Alþýðublaðið - 17.01.1958, Qupperneq 3

Föstudagur 17. janúar 1958
AlþýðublaðiS
3
Alþýöublaöiií
Útgefandi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Ritstjórnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson.
Emilía Samúelsdóttir.
14901 og 1490 2.
1 4 9 0 6.
1 49 0 0.
Alþýðukúsið.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
Fjármálmtjórn Rerkjavíkur
MQRGUNBI.ADHl ræðir í forustugrein sinni í gær um
trausta og örugga fjármálastjórn Reykjavíkurbæjar. Fátt'
mun þó fjær lagi. Dómur staðreyndanna er sá, að fjármál
Reykjavíkur einkennist af óstjórn og ofstjórn. Sjálfstæðis-;
flokkurinn loíar við hverjar bæjarstjórnarkosningar sparn-
aði og ráðdeildarsemi, en efndirnar reynast jafnan aukin
eyðsla — sukk og óhóf. Og. kostnaður þessa ósóma er sóttúr
í vasa gjaldendanna í. Reykjavík, einstaklinga óg fyrir-
tækja. Morgunblaðinu þýðir ekkert að ætia að þvo þennan
smánarblett af Sjálfstæðisfiokknum úr grænsápuvatni
blekkmganna. Reylcvíkingar þekkja allt þetta af reynslu og
iáta ekki villa sér sýn.
Málflutningúr Morgunblaðsins. sannar hins vegar, að
Sjálfstæðisflokkurinn telur allt í 'lagi. Hann kann því
ágætiega, aft miljónirnár hverfi ineð sívaxandi hraða í
eyðsiuhítina. Þaft er traust og örugg fjánnálastjórn. Og
meft hvaft er hann svo ánægður? Útsvörin í Reykjavík
hafa rúmlega tvöfaldazt á síðasta kjörtímabili og eru nú
orðin nær 200 milljónir á ári. Útgjöld bæjarfélagsins eru
til jafnaftar um 650 þúsund krónur ,bvern virkan dag árs-
ins eða.um tíu kónur á hvert mannsbarn í höfuðstaðnum.
Haldi óheillábróunin áfram verfta útsvörin komtn upp
í 400—500 milljónir 1962 /og 800—1000 milljónif 1966. Og
til þessa er Sjálfstæðisflokkurinn að mælast, þegar hann
biftur Reykvíkinga að iVámlengja völd og áhrif bæjar-
stjórnaríhaldsins. Finnst ekki Reykvíkingum gott til
slíks aft bugsa? Væri ekki ráðlegt fyrir þá aft gera sér
grein fyrir óheillaþróuninni áður en hún er orftin aft veru
leika? Og myndi ekkj hyggilegt að gera varúðarráftsíaf-
anirnar við bæjarstjórnarkosningarnar í ár?
FTaumast getur seinheppilegri málflutning en þann að
lofa Sjálfstæðismenn fyrir trausta og örugga fjármálastjórn
í Reykjavík. En svona er Morgunblaðið ósvífið. Og það
sýnir bezt hver nauðsyn er á bví að hindra ofrdki bæjar-
stjórnaríhaldsins. Hvað halda menn að taki við, e.f Sjálf-
stæð-isflokkurinn vinnur nýian kosningasigur? Þá telur
harin auðvitað óhætt að halda áfram þeirri traustu og öruggu
fjárcoálastjórn að tvöfalda útsvörin á hverju kjörlímabiii.
En hver yrði afleiðing þess fyrir fólkið í Reykjavík? Þeirri
•spurningu þarf-ekki að svara. Svarið li-ggur í augum uppi.
Forusta vinstri flokkanna
KOMMIJNISTAR þvkiast vera hinir einu og sönnu vinstri
menn og hafa miög hátt um slíkt nú í bæjarstjórnarkosn-
ingunum. En óneitanlega væri fróðlegt að þeir svöruðu
þeirri spurningu, hvar þeir hafi tryggt vinstra samstarf í
bæjarmálum hingað til. Mönnunum verður sennilega erfitt
um svör. Sannleikurinn er sá, að hvergi þar sem kommúnist-
ar mega sín mest af vinstri flokkunum um fylgi og áhrif hef-
ur vinstra samstarf tekizt. Þeir eru sem sé þarfir íhaldinu
víðar en í Reykiavík, ef málin eru krufin til mergjar.
Hvernig horfir þetta hins vegar við þar sem Alþýftu-
flokkurinn hefur forustu vinstri aflanna? Er hann þar í
samstarfi vift íhaldift eins og Þjóðviljinn gefur í skyn að
jafnaftarmenn vilji og ætli? Nei, öðru nær. Alþýðuflokk-
urinn tryggir vinstra samstarf. Svo er unr Hafnarfjörft.
Akranes og ísafjörð. Á öllum þessum stöftum er íhaldið
í minnihluta af því aft Alþýftuflokkurinn er vaxinn því
verkefni aft hafa forustu vinstri aflanna.
