Alþýðublaðið - 14.11.1957, Page 4

«
FimmtuAagur 14. nóv. 1957.
AtþýgublaSlg
LeiMélag Reykjavíkur:
- tJthreiðið Alþýðublaðið -
(!S^vy>y<^<^<yi^>.^-,y,y^>.,^,y,y,y,y,y,y,y,/',yiyiy.y.y>y-y>yr
ÞF&SA DAGANA stendur
yfir í París fundur þing-
.manaa AtlantShafsbanda-
lagsrílcjarma, og eru þar
rædd ýmis mál, sem snerta
bandalagsríkin. Má vænta
þess aö umxæður áfundinum
verðí á dagskrá 1 fréttum
og frásögnum á næstunni.
Mikið hefux verið rætt og
ritað um Atlantshafsbanda-
la-gið, síðan það var stofnað.
Br ekki að sökum að spyrja,
að í áliti sínu á því er heim-
urinn. að rnestu skiptur í tvo
andstæða hópa, eins og raun
ar á flestum sviðum. Þótt ilit
sé til þess að vita, er svo
komið í dag, að austrið og
vestrið geta naumast orðið á
eitt sátt um nokkurt atriði
í heimsmálum, sem verulegu
máli skiptir.
Ekki hefur Atlantshafs-
bandalagið farið varhluta af
« þeim hnotabitum sem stöð-
ugt eiga sér stað milli aust-
urs og vesturs. Líta Rússar
bandalagið feikilega óhýru
auga, kalla það árásarsam-
Sélag og hernaðarsamtök,
sem stofnuð séu í þeim til-
gngi að ráðast á Austur-Evr-
ópu. Linna þeir aldrei látum
í hamslausum áróðri gegn
því, og bergmál þessa áróð-
urs er- sífelldur söngur í
sama dur í kommúnistablöð-
um á Vesturlöndum.
Forráðamenu aðildár-
ríkja bandalagsins hafda
því hins vegar fram, að
það hafi einungis verið
stofnað i varúðarskyni og
tii varnar, ef nauðsyn
krefði. Er enginn efi á því,
að alþýða þeirra ríkja, sem
í bandafaginu eru, telur þar
ekki um árásarsamtök að
ræðá. FuHvíst er, að meiri
hluti íslenzku þjóðarinnar
telur eðlilegt og sjálfsagí,
að ísland sé í bandalaginu,
en fáir munu þeir íslending
ar vera, sem hefja Vildu ó-
frið við nokkra þjóð. Sama
má segja um frændur okk-
ar, Norðmenn og Dani. Fá-
ar þjóðir hafa dýrkeyptari
reynslu af síðustu styrjöld
en einmitt þeir, en samt
teíja beir Atlantshafsbanda
lagið vera samvinnuvett-
vang, sem þeir hljóti að
starfa á. Ekki þarf samt að
fara í neinar grafgötur um
það, að almenningur í Nor-
egi og Danmörku kysi allt
anaað fremur en fara með
ófriði á hendur öðrum þjóð
um.
En hvers vegna var þá
Atlantshafsbandalagið stofn
að? spyrja Rússar og fvlgi-
fiskar þeirra vestan járn-
tjalds. Hvaða ástæða var-til
að bindast samtökum af
þessu tagi, ef ekki skyldi
nota þau til árásar? Þessu
er í rauninni fljótsvarað.
Kalda stríðið, sem Rússar
áttu ekki minni hlut að en
aðrar þjóðir, hlaut að vekja
þjóðir Vestur-Evrópu til
umhugsunar um sam-
tök og samvinnu á sviði
varnar og viðskipta. Eftir
stríðið mátti Austur-Evrópa
heita eitt samsteypuráki und
ir stjórn Rússa. Þeir gáfu
engu ríki, sem þeir höfðu
náð tangarhaldi á, hið
minnsta frelsi. Þeir vig-
bjuggust af kappi, mögnuðu
kaldyrði í garð vestursins
og létu sífellt í það skína,
að þeir hefðu fundáð stjórn-
arform og hagkerfi, sem
hægt væri að þrýsta fyrir-
hafnarlítið niður á aðrar
þjóðir í einum svip, eins og
stimpli.
