Morgunblaðið - 04.01.1914, Blaðsíða 4

298
MORGUNBLAÐIÐ
Litlu skórnir.
Þegar þau komu frá leikhúsinu
vildu þau vinir hennar Duber-hjón-
in fylgja henni heim. Sýningin hafði
staðið lengi og klukkan var nær eitt
þegar frú Mignot hringdi dyrabjöll-
unni á gistihúsinu.
Hún var í sjöunda himni af því
hve skemtiíegur dagurinn hafði verið.
Aldrei hefði hún getað skemt sér
svona vel í Lorientl En hvað skyldu
vinir hennar segja, ef þeir vissu að
hún hefði fyrst farið á morgunskemt-
un, siðan borðað miðdegisverð úti i
bæ, og að síðustu farið í leikhúsið?
Og alt þetta vegna þess að maður-
inn hennar var fjarverandi! En var
þá nokkurt réttlæti í því að hún lifði
einlífi þó hún væri gift sjóliðsfor-
ingja? Var það ekki nógu slæmt
að hún fekk ekki að sjá hann Ed-
mund sinn hálft árið?
Þessvegna hafði hún ekki hikað
við það að taka boði vinkonu sinn-
ar að dvelja hjá henni um jólin.
En vegna þrengsla gat hún ekki sof-
ið hjá henni og fekk sér því næt-
urvist á gistihúsi.
* *
*
Hún virti fyrir sér skóna, sem stóðu
á ganginum fyrir framan hverjar dyr
og hrósaði í leyni happi yfir því að
hafa verið svo forsjál að hafa með
sér litlu skóna sína.
Frú Mignot var fögur kona, há
vexti og hárið ljóst. Hún bar góð
klæði og viðmót hennar alt var svo
aðlaðandi, að hún var hverjum manni
hugþekk. En sá var einn ljóður á
hennar ráði, að hún haxði framúr-
skarandi stóra fætur.
Hún fyrirvarð sig fyrir það að
ganga á skóm, sem voru númer 41.
Fótleggir hennar voru beinir og
kálfarnir sívalir, svo þar var ekkert
út á að setja. En fæturnir . . . !
Hún mintist þess oft og ein-
att, hve mikið hún hafði einu sinni
skammast sín vegna morgunskónna
sinna. Þeir voru náttúrlega einkenni-
lega stórir. Vinnukonan hafði fundr
ið þá og kom með þá til húsmóð-
ur sinnar.
— Þessa skó hefir hann skilið eft-
ir maðurinn sem fægir gólfin. Hvað
á eg að gera við þá? hafði hún sagt.
Frú Mignot hélt þá að hún mundi
falla í óvit af eintómri blygðun.
Hún keyfti sér því litla skó, nr.
36, með nýtízku sniði til þess að
hafa með sér á ferðalaginu. Þessa
skó settí hún fyrir framan dyrnar á
herberginu sínu í gistihúsinu.
❖ *
*
Henni varð ekki svefnsamt um
nóttina.
Hljóðfæraómurinn suðaði fyrir eyr-
um hennar og viðburðir dagsins
höfðu gert hana æsta og taugaó-
styrka.
Þegar hún opnaði dyrnar næsta
morgun til þess að sækja skóna sína,
varð henni heldur en ekki bilt við.
Sá sem bygði herbergið andspænis
henni kom út í sama mund til þess
að sækja skóna sina. Hann var lag-
legur maður miðaldra og heilsaði
henni kurteislega. Hún brosti lítið
eitt og dró sig svo í hlé, því hún
var í náttklæðunum.
Síðar hitti hún hann aftur sama
dag. Þá hafði hún farið í búð með
vinkonu sinni. Og hún gat ekki
að því gert, að henni fanst sem hann
mundi koma þangað hennar vegna
hefði veitt sér eftirför. Og svo vildi
svo tii, þeim alveg ósjálfrátt, að þau
ætluðu bæði í senn að skoða sömu
ilmvatnsflöskuna. Hann hneygði sig
kurteislega og mælti við hana nokk-
ur orð. Hún brosti og svaraði hon-
um nokkrum orðum. Þetta litla at-
vik varð til þess að hún hugsaði um
hann allan daginn.
TJfram
eftir
0. Sweíí JTlarcíen.
Framh.
