjórnmálaflokkur, reiðu-
búinn til þess að starfa á grund-
velli laga og stjórnarskrár. Mað-
urinn, sem stendur að baki þess-
arar nýju stefnu, er Ajoy Kum-
ar Ghosh, framkvæmdastjóri
'indverska kommúnistaflokksins.
Ghosh og félagar hans gera sér
grein fyrir þvi, hve flestir Ind-
verjar eru þjóðræknir, og leggja
því áherzlu á það, að þeir séu
fyrst og fremst Indverjar og í
öðru lagi kommúnistar, enda
þótt þeim takist miður að sann-
færa landa sína um það. Um
þetta atriði lét J. Nehru forsæt-
isráðherra svo um mælt: ,Það er
dálítið erfitt að skilja stefnu
kommúnista (í Indlandi) á hverj-
um tíma. Hún er œði breytileg,
en eitt er það, sem aldrei breyt-
ist, en það er, að allt viðhorf
þeirra byggist á einhverju utan
Indlands. Lítið bara á fána
þeirra!". Með þessari athuga-
semd átti Nehru við, að í flokks-
fána kommúnista í Indlandi er
hamar og sigð eins og í fána
Sovétríkjanna.
Kommúnisti í meira
en 30 ár.
Ajoy Kumar Ghosh er fæddur
hinn 20. febrúar 1909. Hann er
hár maður vexti og sterkbyggð-
ur að sjá, þeldökkur og nefstór.
Þrátt fyrir hraustlegt útlit er
hann fremur heilsuveill. Hann er
kvæntur Gurdsharen Ghosh, en
einnig hún er ákafur kommún-
isti.
Ajoy Ghosh lét fyrst til sín
taka í stjórnmálum, er hann var
áróðursmaður verkamanna í
Kanpur í N.-Indlandi. Komm-
únisti hefur hann verið í meira
en 30 ár og foringi flokksins frá
árinu 1951.
Vitað er, að Ghosh hefur tvisv-
ar sinnum setið í fangelsi. 1
fyrra skiptið árið 1929, þegar
hann var handte/dnn vegna hlut-
deildar í Meerut-samsærinu, en
við það tækifæri var flett ofan
af fyrirætlunum indverskra
kommúnista um að steypa stjórn
inni af stóli eftir fyrirskipunum
frá Moskvu. 1 síðara skiptið var
hann dæmdur árið 1948, er stjórn
in missti þolinmæðina vegna
hinna skipulögðu múgæsinga
kommúnista og lét varpa nokkr-
um af foringjum flokksins í
fangelsi.
Skemmöarverk
óheppiieg.
1 íangelsiiiu virðast Ghosh og
tryggur flokksbróðir hans,
Shripat Dange, hafa komizt að
þeirri niðurstöðu, að ofbeldis- og
skemmdarverkastefna sú, er þá-
verandi framkvæmdastjóri
flokksins, Bhalchandra Ranad-
íve, hafði aðhyllzt, væri óheppi-
leg. Við það bættist, að um
svipað leyti og Ghash var sleppt
úr fangelsinu árið 1950, hafði
Moskvuvaldið birt Stokkhólmsá-
v'arpið, og var því óviðeigandi
fyrir ingverska kommúnista að
hefja ógnarárásir gegn stjórn-
inni.
Ghosh tókst að sveigja meiri-
hluta flokksins til fylgis við sig,
og árið 1951 tók hann sæti
Ranadives sem flokksforingi.
Ranadive, sem ásamt fylgis-
mönnum sínum er enn áhrifa-
mikill meðal indverskra komrn-
únista hafði þó ekki fylgi til
þess að verða keppinautur
Ghosh. Ranadive er menntaður
maður og einn af fremstu hug-
sjónamönnum flokksins. Það er
Ghosh aftur á móti ekki, en
hann er kænn og hefur framúr-
skarandi skipulagshæfileika.
Öðru hverju birtast fremur
skýlausar kvartanir frá flokks-
mönnum vegn^^orystu Ghosh.
