Alþýðublaðið - 07.05.1958, Qupperneq 6

Alþýðublaðið - 07.05.1958, Qupperneq 6
6 Alþýðublaðið 101. tbl. Sunnudagur. — — í DAG fór ég á sjö- sýningu í bíó, eins og löng- um fyrri daginn. Það er í rauninni ekki umtalsvert, enda var myndin léleg, þótt ieikarar væru góðir og leik- ur þeirra sæmilegur. En það, sem gerði mér gramt í geði, var, að myndin var harðbönn- uð fyrir börn, ég held innan sextán ára, áreiðanlega innan fjórtán ára aldurs, en þó var engin leið að njóta þess, sem íram fór á iéveftinu fyrir há- vaða og masi í krökkum Þó var þotta bann auglýst í öll- um biöðoim og utan á bíóinu. Það er mikið fjasað um uppekli, og margir telja sig útvalda að leggja þav orð í belg. Stundum finnst mér al- ger óþarfi að banna börnum aðgang að myndum, sem þeim , eru bannaðar. H'ns vegar hef- Ux rnér aldrei fundizt það ná nokkurri átt að auglýsa strengilegt bann fyrir börn sð einhverri mynd, en leyfa svo börnuan að sjá hana. Slíkt er uppeldisleysi af verstu teg und. Ef eitthivað er bannað, £• að sjá svo um, að því banni sé hlýtt. Annað elur virðxng- arskort og agaleysi upp 1 börn- um. Börn eiga ekki að fá að sjá og reyna, að fuliorðnir troði á þeim lögum og reglu- um, sem settar eru. Þá er nær að banna ekki. Það er svo mál út af f'yrir sig, að böm skulj ekk; geta þagað í fjölmenni, þar sem fólk á yfirleitt að þegja. En það er allt örmur saga. Mánudagiiu*. — — — Ég skrapp inn á sænsku bókasýnmguna í dag. Ég skal fúslega játa, að ég er pkki mjög endingargóður á sýningum. Samt dokaði ég æði lengi þama hjó bókun- um. Mér þótti eftirtakar.Iegt, hve frógan'gur allur á bókun- um va.r smekklegur og snot- ur, ekki alltaf stórglæsilegai útgáfur, þótt þær fyndust þarna, heldur þekkilegt band, skýr og góð prentun, bækav sjálegar hið ytra. Ég hef átt mikið saman að sæld,a við prentara °g aðra bókagerðarmenn um langt árabil, og yfirleitt hefiír mér iallið ágæta vel við þá upp til hópa. Þetta eru eiginlega allt indælir m&nn. En samt hvarflaði sú hugsuni að rrér, er ég handlék þessar sænsku bækur, hvort okkar ágætu bókagerðarmenn gerðu nægar kröfur til sín, og hvort þeir virtu sína göfu,gu iðn eins og vera ber. Ég ieit svo til, að idlu'r ytri frágangur þessara sænsku bóka væri mun betri og áferðarfallegri en við eig- um hér að venjast, og er bá ekki verið að ræða um neinn íburð. Gelgjuskeiðsins í þjóðíífinu gætir víða, og hefur svo einn- ig verið í bókagerð, þótt ekki eigi allir þar óskilið mól. Og einhvern veginn finnst mér, að brátt muni verða tekin upp meiri hófsemi í þessum efn- um en oft hefur verið hingað til. Það væri mikil framför og bætti áreiðanlega ytra búnað og prentun bóka. Þriðjudagur. ------— Enn er verið að deila hástöfum um Skólholt. Þar virðist nú hafa verið stofnað til mikils kostnaðar an þess vitað sé, hver eða hvemig eigi að borga. Eðli- lega mætir það mótspyrnu að fjytja biskupsembættið að Skálholti, þar sem fáir þræð ;r liggja þangað lengur. Á það hefur verið bent, að með svip rðum rétti mætti halda því íram, að flytja bæri skrifstofu fræðslumálastjóra að Hauka- dal eða Odda, búnaðarmála- stjóra upp á Hólsfjöii og prent smiðjuna Gutenberg norður að Hólum. Hitt er svo annað mál, að vert er aS halda minningu Skálholtsstaðar í heiðri. En um áburðarafgreiðslu í Gufunesi. Áburður verður afgreiddur frá og með mánudeginum 5. maí og þar til öðru vísi verður ákveðið. eins og hór segir: Alla virka daga kl. 7,3ft f. h. — 6,30 e. h. Laugardag kl. 7,30 f. h. —-3 e. h. Til hagræðis fyrir kaupendur em afgreiðslunótur út- <gefnar í Gufunesi. — Gerið svo vel að geyma auglýsinguna. — Áburðarverksmiðjau h.f. það verður varla gert á bann hátt að dr-aga úr tengslum biskups við ríkisstjórn og fjöl mennustu söfnuði landsins. Það yrði kirkjulífi varla til góðs, og að minnast Skál- holts með einhverju', sem drægi úr áhrifum kirkjunnar, væri harla öndvert. Haía mienn ldka athugað, hver auka kostnaðúr fylgdi þvá að hafa biskupsskritfstofuna austur í SkáJholti? Hann yrði meiri en margur