Sama þarf að gerast í höfuðborginni. íhaldið fellur og
vinstri stiórnin kemur um leið og Alþýðuflokkurinn leysir
kommúnista af hólmi sem forustuaðiii vinstri aflanna. Og
,þá eru líka fyrir hendi skilyrði þeirrar vinstri stjórnar, sem
fólkið getur treyst.
( Utan úr heimi )
UM ÁRAMÓTIN hófst um-
fangsmesta efnahagsleg tiiraun
sem reynd hefur verið í Evr-
ópu um aldabil. Er Rómarsamn
ingurinn gekk i gildi þann 1.
janúar byrjaði hinn sameigin-
legi markaður Litlu-Evrópu, —
Vestur-Þýzkalands, Frakkiands,
Ítalíu, Belgíu, Hollands og Lux
emborgar, — sem samkvæmt
áætluninni getur valdið bylt-
ingu, eða að minnsta kosti haft
ófyrirsjáanleg áhrif á hag
þeírra 160 milljóna manna, sem
að tili'auninni standa, — og ef
til vill einnig þeirra 100 mill-
jóna, sem ekki taka þátt í
henni.
Fyrir skömmu hafa utanrík-
isráðherrar sexveldanna valið
Walther Hallstein, pi'ófessor og
fulltrúá í utanríkismálaráðu-
neytinu í Bonn, til að veita
framkvæmd þessai'ar miklu til-
raunar forstöðu. Kallast hann
formaður evrópska efnahags-
samvinnuráðsins, og er því í
í’auninni fyrsii yfirforseti álf-
unnar.
SIGUR ÞEIRRA SIGRUÐU.
Bæði tilraunin og val for-
mannsins boðar þróun, sem
öllu hefði verið óhugsandi fyr-
ir svo sem tólf árum, og er
ekki oi'öum aukið þó það telj-
ist til sögulgera atburða. Oft
hefur verið i*ætt um sameigin-
legan Evrópumarkað áður, en
ýmist verið litið á slíkt sem
skýjaborgir, eða beinlínis með
andúð. Er það því sigur fyrir
þann fámenna hóp, sem trúði á
Fyrst var það Schumanáætl-
unin, sem varð að Stál-járn- og
klosambandi Evrópu. Næst
evrópuherinn, sem að vísu
komst aldrei í framkvæmd, en
varð til þess að Vestur-Þýzka-
iand gekk í Atlantshafsbanda-
lagið, — og loks framkvæmd
Rómarsamningsins. Allt hafa
þetta verið áfangar á sigur-
göngu Vestur-Þýzkalands eftir
Walther Hallstein
ósigurinn, og það er Halistein,
sem átt hefur mestan þáttinn í
framkvæmd þeiri'a. En hann
hefur líka að miklu leyti mót-
að baráttuðaferðir og afstöðu
Vestur-Þýzkalands í köldu
styrjöldinni við Sovétveldin.
Það er því ekki með öllu úti-
lokað að það kunni að korna
sér vel fyrir þá von Brentano
og Adenauer að hann skuli
liverfa úr utanríkismálaráðu-
slíka-tiiraixn og aldrei gafst upp j neytinu til að gerast „forseti
í bax’áttunni fyrir henni, að j Evrópu“, um svipað leyti og
hún skuli nú vera hafin. Og Bannstjórnin hefur tekið þá
ekki er það hvað sízt sigur fyr-
ir þá þjóð, sem herfilegastan
ósigur beð í styrjöldinni, að sá
maður, sem næst á eftir Aden-
auer kanslara ber að þakka
hina skjótu viði'eisn Vestur-
Þýzkalands, skuli hafa verið
ákvörðun að gerast ögn sam-
vinnufúsari austur á bóginn.
Menn bíða þess nú með ó-
þreyju að sjá hann taka til
hendinni í þessari nýju og
valdamiklu stöðu sinni, þegar
honum hefur verið vaiinn „höf
valinn sem framkvæmdastjóri, uðborg“, sem að öllum líkind
Auglýsið í Alþýðublaðinu
þessa víðtæka samstarfs sex-
veldanna evrópsku.
Ekki er enn ráðið hvar hann
muni hafa aðsetur sitt. því sex-
veldin hafa enn ekki valið sér
höfuðstað. Prófessor Hallstein
er sérfræðingur í verzlunar-,
atvinjiu- og bogai'arétti og al-
þjóðarétti, en sjálfur fullyrðir
hann að sér sé iífsins ómögu-
legt að muna tölusetningu einn
ar einustu lagagreinar. Aðeins
27 ára varð hann dósent, við
háskóla í Bei'lín og 29 ára var
hann útnefndur lagaprófessor
við háskólann í Rostock, en
rektor við háskólann í Frank-
furt am Main 1946—48. Þá
flúði hann til Bandaríkjanna
og flutti fyrirlestra við George
town-háskólann i Wasliington.
