Alþýðublaðið - 07.05.1958, Qupperneq 4

9
Alþýðublaðið
Miðvikudagur 7. maí 1958

FÓLK FLYKKIST út úr bæn
tnn þessa dag:a. Hundru'ð bifreiða
í'óru úr borginni á sunnudaginn
var. Margir ieita langt yfir
skammt. Hérna við borgina er
aieiðmörk með útbreiddan faðm
ínn og býður aila hjartanlega
velkomna. Mér þykir orðið vænt
tnii Heiðmörk, en þó eru ekki
iiiema tvö ár siðan ég kynntist
itienni. Ég heimsótti hana á
sunnudaginn og leitaði uppi
lautina, sem ég gisti oft í fyrra
áumar.
KAKNA VAK HITI, sól og
sumar, skjól fyrir næstum öll-
um. áttum og ágætt að dvelja.
Fleiri komu þarna leituðu að
lautum, stöðvuðu bifreiðir sínar
og fóru í lautirnar með hafur-
task sitt, margir fóru úr fötum
■og lágu í sólbaði. Ég efast um
-að Reykvíkingar hafi yfirleitt
-enn uppgötvað þennan sælureit,
—— og er það skaði, því að mað-
íir þarf ekki að fára lengra en
upp í Heiðmörk til þess að kom
ast upp í sveit, iangt upp í sveit.
Og hvérs vegna þá að vera að
þ)jóta langar leiðir?
EN ÞAÐ VEIÍBUR að taka
skýrt fram, að mjög strangar
kröfur verður að gera til allra,
sem koma í Heiömörk. Það verð
ur að ganga svo vel um, að í
raun og véru sé ekki hægt að sjá.
að maður hafi heimsótt ha-na
éftir að maður er farinn. í fyrsta
iagi verður að umgangast trjá-
Leitað langt yfir skammt
Kynnisför í Heiðmörk
Hún býður alla velkomna
Sorphaugarnir úr sögunni
Skortur á garðáburði
gróðurinn eins , og helgidóm.
Menn verða að forðast að brjóta
niður hinar ungu plöntur. Og
ekki má skilja eftir neins konar
rusl í mötkinni.
MÉR ER SAGT, að undanfar-.
in sumur hafi menn gengið mjög
vel um þarna efra, og v-erður
vonandi áframhald á því. Hins
vegar væri ekki nema eðlilegt
þó að misbrestur kunni að verða
á eftir að Reýkvíkingar eru bún
ir að uppgötva landið. — í sam-
bandi við þetta vil ég vekja at-
hygli á þvi, að nauðsyn ber til
að lagfæra veginn um mörkina
á einstaka stað, og helzt þyrfti
um iéið að gera fleiri „útskot;‘
fyrir bifreiðir. Þau eru að vísú
nokkur, en þau eru ekki nógu
mörg.
EIJÖG OFT hafa menn kvart-
að undan eldunum úr öskuhaug
unum. Innan skamms verða dag
ar öskuhauganna taldir, og verð
ur þá mikil landiireinsun. Sorp-
eyðingarstöðin á Ártúnshöfða er
tvímæialaust ein bezta fram-
kvæmd bæjarfélagsins, hún er
hagkvæmnismál, heilbrigðismál
og menningarmál. Það verður
mikill munur þegar sorphaug-
arnir hverfa.
ÞÁ MUNU SORPBÍLARNIR
aka öllu inn í sorpeyðingarstöð,
sém étur það og meltir og gerir
allt að áburði, sem menn geta
svo keypt og sett í garða sína,
en sorþið úr stöðinni er talið
vera mjög góður áburður. Með
öskuhaugunum hverfur aldaga-m
all svipdráttur af andliti borg-
arinnar. Og farið hefur fé betra.
Þannig sækir stöðugt í rétt horf.
GARÐEIGANDI skrifar: —
„Hvernig stendur á því að ekki
fæst tilbúinn áburður í -garð-
ana? Ég áleit, að ekki mundi
verða hörgull á slíkum áburði
eftir að Áburðarverksmiðjan tók
íil starfa, en reyndin hefur orðið
öntiur. Þetta er venjulegt sleif-
arlag, alveg eins og með kartöfl-
urnar, að við skulum alltaf verða
kartöflulausir á hverju sumri,
aidrei hægt að setja fyrir lek-
ann fy-rr en of seint.“
Hannes á hominu.
( Bréfafcassitait )
ÞEGAR eitthvað kemur
fyrir, sem gerir manni glatt í
,geði, bá er það sjálfsögð skylda
að þakka þeim, sem gleðinni
olli.
Grein ,,Kakala“ í Mánudags
foláðinu, sem dagsett -er 5. maí
oú nýliðinn, ber því mjcg að
iþakka, sá dr'c-ngskapur er of
tsjaldgæfur í biöðum að unna
andstæðum skoðunum máls.
En þarna gerðist það samt.
