Alþýðublaðið - 15.02.1958, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 15.02.1958, Blaðsíða 3
Laugardagur 15. febrúar 1958 AlþýðnblaðlS 3 >■— > Aíþýðubiaöið Útgelancii: Aiþýðuflokkurinn. Ritstióri: Helgi Sæmundsson. Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Auglýsingast j óri: Emilía S a m ú e 1 s d ó 11 i r. Ritstjórnarsímar: 14901 og 1490 2. Auglýsingasími: 14 9 0 6. Algreiðslusimi: 149 00. Aðsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10. % é Sakiel og UngvÉrjoland ÁRÁS FRAiKKA á þorpið Sakiet í Túnis hefur vakið mikia athygli og reiði hvarvelna á Vasturiöndum. Vdst hafa önnur verk verið unnin stærri og verri undanfarin ár, en athæfi Frakka veldur slíkuim vonbigðum, að almenn reiði sagir til sín. Þass vegna mótmæla stjórnmlálamenn og blöð Vesturlanda þessari árás, telja hana lítilmannlega og ekki menningarþjóð sæmandi. Sú alda nser alla leið hingað út til íslands. Mönnum hrýs hugur við tilhugsuninni um óhæfuna. ÞjóÖviljinn Iætur fordæminguna í tilefni árásarinnar á Sakiet mjög til sín taka. Þar er kveðið fast að orði, en naumast að ástæðulausu. Þó seilist koœfmúnistablaðið helzt tii langt, þegar það vill halda því frarn, að Atlantshafs- bandalagið beri siðferðilega álbyrgð á vei’knaði Frakka í Thjuni's. Árlá'sin á Sakiet brýtúr sem sé algerlega í bága við tilgang Atlantshafsbandalagsins, enda er ekbert dult í'arið mieð þá skoðun á Vesturlöndum. Ilitt er ærið umhugsunarefni, að Þjóðviijinn fer mjög i manngreinarálit, þegar um liryðjuverk er að ræða. ilann kveður úpp þungan áfelíisdóm yfir Frökkum vegna árásarinnar á þorpið Sakiet í Túniís og er í því sambandi með brigzlyrði i garð Atlantsbafsbandalagsins. En haim leit allt öðrum auginn á athæl’í Rússa í Ung- verjalandi, þegar bylting fólksins þar var kæfð í blóði. Ýmsir forustumenn íslenzkra kommúSista mieð Brynjólf lljarnason í broddi fylkingar hafa reynt að afsaka at- hæfi Rússa i Ungverjalandi, enda iangskólaðir og þaul- ménntaðir i þeirri fræðigrein. Og' aldrei datt Þjóðvilj- anum í hug, að blóðbaðið á Ungverjalandi flekkaði skjöld Varsjárbandalagsins. Ekki heyrðist heldur nein rússnesk rödd, sem fordæmdi óhæfuverk Rússa í Búdapest. Frakk- ar verða hins vegar gagnrýninnar varir heima fyrir. Stjórnmálamenn og hlöð bar segia valdhöfunum misk- unnai'Gaust til syndanna. Rússar 'höfðu eklcert af því- Iiúkum óþægindum að segia. Þatta er ekki 'tekið hér fram til að mæla gegn fordæm- ingu Þjóðviljans á árásinni á Sakiet. Þvert á móti. Hun er orð í tírna töluö. En hiá þvi verður ekki komizt að minna á þá ömurlegu staðreynd, að íslenzka kominúnistablaðiÖ heí- ur várið naeð oddi og egg miklu stærri og verri óhæfuverk. Þess vegna er ekki tekið mark á boðskap Þjóðviljans, þeg- av hann finnur til með Túnisbúum. Hann hefur ungverska skuggann yfir sér. Málgagn Kadars getur ekki með góðn samvizku barizt fvrir réttlæti. ÞJÖÐVILJINN skýrir í gær frá því, að af nýjasta bindi stóru sovézku alfræðioröabókarinnai' verði ekki annað séð en að Sovétríkin hafi verið forsætisráðherralaus frá 1953 til 1955. Um þetta segir blaðið svo orðrétt: „I 130 blaðsíðna yfirliti um sögu Sovétríkjanna í 50. bindi alfræðibókarinnar cr þess hvergj getið, að þetta tímabil gegndi Georgi Malénkoi’f emhætti forsætisráð- herra. I þessu bindi bókarinnar, sem allt fjallar um Sov- étríkin, er þess ekki heldur getið að Malénkoff var að- alframkvæmdastjóri Kommúnistaflokks Sovétríkjan.na frá iáti Stalíns í miarz 1953 þangað til Nikita Krústjoff tók við því starfi misseri síðar. Malénkoff er nefndnr á nafn á þremur stöðum í bindinu og alls staðar í savn- handi við „andflokkslega