heldur, og væri sjáif- sagt nær hann gengi til ein- hverra meiri guðs þakka. Nei, sveitarómantík er góð, en út i öfgar má hún ekki ganga. Miðvikudagur. ---------í dag barst mér í hendur 3. bindi Kennaratais á íslandi. Það er furðuieg bók, ekkert annað en þurr uipptaln mg á nöfnum og ártölum, í í’auninni aðéins útfyllt skýrslu form. Samt les maður þetta af undarlegum áhuga. Sann- ieikurinn er jíka sá, að þótt bókstafurinn sé aðeins ártöl og upptalning á manna-, staða og stöðunöfnum, verður oft lesin hin ótrúlegasta saga milli línanna og að baki skránna. Og vitanlega eru myndimar mikið aMði. Það er annars skrýtið, hve mikla sögu svona upptalning segir um hvem einstákling, og hve cft maður les upplýsingar um ævintýralegt líf út úr tölum og skaamnstöfunum. Mér er sagt, að þessi bók hafi fætt af sér ótöluiegan grúa af bréfum og skýrsmm, sem ekki voru nokkur tök á að prenta í ritinu. Sé þar að iinna mikla þjóðlífssögu, eins konar ramma utan um þá á- gripsmynd, sem prentuð er. Þetta efni allt verður geymt og vrðveitt á öruggum stað, cg verður það vafalaust ein- hverjum merkilegt rannsókn- rrefni, er &tundir líða. Já. það er eiginlega furðulegt fyrir- tæki, þetta kennaratal. Þeir eru margir, sem fengizt hafa við einihvers konar kennsiu- stönf, og alltaf er maður að rekast á nöfn og myndir, sem miaður er steinhissa á að sjá í kennaratali. En bókstafurinn blífur! Fimmtudagur. ---------Og nú er 1. maí orðinn eins konar þjóðhátíð- ardagur. Það fer vel á því. Veðrið gerði líka sitt til að auka á hiátáðleikann í dag. Hafa menn veitt því athygli, hve margar kröfur dagsins, eins og það heitir, eru orðnar almemis éðlis? í rauninni má segja, að spjöldin, sem borin eru nú orðið 1. maí,. túlki fróm ar óskir og sjálfsögð áhugamál þjóðarinnar allrar. Þetta má liklega telja góðs vita. En ekkert lýsir betur þeim gífur- legu breytingum, sem orðið hafa í þjóðfélaginu þau 35 ár, sem 1. maí hefur verið kröfu- cg íhátíðisdagUr vinnusiétt- anna á landi hér. Eníhér er ástæðatil að minn rst á gamla fólkið. Það heíur orðið langt. á eftir. Ellilaun, sem svo eru nefnd, eru hryggi lega lág, og það er eins og þetta m’ál hafi gleymzt í mörg ár í allri kauptíðinni, þangað til núna, að einhver skriður er að kornast á það. Allir geta glaðzt yfir friði og eindrægni 1 maí. Samtök vmnandi stétca eru sterkasia afl þjóðfélagsins, ef þau bera gæfu t.il að veva ekky sjálfum sér sundurþykk og ganga brautina i dag með það i huga, að það þarf líka — og c,kki síð'ur — að ganga braut- ina áfram á morgun. Föstudagur. ------— Nú eru bjai'gráðin mest á allra vörum,. Kunningi minn hitti mig að máli í dag og sagði, að' eitt atriði í bjarg- ráðunum yrði líklega g’furieg benzinhækkun, sennilega um fjórðung eða þriðjung. „Og þá ættu þeir að aifnema bíla- styrkina,“ sagði hann. „Það er ég viss um, að fólk gerir sér enga grein' fyrir, hvað það oorgar í bílakostnað hiá ein- staklingum, sem komizt haf a í þá aðstöðu að í'á greiddan af r.hnannafé kostnað við sinn eiginn bíl. Þetta er náittúrlega afleitt hjá þvf opinb°ra, bæði biá bæ og ríki, en efcki er það b°tra hjá einkafvrirtækium. Útéierðartfélög, sem fá marg- iald'a riíkisstyrki, r°ka fiöJda einkabila, s&m fiö’ckvldur r ota í eigin bágu. verzlunar- cff iðnfyrirtæký h°°ði í einka e'gn ög eins í hálfe°rðri al- mannaeign, borga stórfé í ‘■'kemmtitfarartæki íorwitf óra, tíeildarstjóra. verkstióra eða hvaó' beir h°ita rú allir. Eða þá olíufélögin. hv°r hridurðu að 'borei bílaibnÚ!BQnn bar? N°i' allir bessir b'1'n«tvrkir pru forsmíán. eínn stórfelldur liðúr í dýrtíðarskrúfunni.“ Eitthvað á þessa leið raus- aoi kunningi minn. Ég er hon um að mestu leyti sammála. Mér finnst, að all'ur sá gífur- legi bílakostnaður, sem borgað ur er af almannafé í þessu.' landi, sé hættulegt átumein. Nýlega leiddi ég þe.tta í tal við einn góðan kunningja minn, sern fæst við útgerð. ..Bl'ess- rður góði,“ sagði hann. „Það munar ekkert um þetta í öll-: um kostnaðiraim. Hvað er emn keppur í sláturtíð?