Var nokkur furSa, þótt
friðelskandi ríki í Vestur-
Evrópu, sem nýlega höfðu
orðiS heiftúðugu herveldi
og einræðisríki að bráð,
væru uggandi um sinn hag,
þegar sterkasta ríkið í
austri var svo óbilgjarnt í
samskiptum við nágranna
sína og aðrar þjóðir? At-
lantshafsbandalagið var í
rauninni ekkert annað en
eðlilegt svar við framferði
Rússa í utanríkismálum.
Og atburðirnir í Ungverja-
Iandi í fyrra sönnuðu raun
ar til fullnustu, að stofn-
un bandalagsins var nauð-
syn.
Hitt geta allir verið sam-
mála um að vona, að banda-
lagið þurfi aldrei að láta til
sín taka í ófriði. Verkefni
þess eru áreiðanlega næg fyr
ir því. Af umræðum á þing-
mannafundinum sést gjörla,
að þessi ríki eiga mikilla sam
eiginlegra hagsmuna að
gæta á mörgum sviðum. Og
ísland er svo tengt þeim
löndum, sem þar eiga hlut
að máíi, bæði landfræði-
lega og menningarlega, að
íslenzka þjóðin hlýtur jafn-
an að láta sig miklu skipta,
hvernig mál ráðast í banda-
laginu.
ARAGRÚI gamanleikja og
'gamankvikmynda, aragrúi
glæpaleikja, glæpakvikmynda
og glæpasagna, aragrúi miðl-
uns verka til flutnings á leik-
sviði, kvikmyndatjaldi og sjón-
varpsskjá eða birtingar í víku-
blöðum, er svonefnd ,,receptur“
framleiðsla, þar sem vissum atr
iðum er blandað saman eftir
visum ,,formúlum“. Árangur-
inn verður, þegar bezt lætur,
dægrastytting, sem ekkert 'skil-
ur eftir; maður getur hlegið að
sliku gamni stutta stund, eða
gleymt sér um hríð við þannig
gerða hrollvekju; en sem sagt,
— aðeins þegar bezt lætur.
„Grátsöngvarinn“, gaman-
le'ikur sá eftir brezka höfund-
inn Veron Sylvaine, sem Leik-
félag Reykjavíkur frumsýndi s.
1. mánudag, er lélegt miðlungs-
sýnishorn þannig gerðrá miðl-
ungsverka. Væri það ekki fyrir
frábæran flutning, rríundi það
fæstum einu sinni stundargam-
an að sjá þá framleiðslu og
heyra. Og satt bezt að segja
er það harmleikur út af fyrir
.sig að sjá svo snjöllum leik só-
að á jafn ósnjallt viðfangsefni.
Fyrri hluti leikritsins er að
vísu vel í meðallagi hlægilegur
samsetningur frá höfundarins
hendi, sem leikendum tekzt að
gera sprenghlægilegan fyrir
frábæran leik Árna Tryggva-
sonar og Brynjólfs Jóhanhes-
' sonar og ágætan leik arinarra,
er þar hafa hlutverk á hendi,
— en seinni hlutinn er svo
langt' fyrir neðari meðallag, að
horium. verður ekki við bjargað.
þrátt fyrir það.
