Alþýðublaðið - 22.01.1958, Síða 5

Miðvikuclagur 22. janúai* 1953
& I þ ý * u b í a 8 i 3
&
Úívarpsiæða Lúðvlks Gizurarsonar í gærkvöldi:
Góðir Reykvíkingar og aðrir
hlustendur.
UMRÆÐUR um Bæjairmái
Reykjavíkur hljóta að snúast
að miklu leyti'um stjórn Siálf-
stæðismanna á bænum, en hon-
um hafa þeir stjórnað nú um
langt skeið. Þessar umræður
er-u því að miklu leyti ádeila á
stiórn bæjarmálanna og á hinn
bóginn vörn beirra, sem hafa
stjórnað. Einnig blandast í þess
ar umræður almenn stjórnmál,
því að bæjarstjórnarkosningarn
ar eru hluti af stjórnmálabar-
áttunni. Þessar kosningar eru
þannig, auk bess að vera kosn-
ingar um bæjarmál Reykjavík-
'ur, mælikvarði á þróun mála í
íslenzkum stjórnmálum og
styrkleika flokkanna. Sameig-
inleg framboð víða um land
verða til þess að litið er með
meiri áhuga á úrslitin í Reykja
vík, þar sem allir flokkar eru
með sér lista. Alþýðuflokks-
menn í Bevkjavík þurfa að
duga vel í béssum kosningum.
því að sisnir Alþýðuflokksins
er mjög þýðingarmikill. Sigur
Alþýðuflokksins gerir honum
enn betur fært að rækja það
hlutverk, sem hann hefur að
gegna í íslenzkum stiórnmál-
um.
NÝ STEFNA NAUÐSYNLEG.
Flestir eru víst sammála um
það, að ekki sé heppilegt, að
sami flokkur sé of lertgi við
völd, eins os Sjálfstæðismenn
hafa verið- hér í Reykiavík.
Langt valdatímabil eins flokks
skapar kvrrstöðu. Og í málum
..Reyk.iavíbnr ríkir kyrrstaða,
þvi að. stiórn. bæjarins iæíur
mörg síór vanclaraál Révkiavík
rur bíða ólevst. Undirstaða Ivð-
ræðisins er líka sú, nn fó'rk-
arnir skintist á um að stjórna
. of* revna sin á beiin vandamál-
uffi, sem hiitum hefur eklci tek-
izt að lovsa. Þannig rekur að
_bví, fvrr eða síðar, að nauðsýn-
legt verður að breyta til um
stjórn á bænum og takn unn
nýja stefnu. sérstaklega í fjár-
.rnálum og skmulagsmálum. en
:í .þessum málum er stefna
Sjálfstæðismanna ekki hannig.
að nauðsynieg vandaxnál séu
leyst.
FJÁRMÁL RFYKJAVÍKUR.
Stærsta málið í sambandi við
stjóra Rmrkíavíkur eru fi ár-
málin. Á hveriu árl er bæjar-
foúum sendur reikningur vegna
köstnaðar við stóm bæjarins.
Þessi reikningur, það er að
segja útsvörin. hefur farið ár-
lega h'^kkand’ urn iano-t skeið
og er nú um 200 milljónir, og'
fei’ enn hækkandi. Gegn bessu
vandamálí, s°m Sjálfst.æðis-
ménn ráða ekki við. bai'f að snú
ast með tvennum haitti. Gæta
foa'rf meira héfs í bæjarrekstr-
inum o» meiri hagsýni í fram-
kvæxndum bæisrins. Algengt er
að siá ixnp’ð nótt og dag víð
fran'ilnramdn-. sem dregið hef-
ur verið að bvría á, banva.ð til
í óefni vsr Vnmið. Með b°ss-
um hætti v<=r^a hlutirmr miklu
dýrári' én b’-rf+i að vera Þ«tfca
aíriði er að*>ins tekið hér sem
dæmi. en af nógu er að teka í
foessum efnxnn. Á hinn bógihn
foarf að tm'vcrtn bænuin aðrar
tekjur en útsvönn, svo að bau
geti lækkað. Hér hefur einnig
skort á, að bæjaxstjórnarmeiri-
hluti Sjáifstæðismanna hefði
nauðsynlega forustu, Hver ef-
ast um það, að Sjálístæðisflokk
urinn hefði getað lækkað út-
svörin og útvegað bænuixi aðra
tekjustofna undanfarin ár, ef
hann hefði haft áhuga á því.
Hér hefur hann soíið á verðin-
um um hagsmuni bæjarins. Út-
svörin í núversndi mynd koma
vei’st niður á miðstéttafólki og
lenda misjafnt á hinum ýmsu
atvinnuf y r irtækj um.
sé tryggður framgangur á al-
þingi.
NÝB MIÐBÆR
Skipuiag Reykjavíkur er
mjög þýðingarmikið mál og
varðar okkur meira en fléstlr
athuga í fljótu faragði. í skipu-
lagsmálum Reykjavíkur eru
syndir stjórnar Sjálfstæðis-
manna á bænum margar, enda
fihna ailir bæarbúai’, sem það
aíhuga, að Útillár framsýni er
gætt, þegar um skipulag bæj-
GIZURARSON
STEFNA ALÞYBUFLOKKS-
INS.
