Alþýðublaðið - 12.12.1928, Qupperneq 2

e
ALÞ.ÝÐUBLAÐIÐ
jáLÞÝÐUBLABIÐ
| kemur út á hverjum virkum degi.
j Mgreiðsla i Alpýðuhúsinu við
j Hverfisgötu 8 opin frA ki. 9 úrd.
J til kl. 7 síðd.
ISkrifstofa á sama stað opin kl.
9‘/« —10!/, árd. og kl. 8—9 siðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 2394
(skrifstofan).
Ferðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmi&jan
. (í sama húsi, simi 1294).
I fiarmm minni gegnir Pétur
G, Guðmimdssoiij rltari Alpýdu-
mmbands ísiands, rltstjóm Al-
pýgubpðsins,
Reykjavík, 11, dez. 1928.
Hcmldur Gudmimdssm.
(Frh,)
Hver vérðnpkostnaðurinn?
Kostnaðurimi við að koma
þarna upp 100 smábýljuTn yrði
pá pessi:
— eina milljón króna — að Jáni-
Greiðslukjjörin.
Kaupendurnir gæfu svo bæn-
um skuldabréf fyrir 9/10 hlutum
húsverðfeins trygt með 1. veðrétti
í húsunum. Þau skuldabréf ættu
að vera til 40 ára og greiðast
með jöfnum árleguni greiðslum,
bæði vdxtir ,:)g afbiokganir. Margt
bendir til þess, að bærinn gæti
fengið Ián tii þessa fyrirtækis með
sérstaklega góðum kjörum hér
innanlands, þegar litið er tiil þess,
hver kostakjör bændum eru vedtt
á lánum úr Byggingar- og Land-
námssjóði.
Hvað þyrftn búendnr að
gi*eiða árletja?
Ef gert er ráð fyrir, að svo góð
lánskjör fengjust, að skuldabréfin
greiddust upp á 40 árum með 6°/o
árlega í vexti ojg afborganir, yrðu
árleg gjöld á stærri býlunum,
lr/i ha, þéssi:
1. Vextir og afbo.rgun ;
6% af kr, 10,800,00 kr. 648,00
2. Leiga fyrir U/i ha. af
Tæktuðu landi, 100 kr.
fyrir ha. - —: 125,00
Samtals kr. 773,00
auk skatta og viðhalds.
Hvað gefnr blettnrinn
af sér?
Á bletti þessum gæti maðurinn
föðrað eina kú án þess að kaupa
nokkum fóðurhæti. 1 tómstundum
sínum gæti hann slegið blettiinn
og hirt um heyið án þess að kosta
nokkru verulegu til; ef til vlli
þyrfti hann að kaupa .vitthva-ð
örlítið af tilbúnum áburði. |Nú
ex meðal kýrnyt talin um 2400
lítrar á ári og verðið á líternum
44 aurar. Er þá ársnytin 1056
króna virði, eða 300—400 krónum
meira en laigan eftir blettmn og
vextir og afborganir af húsinu.
Minni býlín.
Fyrir minni blettina yrði land-
leigan að eins 75 krónur og vaxt-
ir og afborganir af húsinu hinir
sömu og í fyrra dæminu, 648
krönur, -eða samtals árleg útgjöld
kr. 723,00. Ekki verður sagt með
vissu, hve mikið af garðávöxt-
um, eggjum og þess háttar hægt
er að fá af slíkum bletti án veru-
legs tilkostnaðar og með töm-
stundavininu, en fróðir menn
gizka á, að það nemi eigi minnu
en 800—900 kró'num miðað við
búðarverð á þeim vörum. Yxði
þá afraksíur blettsins 200—300
krónum meiri að verðmæli en sem
nemur landleigunni og vöxturn og
afborgunum af húsinu. Færi bezt
á því, að búendur skiftust á af-
urðum, þannig, að þeir, sem kýr
hefðu, iétu hina, sem aiifugla
og garðrækt hafa, fá mjölk og
fengju í staðinn egg og garðá-
vexti. Þyrftu þá hvorugir að
hugsa um að koma afurðum sín-
Um í hæinn iil sölu nema að mjög
litlu leyti.
Nn greiða menn meira I
húsaleigu úrlega en nem-
ur vöxtnm og afborgunum
af býlunum og leigu
fyrir blettinny
Sé gert ráð fyrir, áð meðal
húsaleiga, sem þessir menn greiða
hér í bænum, sé uim 75 krónur á
mánuði, eða 900 krónur á ári, þá
gætu árleg útgjöld þeirra fyrir
húsnæði lækkað um 100—150,
þött leigan eftir lóðina alla sé
reiknuð með, og fyrir þessar ár-
legu greiðslur myndu þeir eign-
ast húsin á 40 árum. Hitt er þó
enn þá meira um vert, að með
þessu er þeim gefið færi á að
nota tömstundir sínar og sinna
til þess að framleiða björg í bú
sín. Blettirnir geta, ef vel er um
þá hirt ,og með núverandi verð-
lagi, gefið af sér meira verð-
mæti en vöxtum, afborgunum og
landleigu nemur. Og enginin fær
metið til fjár mismuninn á því,
bæði fyrir börn og fulloirðna, að
búa í vistlegum húsum í góðu
lofti, og hinu, að hafast við í rök-
um, köldum, dimmum og loft-
litlum kjallarafbúðum og þakher-
bergjum hér inni í bænum.
Heilhrigðismál
og fjárhogsmál.
