Alþýðublaðið - 13.02.1958, Blaðsíða 8

8
AlþýBublaRiB
Fimmtudagur 13. febrúar 1958

Leiðir allra, sem ætla að
kaupa eða selja
BlL
líggja til okkar
Bílasalan
Klapparstíg 37. Sími 19032
Húseigetidur
önnumst allskonar vatns-
og bitalagnir.
Hftaiagnir s.f.
Síman 33712 og 12899.
Húsnæðb-
miðlunin,
Vitastíg 8 A.
Sími 16205.
Sparið auglýsingar og
hlaup. Leitið til okkar, ef
þér hafið húsnæði til
leigu eða ef yður vantar
húsnæði.
Áki Jakobsson
og
Krisfján Eiríksson
hæsfaréttar- og héraða
dómslögmenn.
Málflutningur, innheimta,
samningagerðir, fasteigna
og sltipasala.
Laugaveg 27. Sími 1-14-53.
SaetiúlÍarScert
Slysavarnafélag íslands
kaupa flestir. Fást hjá slysa
varnadeildum um land allt.
f Reykjavík í Hanny ‘ðaverzl
uninni í Bankastr. 6, Verzl.
Gunnþórunnar Halldórsdótt
ur og í skrifstofu félagsins,
Grófin 1 Afgreidd í síma
14897. Heitið á Slysavarnafé
lagið. — Það bregst ekki. —
KAUPUM
prjóratuskur og vað-
malstuskur
hæsta verði.
Álafoss,
Þingholtstræti 2.
SKINFAXl h.f.
Klapparstíg 30
Sími 1-6484.
Tökum raflagnir og
breytingar á lögnum.
Mótörviðgerðir og við
geðir á öllum heimilis—
tækjtim.
Minningarspjöld
D. A. S.
fást hjá Happdrætti DAS,
Vesturvari, sími 17757 —
Veiðarfæraverzl. Verðanda,
sími 13786 — Sjómannafé
lagi Reykjavíkur, sími 11915
— Jónasi Bergmann, Háteigs
vegi 52, sími 14784 — Bóka
verzl. Fróða, Leifsgötu 4,
sími 12037 — Ólafi Jóhanns j
eysi, Rauðagerði 15 sími j
33096 — Nesbúð, Nesvegi 29 í
----Guðm. Andréssyni gull
smið. Laugavegi 50, sími
.13769 — f Hafnarfirði í Póst
húsinu. sími 50267
Útvarps-
viSgerðir
viötækjasala
RADÍÓ
Veltusundi 1,
Sími 19 800.
FERÐAMENN!
Útvegum gistiherbergi.
Seljum flugfarseðla til
allra landa.
Örugg fyrirgreiðsla.
FERDASKRIFSTOFA
RÍKISINS.
íir bananar
kr. 17,50 kg.
Góðar kartöflur,,
gullauga og rauðar
íslenzkar.
Hornafjarðargulrófur
Kosningarabb
Þingholtsstræti 15
Sími 17283
Framhald af 7. síðu.
lega Wutlaus og má því engar
upplýsingar gefa. Aðeins kinka
kolli.
GLÍMAN VIÐ
KJÖRKASSANN
Og nú hefst síðasti þáttur
þjónustunnar við föðurlandið.j
Glíman við kjörkassann. Hún |
reynist ekki aðeins mörgum við
vaningi erfið, fieldur er og
fjöldi fólks, karla og kvenna, I
sem kosið hefur tvívegis aö(
minnsta kosti fjórða hvert ár
síðustu tuttugu þrjátíu árin,
sem sífellt 4 í þessari sömu
glímu við kjörkassann. Þannig
er nefnilega mál með vexti. að
kosningaseðillinn, einbrotinn
eins og vera ber, er dáltið
lengri á aðra röndina, en þessi
lengri rönd er ívið lengri en
rifan á kjörkassalokinu, og verð
ur þvi að stinga seðlinum nið- i
ur á skemmri röndina, sem er
mun skemmri en rifan, og geng
ur þá allt eins og í sögu. En það
er hreinasta undur hve mörg-
um g'engur illa að komast á það
lag. Virðist þar enginn munur á
kynjum. — ef til vill eru ungir
karlkjósendur þar tiltölulega
lægnastir, en fullorðnir karl-
menn hins vegar fullt eins
klaufskir og fullorðnar konur.
Þessi glíma gatur staðið furðu-
lega lengi, á stundum verður
einhver úr undirkjörstjórninni
að rjúfa hið gullvæga hlut-
leysi leiðbeina viðkomandi um
aðferðina.
