Alþýðublaðið - 30.04.1958, Qupperneq 3

Miðvi'kudagur 30. apííl 1958.
Alþýðublaðið
3
1
Alþýúublaöiö
Útgefandi:
Ritstjóri:
FYéttastjóri:
Auglysmgastjóri:
Ri tstj órnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hiálmarsson.
Emilía Samúelsdóttir.
14901 og 14902.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýðuhúsið
Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgötu 8—10.
Áð snúast í hring
MOEGUNS-LAÐHD er enn í gær að andimæla fyrirbug-
uðum ráðstictfunum ríkisstj órnarinnar í efnahagsmálunum
ogreyna að gera þær tortryggiLegar. Þó liggur fyrir, að Sjiálf
stæðisf'iokkurin.n hafi ekki hugmynd um, hv-eriar tillögur
ríkisstjórnarinxiar verði. Hann 1-eggur heldur ekki á sig þá
fyrirhcifn að bera fram sjálfstæðar tillögur með lausn vand-
ans fyrir augum. Stærstj flokkur landsins hefur ékkert ti’
efnahagsirlá anna að le.ggia annað en vera fyrirfram á móti
tillögum ríkisstjórnarinnar. Er ihægt að hugsa sér öllu aug-
ljósara áhyrgðarleysi?
Nú sc’gir Mergunblaðið, að ríkisstjúrnin svíkist um
að hafa samráð við vinnustéttirnar urn lausn efnahags-
malanna. Fyrir nölckrum dögum staðhæfðii það, að nítján
manna nefndin. svekallaða yrði ekfci kölluð saman til
fundar ac j’ví tilefn i. að ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
eru væn'tanil'0igar bá og þegar. f gær verður svo Morgun-
blaðið 'að herfa frá þessari fiullyrðingu. En því dcttur
ekki í huy að viðurkenna frumhlaup sitt. Nú segir blaðið
hins vegar. að nítján imanna nefndin sé allt of seint kölluð
saanar> ti! f"vdar. Það snýst með öðrum orðum í hrimg.
Og sú hrevfing á að vera til imikillar fyrirmyndar, því
að M'oryunhlaðað ^efur í skyn, að Sjiálfstæðisflokkurinn
hafi Tntnryt ng mikið .til málanna að leggia, en ríkisstjórn-
in virðd ba-’n ekki viðliís. iHvers vegna gerir hann þá
ekki úrræði ,sín heyrinkunn? iSumir ætla imeira að segja,
að S*......eisfickkuriim mun,i sætta .isig við það hlut-
skin^i iá > '’ i 'igj að ivera á móti róðstöfumum ríkisstjórn-
ari’"' °r *>-ss að marka nokkra stefnu eða nefna leið: í
efn°h->fr~r~nó,tjnum. f>etta sannast næstu daga. En víst er
athyglisv-rt, að Morgumblaðið taldi stjórnarandstöðunni
ómfv' á dögununi að fialla um lausn efnahagsmál-
anns nf því að jhún hefði lekki aðgang að heimilduni rík-
is&tisrr'’eða nyti samstarfs við sérfræðinga ’herm-
ar. Þ-ð vy~ 'sfsökunin, sem stærsti flokkur landsins ætl-
ar ».ð ->r ■''r-fri í þessu cfni.
Sarninæiná u er ekki fyrir að fara í afstöðu Morgun-
blaðsiri" og r' 'álfstæðisiflokksins. Ólafur Thors og Bjarni
Bsnledikt'--ifr° nundu aldrei éftir því að hafa samráð við
vinnustó1 -----meðan þeir áttu að heita landsfeður. Morg-
unfolað’" vi 'ir.— hsldur alls ekki kunnað að m:eta þá við-
leitni niúivioravidi rlíkisstjórnar að hafa samróð við þessa
aðila. Þ'.. <? ~!Óti. En nú d-ettur Mor.gunhlaðinu það í hug,
að þesv --'"úisitni rík.isstjór.narinnar skuli lokið. Ekki af
því að i' i"''1utningur sé í samriæöni við staðreyndir.nar,
heldur b : ” hann vel áróðurstilraunum Sj'álfstæðisflokks-
ins, sifi" V '— ekker.t til málanna að leggja annað en þyrla
upp mov Þatta er önnur útgáfan af hringdansi Sjálf-
stæðisirV1-i1--'-s.
Þ' 'staða Siálfstæðisflokksins til verðstöðvunar-
stef - ' randi ríkisstjórnar. Bjarni Benediktsson þef-
ur r -'tuna gegn henni að raunverulegu aðalstarfi
sínn ð' hann fluttist úr stjórnarráðinu í Morgun-
blað’ ’ - Hann hefur lag.t sig fram við að hlása að
gla-ð -hverx-ar verðhækkunar í laadinu, o,g anun ó-
þar1-1 ’a uwp þann annál. En £ gær kveður hann sér
hljé^ "-rgunblaðinu og segir, að ritari Dagsbrúnar
telii - *-órnina hætta við verðsteðvunina. Og þá er
eng” ' en Bjami Benediktsson hugsi sér að verða
moð 1 m hann hefur verið á móti lí tvö iár. Þetta er
þrið’- ;can af hringdansinum.