undirróðursstarfsemi11, en lion- um og fjórum öðruni forustumönnum var vikið úr öll- um trúnaðarstöðum í Kommúnistaflokki Sovétríkjaníia i'yrir þær sakir síðast liðið sumai'11. Heimildar er ekki aetið, svo að maður gæti haldið, að skriÆfinnar Þjóðviljans hefðu brotizt gegnum 50. bindi soivézku alfræðiorðabókarinnar til að leita að Malénkoff óg félögmn haiis. En er þetta ekki óþörf fyrirhöfn? Veit ekki Þjóðviljinn af langri reynslu, hvaöa örlög sögunnar bíða þeirra manna, sem fálla í ónéð austur í Rússlandi? Þeir eru orðnir margir, er týnzt hafa þar eftir bylting- una, sem. átti að koma lýðræðinu og sévsíalismánium til valda. . ( Utan úr heimi ) ÁRIÐ 1954 ráku postular rétt1 trúnaðarins í Ameríku dr. J. Robert Oppenheimer frá störf- urn á þeim forsendum að hann væri hættuleguröryggilandsins og bönnuðu honurn að halda á-1 fram þeim vísindarannsóknum, j sem hann hafði náð svo frá- bærum árangri í. Og nú leita | þessir sömu menn að átyllu til, að kalla hann aftur til starfa. Hræðslumálaráðuneyti Mc Carthys hlaut að valda því, að Bandaríkin misstu forystuna í kjarnorkuvísindum. I fjögur ár voru Bandaríkjamenn í farar- broddi, en þá fóru Rússar að draga á og þar kom að stór- veldin tvö voru jöfn í kapp- hlaupinu um framleiðslu vetn- isvopna. Og þá fylgdi lömunin í kjölfar móðursýkinnar, sem bjóðmálaskúmarnir höfðu vak- ið. 1945 var kjarnorkuspreng- an hæsta tromp Bandaríkjanna, en 1954 vetnissprengjan. Hlut- ur Oppenheimers i framleiðslu bessara vonna var afgerandi. Hann var settur forstjóri vfir tilraunastöðinni í Los Alamos,! en hlutverk hennar var að vinna að því að ná valdi yfir atómklofningnum og stjórna honum. Honum einum var það að þakka, að tókst að fá vísinda menn hvaðanæva úr Bandaríkj unum til hess að einbeita sér að ákveðnum verkefnum í þágu kjarnorkurannsókna, og hann einn hafði þá menntun og yfir- sýn, sem með þurfti til þess að beina starfi allra þessara manna í einn farveg. í rannsóknarstofnunum í Los Alamos störfuðu 4.000 vísinda- menn og að auki 4000 starfs- menn. En það er vart mögulegt að svo margir menn vinni sam- an án þess bryddi á afbrýði- semi, deilum og andúð manna á meðal. Og möguleikar fyrir árekstrum margfaldast begar verkefnið, sem starfað er að, grípur ekki einungis yfir tækni leg vandamál, heldur skapar einnig siðferðileg, hernaðarleg og pólitísk vandamál, siík sem aldrei hafa áður þekkst í sögu veraldarinnar. Þegar þar við bætist, að störf þessi verður að vinna í kapphlaupi við styrj- aldarviðburði og í spennitreyju ótta og öryggisleysis', sem ógn- ar frj.álsri hugsun einstak-lings- ins hlýtur að brjótast út beizkja og misklíð manna og gagnrýni á forystumanninn er eðlileg afleiðing. Eftir að kjarnorkusprengj- unni var varpað á Hírósíma lét Oppenheimer af störfum í Los Alamos, viðurkenndur af flest- um sem lærðastur allra í atóm ræðum. Hann var skipaður sta'rísmaður í kjárnorkunefnd Bandaríkjanna og var bar með trvggt að hann héldi áfram að starfa að kjarnorkurannsókn- um í þágu þjóðar sinnar. t september 1949 reyndu Rússar fvrstu kjarnorkusp.rengj una. Bandaríkjamenn • höfðu tapað forskotinu og það varð að vinna upp, Kjarnorkunefndin undir for- sæti Oppenheimers sneri sér að því að gera áætlun um vetnis- sprengjur. En það var ekki ein- ungis um að ræða hin tækni- iegu vandamái, sem leysa burl'ti, heldur éngu að síður hina siðferðilegu ábyrgð, sem á þeim hvíldi, sem falið var að búa til þetta ægilega vopn. Þeir, sem óttuðust afleiðingarn ar of notkun vetnisvopna, voru í minnihluta í nefndinni, en efndin var sammála um að heppilegra væri að einbeita sér að fullkomnun kjarnorkuvopna en fresta framleiðslu