Alþýðublaðið - 01.03.1958, Qupperneq 6

A. 1 þ ý 8 n b 1 a 8 t 9 Laugaitdagur 1.. marz 1958

.
ISS*W#*®iS
ilifpll
. ésm
hímiii
ÉIÉ
■
wSm
SsmSBSíffi
mmm
lilltoSifllill
flfg
# :
-
( Bæhur og höfundar
S!li|"i'í!l!Íll!!!nI!>!Í'i!iil!!!S!l!!ii!l!!lÍ!l!ljÉjffiHini!Blli!10ni!!!lii!ill!líllll!llIllli2!“l!Í!ÉÉIIIin!Í!!!ni;!iB!'ÉI!ini!i!l
RÓSBERG G. SNÆDAL
ér Húnvetningur að ætt og upp-
runa, fæddur í Kárahlíð i Lax-
árdal, Austur-Húnavatnssýslu,
8. ágúst 1919, en hefur um
margra ára skeið átt heima á
Akureyri. Eftir hann hafa kom
ið út þessar bækur: Á annarra
grjfiti, lióð, 1949: Hringhendur
1945; Nú er hlátur nývakinn,
safn gamansagna o® kveðlíviwa,
1954; Þú og ég, sögur, 1954;
Vísnakver 1956, og í Tjarnar-
skarðí, ljóð, 1957.
Smásögur Snædals, þó mis-
jafnar séu að efnismeðferð,
enda frumsmíð hans í þeirri
bókmenntagrein, báru vitni at-
hypl’s- og frásagnargáfu.
Vísnakver höfundar sýnir
það, að hann er prýðilega hag-
orður, en flestar eru vísurnar
í kverinu hringhendur, sem
hitta oft.vel í mark, t.d. þessi,
er nefnist „Frægð og ferðalok“:
Frægðartindsins fyrirheit
færa yndi og trega.
Okkar þindarlausu leit
lýkur skyndilega.
Eðlilega verða Snædal mynd
breytingar náttúrunnar nærtæk
ýrkisefni, eins og frnrn k°mur
í þessari fállegu kvöldvísu:
Voga strýkur blíður blær,
burtu víkur tregi.
Friður rík;r fjær og næ,
flögrum lýkur degi.
En hin nýja Ijóðabók Snæ-
dals ber þess merki, að hann er
eigi aðeins ágætlega hagorður,
h°l'hir einnii? gæddur góðri
skál.dgáfu að öðru leyti og vax-
andi maður í ljóðamenntinni.
Upphafskvæðið í bókinni, „í
Tiarnarskarði", og samnefnt
henni, er myndrík niáttúrulýs-
ing, sem lýkur með þessuerindi:
Sólvermdur blærinn
blómahörpu sló.
Brumknappar litlir sprungu
fyrr en varði.
Fífillinn kyssti fjólu
í Steinmó
fermingarvorið uppi í
Tjarnarskarði.
„Dögg“, „f sefa minn seytlar
ótti“, „Jónsmessudraumur“ og
„Augnablik“ eru ljóðræn og vel
ort kvæði. En eitthvert bezta
og fegursta kvæðið í bókinni er
„Ljóð‘, sem er á þessa leið:
Þú komst til mín, sem geisli
í morgunmund,
sem minning ljúf á beiskri
reynslustundu,
sem gróður vorsins, gull í
barnsins hönd,
sem gleði í harmi, byr að
óskaströnd,
sem bjartur draumur, töfrar
ljóðs os lags,
sem lækjarniður, fegurð
sumardags,
sem blævar þytur, kvöldsins
•kyrrð og ró,
sem kliður fossins, nótt í
laufgum skóg.
Þú varst mín löngun, vilji, geta
og þor,
þú varst mér nálæg, hvert sem
lágu spor.
Þú varst mitt fjöregg, lán og
lífs míns trú.
Að liðnum degi spyr ég: —
Hver ert þú?
