Morgunblaðið - 16.12.1917, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
ismenn héldu, að með því að vaða
yfir landið, mundu þeir geta rutt
sér braut til íriðar, en hafa nú rekið
sig á það, að samningaleiðin er enn
harðlegar lokuð, en sjálfir eru þeir
nú skuldbundnir til þess að senda
herlið til vesturvígstöðvanna.
Þjóðverjar eiu að tala um mikla
sókn í Frakklandi og Flandern og
þeir verða að útvega lið til þess.
Til þess að geta teflt fram nægum
herafla, verður að láta Austurríkis-
menn komast að samningum við
Rússa, að minsta kosti um stundar-
sakir. En Bolsevíkar vara við ósann-
sögli og hóta að efla jötunmóð
stjórnarbyltingarinnar á allri víglín-
unni, ef Þjóðverjar haldi áfram sin-
um fölsku útúrsnúningum.
Ástandið í Rússlandi hefir haft
áhrif á Rúmena. Þeir börðust sem
hetjur gegn ofurefli, og þess mun
æfinlega verða minst. Þó þeir hafi
orðið að hörfa, þá hefir her þeirra
aldrei riðlast, heldur hefir hann smátt
og smátt öðlast þá reynslu, sem hefir
gert her þeirra jafnvígan þeim beztu
hersveitum, sem Þjóðverjar sendu
gegn þeim. Sigursælir voru þeir
síðustu viðureigninni, þegar Þjóð-
verjar reyndu að vaða yfir Moldaviu.
Ósk um frið er til, ekki einungis í
Rússlandi. Tyrkland, þar sem ástand-
ið fer versaandi með hverri viku, er
fúst til þess að semja. Mannafli fer
þverrandi, sumar hersveitir eru al-
gerlega upprættar, aðrar eru til að
eins að nafninu. Þeir hafa mist
handtekna menn um 20 þús. síðan
Gaza féll. Þrátt fyrir það, að Jerú-
salem var ftá náttúrunnar hendi vel
viggirt, þá gátu Tyrkir ómögulega
stöðvað framsókn Breta. Borgin var
nmkringd á alla vegu og gafst upp
9. des. Ekkert tjón varð i hinni
helgn borg og nákvæmar ráðstafanir
gerðar til þess, að öllum trúarbrögð-
um yrði sýnd virðing. Hermála-
landstjóri hefir verið skipaður til
þess að stjórna Gyðingalandi, unz
endanleg ákvörðun hefir verið tekin
um stjórnarfyrirkomulagið. Það hefir
verið öllum heiminum gleðiefni, að
Jerúsalem hefir verið leyst úr klóm
Þjóðverja, sem með guðræknis-yfir-
skyni hafa læðst inn í sjálfan fæð-
ingarstað trúarinnar og mildinnar og
reynt að prédika þar menningu
grimdar og harðýðgis. Borgin er
unnin, og þessi árangur er eitt tak-
mark í mjög merkilegri baráttu. All-
ar hindranir náttúrunnar hafa verið
sigraðar, vatn hefir verið flutt frá
Egyftalandi, breiðsporaðar járnbrautir
lagðar 150 mílur að lengd og eyði-
mörkin unnin með minstu mann-
cjóni. Allenby hefir leikið á hina
sameiginiegu herstjórn Þjóðverja og
Tyrkja, og barist við óvinina í þeirra
eigin landi, við her, sem var á und-
anhaldi á eigin samgöngutækjum til
eigin aðal-herbúða. Fótgönguiiðið
bar hita og þunga dagsins, en það
var nær eingöngu brezkt sjálfboðalið
(territorials). Astralíumenn og New-
Zeeland-menn voru í riddaraliðinu
og brezka »Yeotnanry«.hersveitin
vann sér ágætt orð, einnig minni
herdeildin frá Indiandi og franskir
H. P. Duus A-deild
HAFNARSTRÆTI
|Svart Silkitau í svuDtur,
slétt og rósótt,
sérstakiega þykt og haldgott,
Misl. Silkitau, allir litir,
einbr. og tvíbr.
Hrásilki, svart, hvítt og misl.
Ull og Silki, sva.t, rósótt,
Silki Ninon,
rósótt, í samkvæmiskjóla.
Silki Crepe, margir litir,
Silkibönd, margir litir,
Silki-Flauel, Slifsi.
Hvítar Svuntur,
Kven-nærföt,
Náttkjólar,
Vasaklútar — Silkiklútar
Hvítir borðdúkar,
Dömukragar,
Gólfteppi,
Pltisch-bor ðdúkar,
Islenzk borðflögg,
Skinnhanzkar,
Matrosahúfur.
VERZLUN G. ZOEGA
Kerti, stór og smá
Vindlar og Cigarettur
Gerpúlver, Eggjaduft
Kartöflumjöl, Sago
Mjólk
Kex, sætt og ósætt
Handsápur
Ilmvötn
Sunlight Sápa
Te
Cacao
M-caronur
Ostar og Rúllupilsur
Sætsaft
Kjötsoya
Ávextir,
þurkaðir og I dósum.
Þurkað grænmeti. Epli. Laukur.
Matvörur, allskonar
Steinolía og Steinoliuofnar o. m. fl.
Dðmuklaii
VERZLUN G. ZOEGA
og ítalskir flugmenn. Menn allra
trúarbragða unnu sitt til þess að losa
Gyðingaland undan hinum skaðvænu
áhrifum Þjóðverja.
