Morgunblaðið - 25.04.1915, Side 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Simskeyti
frá Central News.
Þýðingarmikil áhlaup Þjóðverja
umhverfis Ypres, neyddu Frakka til
þess að hörfa undan að Yser skurð-
inum. Notuðu Þjóðverjar þar kæf-
andi gastegundir.
Ahlaupum á brezkar skotgrafir við
Ypres var hrundið.
dpena: Simfregnir skýra frá því,
að floti bandamanna hafi skotið á
Enos og Gulf-Saros.
Petrograd: Rússar hafa sótt fram
í Galiziu, í nánd við Lutowiska.
Öllum áhlaupum Austurríkismanna
hrundið.
Samskot til Belga.
Listi nr. 7.
Úr amtmannshúsinu niSri kr. 30.00
Z. — 20.00
Frá Djúpavogi (safnað af síra
Jóni Finnss.) — 66.50
Úr Miklaholtshreppi (Snæf.
og Hnappad.s. (safnað af
Stefáni Guðmundss., Borg — 63.30
Úr Ófeigsfirði (safnað af
Guðm. Póturss.)^ — 184.00
Áfhent ísafold — 164.05
0. ívarsson, Hafnarfirði — 10.00
K. í Gh. mánaðargjald — 2.00
Per (afh. af síra Bjarna) — 10.00
Frá Keflavík (safnað af Þorst.
Þorsteinss. oddvita) — 110.86
Frá nemendum unglingaskól-
ans í Keflavík (safnað af
Jónu Sigurjónsd.) — 79.66
G. Ó. — 5.00
Kolbeinn Þorsteinss. skipstj.
og frú — 50.00
Frá Auðkúluhreppi (safnað
af Jóni B. Matthíass. Auðk.— 54.75
Aður auglýst kr. 3208.65
Samtals kr. 4058.77
«—-i ij A©BÖlýIN. 1=
Afmæli í dag:
Jón Fjeldsted klæðsk.
Sofía Halldórsdóttir jugfrú
Kristinn Guðmundsson bakari
María Kristín Thoroddsen húsfrú.
Kristín Meinholt húsfrú
Jón Jónsson dócent
Málfríður G. Jakobsdóttir húsfrú
Anna Kr. Hjaltested jungfrú
Anna S. Thoroddsen ráðsk.
J. B. Pótursson blikksm.
Afmæliskort selur Friðfinnur Guð-
jónsson, Laugaveg 43 B.
Veðrið í gær:
Vm. v. st.gola, hiti 3.0
Rv. s.v. kul, hiti 2.5
ísaf. v. st.gola, hiti 3.0
Ak. s. st. gola, hiti 3.0
Gr. s.v. gola, hiti 2.0
Sf. v. st. gola, hiti 3.3
Þh.F. v. gola, hiti 6.3.
Goðafoss. Loftskeytatækin eru nú
komin á það skip. Hann hljóp af
stokkunum í Khöfu 22 þm., að morgni
og voru margir landar vorir í Hofn
viðstaddir þá athöfn. Það er gert ráð
fyrir, að Goðafoss rúmi um 100 smá-
lestum meira af flutningi en Gullfoss,
þ. e. alls um 1000 smálestir. Eftir
því 8em oss hefir verið tjáð, hefir tölu-
vert rúm verið pantað í skipinu fyrstu
ferðina, svo það er útlit til þess að
skipið verði fullfermt fyrstu ferðina
hingað til lands, í miðjum júnímánuði.
Sýslumannsembættið í Dalasýslu
er auglýst laust til umsóknar.
Síra Ásgeir Ásgeirsson íHvammi
sækir um prestsembættið á Isafirði.
Síra Jóhann fermir rúmlega 50
börn f dómkirkjunni í dag. Engin síð-
degismessa.
Ný trúlofun : Ungfrú Ágústa Hildi-
brandsdóttir, Thorvaldsensstræti 2, og
verzlunarm. Sigurður Arnason, Lindar-
götu 3.