„Nátttröll“ er athyglisvert
kvæði, bregður upp táknrænni
mynd: ennþá betra er þó kvæð-
ið „Vítaspyrna“, sem er heil-
steypt að gerð og þar sem sam-
líkingin við knattspyrnu nær
ágætlega tilgangi sínum.
Hagmælska höfundar nýtur
sín prýðilega í hinni hring-
hendu kveðiu til Björns á Kotá
sextugs, en þetta er lokaerind-
ið:
Þú, sem dáir dagsins glóð,
draumabláar vökur,
þiggðu frá mér þetta ljóð,
þessar fáu stökur.
Á skvlda strengi slær skáld-
ið í fallegu Ijóðabréfi, „Dalur-
inn“, sem lýsir því vel, hve fast
tengdur hann er átthögunum.
Kemur það þá ekki á óvart, að
hann hvetur þjóð sína til dáða
Framhald a 8. siftu
ffffllliÍMIÍjilllMÉilSfflFJiiBÍÍIlÍÍl!!!! '
ANDERSEN. mjólkurpóstur,
sem býr í Svendborg í Dan-
mörku, gifti nýlega dóttur
sína stýrimanni, Larsen að
nafni. — Eftir giftinguna var
haldin veizla eins og gerist og
gengur. En svo óheppilega
vildi til, er staðið var upp frá
börðum, að brúðurin gekk
franfhjá gasofni með þeim af-
leiðingum, að eldur komst í
brúðarslörið. Eftir andartak
stóð kjóllinn hennar í ljósum
lóga. Hinn nýbakaði eiginmað
ur hennar og faðirinn brugðu
skmtt við oo’ skelltu henni á
golfið og veltu henni fram og
aftur. Brátt komu aðrir með
teppi, sem þeir vöfðu utan um
hana. Þannig tókst að slökkva
eldinn, en allur brúðarkjóll-
inn var brunninn upp, og hin
ung'a brúður var flakandi í
brunasárum um allan líkam-
ann. Hún var flutt í sjúkrahús
ásamt manni sínum og föður,
bar sem gert var að sárum
þeirra.
NÝLFGA lenti veðh'aupa-
hestur i smá ævintýri. Við.veð
reiðar sem fram fóru í News-
h’v— eVVi alis fvriv löngu,
lagði hesturinn af stað, eins og
lög gera ráð fyrir, með ltnapa
sinn á bakinu, en hljóp mest
alJa leiðina knapalaus — og
kom í mark með tvo knapa á
baknu. -----,—:— Hesturinn
datt nefnilega stuttu eftir að
hlaupið hófst, og knapinn,
William Bush, datt af baki.
Hesturinn stökk strax- á fætur
og hljóp áfram eins og ekkert
hefði í skorizt. En knapinn
hljóp ■ þvert yfir veðhlaupa-
hringinn og tókst að ná í hest
inn og komast á bak aftur.
Rúman kílómeter frá markinu
fékk hann félagsskap annars
knapa, sem einnig hafði falliö
af baki og sem stökk þegar á
bak fyrir aftan Bush.
AGREININGUR . vegna
stjórnmálaskoðana er ékki
fullnægjandi ástæða fyrir
skilnaði hjóna. Þennan úr-
skurð kvað upp enskur dóm-
ari í London nýlega.
Dómarinn neitaði að veita
frú Louisa Colledge skilnað,
veeria bess að hún h°fði aðrar
skoðanir á stjómmálum en
maður hennar. Frú Coledge
sagði, að maður hennar væri
fvlgjandi sósíalisma en hún
sjálf væri fylgjandi íhalds-
flokknum.
ŒiIÐ nýja leikrit Grahams
Greene, The Potting Shed
(Garðskýlið) er ritgerð um tvö-
l'alda bókifærslu andlegs upp-
gjörs.