“ Það er nú svo. „Það er eng inn vandi að sýna tap á mót- orbát,“ er haft eftir kunnum- útgerðarmanni suður með sjó. Á.tumein grefur alltaf um sig, hversti smlátt sem það er í byr.jun, Laugardagw. -------- Fólk dásamar veðx*' ið, sólskinið og íhlýindin uro daga. Ég hitti bónda austan úr svei.tum í dag, og hann var ekkert hritfinn af þessu veðri. Jörðinni fer ekkert fram’ sagði hann, frost um nætur og sólskin um daga er ekki heppilégt fyrir éróðurraálina. Þetta er niáttúrlega alveg rétt. Við í b°°junum fögnum sólinni hvenær sem hún sést; en vitahlega verður allt of þurrt og skrælnað, ef svona gengur lenr>i. Bezta vor, sem ég man eftir, var eitt sinn, þegar ég var unglingur. Al'l-. an fyrri hluta maí var sudda- i'igning off dumbungur og stimdumi þchkq um nætur. Svo birti upp í kringum 20. maí og þá var eins og iörðin væri allt i einui klædd í grænan kufl. Ég var bá kominn í sveit og m'ér fairast vorið og sum- arið vera eitt, : En fögur eru kvöldin hér við flóann b°saa dagna. ekki verður þvf neitað. 3. — 5. — '58. Vöggur. FRIMERKJAÞÁTTUR SÆGA FRíMERKISINS (Niðurlag.) ÞAB var t. d. eitt sinn maður að nafni María Davíð de May- rena, sem dagaði uppi í landi Sedanga í Annam. Hann kynnt- ist bar höfðingja ættbálksins og kom sér svo vel við hann, að' hann gaf honum dóttur sína. Þegar svo Bavíð kom á ný til manna kynnti lxann sig sem kon unginn af Sedang og lifði í vei- lystingum praktuglega eins og sagt er, ýmist á kostnað franskra srndiherra eða ut í reikmng, þvi að enginn tortryggði það að koxt ungurinn af Sedang mundi borga fyrir sig. í þá daga jafn- vcl kepptust menn um að fá ao gera slíkum höfðingjum greiða til að fá skammstöfunina konge lig Hof við nafnið sitt. Þegar svo til Parísar kom fékk náunginn þá flugu í höf- uðið, að gefa þvrfti út frímerki fyrir ríkið. Lét hann þegar liefja prentun 7 merkja, er skyldu hafa áletrunina Deh Se- dang, eða konungsríkið Sedang, og skyldi myndin vera af hin.um konunglega hjálmi hans, sem átti að vera eins konar skjald- armerki fyrir ríkið. Ekki tokst hnmim þó að iá merkin afhent, þvi að menn mun hafa grunað að hér væru brögð i tafli og var því ævintýri hans á enda áður en merkin kornu út. James A. Harden-Hickey cr annar maður nefndur, er eitt smn rak upp á klettasker, ex nefnist Tfinidad, en þess skal getið að það er ekkert skyl.t eyj- unni í Vestur-Indíum, og nam hann þar land, setti upp fána -unn og tiikynnti síðan stcrveld urxum, er til þeirra náðisí, að hann hefði kastað eign sinni, á kxettinn og kynnti sjálfan sig sem James I. prins af Trinidad. Léi þessi náungi einnig ger.x frí- merki fyrir ríki sitt, en þegar hann hugðist hverfa þangað og setjast að i festingu mikilli, er byggja átti, voru Bretar búnir að taka ríkið herskildi og setja þar upp sæsímastöð og þar eð hann hafði ekki nægum heraiiá á að Skipa, sá hann sér ekki ícÁirt að segja brezka heimsveldinu siríð á hendur og ná aftur fr'á því klettinum. Nú er það að segja af þessum manni, að heíðu Bretar ekki skorizt í leikinn, þá hefði hann án vafa setzt að á klettinum, því að ekki skorti hann fjármagn til þeirra híutá, en óvíst að frímerki hans hefðu þrátt fyrir það nokkurn tíma íengið viðurkenningu. Yngsta og þekktasta dæmið íxxun svo vera um nianninn, sem mættí hjá þekktu fyrirtæki, er prentar frímerki, og bað sem fuiltrúi hins nýstofnaða lýðveld is Maluku Selatan að prenta fyrir sig í snatri stórar og falleg ar blóma- og dýraseríur af frí- merkjum. Þ-etta var gert og mað urmn hljópst á braut með merk in, en geta má þess nærri að forstöðumenn fyrirtækisins hafa nagað sig í handarbökin þegar þeir uppgötvuðu að ríki þetta vár alis ekki á landabréfinu og ómögulegt að fá nokkurs staðar frá staðfestingu um að það væri neldur í uppsiglingu. Merki þessi fóru víða um löixd og hafa án eía gefið upphafs- manni sínum góðár tekjur, því að ekki voru þau seld á svo lágu verði þeim er fengust til áð kaupa þau.

x

Alþýðublaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.