Jarðarför Hjartar lögmanns Hjartar-
sonar fór fram í gær, að viðstöddu miklu
fjölmenni. Síra Jóhann Þorkelsson flutti
húskveðju. Bekkjarbræður Hjartar báru
kistuna, sem var hvít, og fagurlega
skrýdd blómum, inn í kirkjuna. Kirkj-
an var tjölduð svörtum klæðum. Þar
hólt síra Bjarni Jónsson líkræðuna, en
Ragnar Hjörleifsson söng einsöng. —
Guðm. skáld Guðmundsson hafði ort
Ijóðin. Úr kirkjunni var kistan borin
af 6 yfirdómslögmönnum bæjarins, en
frá sálarhliðinu að gröfinni báru rit-
stjórar blaðanna líkið. Jarðarförin var
einhver hin hátíðlegasta, sem hór hefir
fram farið. Flögg voru dregin í hálfa
stöng víða í bænum.
Saltskip kom til Duusverzl. í gær.
Jarðarför frú Maríu Heilmann fer
fram á morgun.
Islands Falk var í Hafnarfirði í gær.
Nýlátinn er síra Böðvar Eyjólfsson
í Árnesi, Hann dó úr lungnabólgu,
og var um fertugt.
Botnia fór frá Leith á föstudags-
kvöldið.
Fótboltafélag Reykjavíkur hefir
breytt nafni sínu og kallar slg nú
»Knattspyrnufélag Reykjavíkur«.
I gær var mannfjöldi mikill staddur
á Austurstræti fyrir utan Hotel Reykja-
vík. Hóldum vór fyrst að einhverjum
hefði lent saman þarna á götunni, en
þá mintumBt vór þess, að velzla skyldi
standa í hótellinu. Og auðvitað þurfti
fjöldi manna að híma á götunni til að
sjá boðsgestina. Mikil er forvitnin i
henni Reykjavik! En þess ættu þeir
bæjarbúar að minnast, sem er ant um
að góður bragur sé á bænum, að svona
götugón setur fremur þorpssnið á
höfuðborgina.
Merkileg
uppgötvun
Það hefir jafnan þótt galli mikill
á þeim loftskeytatækjum, sem nú
eru aðaliega notuð í heiminum,
Marconi og Telefunken, að eigi hef-
ir tekist að finna ráð til þess að
ákveða úr hvaða átt loftskeytið er
sent. En allir sjá hve afar þýðing-
armikið það er, einkum fyrir skip
i þoku, og einnig er slys ber að
höndum og skipið ferst áður en
loftskeytamaðurinn hefir haft tæki-
færi til þess að láta aðrar loftskeyta-
stöðvar vita hvar skipið er statt.
Sérfræðingar hafa litið svo á, að slík
uppfynding væri svo þýðingarmikil,
að með henni mundi verða óhugs-
anlegt að tvö skip, sem bæði eru
útbúin með loftskeytatækjum, mundu
geta rekist á, þótt í niðaþoku væri.
Marconi hefir mörg undanfarin ár
gert tilraunir til þess að finna þráð-
lausan áttavita, en honum hefir ekki
tekist að ráða þá gátu svo fullnægj-
andi væri.
Nú flytja síðustu brezk blöð, (frá
15. þ. m.) sem oss hafa borist,
fregnir um það, að ítalskur verk-
fræðingur hafi fundið upp vél, sem
auðvelt sé að setja í samband við
vanalegar loftskeytavélar, og ná-
kvæmlega gefi til kynna hvaðan loft-
skeytið er sent. Þess er ekki getið
í blaðinu hvernig þessi vél er út-
búin, en sérfræðingar virðast vissir
um að hún sé ágæt.
í fyrra mánuði sýndi hugvitsmað-
urinn uppfynding sína mörgum sér-
fræðingum í Rómaborg. M. a. var
þar staddur Mr. Marconi. Leizt
honum svo vel á vélina, að hann
keypti hana af verkfræðingnum og
þar með einkaleyfið til þess að nota
hana framvegis.
Þessi þráðlausi áttaviti hefir síðan
verið notaður til reynslu á mörgum
Atlantzhafsskipum, þ. á. m. á Krist-
ianiafjord Norðmanna. Tilraunirnar
hafa hepnast sérstaklega vel og það
er því fnll ástæða til þess að ætla,
að þessi þýðingarmikla vél, sem
hundruð hugvitsmanna í heiminum
hafa verið að glima við undanfarin
ár, sé nú fundin.