Tíðast er kvartað um, að hann
einangri sig um of frá öðrum
meðlimum flokksins og takist
því ekki að sameina hin ýmsu
flokksbrot víðsvegar í landinu.
Áberandi
óstöðuglyndi.
Ennfremur er Ghosh stundum
sakaður um skort á skapfestu.
Yfirleitt hagar hann sér skyn-
samlega, en það skeður æ tiðar,
að hann missi stjórn á skapi
sínu. Ástúðin getur þá horfið á
svipstundu, og hann hellir þá
yfir undirmenn sína óbóta-
skömmum.
Þessa óstöðuglyndis gætir
stundum líka í stjórnmálastefnu
Ghosh. Slíkar breytingar á
stefnuskránni eru venjulega
samfara breytingum á stefnu
Moskvuvaldsins, þótt Ghosh
forðist að minnast á tengsl ind-
verskra kommúnista. við Sovét-
rikin,
Ghosh skrifaði til dæmis grein
í blað sitt „Krossgötur" (nú kall-
að „Nýja Öldin") hinn 3. ágúst
1951: „Hvorki Indlandi né Pak-
istan ber að kveða á um framtíð
Kashmir. Kashmir og Kashmir-
búar er enginn varningur, sem
gengur kaupum og sölum. Það
er óskoraður réttur Kashmirbúa
að ráða framtið sinni sjálfir.“
í samræmi við þessa yfirlýs-
ingu kröfðust Ghosh og félagar
hans, að skorið yrði úr um, hvort
Gosh, foringi indverskra
kommúnista.
Kashmir skyldi tilheyra Indlandi
eða Pakistan, með „algjörlega
frjálsri þjóðaratkvæðagreiðslu“
undir eftirliti allra meðlima Ör-
yggisráðs Sameinuðu þjóðanna.
Annað hljóð
komið í strokkinn.
I marz 1957 sagði Ghosh aftur
á móti í sama málgagni: „Það er
óvéfengjanlegt, að Kashmir er
óaðskiljanlegur hluti Indlands."
Þessi opinbera afstaða kommún-
ista í málinu var boðuð í desem-
ber 1955, þegar þáverandi for-
sætisráðherra Sovétríkjanna,
Nikolaj Bulganin, kom til Kash-
mir, sem hann þá talaði um sem
„norðurhluta Indlands".
Forsætisráðherra Pakistans,
Chaudri Mohámmed Ali, fannst
þetta orðalag Bulganins „furðu-
legt og lét svo um mælt, að rúss-
neskir og indverskir kommúnist-
ar virtust „vilja hafa Kashmir
að leiksoppi í hættulegum leik,
sem óumflýjanlega verður til
þess að auka ósamlyndið milli
Indlands og Pakistans og spenn-
una í heiminum."
Frá 6. til 13. apríl 1958 héldu
indverskir kommúnistar sérstak-
an fund í Amritsar. Á þeim
fundi voru lögð fram frumdrög
að nýrri stefnuskrá fyrir flokk-
inn, þar sem lögð var áherzla á,
að „flokkurinn leitist við að
koma á algjöru lýðræði og sósí-
alisma á friðsamlegan hátt.“
Enn heyrist
nýr tónn.
Þessari tilkynningu hafa kom-
múnistar hampað mikið, en
Ghosh dró mjög úr þýðingu
hennar meö eftirfarandi ummæl-
um í „Nýja Öldin“ i apríl síðast-
liðnum: „Þetta er engan veginn
öruggt, vegna þess að svo getur
farið, að hinir borgaralegu flokk
ar sýni mótþróa til þess að
hindra framkvæmd vilja þjóðar-
innar (þ. e. kommúnistanna), en
þá verða þeir ábyrgir fyrir of-
beldisverkunum.“ Með öðrum
orðum, ef kommúnistar gripa
aftur til ofbeldisverka í framtíð-
inni, verður öllum um kennt,
öðrum en þeim sjálfum.
I hinni nýju stefnuskrá er
einnig gert ráð fyrir frelsi, mál-
frelsi, ritfrelsi og fundafrelsi
fyrir alla „þar með talda and-
stöðumenn stjórnarinnar, svo
lengi sem þeir brjóta ekki gegn
stjórnarskrá landsins."