Við skulum gera okkur í hug
arlUnd að þeirri gh'mu hafi
skjótt lokið með sigri ungu
stúlkunnar í þetía skiptið.
UNGI MAÐURINN
Ungi maðurinn, sem kýs í
fyrsta skipti er og auðþekktur
úr, en af öðrum einkennum.
Hann er kotroskinn, gengur við
stöðu'.aust inn að kjörborðinu,
þylur heimilisfang í réttri röð,
svarar hiklaust þegar hann er
spurður um fæðingardag og ár,
nefnir sjaldnast mánaðarnafn
heldur raðtölu mánaðarins og
lætur sér nægja að nefna ára-
tug og ár, en sleppir öldinni.
Hann skýrir kæruleysislega frá
þessu, tekur kærulaysislega við
kjörseðlinum, — það er ekki
rnikill vandi að kjósa og ein-
hvern tíma hefur manni nú
boðist brattara. Og þessi þarna
merkilegu með sig við borðið,
gott ef þau þekkja Ford frá
Sjevra ... og þessi pólitfk, —
vitléysa og sérvizka fullorðna
fólksins, en það gerir svo sem
ekkert til þótt maður kjósi. Þeir
skálma kotrosknir að tjaldinu,
Þorvaldur Arí Arason, ltdlv
LÖGMANNSSKRIFSTOFA
SkólavörðuBtíg 38
c/o f’ált Jóh. Þorlcilsson h.f. - Pósth. 621
■ Símat J1416 og/9417 - Simnefni: Aii
Smior
Tólg og jurtafeiti
beint úr ísskáp.
Ostur, allar teg.
Indríðabúð
Þingholtsstræti 15
Sími 17283
en hika þar flestir eitt andar-
tak eins og aðrir. Þegar inn fyr-
ir kemur tekur sjálf athöfnin
þá ekki nema andartak, og þeir
eru ekki lengi að skila- af sér
kjörseðlinum, spyrja einskis,
eru ekki sérlega hátíðlegir á
svipinn, en brosa þó ekki, sjá
yfirleitt undir eins hvernig
stinga skal seðlinum í kassann
og halda síðan kotrosknir á dyr.
Það er nú ekki sérlega mikill
vandi að kjósa. . . .
ÞAÐ, SEM GUÐ HEFUR
SAMEINAÐ
Vegna þess að raðao er nú í
kjördfeildir «ftir heimilisfangi,
er það nú alltítt að hjón verði
saroferða að kjörborði. Það er
ákafiega gaman að athuga fram
komu þeirra. A stundum siglir
frúin inn gólfið hraðbyri, en
eiginmaður kemur í kjölfarið,
hægt og rólega og liggur ekk-
ert é. Eða eiginmaðurinn geng-
ur á undan, hnarreistur og
garpslegur, konan gengur við
hlið honum' eða örlítið á eftir.
Á stundum svarar hún ö’lum
spurningum, bæði fyrir sig og
hann og alíhressilega, man alit
unp á hár. Stundum er þetta
öfugt, og þó rnjög sjaMgæft að
eiginmaðurinn rekj ekki í vörð
urnar þegar kemur að fæðing-
ardegi og fæðingarári eigin-
kominnar,.-— einkum fæðingar-
dpginum. Það er ýmísiegt, sem
þeir við borðið gsta orðið vísari
af slíkum smáatvikum. Til dæm
is þegar eiginmað urinn hikar
við og horfir tortryggnislega á
eftir konu sinni Jnn fyrir for-
tjaldið. Skyldi hún nú kjósa
eins og ,..?
Og svo koma mjög aldurhnig
in hjón, bæði áreiðanlega kom-
in að áttræðu, en ern vel. Hann
gsngur á undan, léttur í spori
og keikur, hún gengur skrefi á
eftir, dálítið þunglamalegri.
Þegar inn á mitt gólf kemur,
sVeifiar hann silifurbúnum
stafnumj hofmannlega, nemur
staðar, spyr hvort Jón gamli
Jónsson sé hér á skrá.
ITeimilisfang? spyrja þeir \dð
borðíð.
Jcn gamli Jónsson er ekkí í
vandræðum með að veita þær
upplýsingar. Hann þylur þær
up úr sér þarna úti á miðju
gólfi. Áttatíu og sjö ára, bætir
hann við og segir óspurður fæð
ingaár og daga. Og svo er það
unglingurinn, segir hann og
blappar á öxl konu sinni. Sjö-
tíu og níu. Enginn aldúr.
