Morgunblaðið - 25.06.1916, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Jónsmessunóff í Svíþjóð.
24. júní er einhver hinn mesti þjóðhátiðardagur i Sviþjóð og haldinn hátíðlegur um land alt með mikilli
viðhöfn. Þá er almennur hvíldardagur og sumrinu fagnað. Um kvöldið hefst þjóðdansinn með þeirri viðhöfn
sem við á, og er það ótrúlegt, hvað Svíar halda mikilli trygð við hann. Flest hús í þorpum og sveitum eru
skreytt lifandi trjágreinum, járnbrautarlestirnar likjast mest blómagarði, öll skip eru fánum skreytt og á stjórn-
pöllum er blómsveigaskrúð.
Margar gamlar hjátrúarkreddur lifa enn í landinu i sambandi við Jónsmessunótt. Til dæmis er það al-
mannatrú, að finni yngismey níu tegundir blóma á Jónsmessunótt og leggi þau undir kodda sinn, þá dreymi hana
mannsefnið sitt. En það eru einnig önnur ráð til þess fyrir ungu stúlkurnar að skygnast inn í framtiðina og vita
hverjum þær muni giftast. T. d. eiga þær að taka lokk úr hári sinu, fara með hann út á víðavang, án þess
nokkur viti og leggja hann þar undir torfu. Þrem dögum seinna eiga þær svo að sækja lokkinn aftur, og þá
fer ekki hjá því, að þær hitti mannsefni sitt á heimleiðinni. Áður fyr vat það venja að binda vendi úr níu teg-
undum blóma og hengja þá i loftið í húsum inni. Þeir blómvendir vörðu menn við gerningum og huldufólki.
Sé dúkur breiddur i kirkjugarði og látinn liggja þar um nóttina og draga í sig dögg úr grasinu, er það óyggj-
andi ráð gegn öllum sjúkdómum að vefja þeim dúki um menn, þegar þeir veikjast.
Hér má á myndinni líta miðsumarsdansinn, eins og hann er dansaður enn i dag upp til sveita í Svíþjóð.
Sagan af gimsteininum.
(Eftir M. Pemberton. Lauslega þýdd).
Ein hin snjöllustu fjársvik sem
menn vita til að drýgð hafi verið,
voru þau sem nú skal greina.
Gimsteinasali einn í London átti
meðal viðskiftavina sinna miljónara
einn af háum stigum, sem hann
mat mjög mikils.
Dag einn kemur inn í búðina til
hans greifi nokkur X. að nafni með
meðmæli frá þessum miljónara og
biður gimsteinasalann að útvega sér
dý{an gimstein, sem hafði eitthvað
sérlega merkilegt við sig, annaðhvort
viðvíkjandi sögu uppruna eða öðru.
— Það gerði ekkert til hvað hann
kostaði.
Gimsteinasalinn sýnir honum nú
fegurstu gimsteina sína, og var þar
á meðal einn mjög merkilegur, upp-
runninn austan úr Asíu. Kostaði
hann 80 þúsund krónur. Þarna var
einmitt gimsteinn af því tagi sem
greifanum líkaði, og sagði hann
nú: — »Sendið þér hann til gisti-
hallarinnar þar sem eg bý — en
meðal annara orða — það væri þó
enn betra ef þér gætuð útvegað mér
annan eins til. Mundi eg þá með
gleði borga 160 þúsund krónur fyrir
báða.
Gimsteinasalinn kvað það Iiklega
ómögulegt að útvega annan gim-
stein á við þennan, en ef það væri
hægt, þá væru þeir til samans ekki
160 þúsund króna virði, heldur yrði
að minsta kosti að gefa fyrir þá til
samans 240 þúsund krónur.
Greifinn kvað þetta iiklegt vera
og afsakaði fákænsku sína. Kvaðst
hann roeð gleði vilja láta 240 þús-
un fyrir tvo slíka steina, ef til væru
samkynja, því að þeir væru ætlaðir
rússneskri prinsessu, sem ekki horfði
svo mjög í verðið.
Nú fór greifinn heim til sín,
en gimsteinasalinn sendi honum
þangað steininn samdægurs og án
nokkurra umsvifa, en fór nú að
hugsa um að spyrjast fyrir um hinn
steininn.