vetnis- vopna í bili. Forseti Bandaríkj- anna f'ór ekki að ráðum nefnd- arinnar. Víisindamönnunum var falið að hraða eftir mætti fram leiðslu vetnisvopna, og 1. nóv- Robert Oiipenheimer ember 1952 var fyrsta vetnis- sprengjan reynd við Marshall- eyjar. Bandaríkin þóttust ör- ugg. 12. ágúst 1953 sprengdu Rússar einnig vetnissprengju. Ótti kjarnorkunefndarinnar við afleiðingarnar af fram- leiðslu vetnisvopna var á sterk urn rökum reistur. En margir voru reiðir nefndinni fyrir hik hennar og nú brauzt útgremjan gegn Oppenheimer. Hann hafði flækzt í deilur hinna ýmsu deilda hersins um hver þeirra ætti að fara með hin nýju vopn. Foringjar flughersins töldu Oppenheimer hafa beitt sér fyrir því, að meiri áherzla var lögð á varnarvopn en sprengjur. Og hin stórpólitísku vandamál, sem leysa þurfti í sambandi við hagnýtingu vetn- isorkunnar leiddu brátt til of- stækis og ofsókna. Óttinn og efinn áttu ríkastan þátt í upp- gangi McCarthys og hans fé- lag'a. Oppenheimer hafði haft náið samband við kommúnista á yngri árurn, og Sovétríkin voru furðulega stutt á eftir Bandaríkjunum í kapphlaupinu um vetnisvopn. 1 desember 1953 var Oppen- heimer leystur frá öllum störf- um og bannaður aðgangur að vísinclaleyndarmálum ríkisins, og almenningi sagt að hann hefði um árabil verið stórhættu legur öryggi landsins, og hefði seinkað framleiðslu vetnis- sprengjunnar til þess að þ.jóna með því Sovétríkunum. Það var að vísu sannað að hann hefði mikið umgengizt kommúnista á námsámm símun, en vísinda- menn báru það, að hann hefði á engan hátt taíið framkvæmd ir í sambandi við beizlun vetn- isorkunnar, og stóra nauð- syn bæri til, að hann hé’.di áfram störfum á sínu vísinda- sviði. En nefnd sú, sem falið var að rannsaka mál hans, komst að eftirfarandi niður- stöðu: — Borgarar, sem vinna að viðkvæmum verkefnum í ''águ þjóðar sinnar, verða að hlyta settum öryggisreglum. Að Jeyfa manni í æðstu stöðu að fara á bak við öryggisreglur u- ófyrirgefanlegt. Dr. Oppen- heimer fullnægir ekki þeim á- kvæðum, sem öryggi landsins krefur og því verður hann að víkia. úr starfi sínu. Dr. Oppenheimer sneri aftur til Princetonháskólans. Öryggi Ameríku var tryggt. En mót- mæli bárujst frá vísindasam- bandi landsins. Þar segir meðal annars: Það er ekki rétt að ströngustu öryggisreglum veiti mest öryggi. Hernaðarstyrk- leiki lands vors er þá mestur, að við getum ætíð haft forystu í vísindalegum framförum. Ef Bandaríkjamönnum skildist réttmæti þessara orða myndu þeir taka vísindaafrekum Rússa af meiri stillingu. Og þá væri Oppenheimer enn í fararbroddi vísindamanna Bandaríkjanna. FÉU6SLÍF Æskulýðsvika K.F.U.M. og K. Samkoma í kvöld.kl. 8,30. Bjarni EyjóHsson ritstjóri talar. Vitndsburðir, söngur og hljóðfærasláttur. — Allir velkomnir. iðvörun fil Vssisrifsl|éra FYRIR nokkrum dögum birt ist í dagblaðinu Vísi geðvonzku pistill eftir mann einn lít.ils- háttar, og var tilefnið Ijóð er Einar Bragi hefur gefið út með nýsí'áriegum hætti. Inn í þessi skri-f eru fléttuð dónaleg um- mæli um mig og tvo aðra nafn- kunna menn, ufflmasli, sem jafn vel þættu ósæmileg é> prenti í hörðustu orrahríðum stjórn- málablaðanna, hvað þá að slíkt þyki sæmandi í samibandi við bókagagnrýni. Nú dettur engum í hug, sem þekkir höfund þessa orðbragðs, að kippa sér upp við dónaskap hans, en hitt hlýtur að vekja furðu að ritstjóri Vísis skuli skiáka í því skjóli, að blað hans sé ekkj virt þess að höfðað sé mál gegn því. En þar sem höfundur níðsins, lætur það fréttast, aö von sé á áframhaldi, vil ég hér með að- vara Herstein Pálsson. Rv. 13. febr. Jón úr Vör.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.