Eins og Alþýðuflokkurinn
hefur lýst yfir í stefnuskrá
sinni fyrir þessar kosningar,
mun hann reyna að vinna að
bví í bæjarstjórn þeirri, sem
nú verður kosin, að lausn íá.-.
ist á þeim erfiðleikum, sem fjár
mál Reykjavíkur eru nú í, með
bví að útvega bænum aðra
I tekiustofna til viðbótar við' út-
svörin, svo að þau geti lækkað.
Á seinustu áratugum hafa bæ-
irnir orðið að talca á sig marg-
vísleg útgjöld, sem ákveðín
hafa verið af alþingi. Slík
steína af hálfu alþingis sligar
bæjarfélögin fjárhagslega, og
er nauðsyn að á þessu verði
breyting. Bæjarfélögin þurfa
að losna við mikið af þessurn
göldum, en ríkið að taka þau
í staðinn. Fjárhag bæjarfélag-
! anna þarf að létta, enda tek.ju-
stofnar þeirra takmarkaðir.
jBæjarstjórn Reykavikur getur
jekki gert .meira í þessii máli,
en að iýsa yfir vilja símxm.
, Hér þarf að koma til aðgarða
jalþingis. Til þess að þetta mál
i leysist þarf samkomulag á
breiðum grundvelli, svo að þvi
| arins er að ræða. Á sínum tíma
jflutti Jón Axel Pétursson til-
lögu í bæjarstjórn um nýjan
miðbæ við Háaleiti. Þessi tilr
laga náði ekki fram að ganga.
Hér er þó um þá lausn að ræða,
sem bærinn á bezta til að leysa
það vandamál, hvei'nig koma
eigi fyrir nýju viðskiptahverfi.
Núverandi miðbær er of lítill
og ekki er hægt að koma upp
stæðum fyrir bifreiðar í hon-
um eða fá rúm fyrir nauðsyn-
legar ximferðagötur, nema með
því að rífa . heil bæjarhverfi,
sem eru nserliggjandi. Geta all
ir-gert sér í- hu-garlund,, hvað
slfkir hlu.tir eiga eftir að kosta
bæinn. Núverandi stefna bæj-
arstjórnarinnar í málum bæj-
! arins hlýtur að hækka enn það
rníkla -verð, sem er á lóðum í
miðbænum og gera enn dýrara
að' hreinsa þar til.
MÍKILL KOSTNAÖUR.
Er ekki hægt að sjá, hvernig
| bærinn hefur efni á því, að
greiða bann mikla kostnað, sem
j er samfara þeirri stefnu, sem
jnú er fylgt í þessum málum.
Bærinn vex í austur og kemur
til með að vaxa í þá áít í fram-
tíðinni. Núveraixdi miðbær kem.
ur því til með a.ð iiggja iila við
samgöngum og naúðsynlegt að
létta á umferðinni, með því að
koma upp nýju viðskiptafaverfx,
miðsvæðis í austurbænum. Rétt
er að athuga, hvort ekki er
hægt að byggja ýmsar stórbygg
ingar, sem fyrirhugaðar eru, í
austurbænum og mynda þann-
ig kjarna að nýjum miðbæ.
Hvernig þetta mál verður leyst
skiptir mikiu fyrir Reykjavík.
Hafa þarf það í hxiga, að stór-
hýsi- njóta sín ekki í þrengsl-
'inum í ganila bænum, en géta
:ett svip á bæinn, ef rýrni er
xóg í kringum þau.
SKIPULAGSLEYSI
Reykjavík hefur að mestu
/erið byggð á seinustu áratug-
im, þegar kurináttu og reynslu j
í skipuiagsmálum hefur vei'ið
xuðvelt að afla erlendis frá.,
bess sjást þó ekki merki; að
iíkrar forsjálni hafi gætt og I
;r það miður. Reykjavík hefði 1
itt að geta orðið öðrum borg-
im til fyrirmyndar, ef rétt
hefði verið á haldið. Glundroð-
nn í skipulagsmálum kemur
bezt í ljós, þegar athuguð era
bau vandræði, sem umferðar-
tnáliri eru í. Þær stunáir eru ’
ekki svo fáar, sem tapast dag-
lega, þegar umferð stöðvast á
hinurn þröngu götum og menn
komast ekki leiðar sinnar. Jafn
vel á nýjustu og breiðustu göt-
uiium eins og Hringbrautinni
og Miklubrautinni, sem eíga í
fxamtíðnni að verða aðalum-
ferðaræðar bæjarins eru um-
ferðahnútar, þegar mest um-
ferð er í hádeginu. Við nýja
og dýra hringixm á Miklaíorgí
bíða bílar í löngiún -röðum um
hádegið og komast ekki leiðar
sinnar. Hverníg þetta verður
ritir nokkur ár, þegar bifreið-
uiri hefur enn fjölgað, er auð-
velt að sjá. Þá verður að brjóta
betta allt upp aftur. Gaman-
sagan um drenginn, sem ætlaði
að verða 100 ára og hafa alla
ævi fasta vinnu í Miklubraut-
inni, á því miður stoð í raun-
veruleikanum á meðan Sjálf-
stæöisfiokkurinn stjórnar bæn-
um. í þessum málum er ekki
hugsað fraxri í tíman. Oft þegar
búið er að ijúka einhverju
verki, kemur í Ijós, að bærinn
er vaxinn fram úr þvi sem mið
að var við, er verkið var hafið.