London, 14. des.
Yfirflotaráðherra Breta lýsti yfir
þvi 13. desember að kafbátavarnir
Breta færu stöðugt vaxandi og árang-
ur þeirra æ meiri og betri. Kaup-
faratjónið færi altaf minkandi; Bret-
ar og bandamenn grönduðu æ fleiri
kafbátum, og siglingasamvinna svo
góð að hdn næði um öll heimsins
höf. Smiði nýrra skipa á árinu 1917
afnaðist á við hámarksárið J913 og
síðustu tvo mánuðina hefði smálesta-
tal nýrra skipa numið 18 °/o meira
teldur en sömu mánuði 1913.
Skýrslan um kafbátahernaðinn vik-
una sem Ieið, sýnir það að 2426
skip hafa komið til brezkra hafna,
en 2384 farið. Sökt var 14 brezk-
um skipum, er báru meira en 1600
smálestir og 7 minni.
Þegar Allenby hershöfðingi hélt
hátíðlega innreið sína I Jerúsalem
11. desember ásamt fulltrúum banda-
manna, tóku borgarbúar vel í móti
honum. Vörður var settur um alia
hina helgu staði og þeir verndaðir
samkvæmt gildandi siðum. í nafni
Gyðinga brezka rikisins og alls heims-
ins, samfagnaði æðsti presturinn
konungi með hina heimsfrægu sigra
i Palestinu og sagði að miljónir
Gyðinga, um allan heim væru inni-
lega þakklátir þeirri sögulegu yfir-
lýsingu Breta, að Palestina skyldi
gerð að þjóðar-heimkynni Gyðinga.
Þýzku blöðin viðurkenna það, að
fall borgarinnar sé stórsigur fyrir
Breta frá politízku og siðferðilegu
sjónarmiði.
Balfour lýsti yfir þvi í neðri deild
þingsins hinn 11. des. að brezka
stjórnin hefðií september síðastliðnum
fengið tilkynningu frá Þýzkalandi i
gegnum hlutlausa stjórn, um það að
Þjóðverjar væru fiisir til þess að tjá
Bretum eitthvað viðvikjandi friðí-
Bretar svöruðu þvl, að þeir væru
við því búnir að veita tilkynningu
Þjoðverja móttöku og ræða hana
við bandamenn sína, en stðan ekkert
svar fengið frá Þjóðverjum.
Borgarastyrjöld geisar á sunnan-
verðu Rússlandi. Sagt er frá þvi, að
Bolshevikar og hersveitir Kornilofls
hafi háð orustur. Veitti Kalediu
Korniloff" lið.
Nokkrir fulltrúar rússneska þings-
komu saman í Petrogtad. Maxima-
listar reyndu að koma í veg fyrir
það að þing yrði haldið, með þvf
að útiloka demokrata (kadetta).
Samningar við Þjóðverja hafa nu
verið teknir upp aftur.
Það er tilkynt, að Japanar hafi
tekið Vladivostock og náð þar járn-
brautinni og miklum vörubirgðum,
er bandamenn höfðu sent þangað,
og komið í veg fyrir, að fjöldi þýzkra
og austurríkskra fanga kæmist undan.
Kúba og Panama hafa sagt Aust-
urríki og Ungverjalandi stríð á hendur.
Carson lýsti yfir því 12. desem-
ber, að þýzki iðnaðurinn gæti aldrei
náð sér aftur nema bandamenn
leyfðu honum aðgang að auðsupp-
sprettum brezka rikisins og banda-
manna. Eftir því sem ófriðurinn
stæði lengur, þvi minni líkur værn
til þess, að Þjóðverjar fengju nokkra
hlutdeild i þeim birgðum, er fyrir
væru af hrávörum.
í neðri deild brezka þingsins hinn
11. des. varaði Bonar Law Þjóðverja
við því, að vér vissum vel hvað við-
skiftastyrjöld þýddi og ætluðum að
grípa til hennar, ef þess gerðist þörf-
Kristofer Janson
látinn.
Hann andaðist í Kaupmannahöfff
hinn 17. nóv., 76 ára að aldri.
Kristofer Janson var hugsjónamað-
ur og skáld gott. Hann var talsvert
líkur Björnstjerne Björnson bæði að
gáfum og eins í framkomu allri,
nema hvað hann var minni fyrir sér
heldur en hinn mikli skáldjöfuf
Norðmanna. Það sem aðallega ein-
kendi þá báða var bjartsýni þeirra
og óbifanieg trú á sigur hins góða.
En þá skildi að því leyti, að bjart'
sýni Jansons átd rót sína að rekja
til bjargfastrar trúar. — Hann var
únítari. Og fertugur að aldri fór
hann til Ameriku og gerðist únitara'
prestur hjá norskum landnemuua
vestan hafs. Þar ritaði hann hinar
beztu sögur sínar, svo sem sPrærP
éns Saga« og »Nordmænd i Ame'
rika*. En sú sagan hans, sem mest
orð þó hefir farið af, er »Han og ho«-
ræðu og riti.
Laust fyrir aldamótin stofnað*
unn tBroderskabets Kirke« i Kristi'
ania og starfaði lengi fyrir hana *
Flestir þeir, sem til vits og áf;l
eru komnir hér á landi, munu kanU'
ast við Janson, þvi að margar sóg'
ur hans hafa verið þýddar á *s
enzka tungu.