Morgunblaðið - 26.08.1917, Blaðsíða 2

2
íáOKGUNBLAÐIÐ
Dr.P.J.OIafson
tannlækni
er fyrst um sinn að hitta í
Kvennaskólanum við Frikirkjuveg
kl. 10—II Og 2—3
á virkum dogum.
an og vestanlands, — þá skorar
fundurinn á þingið, að heimila
landsstjórninni tafarlausar at-
vinnuframkvæmdir í þeim héruð-
um, sem harðast verða úti, til
þess að draga úr fyrirsjáanlegum
skorti.
Frá alþingi,
Ur efri deild i gær.
1. Frv. um stimpilgjald ; 2. umr.
Framsögumaður fjárhagsnefndar,
Hannes Hafstein, talaði fyrir tillögu
allsherjarnefndar um, að máiinu yrði
vísað til stjórnarinnar.
Eggett Pálssyni þótti til lítils að
vísa nti málinu enn til stjórnarinnar.
Það hefði verið gert 1915, í trausti
þess að stjórnin athugaði málið og
legði frv. fyrir þetta þing, sem
nú stendur yfir. Vildi hann, að frv.
næði nú fram að ganga.
Hannes Hafstein gat þess, að
neðri deild hefði vísað málinu til
stjórnarinnar iqij, en það hefði
ekki komið til kasta efri deildar þá.
Nú vildi hann, að efri deild gerði
hið sama, því að ekki þótti honum
rétt að neyða málinu upp á stjórn-
ina.
E. P. láði fjárhagsnefnd það að
fella burt þennan tekjuauka fyrir
landssjóðinn, en koma svo ekki með
neitt í staðinn, en H. H. fanst tekju-
vonin ekki svo mikil, að málið
mætti ekki dragast að minsta kosti
meðan alt fyrirkomulag um sölu
stimpilmerkja o. fl., er að þessu
lýtur, væri órannsakað.
Svo fór, að málinu var vísað til
stjórnarinnar með 9 : 3 atkv.
Frv. er því úr sögunni.
2. Frv. um seðlaaukningu íslands-
banka; 2. umr.
Framsögumaður fjárhagsnefndar,
Hannes Hafstein, mæltist til þess
fám orðum, að frv. yrði samþykt
óbreytt.
Euginn annar tók til mála.
Frv. samþ. í e. hlj. og vísað til
3. umr.
3. Frv. um vitagjald; 1. umr.
Magnúsi Torfasyni þótti hækkunin
of lítil, miðað við aðra hækkun og
veröfall peninga, en Magnús Krist-
jánsson taldi hækkunina ekki mega
meiri vera, þegar iitið væri á það,
hve fáir vitar væru hér og að ekki
þyrfti að kveikja á þeim alllangan
tíma ársins. Magnúsi Torfasyni
fanst eins mega taka gjald af okkar
stóra og góða vita, sólinni, en því
svaraði M. Kr. svo, að þeir, sem
ætlað væri að greiða það gjald,
mundu þykjast eiga jafn mikið til-
kall til sólarinnar eins og við.
Yrtust þeir á um þetta litla stund,
en að því loknu var málinu vísað
t’I 2. umr. og fjárhagsnefndar.
Nýuugar.
Markalöq.
Landbúnaðarnefnd Nd. flytur heil-
mikið frumvarp til markalaga — um
sauðfjármörk, kúamörk og hrossa-
mörk. Er því ætlað að bæta úr
glundroða þeim, sem orðinn er í
þessu efni fyrir það, að hver og
einn getur tekið sér mark eftir geð-
þótta sínum. í frv. eru settar- all-
nákvæmar reglur um þetta efni. Á
m. a. að halda skrá í Reykjavík um
öll mörk á landinu. Það gerir
markavörður, og hefir hann í árslaun
1200 kr.
Bannlagafrumvarpið.
Pétur Ottesen flytur þær breyting-
artillögur við bannlagafrv. allsherjar-
nefndar:
1. Að niður falli ákvæðið um, að
íslenskum fólksflutningaskipum
megi veita undanþágu frá að-
flutningsbanni á áfengi.
