Morgunblaðið - 19.07.1914, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
1189
Sannar sagnir af
Titanic.
Eftir
Archibald Gracie ofursta.
Frh. 14
Eftir að við höfðum svamlað gegn-
um hættulegasta rekaldið, gerðum
við ekki annað en skygnast um í
allar áttir til þess að vita hvort við
sæum hvergi skip, sem gæti bjargað
okkur áður en kvikan velti bátnum,
því veðráttan þessa nótt var áreiðan-
lega orsök þess að skipið fórst og
eins var það henni að þakka að við
komumst lífs af. Logninu var það
að kenna, að ísinn sást ekki fyr en
skipið rendi á hann, og því var það
eins að þakka að hægt var að skjóta
bátunum á flot og láta þá siga alla
leið af efsta þilfari og niður á sjó-
inn, án þess að slys hlytist af því.
Og þótt blöðin hafi haldið því fram
að bátarnir hafi brotnað og að þeim
hafi hvolft við skipshliðina, þá er
það ekki að marka og ber öllum
saman um það, þeim, er komust lífs
af, að svo hafi ekki verið. En eins
og eg hefi þegar tekið fram, var
logninu um slysið að kenna. Dunur
þær, er af því verða þegar öldurnar
skella á ísjökunum, vara vanalega
skipin við hættunni í margra mílna
fjarlægð, og löðrið, sem liggur kring
um ísinn sézt vanalega nógu snemma.
Mér hefir verið sagt það af mönn-
um þeim, er vit hafa á, að allir sjó-
menn, sem um noiðurhöfin sigla,
þekki vel hættur þær, er af ísnum
stafa í logni og láti þá engra ör-
yggisreglna óskeytt. Fyrirliðarnir á
Titanic voru engir viðvaningar og
þektu vel allar þær hættur, er skip-
um eru búnar. Það var úrvalalið
sWhite Star« félagsins. Skipstjór-
inn Edward J. Smith var ætíð lát-
inn »reyna« hvert skip félagsins
áður en það var fengið öðrum í
hendur. Hann hafði verið í þjón-
ustu félagsins 38 ár og ætíð verið
álitinn hinn áreiðanlegasti maður.
Hafði hann þá gætt uægilegrar var-
úðar í þetta skifti? Nei, því miður —
að minsta kosti ef dæma má eftir
vitnisburði manna þeirra, er rann-
sóknanefndirnar í Englandi og Ame-
ríku létu segja söguna. Og þó höfðu
sex skip varað hann við hættunni og
eitt þeirra hafði auk þess nefnt
lengdar og breiddar gráðuna þar sem
ísinn var. Og að lokum hafði einn
þeirra yfirmannanna á Titanic reikn-
að það hvenær skipið mundi koma
á þær slóðir. Hver getur þá gefið
fullnægjandi skýringu á þessu dæma-
lausa skeytingarleysi ?
Skömmu eftir að við vorum komn-
ir fram hjá hinum voðalegu stöðv-
um þar sem fólkið druknaði hrönn-
um saman, sá eg mér til mikillar
gleði að yfirmaður sá, er eg hjálpaði
um nóttina við að fylla bátana og
koma þeim frá borði, var á kili
þessa báts.
Eg þekti hann þegar í stað á mál-
rómnum og andlitsfallinu, en nafn
hans vissi eg ekki fyr en eg hitti
hann aftur um borð í Carpathia.
Það var Charles H. Lightoller. Bæði
landar hans og eins við Ameríku-
mennirnir megum vera honum þakk-
látir fyrir framkomu hans á skipinu
þessa nótt, Því það var honum að
þakka að konum og börnum var
komið í sex báta, eða fleiri, og hann
hélt uppi reglu bæði á skipinu og
eins á kili Engelhardt-bátsins. Þegar
við þektum hann hrópaði einn: »Við
hlýðum allir skipunum fyrirliðans.«
Og það var auðséð að þetta var
allra vilji. Okkur óx öllum hugrekki
og þrautseigja, er við vissum að við
áttum foringja.