Hév kkert fullyr.t um saunlieiksgildi þess, að ritari
Dagsbr-' ’v>£i llátið þau orð falla.. sem Morguniblaðið stað-
hæfir. T’ ‘vúu þessu má sjá, að 3.jálfstæði'SífLokkurm<n er
skilyrð--' ’ á móti öllu því, s'em, ríkisstjórnin héf,ur fram
að færa TT' — vegar fæst hann til að taka upp fyi'ri áfstöðu
ríkisstiú---innar, ef hún skyldi breyta um skoðun. Og
það virði.-4 ina von þess, að Sjálfstæðisflokkur.inn hafi eitt
hvað ti1 ' 'álaTfina að leggja.

Samtai við Herman Stolpe
í SAMBANDI við sænsku
hókasýninguna sem opnuð var
19. þ. m. í bogasal þjóðminja-
safnsins í Reykjavík, komu
hingað fulltrúar helztu bólca
forlaga í Svíþjóð, Bonniers og
bókaforlags sænsku samvinnu-
félaganna. Fulltrúi þess síðar-
nefnda, Herman Stolpe, Stokk
hólmi, kom um leið hingað sem
fulltrúi Sambands sænskra
bókaúítgefenda. H. Stolpe er
forstjóri bókaforlags samvinnu
félaganna, sem að vissu leyti er
hliðstætt bókaútgáfunm
„Norðri11 hér. Að vísu er starf
semi sænska forlagsins mur. I
umsviígmeiri, þar sem þrj.ú sér !
forlög eru tengd aðalforlagmu
og undir stjórn hans. og eru j
bækur frá þeim öllum á sýning
unni. Átti blaðið tal við hann
er hann var í þann veginn að
ha’da heim aftur.
— Við gefum að meðaltali
út 300 bækur á ári, og er út
gáfan f jölbreytt mjög. Á meðal
þeirra rithöunda, sem forlag
ið hefur einkarétt á, mun Hall
dór K. Laxness frægastur. Við
igáfum íslandsklukkuna út 1943
og höfum síðan gefið út helztu |
verk hans með stuttu millibih, I
nú að undanförnu einnig í al
menningsútgáfu á tólf til þrett.
án krónur eintakið, — jafnvel
I þær bækur hans, sem eru unc.
400 blaðsiður. Laxness er nii
'orðinn víðlesinn höfundur í Svi
þjóð og maður rekizt hvarvetna
á fólk úr öllum stéttum, sem
þekkir bækur hans náið. Segja
má að lýðháskólinn í Tárra
hafi að undanförnu verið e:ns
konar útbreiðslumiðstöð fyrir
bæ'kur Laxness, en þar stunda
margir Islendingar nám.
— Vitanlega gefum við í Sví
þjcð ekki út hlutfallslega jafa
mikið af bóloim og íslending
ar, en þó er Svíþióð eitt aí
Hennan Stolpe.
fremstu löndum hvað bókaút-
gáfu snertir. Samvinna við aðr
ar Norðurlandaþjóðiir á sér
fyrst O'g fremst stað á sviði fag
bókaútgáfu og er hin þýðingar
rnesta; þar sem Svíar eru f.iöl
mennasta Norðuirlandaþj óð
in og iðnaður þar allur á mjög
háu stigi', er fag'bókaútgáfa hjá
okkur mun meiiri og fjöl
breyttari en á nokkru öðru
norðurlandamáli. Forlag það,
sem ég veiti forstöðu.. er þar
mijcg framaiie.g’a í röð, það
hefur gefið út bækur um ýmsa
sérfræci; kennsluhækur í sál
fræði og uppeldisfræði, tækni
bækur, bækur um alþjóðleg við
horf og vandamál, og svo frv.
Það mundi okkur mikil ánægja
ef bækur þessar, sem menn geta
kyrrnt sér á Ixókasýningunni,
vektu áhuga einnig hérlendis.
-— Þá höfum við gafið út mik
ið af bókum, sem veita innsýn
í norrænar bókmenntir og hef
ur ,,Nordens sti'mma" unnið
sér mesta útbreiðslu. Útgáfa
þess hófst á styrjaldaráranum
og' stóðu að henni landflótta
menntamenn frá hinum Norð
urlöndunum. Þar birtust
norsku frelsiskvæðin fyrsta
skipti og var ritinu smyglað
inn í Noneg, sem bá var her
numinn. Síðan höfurn við gefið
út „Danmark fortaller“,
„Norge fortáller“ og „Finland
beráttar“, í ár kemur út hlið
stætt sögusafn íslenzkt og hef j
ast, umræður þar að lútandi við
Norræna félagið þegar ég kem
heim aftur, en það á hlut í þess
ari útffáfust arfs emi.