Þau taka við kjörsaðlunum,
en þegar þeim er vísað á sinn
hvorn stað, gerir Jón gamli
uppsteit. Það, sem guð hefur
sameinað, má mað'urinn ekki
sundúrskilja. Þau 15g gilda eins
á kosningadag og aðra daga.
Vertu ekki með þessi iæti,
Jón, segir ,.unga konan“ hálft
um hálft ávítandi. Og svo halia
þau hvort að sínu kjörborði bak
við sitt hvort forhengi.
VEGABRÉF ORÐIN
NAUÐSYNLEG
Það er sífellt að koma skýrar
í Ijós, að nauðsynlegt er að fólk
sem kýs hafi með sér vegabréf,
er bað sýni á kjörstað.
Fjölmenni er orðið hér svo
mikið, að þe;r í undirkjörstjórn
inni bera ekki kennsl á nema
mann og mann. Og enda þótt
það eigi að vera nokkur t3*jr.ejg-
;ng að láta viðkomandi skýra
frá fæðinga"degi os ári, er það
engin trv^ging. Ætli einhver
sér að kjósa fvrir annan, er
hægur nærri fvrir hann að afla
sér þeirra upplýsinga.
Það er eiginlega einkenni'Iegt
að borgarbúar skuli ekki fyrir
löngu vera skyldaðir tl að bera
á sér persónuskirteini. Slíkt
ætti að gera öllum auðveldara
fyrir á ýmsu sviði. Til dæmis
þegar fólk kemur í banka með
ávísanir eða sparisjóðsbækur.
Eða þegar lögreglan á í Itasti
við menn sökum brota á um-
ferðarlögum. Það kvað hafa
komið fyrir að farþegar, sem
síðar átti að kalila sem vitni,
gefi upp nöfn. annarra, sem
gata svo sannað að þeir hafi
alls ekki verið neitt við þann
atburð riðnir þegar til á að
taka.
En þó fyrst og fremst við
kosningar. Haíi verið kosið
fyrir einbvern. er sá hinn sami
sviptur öllum rétti til að kjósa
í það skiptið. -— og það er ekki
réttmætt að saklaus verði þarm
ig að líða fyrir sékan, auk þess
sem. það getur ráðið kosninga-
úrslitum, sem þá byggjast á al-
röngum forsendum. .
FramhaUí af 6. síðu.
stöðu við stjóm flokksins, á nú
enga von um .endurkosningu.
Sú undantéknirtg, að Jónas
Jónsson náði kosningu í Suður-
Þingeyjarsýslu árið 1946 .þrátt
fyrir mótframboð af hálfu
flokksins, er aðeins undantekn-
ing, sem sannar régluna. og trú-
lega myndi, stjprn Sjálfstæðis-
flokksins ekki líka það illa, að
Pétur Ottesen hætti þing-
mennsku. , '
5.
Þess vegna er mjög nauðsyn-
legt, að kosningafyrirkornulag-
ið sé þannig, að þingmaður, sem
einhyerra h]ut,^ vegna hefur
fallið í ónáð hjá . ío.kksstjórn- .
inni, eigi þess . kos.t að leggja.
ágreiningsmálin undir dóm
kjosendanna í kjör.dæmi sínu,
svo að honum sé raunverulega
frjálst að fylgja sannfæringu
sinni á Alþingi. Með hlutfalls-
kosningum er þetta alveg úti-
lökað, því að flokksstjórnirnar
erú alveg einráðar um val fram
bióðenda og niðurröðun beirra
á framboðslistana. Jafnvel bótt
prófkosningar séu látnar fara
fram, eru þær aðeins til mála-
mvnda. og er prófkosnig Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík
íyrir bæjarstjórnarkosningarn-
ar gott dæmi um það. Með ein-
menningskjördæmakosningu
eins og nú tíðkast, gæti bing-
maðurínn að vísu boðið sig
fram, én líkur til bess að hann
næði kosningu væru litlar sem
engar, ef flokksstjórnin efndi
til framboðs á móti honum, því
að þá myndu báðir falla fyrir
sameiginlegum andstæðingi.
Eina leiðin til þess að tryggja
bingmönnum þessi lágmarks-
réttindi er að nota bá kosninga-
aðerð, sem ég heí áður lýst í
, blaðagreinum, t. d. í grein í
Albýðublaðinu 27. ágúst 1957.
Hér verður ekki rætt meira um
kjördæmaskipun Gsla Jónsson-
ar, hvort samkomulag getur
tekizt um hana, skal ekki dæmt
um, en hitt er víst, að hún get-
ur ekki skapað. nýtt andrúms-
loft í stjórnmálimum.