Bla'ð, sem ég tel á meðal and-
stæðinga minna flytur skýr-
nmælta túlkun málefnis, sem
vitað er að fengist ekk|: flutt
í neinu öðru imálgagni af
Tþeim, sem almennt koma fyrir,
auga mótflokksmanna. Og þar
eru fréttir fluttar. Tveir af
Btórlöxum Sjálfstæðisflokks-
ins hlaðnir flestum þeim veg-
tyllum og gyllingum, sem
-Uokkurinn má veita, ganga nú
fram fyrir skjöldu og bera
fram hjálpir o.g styrki, rétt-
mefnda andstöðu alls sjálfstæð-
is, föst laun listamanna og
eftirgjöf óþurrkalána. Og
Kakalf þýðir atburðinn enn
'betur, ef einhver skiidi ekki
án þess og segir: „Hér stend-
ur að baki- hinn „týpiski“
liugsanagangur ábyi’gra þing-
manna. Hvað sem á dynur,
hver hörmung, sem fyrir dyr-
um er, megna þeir ekki að
temja eða stilla helvítis
hugsjónina eða eftirgjafirnar.“
Þetta er skorinorð ádrepa,
þótt vafasamt sé hvort hag-
Jel'ldlega sé notað orðið ,,á-
■foyrgra.“ Þar kynni að vanta
foókstafinn ó framan við. En
jþrátt fyrir það, þótt mér hefði
.jþótt klaujsan stíl-hreinni H-'ýs-
ing með einu orði breyttu, þá
«:r hún nógu ljótog of sönn.
Þar er gefið í skýn, að lítt
beri að virða, þótt flokkurinn
kenni sig v.ið sjálfstæði. Til
auraleita vegna atkvæða-
snöpunar er auðkennisheiti
flokksins leggiandi við hégóma
og stefnu hans fleygjandi.
Þessari niðurstöðu er náð ekki
aðeins af grunnfærum jarð-
röðli, en slíkt getur af hend-
ingu einn og einn kjördæmis
þingmaður alltaf verið, kjós-
endur eru nú ekki gleggri en
svó, en að sömu framkvæmd-
um eða hliðstæðum lendiT líka
hálærður háskólaborgari, eirrn
af rckföstustu hugsuðum
1 flokksins, maður, sem borinn
er fram fiórða hvert ár sem
hadfasti úrræðamaður ©g
stjórnari þess sveitar'félags,
sem nálgast nú háskalega að
taka yfir helming allra þjóð-
félagsmeðlima. Dylst nokkrum
eftir þetta að Sjálfstæðisflökk-
urinn á ekkert skylt við sjálf-
stæði? Það er ekki til þess að
gera mann að sjálfstæða'rl, að
útvega honum eftirgjöf lá’na
eða ákveðin laun að óráðnum
verkum. Framferði Ingólfs á
Hellu kann að vera vorkunn-
armál gagnvart mannii og
manni, sem hann sá fleygja og
brenna fvrir sér hey óþurrka
sumarið mikla, þar voru vissu-
Iega málsbætur glapa, en yfir
höfuð að taka, tekur það engu.
tali.
Suðurlandsundirlendið hef-
ur sinn skerf velmældan af
framlögum til fjárhagsbóta
bænda, enda óvíst að jafnþétt
sé annars staðar á landinu af
milljónaeigendum í bændastétt
eins og þar, en slíkum mönn-
um má vel gefa fálkakrossa
og tengdabörn, en. ástæðulaust
•að gefa þeim fleira. Eftirgjafir
éþurrkalánanna eru líkastar og
ljókkunarteikning af atferli
kommúnista, sem taldir eru
kosta kapps um að sprengja
öll borgaraleg þjóðfélög og
gera óstarfhæf. Frumv-arp
Gunnars Thoroddsen er- þó
enn fjær lagi. Ástæðulaust
virðist að örva íslenzka rit-
ræpu. Frambærileg listaverk
eigum við svo fá, að það af
þeim, sem karnur í bókar-
formi, ætti að hafa næga kaup
endur til -að geta borið sig án
styrkja, og efnahagur þjóðar-
innar nálgast ekki það, að hún
megi við að styrkj-a snilldar-
skortinn. Hugboð mitt um aðr-
ar listgreinir begi ég um að
sinni, en geng út frá að búast
megi við að myndlistar- og
hljómlistarmenn muni þykjast
jafnvígir rithöfundunum og
reikna því með eins konar
Kjarval með tónkvísl engu síð
ur en litskúf og sé þá slíkum
maklegt að setjast á bekk
með Kiljan hvað opinbera að
búð snertir.
Éina tegund listamánna-
launa —- af ríkinu revtta —
teldi é« 'þó isæmiíega öllum
-aðílum, fen bað er skattfrelsi
allra þeirra tekna, sem lista-
mönnum veitast fyrir andleg
afrek og til samræmis við
grundvallaratvinnuveg allrar
menningar, landbúnaðinn,
mætti svo sem eins konar
jarðabótastyrk bæta við lista-
mennina einhverri vísitölu á
bað, sem þeim bæri af erlend
um gjaldeyri fyrir sams kon-
ar störf og beim væru innan
lands bökkuð með skattfrelsi
einu. Segja má -að kalt og illa
sé að byrjendum búið með
Framliald á 8. síðu.