Þetta mál er í senn bæði heil-
brigðismál og fjárhagsmál, ekki
að eins fyrir þá menn, sem eign-
ast myndu hús þarna, heldur fyr-
(r bæinn í heilid sinni. Ef að hægt
v.ær.i að tæma á skömmum tíma
200 verkamannaíbúðir hér í bæn-
um og hjálpa þeim, sem nú verða
að hafast þar við, til þess að
eignast smá, vistleg hús eða hluta
í sambyggðum húsum, rnyndi eft-
irspurnin eftir leiguíbúðunum í
’bænum minka og það.aftur verða
til þess, að húseigendur yrðu að
bæta húsnæðið og lækka leiguna.
__________ (Frh.)
„Óðinn“ tekur Jjýzkan togara.
Togarinn siglir á varðskipið.
í gærkveldi tók „Öðinn‘‘ þýzk-
an togara að landheigisveiðum
fyrir Suðurlandi. Var togarinn
Ijóslaus, og er „Óðinn“ hafði
kveikt Ijös sín og- gefið honum
merki, rendi togarinn á varðskip-
ið og iaskaði það eitthvað. Skip-
stjórinn á togaranum var drukk-
inn. — „Óðinn“ kom með tog-
arann til Vestmamnaeyja í morgun.
Hljámsveit Reykjávfkur
hélt aðra hljómleika sína fyrir
húsfylli í Gamia Bíó 9, þ. m. und-
ir stjörn hr. próf. Johannes Vel-
den.
Þetta var tvímælalaust bezti
hljómleikur sveitarinnar, enda
mun hafa verið til hans vandað
efíir því, sém möguiegt var,. Það
var gleðilegt að hgyra þær fram-
farir, sem Hljómsveitin hefir
tekið þann stutta tíma, sem hún
hefir notið tiisagnar próf. Vel-
denis.. Öll samstUling, hljómfall og
hljómbrjgði var nú mun ,4betra
en áður. Sérstaklega hafa aðran
fiðlur tekið sér mikið fram. Sam-
spil þeirra nú miklu sléttara og
öruggara en var. Þessa góðu
framför eigum við að þakka hr.
próf. Velden. Er vonandi, að
Hijömsveitinni auðnist að njóta
hans ágætu tilsagnar nokkurn
tíma enn.
I þetta sinn voru viðfangsefnin
Konzert eftir Handel, Violin-Kon-
zert í e-dúr eftir J. S. Bach og
Orchester-Trio eftir Jo'hann Sta-
mitz, Sérstaka ánœgju vakti
Violin-Konzer:inn eftir Bach. Þar
sýndi próf. Velden, að hann er
góður fiðluleikari. Hann hefir
mikinn, fagran tön, öruggan bo’ga-
drátt og öll meðferð hans á verk-
efnunum lýsti ágætum skitningi.
Frú Valborg Einarsson O'g Páll
ísólfsson aðstoðuðu. Páll sýndí
nú, eins og oft áður, að hann
hefir góða hæfileika sem hljóm-
sveitarstjöri. T,
Karlmanaastigvéí
Og
Karlmannaskór
»4) ’
í afar-stóru úrvali.
Veið frá 12,75«
fflvannbergsbræðnr,
Samtökin.
Farmannakaupið og Eimskipa-
félag íslands.
Stjórnir sjómannafélagsins ojg
Eimskipafélags Islands hafa hald-
ið einn fund um kaupgjaldsmál-
ið. Kröfur farmanina eru ura
hækkun á mánaðarkaupi og eft-
irvinnukaupi. Hins vegar hefir
stjörn Eimskipafélagsins að eiins
viljað framlengja núgiLdandf
samning með öbreyttu kaupi tií
þriggja ára. — Framkvæmdastjörí
félagsins er nú erlendis. För hann
Utan í síðast liðinni viku.
Erlend símskeyti*
Khöfn, FB., 11. dez,
Virkisdeilan.
Frá New York er símað: Mik-
ill mannfjöldi hefir safnast sam-
an fyrir utan stjórnarbygginguna
í Bolivíu og heimtað, að Bolivía
segi Paraguay stríð á hendur,
Sendiherra Miexico í Montevido,
sem- er formaður gerðardómstóls,
sem var stofnaður til þess að út-
kljá landamæradeilur ríkjanna í
Suður-Ameríku, hefir skorað á
Paraguay og Boliviu að útnefna
fulltrúa til þess að reyna að jafna
deiluna á friðsamlegan hátt,
Stjórnin L Bolivíu hefir neitað að
verða við áskoruninni
Amerisk ráðstefna.
Frá Washington er símað: Al-
amerísk ráðstefna 'tii |>ess að
semja gerðardómssamninga sam-
kvæmt tiliögu Havanafundarins í
janúar hófst í gær. Collidge for-
iseti setti ráðstefnuna, 21 ríki tek-
ur þátt í henn,i.
Fangi kosinn pingmaður.
Frá Antwerpen er símað til Rit-
zaU-fréttastofunnar, að dr, Borms,.
foringi Flæmingja á ófriðarárun-
um, hafi verið kosinn þingmaður
í staðinn fyrir nýlátlnn frjáls-
Ræktun um.........................................
Vegir um.........................................
100 hús á kr. 12 000,00 ....................... .
Samtals
Kaupendur húsanna leggi fram 10%.
Mennirnir, sem leigðu lóðirnar, keyptu húsin og greiddu
10 % af verði þeirra um leið í vinnu eða peningum
Eftir eru þá
Bærinn leggi fram 180 pús. á 3—4 árum.
Bærinn ætti að ieggja fram á 3—4 árum 60 eða 45
þús. kr. á ári ................................
og taka afganginn..............................
kr. 74 000.00
— 26 000,00
— 1 200 000,00
kr. 1 300 000,00
kr. 120 000.00
kr. 1 180 000,00
— 180 000,00
kr. 1000 000,00