Nú hafa gimsteinasalar einlægt
samtök sín á milii um að hjálpa
hver öðrum um hinar og þessar út-
veganir, og Mr. Streeter — það hét
gimsteinasalinn fyrnefndi — auglýs-
ir nú til verzlunarbræðra sinna eftir
steininum, sem þeir fengu nákvæma
lýsingu af. Kvaðst hann vera fús
að gefa 120 þúsund krónur fyrir
slikan stein ef hann fengist. Hann
hugsaði sér nefnilega að leggja sem
mesta áherzlu á að fá þennan stein;
þótt hann græddi ekki neitt á hon-
um, þá græddi hann þó nóg á þeim
báðum til samans.
Meðal þeirra sem lásu fyrirspurn-
ina um steininn, var veðlánari einn
í Strand-hverfinu í Lundúnum, og
sér hann strax að þarna er lýsing á
nákvæmlega samskonar gimstein sem
hafði verið veðsettur hjá honum
samdægurs fyrir að eins 2000 krónur.
Nú fletti hann upp bókum sín-
um og sá að greifi nokkur X. að
nafni hafði veðsett steininn. Honum
hafði verið boðið að fá meira út á
hann, en hann hafði ekki kært sig
um það, sagðist taka lánið að eins
til bráðabigða, því að hann ætti bráð-
lega von á peningum frá Vínar-
borg.
Veðlánarinn varð nú mjög ákafur
að ná i þennan stein ef hægt væri,
og það sem fyrst, áður en það yrði
um seinan. — Hann varð því mjög
glaður er greifinn kom inn í búð
hans daginn eftir til þess að leysa
út steininn.
»Viljið þér ekki selja þennan
stein,* spyr veðlánarinn.
»Og það hefir mér nú eiginlega
ekki dottið í hug,« segir greifinn
svona út í bláinn. »En hvað mund-
uð þér vilja gefa fyrir svona stein ?<
»Eg mundi gefa 90 þúsund krón-
ur fyrir hann.«
»Það þykir mér heldur Iítið.«
Nú þjörkuðu þeir um verðið fram
og aftur og endirinn varð sá að
veðlánarinn keypti steininn fyrir.
110 þúsund krónur og fór nú strax
með hann til Mr. Streeters gim-
steinasala, en því miður gat hann
ekki keypt steininn því að hann sá
strax að þetta var einmitt sami
steinninn sem hann hafði selt X.
greifa fyrir 80 þúsund krónnr, og
sem hann þurfti að fá stein á móti.
Síðar um daginn komu þessar
80 þúsund krónur til Mr. Streeters
frá X. greifa sem borgun fyrir stein-
inn, og hafði greifinn þó afgangs
30 þúsund krónnr, sem hann hafði
grætt á því að selja hann veðlánar-
anum.
Hver gat nú lögsótt greifann?
Ekki hafði Mr. Streeter tapað neinu
á honum. Og ekki hafði greifinn
beðið veðlánarann að kaupa steininn,
heldur að eins látið undan þrábeiðni
hars.
Og þó var þetta nákvæmlega út-
reiknað bragð hjá greifanum. Hann
vissi að Mr. Streeter mundi aug-
lýsa og bjóða eins hátt í steininn
eins og hann gæti og að ef þessi
veðlánari sæi ekki auglýsinguna, þá
sá annar eða þriðji sem hann veð
setti hjá. Veðsetningin var auðvitað
einungis gerð til að fá nógu hátt
boð í steininn hjá einhverjum veð-
lánara, sem hefði séð auglýsingu Mr.
Stieeters.
Bandamenn hjá Saloniki.
Síðustu erlendu blöð herma það,
að bandamannaliðið, sem dvelur i
Saloniki, sé við og við að gera smá-
útrásir. Hafa þeir unnið óvinunum
mikið tjón, en það er alment álitið,
að bandamenn séu að undirbúa al-
menna útrás og mikla sókn á hend-
ur Búlgörum.
Nýlega veittu bandamenn vatni á
landið fyrir austan Vardarfljót til þess
að gera Búlgörum og Þjóðverjum
ókleifr að sækja á þar. Segja þýzk
blöð að þeir hafi sökt 6 stórum
borgum og drekt fjölda fólks. Aftur
á móti tilkynna Frakkar, að þeir
hafi séð fyrir því, að fólkið væri
flutt burt úr borgunum áður et
vatninu var veitt á landið.