-— Enn hefur för mín hingað
verið mér skemmtileg og at
burðarík. Ég gleymi því aldrei
þegar ég skrapp inn í sundlaug
ar og svnti þar í heitu vatninui
í dynjandi hagléli — og átti þar
tal við ís'enzka forsetann um
íslenzku þýðiniguna á kviðum
Hómers, og naut þv’í ekki að
eins þeirrar dásemdar sem
laugarnar höfðu að bióða, held
ur og mikilvæ'grair fræðslu um
merkilegt menningarafrek.
Þóttist ég komast að raun um
það betur en nokkru sinni fyrr
að sundið er ínanninum heiisu
bót, —■ ekkf aðeins líkamleg
heldur og andlag . . .
( Utan úr heimí )
BREZKA stjórnin virðist
v'era á góðum vegi með að ein-
angra England frá Evrópulönd-
unum.
Éyrir þremur árum tókst Ed-
en að auka mjög álit manna í
'Vlestúr-Evrópu á Bretum og Ut-
ani'íikisstefnu þeirra. Það var
þégar Frakkar höfðu gert að
engu áætlanirnar um Evrópu-
herinn. Þá sýndist svo, að til-
boð Bi'eta um að hafa fjögur
hertfylki í Þýzkalandi út öldina
hletfði endanliega ten-gt England
við Evrópu. En Bretar brugð-
ust vonum manna í þessum mál-
um. Þeir hafa hummað fram af
sér að gera nokkuð til að gera
hugmyndina um Bandaríki V.-
Evrópu að veruleika. Þeir hafa
að vísu staðið við hernaðarleg-
ar skuldibindingar sínar, en
nieitað að gerast aðilar að Eura-
tom og hindrað eftir mætti, að
Vestur-Evrópuríkin fengju sam
rláð yfir kjarnorkuvopnum, og
þar með gert aðstöðu félaga
sinna í Atlantshafsbandalaginu
erfiðari. Á hinn bóginn hafa
I íá -.*• ■■>!Í ujmipyiú .i.i: 1’
| .Jli-B
Bretar svo leitazt við, að kom-
ast að sérsamningum við Banda
ríkin um samvinnu í kjarnorku
rannsóknum.
Öll þessi tvöfeldni Breta verð
ur óhugnanlegri, þegar hafðar
eru í huga endurteknar yfir-
lýsngar ráðamanna þeirra um
aðdáun sína og áhuga á sam-
vinnu Evrópuþjóða.
Edien kallaði hina einskis-
verðu tillögu sína, um samrana
ýmissa evrónskra stofnna —
„hina miklu fyrirmynd“, — og
kjörorð Maemillan er hann tók
við embætti forsættsrfáðherra
var: „Evrópa og vald“. En báð-
ii þessir ráðherrar hafa lítt
haldið orð sín. Súezævintýrið
olli því, að alrrienningur í Evr-
ópu snerist gegn þeim, en
lieiddi aftur á mótd til nánari
samvinnu við Frakka. En sú
vinlátta kólnaði snögglega þeg-
ar Maemillan ásamt Eisenhow-
er hóf vopnasölu til Túnis. Hin
hlægilega deila Breta og Þjóð-
verja út af herkostnaðinum í
Þýzkalandi varð Bretum til 'háð
•j t ! , ; ■: . .j . ., !;■ . .. • .. .; .-.

ungar, og hröpuðu þeir enn í
áiiti.
Þegar Bretar höfðu gert að
engu allár vonir um sameinaða
Evrópiu, hófust samningagerðir
um Litlu-Bvrópu, og nú hafa
Sex-veldin svonlefndu öll stað-
fest samninginn um sameigin-
legan markað, og er þar fyrst
og fremst um að ræða nána
samvinniu um vopnafram-
ledðslu. Sex-veldin hafa nú sam
ræmt utanríkisstefnu sína, eft-
ir þvi, sem mögulegt er. — Er
furðulegt hversu Frökkum og
Þjóðverjum hetfir tekizt að
vinna saman að lausn deilu-
mlála sinna.
Þessi viðl'eitni ríkjanna á
meginlandi Evrópu hefur orðið
til þess, að tillögur Breta um
fríverzlunarevæði, sem tryggði
þeim og öðrum lönduni utan
svæðisins hlut í verzluninni án
skuldhinidiniga, hafa hlotið kald
ar viðtökur.
Árangurinn af þessari tvö-
fe'ldni er sú að Bretar hafa gef-
Framhald á 8. siSu
I