A hesthúslofti einu í Lundúnum bjó fátækur drengur, Michael
Faraday að nafni. Hann lifði á því að bera út blöð. Síðar nam
hann bókband. Einusinni, er hann var að binda inn hið mikla rit-
verk: Encyclopædia Britannica, datt hann þar ofan á grein um raf-
magn. Hann var ekki í rónni fyr en hann var búinn að lesa hana.
Nú útvegaði hann sér glerfiösku, gamlan skaftpott og nokkur önnur
jafn-einföld verkfæri og fór að gera ýmsar tilraunir á eigin spýtur.
Einn viðskiftamanna vinnustofunnar hafði veitt drengnum athygli og
tók hann eitt sinn með sér, til að hlýða á erindi sir Humphrey Davys
um efnafræði. Faraday herti upp hugann og reit Davys eftir á at-
hugasemdir nokkurar út af erindinu.
Skömmu seinna staðnæmdist vagn hr. Humphreys fyrir dyrum
þar sem Faraday bjó, þegar hann var að hátta. Gekk þjónn úr
vagninum á fund Michaels og afhenti honum bréf frá Davys, þar
sem hann býður Michael að koma til sín næsta morgun. Michael
þorði naumast að trúa eigin augum, en hélt þó heim til Davys á
tilteknum tíma. Var hann þá ráðinn til að hreinsa verkfæri og bera
þau til og frá um rannsóknarstofuna. Hann veitti öllum hreyfing-
um Davys nákvæma athygli, ekki sízt við rannsóknir hans á sprengi-
efnum. Michael stundaði nám eftir mætti og gerði tilraunir. Leíð
eigi á löngu unz fátæki pilturinn umkomulausi var boðinn til að
flytja erindi í heimspekingafélaginu mikla. Hann ver skipaður há-
skólakennari í Woolwieh og varð furðuverk þeirra tíma í sinni
vísindagrein.
Tyndall varð þetta að orði um"Faraday: Hann er mesti vís-
indamaður í sinni grein, sem heimurinn heflr eignast. Þegar sir
Humphrey Davys var spurður um, hvað hann teldi mesta uppgötvun
sína, svaraði hann án þess að hugsa sig um: Michael Faraday.
Um kvöldið var hún þreytt og
gekk snemma til hvildar. En áður
en hún háttaði setti hún litlu skóna
sína við dyr herbergisins.
* *
*
Hún hafði dálítinn hjartslátt næsta
morgun er hún opnaði dyrnar til
þess að ná í skóna. En þá varð
henni hverft við er skórnir voru
þar ekki. Hún kallaði á þjón-
ustustúlkuna og spurði eftir skónum
sínum. Þjónustustúlkan glápti for-
viða á hana.
Hvað? Hún hafði sett skóna við
dyrnar hennar þá um morguninn er
hún hafði burstað þá.
— Nú, en hvar gátu þeir þá ver-
ið?
— Það veit eg ekki! Hefir frú-
in ekki tekið þá sjálf?
Nei það hefi eg ekki gert.
Og frú Mignot faldi fæturnar á
sér með stóru stigvélunum, undir
pilsunum sinum og sagði:
— En eg þarf að fá skóna svo
eg komist út.
Þjónustustúlkan fór niður aftur og
kom svo að vörmu spori með hús-
freyjuna, sem gat þess að skórnir
fyndust hveigi og bauðst til að borga
þá.
— Það nægir ekki, greip þjón-
ustustúlkan fram i, því frúin á ekki
aðra skó en þessa.
— Þá er ekki annað en kaupa
nýja skó, ef frúin vill gera svo vel
og segja hvaða númer á að vera á
þeim.
Frú Mignot eldroðnaði. Henni
var ómögulegt að segja þeim að hún
þyrfti númer 41.
— Nei, nei, stamaði hún. Leitið
þér betur, þeir hljóta að vera niðri.
Og svo fóru þær þjónustustúlkan
og húsfreyja.
* *
*
Þá var barið að dyrum hjá frú
Mignot. HúJ lauk upp hurðinni.
Úti fyrir stóð nábúi hennar og hélt
á skónum hennar. Hann sagði henni
að þessir skór hefðu verið látnir í
ógáti við sínar dyr og spurði hvort
hún ætti þá ekki.