2. Að við sé bætt ákvæði um að
hver sem sést ölvaður á al-
mannafæri, sæti sektum frá
20—200 kr.
Framlengmg á Jriðun hreindýra.
Landbúnaðarnefnd Ed. leggur til,
að það frv. verði samþ. óbreytt.
Framsögum. Guðm. Ólafsson.
Seðlaaukning Islandsbanka.
Frumvarp um það efni, sem kom-
ið er til Ed., vill fjárhagsnefnd deild-
arinnar að fram gangi óbreytt.
Framsögum. Hannes Hafstein.
vAlmenn dýrtíðarhjálp.
Við frumvarpið um almenna hjálp
vegna dýrtíðarinnar flytur bjargráða-
nefnd Nd. þessar breytingartillögur:
1. Lánin standi vaxta og afborg-
analaus, þar til 2 ár eru liðin
frá ófriðarlokum, en endurgreið-
ast á næstu 10 árum frá þeim
tíma.
2. Ef nauðsyn krefur, skal stjórn-
inni heimilt að veita lán saro-
kvæmt 1. gr. í vörum með
sömu kjörum, sem þar segir.
3. Nú veita hreppsfélög eðakaup-
staðir einstökum mönnum lán,
þeim til framfæris, eftir 15.
sept. 1917 og þar til 3 mánuð-
um eftir ófriðarlok, og skulu
þau lán ekki talin sveitarstyrk-
ur.
Lög þessi raska eigi gildandi
ákvæðum laga um skifti hreppa
á meðal um endurgreiðslu fram-
laga, er maður fær af dvalar-
sveit sinni.
Skijting bœjarfógetaembœttisins í
Reykjavlk.
Allsherjarnefnd Ed. hefir komið
fram með svohljóðandi nefnarálit í
þessu máli:
•Jafnvel þótt nefndiuni þyki ekki
svo bráðnauðsynlegt að hraða lögurn
í þá átt, sem frv. greinir, að ekki
mætti skaðlaust telja, að biða næsta
þings og gefa stjórninni svigrúm til
þess að undirbúa málið betur, þá
vill nefndin þó ekki eindregið ráða
til þess, að málinu sé frestað nú,
úr því að hv. Nd. hefir með mikl-
«m atkvæðafjölda samþykt frv. það,
sem hér liggur fyrir.
Aðalatriðið í þessu máli virðist
nefndinni vera stofnun séstakrar toll-
gæzlu í Reykjavik, sem landsstjórn-
inni er í frv. falið að gera allar nán-
ari fyrirskipanir um. Það er og
mikilsvert, að lögreglueftirlitinu þar
sé sem fytst hrundið í betra lag,
og má vænta að aðskilnaður lög-
reglustjóraembættisins frá hinum
eiginlegu dómarastörfum, sem frv.
fer fram á, sé spor í þá átt. Um
hitt geta fremur verið skiftar skoð-
anir, hvort hin sérstöku undirdóm-
arastörf í Reykjavík séu út af fyrir
sig orðin svo umfangsmikil,
að þegar sé orðin ástæða til að hafa
sérstakan embættismann til þeirra
starfa, og mætti vel koma til álita,
hvort ekki mætti fela dómurum
landsyfirréttarins dómarastörfin i
Reykjavik a prima instantia, að
minsta i öllum þeim málum, sem
eru ekki venjuleg skuldamál, lítillar
upphæðar, þannig að málskot þaðan
fari fram beint til hæstaréttar. En
nefndin telur þó sennilegt, að breyt-
ing í þá átt verði að biða fyrst um
sinn, með þvi að fyrir ýmsum munu
vaka frekari breytingar á skipulagi
dómsvaldsins hér á landi.