í málgagni flokksins skýrði
Ghosh svo frá, að í þessu ákvæði
fælist tih’aun til þess að „sefa
þann kviða, sem margir vinir
sósialismans í Indlandi væru
haldnir."
í hvoru lagi flýðu heimaland
sitt liittust aftur á Fornebu
flugvelli s.l. þriðjudagskvöld.
Þessi umræddu hjón eru hin
25 ára gamla sýningardama,
Libuse Olezkova, sem leitaði
hælis í Noregi í október í fyrra,
ér hún var þar á ferð með tékk-
nesku ferðafólki. Maður hennar
er liinn þekkti Stanislav Nepo-
mucky, einn fræknasti ísknatt-
leiksamður Tékka. Hann leitaðií
hælis í Zúrich þegar hann var
ásamt félögum á leið heim eftir
landsleik við Svía.
Nepomucky og Olzekova voru
gefin saman í Prag í september
í fyrra en kommúnistar höfðu
illan bifur á Nemopucky og
leyfðu honum ekki að búa með
konu sinni. Þau fengu að hitt-
Það er einkennilegt, að kænn
stjórnmálamaður skuli komast
þannig að orði. „Vinir sósíalism-
ans“ hljóta að gera sér grein
fyrir, að sú stjórnarskrá, sem
stjórnarandstaðan yrði að hlýða,
myndi verða stjórnarskrá kom-
múnista, og stjórnarandstaða er
hvergi heimil i neinu kommún-
istalandi.
Samstaða
með Moskvu.
Framsóknaröfl þau, er Ghosh
og félagar hans óska eftir nán-
ara samstarfi við, eiga jafnvel
enn erfiðara með að skilja af-
stöðu indverskra kommúnista í
deilunni milli Belgrad og
Moskvu. Þegar júgóslavneski
kommúnistaflokkurinn kom
saman fyrst í Lljublana til þess
að ræða frumdrög að stefnuskrá
sinni, sendu indverskir komm-
únistar vinarkveðju til júgó-
slava. Nokkrum vikum síðar, er
það fréttist, að Moskvuvaldið
samþykkti ekki ákvörðun þá,
sem Júgóslavar lýstu yfir, um
að fara sínar eigin götur í komm
únisma, sendi flokkur Ghosh
aðra orðsendingu, sem var sam-
hljóða afstöðu Moskvuvaldsins.
Þessar vangaveltur indverska
kommúnistaflokksins staðfesta
þá skoðun, sem Nehru lét uppi
12. maí þess efnis, að hugsjónir
og stefna flokksins séu aðfluttar.
til en urðu að vera aðskilin á
nóttunni. Svo var það í október
ama ár að Nemopucky fór með
landsliðinu til keppni í Sví-
þjóð. Sama dag og hann fór úr
landi sat kona hans í ferða-
mannavagni á leið til Noregs.
Þau höfðu komið sér saman um
að flýja land sitt hann í Svíþjóð
og hún í Noregi. Hún hafði
heppnina með sér, en honum
tókst ekki að flýja fyrr en í
Zúrich, þar sem hann bjó þang-
að til hann kom til Noregs. Þau
hafa bæði fengið dvalarleyfi og
atvinnuleyfi í Noregi.
Tólftu Alþjóða liljómlistar-
hátíðinni í Edinborg lauk s!.
laugardag með miklum há-
tíðahöldum.
SHELL-benzíni
FuII orkunýtni,
meir: ■ , j?agosilytir?
jafrúA ”r."3ur,
ísngri endiu hrtími kertanna,
iieiri km. á 7 benzínlíter.
Takið ávalií benzín al áHELL-dælu og
verSið [lannig aðnjótandi t ka þessara
kosta, án nokkurra aukaútgj fda.
Tékknesk landflótta hjón
ná saman í Noregi.
Kommúnistar leyfðu þeim ekki að sofa
saman, en fengu að hittast á daginn.
Ung tékknesk hjón, sein sitt ast og vera saman að deginum