Rússneskir fangar yflrheyrðir.
Tíðindamaður einn á austurrísku
herstöðvunum lýsir þannig prófum
austurríksks liðsforingja á 4 rússnesk-
um föngum:
»Eg var fyrir nokkru viðstaddur,
er fyrirliði úr herforingjaráðinu yfir-
heyrði fanga.
— Langar engan ykkar til að sleppa
burt aftur? Það stendur ykkur til
boðac, segir fyrirliðinn.
Þeir glápa á hann eins og bjálfar,
en enginn svarar.
— Viljið þið gera það fyrir pen-
inga ... 10 rúblur — tuttugu rúbl-
ur . . . 50 rúblur, hundrað?
Ljóshærður og digur Rússi segir
alvörugefinn.
— Þetta stríð hefir staðið nógu
lengi!
Og hinir kinka kolli.
Eg geng til fyrirliðans og segi f
gremju:
Hvað munduð þér gera ef ein-
hver fanganna'tæki boði yðar? Lík-
ast til skellihlæja að honum . . .
Fyrirliðinn svarar með hægð:
— Yður skjátlast. Eg er þess bú-
inn að standa við orð mín. Við
kaupum stundum fanga til að snúa
aftur. Þeir hafa sagt félögum sín-
um, hve vel við förum með þá og
komið aftur — með stórhópa með
sér. —
Skolbrúnn.
I orðabókum segir að orðið skol-
brúnn, sem kemur fyrir stundum í
mannlýsingum fornum, eigi að tákna
dökkan hörundslit, (»brunladen«
Fritzner). En vilji menn athuga nógu
vel þá staði, sem t. d. Fritzner vitnar
í, munu þeir sjá að þetta getur varla
verið rótt. Fölur í ásjónu, skolbrúnn,
stendur þar, og um Vígastyr segir
hann var . . . nefmikill, stórbeinóttur í
andliti, rauðbleikur á hár . . . skol-
brúnn. Fer víst mjög sjaldan saman
sá háralitur og dökt hörund.
Orðið skolbrúnn eða skólbrúnn hygg
eg bafi verið haft um þann sem hafði
mikil brúnabein og var loðbrýndur,
svo að augunum var fremur skýlt en
á öðrum; skolbrúnn verður þá sama
sem skjól — eða skýlibrýndur. Mun'
af því vera, í fyrstu, dregið manns-
nafnið Skúli (sbr. á dönsku skule, et
skulende Blik).
Um Egil Skallagrímsson segir, að-
hann var skolbrúnn, og só þar átt við
brúnalagið, eins og virðist mjög lík-
legt, þá hefði mátt eins að orði kom-
ast um annað höfuðskáld íslenzkt,
Þorstein Erlingsson. Hefi eg sjaldan
sóð brúnabein jafn mikil eða vel vaxin
og á Þorsteini, enda var höfuðið ákaf-
lega sterkt, og sagði hann mór, ef eg
man rótt, að hann hefði aldrei höfúð-
verk fengið. Því aðeins gat honum
auðnast, að vinna það afreksverk sem
haun vann á Hafnarárum sínum og
kvæðið »Örlög guðanna« einkum ber
vott um, og yrkja samfara svo þreyt-
andi vinnu, sem mikil kensla er, önn-
ur eins ljóð og eftir hann eru til.
Þorsteinn heitinn hefir verið sagður
á |prenti bláeygður, en í öðrum stað
að augun hafi verið dökkbrún; dökk'
grá tel eg þau hafa verið.
í vísu Egils: svartbrúnum lót sjó»'
um þýðir svartbrúnn, svartbrýnduiV
og er eg þar ekki einn til frásagnar-
Og fáir munu líklega ætla, að K0*'.
brún, unnusta Þórmóðar skálds, b^*
svo nefnd verið af því að hún hafi
hörundslit mint á mókol eða brúnk0*'
Enn mætti geta þess til, að sk°l'
brúnn væri einmitt sama sem k<>F
brúnn (Egill nefndur ýmist svartbrú00
eða skolbrúnn). Lýslngin á Styr
fleira, virðist mór þó gera líklegó P
þýðingu, sem áður er nefnd.
22.—23. apríl.
Helgi Pjeturss-