Til þess að skýra málið verð-
ur að rekja stuttlega efni leiks-
ins, Jamss Callifer blaðamaðu
hefur gleymt öllu, sem gerðis
í liíi hans áður en hann náð
fjórtán ára aldxi. Leikritið fja
ar um hverni.g hann smám sarr
an fær upplýsingar um þett:
gleymda tímabil ævi sinnar
Hann kemst á snöðir um, að ka
þólskur prestur, frændi hans
tók hann að sér og sneri honurr
til kristinnar trúar. Faðir han:
sem var fríhyggjumaður, kom
ur í veg fyrir vináttu drengs
ins og prestsins og James verð
ur svo hryggur, að hann reyni
að hengja sig í garðskýli. Garð
yrkjumaðurinn sker hann ú
snörunni, og er hann álitinn lá
inn, en presturinn tekur dreng-
inn á kné sér og biður til guðs,
að hann megi líf sitt endur-
heimta, jafnvel þótt hann sjálf-
Ur glati trúnni.
Drengurinn lifnar við, klerk-
úr glatar trú sinni og byrjar að
drekka (sígild lausn í verkurn
Greene) og allir gleyma því,
sem gerzt heáúr. Ef presturirm
hefði munað eftir atburðinum,
hlyti hoiium að vera Ijóst að
kraftaverk hefði gerzfc, en hann
man ekkert.
Þrjátíu árum síðar kemur ýmsa myrkustu kima kaþólskr-
sannleikurinn í Ijós. James ar guðfræði, og þá, sem lítt
hverfur í faðm trúarinnar, kristnuni mönnum geðjást
frændinn sennilega 'líka og efn- einna sízt. Leikrit þetta er h:að
is'hyggjan er fordæmd. Allt eru ið ótta og sektarmeðvitund. gjör
i samlega sneytt jákvæðri Uvar-
tilfinningu. Hinn klassiski
drykkjuprestur Greene býr hér
í óvenju cþrfalegu og skugga-
Tegu h-rbergi og Jam.es -Ca’lifer.!
dregur þá ályktun af útliti her-
bergisins, að frænd’. hans s'gi
satt, að hanri hafi glatað trúnni.
Og að ’okum segir banr, í sa.m-
; bandrvið herbergí frænda síns:'
! — Fiarvera guðs í þessú hei-
bergi er næg sönnun fyrir til-
! vérú hans.
Er nokkur af persónunum að
leita trúar? Eru þær að glírna
við lífsspursmál klædd dul og
I skelfingu? Ef svo er pá virðst
Greene hafa fundið al'sherjar-
mrðal við trúleysi — b-vra að
kíkja á húsgögnin híá föður
William. Cal'ifer-fjölsky1 dan er
annars þrúguð af efmshyggju
og h’átrú. Greene álítur aug-
sýnilega að alTir ha-ti trúar-
brögð, en þar skjátlast honum.
Aftur á móti nartar hann ósparí
í ýmsar kirkjudeildir.
Graham Greene er ekki trú-
aður maður, — hann hatar að-
eins trúleysi. Hið n.vfa leikrit
hans er eiginlega skáldsaga og
algerlega út í bláinn að færa
jþað upp á leiksviði.
Graham Greene
| þetta tæknileg atriði. Klerkur-
j inn nær stigi hins hetjulega
! kærleika og eys aí náðarbrunni
þeim, sem kaþólskir kalla fjár-
sjóð góðverkanna.
Meiningin er sú, að hver mað
ur á inni talsvert af náð, sem
veitt er af guði, — hann getur
því beðið guð að láta þá náð
koma öðrum að gagni.
i Greene kannar í leikriti sínu
■ !
Sii’ Edward Twining, laandsstjóri Breta í Tanganyika, er nú Um
bessar mundir að heimsækja hina ýmsu þjóðflokfca. 1 landinu.
Hér á myndinni sést hann dansa fjörugan dans ásamt einum
hinna innfæddu dansmanna í Vatnahéraðinu. Á, höfðinu er
hann með einn af hinum furðulegu, en ]>ó skemmtileg'U húf-
um hinna innfæddu. Sir Edward Twining m.un láta af emb-
ætti landsstjóra í júní næstkomandi.