C Vgsiradi ogg taaSsrgi J
NÁMUDEILD Bandaríkja-
stjómar hefur tekið upp ein-
f-alda og nákvæma aðferð, þar
sem notað er röntgengeisla-
tæki til þess að flokka vissar
tegundir málmgrýti, málma og
málmblandna, sem gegna stöð-
ugt rr/k/ívæg-ara 'hlu'tverki í
hernaðar- og iðnaðarmálum.
Með þessari nýju aðferð er
hægt að flokka 40 sýnishorn
á einum degi, en með aðferð-
um þeim, sem áður voru not-
-aðar, var aftur á móti aðeins
hægt að flokka kringum 12
sýnishorn á heilli viku. Það er
því líklegt, að með þessari nýju
aðferð vérði hægt að hraða að
mun rannsóknum þeim, sem
fram far-a á vegum námudeild-
arinnar og miða að því að finna
hentugri og ódýrari aðferðir
við að aðgreina og hreinsa
hina ýmsu dýrmætu málma,
sem fyrirfinnast í jörðinni og
ákveða verðmæti þeirra.
Einn af kostum þessarar að-
ferðar er sá, að hún byggist
að miklu leýti á vélanotkun
eða sjálfvirkni, þannig að
mannleg mistök koma svo að
segja ekki til.grein-a, og annað
er það, að auðvelt er að þjálfa
menn til þess að útbúa sýnis-
horhin og starfrækj-a röntgen-
geisiavélina.
NÝR TÍÐNISTÖÐULL.
Bandaríkj amenn hafa í mörg
undanf-arin ár notað hinar
hnífjöfnu sveiflur örlítils á-
halds, er nefnist kristalssveiflu
vaki, sem. stöðul til þess að
mæla tíðni og þar af leiðandi
einnig tímámillibil, vegna þess
að tíðnin gefur mjög nákvæm-
an mælikvarða fyrir hvaða
tímamillibil, sem með þarf.
Þá er sífellt haldið áfr-am að
leita að nákvæmari tíðnistöðl-
um. og hin síðustu ár hafa vís-
indaménn í þjónustu Banda-
ríkj-astjórnar gert tilraunir
með sveiflur atómsins og reynt
að skapa nýjan tíðnistöðul á
þeim grundvelli.
Starf þeirra bendir til þess
að fræðilega séð getur atóm-
sveifluvaki sýnt nákvæmni,
sem svarár einum millión
milijónasta, en nákvæmni nú~
gildandi stöðuls er einn hluti
af einum hundrað milljóftasta.
Með öðrum orðum, atómsveiflu
vakinn á ef til vill eftir að
verða 10.000 sinnum nákvæm-
ari en kristalssveifluvakinn.
Svo hárnákvæmu:' tímamæiir
verður að mörgu leyti þýöing-
I armikill í fr.amtíðinni, einkum
í sambandi við geimferðir,
NÝTT ELÖFLAUGATÆKI.
Ný blástursgöng, sem flýta
munu fyrir þróun Pólaris-eld-
flaugs Bandarikjaflota, eru nú
í smíðum hjá Lockheed eld-
fiaugaverksmiðjunni í Sunny-
vale í Kaliforníu. Það verða
notuð til þess að prófa keilu-
nef Pólaris-eldflauganna.
I blástursgöngunum verður
hraðinn allt að 24,000 km. á
klst., og hitastigið verður kring
um. 10,000°C. Blásturskleíinn í
göngunum er 6 metrar í þver-
mál, og lengd þeirra er 13,4
metrar qg hæðin 1.8 metrar.
20 milljón kílóvött af raf-
orku verða notuð til þess að
mynda öflugan vindgust, sem
skellur á keilunefinu á svipað-
an hátt og á sér st-að í gufu-
hvoli jarðar. þegar eldflaugin
svífur út í geirninn.
Raforka.n hitar samstundis
lítið magn af mjög samþjöpp-
uðu loftj við annan enda blást-
ursganganna upp í um það bíl
10,000°C., en viö það myndast
þrýstingur, sem verður um
13,600 kg. á hvern fersenti-
metra.
Þetta sjóðheita loft dreifir
nú fljótt úr sér og ryðst gegn-
um hring og niður eftir biást-
ursgöngum að tilraunaeldflaug
inni. Skottími eldfl-augarinnar
verður að vera innan við 25.
hluta úr sekúndu til þess að
forða því, að göngin bráðni a£
hinum ofsalega hita.
Við grátmúrinn
A hverjum minningardegj um herleiðinguna safnast Gyðingar
saman við „Grátmúrinn" í Jerúsalem og kveina þar daglangt
saknaðarsöngfa sína. Nú pf að vísu úr þeim sárasti hreimur-
inn, bar sem Gyðinyar eru „komnir heím“, — en Jerúsalem,
hin foma höfuðborg Júðaríkis er ekkj cnn að öllu leyti á valdi
Gyðinga og á meðan safnast dætur Júð'a saæan við grátmúr-
inn. i