Jú hún átti skóna, en þetta at-
vik kom svo flatt upp á hana að
hún vék ósjálfrátt nokkur skref aftur
á bak. Hann skildi það svo sem
hún byði sér að ganga inn og lét
ekki segja sér það tvisvar. Hann
hélt enn á skónum og afsakaði það
að hann hefði ekki skilað þeim fyr.
En þess gat hann ekki að hann
hafði tekið þá sjálfur við hennar dyr
til þess að fá tækifæri til þess að
heimsækja hana.
— Það er ómögulegt annað en
dázt að þessum litlu og fínu skótn,.
mæiti hann.
— Þér sláið mér gullhamra, sagði
hún og brosti.
— Nei, því fer fjarri! Eg tók
eftir því þegar i stað er eg sá þá-
fyrir framan dyr yðar og eg vissi að
það hlyti að vera forkunnarfríð kona,
sem hefði svo litinn fót.
Frú Mignot varð orðlaus og hné
frekar en settist á stól, sem stóð
rétt hjá. Gestinum þótti vænt um
að sjá hve trufluð hún var og hélt
áfram :
— Þér getið ekki trúað því, frá
mín góð, hvaða áhrif þessir litlu skór
hafa haft á mig. Mig hefir dreymt
þá á nóttunni, og áður en eg si
yður, vissi eg að þér hlytuð að vera
ffamúrskarandi geðþekk.
— Herra minn! eg bið yður . . -
Hann virti hana fyrir sér með að-
dáun.
— Svona litill fótur töfrar mann
alveg.
Hún varð svo hrædd um að hann
Skólabækurnar, sem Cornelíus Vanderbilt lærði á, voru: Nýja
testamentið og stafrófskver; en hann lærði um leið að skrifa og
reikna dálitið. Til þess stóð hugur hans mest að eignast bát, en fé
var ekkert fyrir hendi. Til þess að reyna að lækna hann af sjó-
menskuhug hans, lofaði móðir hans honum að lána honum báts-
andvirðið, ef hann innan hvers 27. dags mánaðarins væri búinn að
plægja, herfa og sá 10 ekrur af landi föður hans, það er ófrjóast
var og harðlendast.
Datt henni eigi í hug, að verkinu yrði lokið. En Cornelius lauk
því fyrir tilsettan tíma og á 17. afmæli sínu keypti hann bátinn. Á
heimleið vildi það slys til, að báturinn lenti á flaki 0g sökk.
En Comelius var eigi þess hugar, að gefast upp. Hann byrjaði
af nýju að spara fé saman og að 3 árum liðnum var hann búinn
að eignast 3000 dollara. Oft vann hann allar nætur og áður en
langt um leið var hann búinn að ná flestum skiftavinum allra
báteigenda á höfninni. I stríðinu 1812 gerði hann samning við
stjórnina um að flytja birgðir að nauðsynjum ýmsum til hersveit-
anna við Metropolis. Samningsskyldur sínar inti hann af hendi á
nóttunni, svo að eigi yrði nein truflun á daglegri ferjumensku hans
milli Brooklyn og Newyork.
Þessi drengur lét foreldra sína hafa alt dagkaup sitt og hálft
næturkaupið, en samt átti hann 35000 dollara þegar hann var 35
ára. En er hann dó í hárri elli, lét hann börnum sínum — 13 alls —
eftir eitthvert mesta auðsafn í Ameríku.
Einu sinni var drengur, er fæddist í bjálkakofa. Hann fekk
enga skólamentun. Engan átti hann kennarann. »Færin« lágu eigi
fyrir fótum hans. En þessi drengur ávann sér síðar aðdáun alls
mannkynsins með hyggindum sínum og dugnaði, er hann varð for-
seti Bandarikjanna meðan á borgarastyrjöldinni stóð og hann gaf
4 miljónum þræla frelsi.
Hugsið ykkur þennan langa, horaða og stirðvaxna pilt vera að
bjástra við að reisa sér lítilfjörlegan dyra- og gluggalausan kofa á
jarðarskika sínum, eða þá með stærðfræðisbók fyrir framan sig les-
andi í henni við glæðurnar í eldstónni. Einu sinni gekk hann 11
mílur til þess að ná í bók, sem honnm var ant um að eignast, og
las í henni 100 bls. á heimleiðinni. Abraham Lincoln erfði ekki
neitt til að bjargast áfram með og hann átti hepni ekkert að þakkar
en þolinmæðin og þrautseigjan var dæmalaus og hjartað var gott.