Að þvi er snertir einstök atriði
í frv., fær nefndin ekki séð að nægi-
leg ástæða sé til þess greinarmunar,
sem gerður er i frv. Nd. á veitingu
og þar með eftirlaunarétti hinna
nýju embætta, og þykir nefndinni
rétt, að konungur veiti þau bæði,
enda hefir hv. Nd. lagt til, að emb-
ættin séu bæði jafnhátt Iaunuð, og
samskonar undirbúning þarf til þeirra
beggja. Upphæð launanna áiítur
nefndin að ekki megi lægri vera en
frv. greinir. En þegar það þannig
er viðurkent, að héraðsdómara eða
lögreglustjóra i Reykjavík séu ekki
boðleg minni laun en frv. fer
fram á, verður algerlega óhjákvæmi-
legt að viðurkenna jafnframt, að laun
þau, er landsyfirréttardómararnir eru
látnir sitja með, séu allsendis óboð-
leg. Nefndin verður að leggja svo
mikla áherzlu á, að misrétti því, sem
landsyfirdómararnir hafa orðið að
sæta stöðugt siðan launalögunum
var breytt 1889, meira og meira ár
frá ári eftir því sem peningagildi
hefir fallið, verði nú loks af létt,
að hún verður að telja það sjálfsagt,
að bætt verði inn í það ákvæðum
um hækkun á launum yfirdómaranna,
svo að nokkurn veginn sé ráðið bót
á misréttinu, sem ella væri svo
áþreifanlegt«.
Nefndin gerir loks nokkrar breyt-
ingar við frv. i þá átt er nefndar-
álitið talar um.
SWilejjt kvölri.
Hinn 11. ágúst átti síra Oddgeir
í Vestmanneyjum, 68. afmæli sittj
heimsóttu hann þá vinir hans, þar
á meðal lúðrasveitin. Voru fyrst
spiluð nokkur lög; siðar þakkaði
prestur heimsóknina, með fögrum
orðum. Mörg heillaskeyti bárust hon-
um þann dag. Halldór læknir segir
í skeyti til hans:
Sextíu og átta — ekki eru náttmál
komÍD,
þú hugsar enn um heyskapinn,
menn hlíða enn á boðskapinn.
Sira Oddgeir er ern og ungur á
velli og ungur í lund.
Veðrið var þenna dag hið inn-
dælasta, logn og heiðskírt; náttúru-
fegurðin útsýnið á Ofanleiti naut
sin þá fullum mæli. Menn skemtu
sér fram yfir lágnætti úti í sumar-
dýrðinni með hljóðfæraslætti, söng,
ræðuhöldum og samræðum.
Kvöldið var hið ánægjulegasta.
Fiðstaddur.
DAGBOK
T al g ím ar A Iþ i n g i s:
854 þingmannaaími. Um þetta númer
þurfa þeir að biðja, er œtla a&
nd tali af þingmönnum i Alþingis-
húsinu i síma.
411 skjalaafgreiðsla.
61 skrifstofa.
Jón biskup Helgason er kominn
til bæjarins úr ferðalagi austur um
sýslur.
Dilkakjöt. Sláturfólag Suðurlands
fekk nokkra dilka (um 50 að sögn)
til slátrunar í fyrradag og var það
kjöt selt í matardeildinni í gærmorg-
un. Troðningur var þar mikill, og
færri komust þar inn en vildu. Hundr-
uðir manna uiðu að hverfa frá án
þess að hafa fengið nokkurn kjötbita.
Vonandi fer nú bráðlega að flytjast
meira kjöt til bæjarins, en gert hefir
síðustu vikurnar. Menn kenna þurk-
inum um kjötieysið, segja að bændur
sóu önnum kafnir við heyskap og hafi
eigi tíma til þess að flytja dilka til
höfuðstaðarins.
Þinghúsgai'ðurinn er opinn fyrir
fólk kl. 1—2 í dag. Garðurlnn er mjög
fallegur og ætti fólk að nota tækifær-
ið til þess að skoða hann.
Pensylvania fer hóðan lfklega á
þriðjudaginn til Ámeríku.
Veiklr herfangar.
Austurríkismenn og Rússar hafa
komið sér saman um að skifta á
2000 veikum herföngum frá hvorri
þjóð. Eru fangarnir allir tæringar-
veikir og þola því alls ekki fanga-
búðavistina. Hafa Svíar lofar að
flytja þá um Haparanda, svo sem
þeir hafa gert áður, er þjóðirnar
hafa skifzt á föngum.