Þegar það vitnaðist að loftskeyta-
maðurinn var með á bátnum kallaði
Lightoller til hans og spurði hann
hvaða skip það hefðu verið, sem þeir
höfðu tal af og báðu hjálpar. Við
heyrðum allir hverju Bride svaraði,
að það hefðu verið þau Baltic, Ólympic
og Carpathia. Það var í fyrsta skifti
sem við heyrðum nafnCarpathia ogvið
biðum þess skips lengi með óþreyju,
unz það kom. Við þóttumst vita
það, að ljós þau, er við sáum,
mundu vera á björgunarbátum Tita-
.nic, enda var það rétt. En flugeldar,
sem við sáum framundan, léku þó
illa á okkar. Við áttum von á því,
að þar væri skip og stýrðum því
bátnum þangað. En það var þá
björgunarbáturinn nr. 2, sem Box-
hall, þriði yfirliði Titanics’, stýrði.
Litlu fyrir dögun hrópaði einhver,
sem var aftur á bátnum: »Það kem-
ur gufuskip á eftir okkur.« Og í
sama mund kallaði Lightoller: »Kyrr-
ir! Eg skal horfa eftir skipinu.*
Hann hafði séð að allir ætluðu að
snúa sér við til þess að horfa í átt-
ina, en sú hreyfing gat vel orðið til
þess að báturinn hefði oltið. Hann
horfði lengi en mælti ekki orð frá
frá vörum. Eg minnist þess lengi
hvað við vorum hræddir um að skip
þetta mundi ekki sjá okkur og sigla
okkur í kaf.
Langa lengi hafði eg séð ljós
framundan langt í burtu og voru
það ljósin á Carpathia. En mér til
sárra vonbrigða virtist mér sem skip-
ið nálgaðist okkur ekki. Eg frétti
síðar að það hefði verið vegna þess
að ís hefði verið á vegi þess, og það
því numið staðar. Fyrsti báturinn,
sem náði skipinu, var sá, er Box-
hall stýrði.
Að lokum lýsti af degi og á bak-
borða sáum við þá — guði sé lof —
gufuskipið Carpathia á að gizka
fjórar eða fimm enskar mílur fram-
undan okkur. Björgunarbátarnir frá
Titanic stefndu þangað. En á stjóm-
borða sáum við okkur til undrunar —
því við höfðum ekki séð þar nein
ljós — að fjórir björgunarbátar Tita-
nic’s lágu í tengslum. Það voru
bátarnir nr. 14, 10, 12 og 4 eins
og síðar mun sagt verða.
Nú var sjórinn tekinn að ókyrrast
Bergen.
Kaupir: Hrogn og Lýsi.
Selur: Tunnur og Salt.
Símnefni: „Bugges“ Bergen.
og við urðunr þvi að gæta allrar
varúðar til þess að báturinn yíti ekki.
Við urðum því fegnari en frá verði
sagt er þessi dýrlega sjón blasti við
okkur. Lightoller setti hljóðpípuna á
ískaldar varir sínar og blés svo
hvelt að bátarnir heyrðu það. »Kom-
ið hingað og hjálpið okkur!« hróp-
aði hann. »já, Sir,« var svarað f
vingjarnlegum rómi og tveir bátarn-
ir lögðu út árar og réru til okkar.
— En áður en að þeir voru
komnir alla leið, bað Lightoller okkur
að fara gætilega svo ekkert slys
hlytist af því er við gengjum af
bátnum okkar. Þegar að mér kom fór
eg þvi eins gætilega og mér var unt,
til þess að stofna ekki öðrum f
háska. Lightoller var sá seinasti, sem
yfirgaf Engelhardt-bátinn og flutti
hann með sér meðvitundarlausan
mann, sem lagður var í bátinn rétt
hjá mér. Eg reyndi að lífga hann
við með því að núa gagnaugu hans
og úlnliði. En er eg ætlaði að beygja
á honum hálsinn, var hann stirðn-
aður og vissi eg þá að maðurinn
mundi dauður. Hann var klæddur
sem skipverji og eg man það, að
hann var í gráum ullarsokkum. Bát-
urinn var svo þétt skipaður að ég
varð að sitja á líkinu þangað til
við náðum Carpathia. Eg hefi aldrei
getað fengið að vita það hver hann
hefir verið. Lightoller vissi það ekki
heldur með neinni vissu, en við vor-
um þó báðir sannfærðir um að það
væri ekki Phillips loftskeytamaður.