Eins og nafnið gefur
kynna er það hið furðulega nú-
tímamenningarfyrirbæri, grát-
söngvarinn, sem höfundurinn
tekur til meðferðar. Ekki ræðsl
hann þó á það með háði
skopi, þaðan af síður að
reyni að kryfja það til merkjar,
— þótt öfugmæli sé raunar að
minnast á merg í því sambandi,
—- heldur grípur hann það feg-
ins hendi sem nýjan bragðvaka
til að hressa upp á
blöndu, þótt ekki en
nýjabragð nema hálfa
ur í laggirnar. Árni Tryggvason
reynir þó ekki að túlka það
fyrirbæri eins og höfundurinn
ætlast til; í stað þess að sýna
óhrjálegt grátsöngvaraviðrini í
stíl við Prestley og hans nóta,
stillir Árni skopinu í hóf og
lætur duga lítt skrumskælda
meðalgáfu af þeim dægurlaga-
söngvurum, sem hér tíðkast, —
nema hvað hann syngur mun
Brynjólfur Jóhannesson og; Arni Tryggvason í hlutverkum.
betur en þeir vel flestir, — og
bjargar þessi listræna hófsemi
hans hlutverkinu og um leið
heildarsvipnum. Brynjólfur
Jóhannesson gerir mun. meira
úr hlutverki sínu en efni standa
Brynjólfur Jóhannesson og
Helga Valtýsd. í hlutverkum.
til; skapa'r heilsteypta og trú-
verðuga grátskoplega persónu
úr nokkrum misjafnlega heppn
uðum þröridurum og blótsyrð-
um ,og skal honum ekki láð
þótt það kraftaverk dugi ekki
til í seinni hluta leiksins. Krist-
ín Anna Þórarinsdóttir leikur
skemmtilega hina „ástföngnu“
stelpukind, en frá höfundarins
hendi er litið lagt í hlutverkið.
Helga Valtýsdóttir leikur hús-
freyjuna, Stellu Beritley, svip-
vana hlutverk, af hálfu höfund-
ar, sem leikkonunni tekzt ekki
að gæða persónuleik og lífi,
enda varia við að búast. Hiris-
vegar tekzt þeim Steindóri
Hjörleifssyni og Margréti Ól-
afsdóttur vel til við „exstensia-
listiskU11 hjónin, nema hváð
hlutverkin renna út í sandihn
í seinni hlutanum, og yerða þau
ekki sökuð um það. Knútur
Magnússon ræðúr ekki við „sál-
fræðinginn“ Schneider, enda'er
hlutverkið óskapnaður, en Ein-
I. Sigurðsson gerir hvorki að
um né spilla hlutverki
Kenleys. Svipað má segja um
rneðférð Hólmfríðar Pálsdótt-
ur á hlutverki Lindu. Margrét
Magnúsdóttir reynir árangurs-
laust að leika lítt leikanlégt
hlutverk. Leikstjórn Jóns Sig-
urbjörnssonar er vönduð ög
smekkleg, ekkert út á hana að
setja; ljós og tjöld í bezta lagi.
Tannhvoss tengdamamma-er
skemmtílegur gamanleikur og
vel saminn, og framámenn L.R.
hefðu mátt setja sér það mark
að taka ekki lélegri gamanleik
til meðferðar samtímis. Þessi
er ekki sambærilegur. Og það
er engum leiklistarunnarida
raunalaust. að sjá og heyra jafn
snjöllum leikurum þannig mis-
boðið.
Loftur Guðmundsson.
Útgefandi; Alþýðuflokkurinn
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson
Jiaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson
kuglýsingastjóri; Emilía Samúelsdóttir
Ritstjómarsímar: 14901 og 14902
Auglýsingasími: 14906
Afgreiðslusími: 14900
Pientsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10
Atlantzliafsbandídagið
Álit Wrights
Framhald af 8. siJTu.
íku, þar sem Evrópumenn gartu
hjálpað til. Var hann þeirrar
skoðunar,. að árás, ef af henni
yrði, my.ndi hefjast með árás á
Kanada og Bandaríkin til þess
að koma í veg fyrir, að þau g'eti
svarað í sömu.mynt. Síðan yrði
ráðizt gegn Vestur-Evrópu og
Bretlandi og þau lönd tekin
með venjulegum herjum, án
þess að hætta á, að Sovétríkin
verði fyrir atómárás.
Brynjólfur Jóhannesson, Margrét Ólafsdóttir og Arni
Tryggvason í hlutverkum.