1950 varð hann forseti þýzka
UNESCO nefndarinnar og árið
1952 skipaéii Adenauer hann
fulltrúa sinn í utanríkisráðu-
neytinu.
EVRÓPUSAMVINNAN
HEILAGT MÁL.
Sem æðsti maður utanríkis-
i’áðuneytisins vesturþýzka heí
ur Hallsteinn lagt sig allan
fi'am, enda jafnan notið trausts
og halds af háifu Adenauei's,
en um leið hefur hann unnið
sem hann mátti að framkvæmd
sinna æðstu og helgustu hug-
sjónar, —' Evrópusambándsins.
um verður Brússel, og efast
enginn um að þar muni fljótt
gæta dugnaðar hans og fyrii'-
hvggju. Vitað er að hann muni
þurfa að berjast gegn rótgró-
inni tortryggni fjölda manns
aði. Um ieið verður hann og
að móta afstöðu sexveldanna
gagnvart þéirn ríkjum, sem gð-
hyllast fríverzlunaráætlunina.
brezku. Teiur hann sjálfur að á
því velti allt unx það hvernig
sexveldasambandinu takist
framkvæmd hugsjóna sinna, að
það njóti náinnar samvinnu Við
þau ríki er standa utan bess,
FJÖLDAFRAMLEIÐSLA, -+
ÓDÝRARI EN NOKKRU
SINNI FYRR.
Þeir tortryggnu kalla sex-
veldasambandið tollaklíku, er
skipti Vestur-Evrópu í tvær
andstæðar heildir. Hitt getur
enginn efazt um að innan vé-
banda þeirra hljóti að skapast
möguleikar fyrir fjöldafram-
leiðslu í stærri stíl en hingað
til hefur þekkzt í Evrópu. For-
ysta Bandaríkjanna á sviði iðn-
aðarins kemur ekki fyrir tækni
lega yfirburði, heldur fyrir það
hve markaðurinn er víður og
fjölmennur, og af sömu á-
stæðu er það hve mikil auðæfi
hafa skapazt í landnu.
En Hallstein telur að um leið
eigi sexveldasambandið að hafa
sína stjórnmálalegu þýðingu.
Vesturévrópsku ríkin hafi ekld
orðið það bolmagn hvert um
sig að tekið sé tillit til þeirra,
hernaðarlega eða stjórnmála-
lega, en þetta hljóti að breyt-
ast og verði að breytast.
Ekkert þátttökuríkjanna
græðir xxmfram annað á sam-
eiginlegum mai’kaði, og ekkert
einstakt þeirra tapar heldur
unxfram annað. Þau tapa öll
nokkru og græða öll nokkuð.
Sumar framleiðslugreinir, eink
um í iðnaðiixum, komast í
hættulega aðstöðu, öðrum skap
ast nýir möguleikar, segir Hall
stein prófessor. Fyrir bragðið
er settur tólf ára frestur til
framkvæmda áætluninni. Þeg-
ar til kemur verða það fyrst og
fremst hinar 60 milljónir neyt-
enda, sem græða. En þessi
lausn málanna er hins vegar
ekki aðaltakmarkið. Hún er að-
eins skx'ef að mildu víðtækari
samvinnu allra vesturevrópskra
gagnvart sameiginlegum mark 1 í-íkja.
Verkamenn:
\
\
s
s
s
s
Aflið ykkur félagsréttinda í
1 Verkamannafélaginu Dagsbrún i
I VERKAMANNASTETT hér í Reykjavík eru mörg,
hundruft verkamanna, sem eru aukameftlimir í Verka-
mannafélagsins Dagsbrun, grefta sama árgjald
og fullgildir félagssnxenn og njóta hvorki a tkvæft-
isréttar né kjörgengis í félaginu, hvorki unx stjórn þess
efta hagsnxunamál stéttarinnar. — Aukameðlimimir hafa
ekki sama rétt til vinnu og aðahneðliniir, er hafa samn-
ingsbundinn forgangsrétt til allrar vcrkamannavinntl.
Atvinnuleysistryggingasjóður Dagsbrúnar fær sömu
tekjur af vinnu aukamcðlima og fullgildra mcðlhna, en (
aukameðlimtu' fær engar atvinnuleysisbætur, ef þeir ^
verða atviimulausir. ! V
Atvinnuleysisbaetur fyrir fullgildan meðlim Dags+ ^
brúnar eru nii kr. 69.54 á dag fyrir vcrkamann með "tvö |
börn cða fleiri. Sá, séiu er aukanteðlimur í Dagsbrún S
verður algerlega af þessttm bótum. ! ^
Verkamemt þeir, scm ekki eru þcgar fullgildir með- ^
lintir Dagsbrúnar þurfa þegar í stað að afla sér ftilíra ^
félagsréttinda. 1