--------♦M.----------
Tlfram
eftir
O. Sweít JTlarden.
Framh.
í fasi voru og framkomu, í svipbreytingunum á andjitinu lýsir sér
æfisaga vor, án þess vér þurfum orð að mæla, og álirifin af gerð-
um vorum ná til yztu endimarka heimsins. Sérhver maður, sem á
jörðinni hefir lifað á sinn þátt að því að gera mig þann sem
eg er.
í mínum hug er sá maðurinn mestur, sem losað hefir mig und-
an fargi daglegs lífs, losað um tungu mína og opnað á víða gátt
allar dyr, sem hæfileikar mínir geta út um komist. Alt verður
skýrara fyrir mér, sjóndeildarhringur minn vex, dugnaður minn
eykst.
Af reiði hlýzt reiði, af hatri hatur. Ástriður eru sóttnæmar.
»Lyndisfesta nær ávalt viðurkenning«, segir Emerson, »þjófnað-
ur auðgar mann aldrei, fremur en ölmusugjöfin rýrir. Alt sem ekki
er satt, hversu lítilfjörlegt sem er, t. d. hégómagirndarögn eða til-
raun til að láta líta vel á sig — hefir gagnstæð áhrif við það, sem
til er ætlast. En talaðu sannleika — og öll náttúran, allir góðir
andar munu veita þeir fulltingi á leið þinni — áfram«,
Jefferson reit Washington eitt sinn: »Þér eigið traust allrar
þjóðarinnar«. Ekkert var það hásæti til í Norðurálfu, er líkjast
mætti við þreklyndis-tind þann er Washington stóð á. Hinar mörgu
miljónir Rotschilds verða hlægilegar bornar saman við andans auð
Washingtons. Hvers virði er árangurinn af fjár-aðdráttum ríkis-
bubbanna borinn saman við önnur eins nöfn og Lincoln, Ctrant eða
Garfield? Fáein einstaklinga nöfn hafa jafnan reynst það salt, er
bjargað liefir þjóðunum frá ofhroða falli.
»Tími er til að tala í kirkjum, biðjast fyrir o. s. frv. og timi er
til að gera annað«, mælti hinn háæruverðugi maður, Pétur Muhlen-
burg, við söfnuð sinn í Woodstock árið 1775. »Nú er tíminn til
þess kominn að berjast«. Hann svifti af sér hempunni og sást þá,
að hann var undir henni i ofursta-einkennisbúningi Virginiuhers.
Nær undantekningarlaust fylktu kirkjugestir sér um prestinn og fleiri
bættust við. Vann herflokkur prestsins sér hinn bezta orstír fyrir
góða framgöngu í frelsisstríðinu.
Rutcher hershöfðingi hélt á þingi bandamanna hina drengileg-
ustu ræðu, þvert ofan í almenningsálitið þá, fyrir borgararéttindum
Svertingja. Hann mintist á framgöngu þeirra í borgarastríðinu og
lauk máli sínu á þessa leið: »Fyr skal hægri hönd min gleyma afli
sínu, og tungan þorna í munni mínum en eg biki við að verja rétt-
indi þeirra manna, er fórnað hafa blóði sinu fyrir ættjörð vora; og
þetta loforð sver eg að halda, fyrir augliti guðs«.
Hugh Miller var boðin gjaldkerastaða í stórbanka. En hann
hafnaði boðinu með þeirn orðum, að hann þekti of lítið til reiknings-
færslu og gæti engan ábyrgðarmann fengíð. »Vér heimtum enga
ábyrgð af yður«, svaraði bankastjórinn, hr. Ross. En Miller vissi
einu sinni ekki að Ross þekti hann.
En lyndiseinkenni vor eru jafnan undir skoðun annara, hvort
sem vér vitum um það eða ekkL
Lyndisfestan er auður hins snauða.