GULA BOKIN.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
ekki háð þessa kosningabar-
áttu, nema að nokkru leyti um
bæjai’mál, enda stendur hann
höilum fæti, þegar um þau er
rætt málefnalega og án öfga.
Ein af kosningabombum
Sjálfstæðismanna til að færast
undan að ræða um bæjarmál
eru æsifréttirnar um gulu bók-
ina. í fyrra vetur var skipuð
nefnd af ríkisstjórninni til að
athuga húsnæðismálin í kaup-
stöðunum. Fulltrúi Aiþýðu-
flokksins í nefndinni Tómas
Vigfússon, lxúsasmíðameístari,
skilaði sér áliti og er gula bók-
in honum óviðkomandi. Hann.
hefur gefið svohljóðandi yfir
lýsingu:
„Hinn 24. septemfoer 1956
var ég undirritaður skípaðxtr
af ríkisstjórnimii (félagsmála-
ráðherra) ásáxnt þeim Hannesi

;,A i\SM& .jbW'tt

Páissyni og Sigurði Sigmunds
syni í rxefnd, sem semja skyldi
tiilögwr tim lausn ýmissa
vandamála er snerta hósnæft-
isvandamál kanpstaftanna.
Néfridin varð ekki samtitála
og sidluðu þeir Ilaxxnes og Sig
urður sér áliti, sein Margun-
I-xiaðið nefnir gulu bókna. Ég
undirriíaður skilaði eigisx á-
Iiíi og Jxað dagsett 4. nóvern-
ber 1956. — Reykjavík 2(i.
janúar 1958. Tómas Vígfús-
soxx.''
Eins og sést af þessarx yfir-
lýsingu klofnaði nefndin og er
gula bókin Aiþýðuflokknum ó-
viðkomandi. Moi’gunblaðið læt
ur í veðri vaka að tiliögur gulu
bókai’innar eigi að framkvæma.
Þvá er til að s-vai’a, að aí hálfu
Alþýðuflokksins hefur aldrei
kómið til máia að fallasí á slíkt.
BAEÁT.TAN GEGN
KOJiIMÚNISTUM.
Inxi i þessar kosningar hefur
einnig bi.andazt baráttan gegn
konamúnistum í verkaiýpjfélög
unum. Nú.um helgina var kosið
í Dagsbrún og Þrótti, og sýna
úrslitin að það hallar tindan
fæti hjá kommúnistum. Ef þessi
þróun heldur áfram, er ekki
langt að bíða, að komxmmistar
tapi Dagsbrún. Listi andkom-
múnista í Dagsbrún var að
mestu skipaður Alþýðuflokks-
mönnurn, enda hafa þeir aillaf
haft forustu urn baráttu gegii
kommúnistum í verkalýðsfélög
tjnum. Efling Alþýðuflokksiixs
í þessum bæjarstjómarkosning
um, er þess vegna lóð á vogar-
skálina í baráttunni um að
hi’ynda veldi kommúnista £
verkalý ðsm álu m.
UNGA FÓLKID.
Þótt margt blandist inn í
kosningabaráttuna, eru bæjar-
málin samt aðalatriðið. I þess-
um kosningum er fyrst og
fremst kosið um það, hvernig
Reykjavík verður stjóraað
næstu árin.
í sambandi við bæjarmál
skirita sjónarmið unga fólksins
miklu máli. Hvei’gi á landinu
er jafnmargt af ungu fóiki og
í Reykiavík. Fjöldi ungs fólks
flvtur áriega utan aí landí og
sezt hér að. Öllu því unga fólki,
sem hér býr, þarf fyrst og
fremst að sjá fyrir tvennu: Ör-
uggri atvrimu og husnæði.
ATVINNUMÁL.
Atvinna í bænum hefur yfir-
leitt verið næg undanfarið.
Samt hefur grundvöllur sá,
sem atvinnulífið livílir á, ekki
verið nægílega öruggur. Pen-
ingastraumur úr Kefiavík hef-
ur gert mikið íil að auka at-
vinnu hér í bænum og koma í
veg fyi’ir atvinnuleysi. Allir
siá að slíkt ástand er ekki til
frambúöar. Nauðsynlegt er að
sera ráðstafanir til úrbóta í
bessum efnum. Sérstaklega
hlvtur efling útgerðar frá
Reykjavík og aukin, vinnsla úi
fiskafurðum til útfjúinings , að
boma til greirxa. Alþýðuflokk-
urinn hafði á sínum tíma for-
göngu um stofnun bæjarútgerð
ar hér í Revkiavík, og hefux
húri veríð nrikíll atvinnugjafx.
En fleira barf að koma txl. Bæj
arstjórn þarf að hafa förgöngu
Frarnhaid á 9. síðu.