Alþýðublaðið - 29.05.1920, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Grefið ilt af A-lþýðuflokknum.
1920
Laugardaginn 29. maí
119. tölubl.
Slésvíkurmálm Mkljáð.
Khöfn 27. maí.
Símað er frá París, að sendi-
lierraráðstefnan sé nú búin að út-
kljá S'ésvíkurmálin. Landamæri
Danmerkur lítið eitt breytt frá
uppástungu Clausens magisters,
um að hafa þau sem náttúrlegust
og þjóðlegust, eða rétt um tak-
mörk 1. og 2. beltis. Þýzkaland
íær annað atkvæðabelti.
ferlíall í PjzMaoii.
Khöfn 27. maí.
Símað er frá Berlín, að verð
falli óðum, og að kaupmenn og
bæjar- og sveitarfélög stórtapi.
Margar nauðsynjavörur fallið í
*verði um alt að 50 procent.
ðaðmull lækkar í verði.
Khöfn 27. maí.
Wolffs fréttastofa tilkynnir frá
Amsterdam, að baðmullarverð
lækki.
íettar og bolsivlkar.
Khöfn 27. raaí.
Fréttastofa Letta tilkynnir, að
á friðarráðstefnunni í Moskva hafi
'landamæradeilan (milli Letta og
ibolsivíka) verið útkljáð, en enn þá
sé ósamið um fjárhagsatriðin.
Lettland verður 70 þús. fer-
Mómetrar að stærð.
Viðskijtaiejuðu ónóg.
Betur má ef duga skal.
Allmikið hefir verið ritað um
viðskiftanefndina og margt vel, en
þó mun eitt ekki hafa verið at-
hugað sem skyldi, en það er það,
að hún nær ekki tilgangi sínum
nema ef til vill að nokkru leyti
eins og henni nú er fyrir komið.
Hér skal ekki farið út í það,
hvort rétt og sjálfsagt hafi verið
að skipa hana, þó hins vegar að
telja megi það líklegt, að svo hafi
verið. Heldur vil eg hér benda á
alveg nýja hlið máisins, sem enn
hefir ekki verið athuguð að neinu
ráði, en það er okurverzlunin, eða
keðjuverzlunin, sem hætt er við
að leiði af innflutningshöftunum.
Það er á allra vitorði, að kaup-
menn hafa það við orð, að eng-
inn vandi sé að fara í kringum
viðskiftanefndina, hvað það snertir
að fá það af vörum sem þeir vilja;
ekkert sé annað en að biðja um
meir en þeir kæra sig um, nefnd-
in slái hvort sem er bara vísum
hluta af hverri pöntun. Hvort þetta
er rétt læt eg ósagt, en ef svo
er, þá hefir nefndin engin ráð,
eftir að hún veit þetta, önnur en að'
rannsaka nákvæmlega, á kostnað
kaupmanna, hve mikið þeir hafa
fyrir af þeirri vörutegund, sem
þeir æskja eftir, og skamta þeim
siðan úr hnefa.
En þetta er nú útúrdúr. Hvað
viðvíkur keðjuverzluninni, þá hefir
einhverntíma áður verið vikið að
henni hér í blaðinu. Og eftir að
viðskiftahöftin jukust, er þegar
farið að brydda á henni, og má
búast við þvf, að hún aukist stór-
um, eftir því sem minna verður
um innflutta vöru. Það mun t. d.
rétt vera, að tóbaksvörur séu byrj-
aðar »að fá fæturna« milli heild-
salanna, og má nærri geta, hvort
þeir hver um sig gleyma prócent-
unum, er þeir selja þeim næsta.
Vafalaust koma svo fleiri vörur á
eftir, hvað af hverju, ef þetta verð-
ur látið afskiftalaust.
Viðskiítanefndin, eða öllu held-
ur sérstök nefnd skipuð mönnum
óviðkomandi heildsölum og kaup-
mönnum, ætti að fá vald til þess,
að krefja heildsala og kaupmenn
um nákvæmar skýrslur um það
hverjar og hve rniklar vörur þeir
hafi, hvað þær hafi kostað f inn-
kaupum og hve reksturskostnaður
fyrirtækis þeirra sé mikill. Að
fengnum þessum upplýsingum á-
kveður svo nefnd þessi, hve verð
varanna megi vera hátt í heild-
sölu og mundi hyggilegast, að
hver sem selur slíkar vörur,
tilkynni nefndinni jafnóðum og
hann selur, og algerlega ætti
að banna að selja sömu vöru oft-
ar en einu sinni í heildsölu.
í stuttu máli, viðskiftanefndin
er ónóg, og þess vegna verður
að skipa verðlagsnefnd og banna
okurverzlun. Og ekki nóg með
það, nefndin verður að starfa og
fylgja fast fram og miskunarlaust
þeim reglum, er kynnu að verða
settar. /. J.
]apan og Kina.
í Japan ræður afturhalds- og
auðvaldsstjórn. Sparar hún þvf
hvergi að vinna lönd og kúga
máttarminni þjóðir. Muna menn
eflaust hina svívirðilegu meðferð
þeirra á Kóreubúum, hvernig þeir
nær hafa útilokað landsmenn sjálfa
frá eigin atvinnuvegum sínum.
Eins leika þeir Kínverja.
Með friðarsamningunum fengu
þeir umráð yfir Tsingtau. Meðan
Þjóðverjar héldu henni gekk alt
vel. Þýzku hermennirnir keyptu
það sem þeir þurftu með. Japanar
heimta það án endurgjalds.
Þjóðverjar létu borgina vera
opna öllum þjöðum. Japanar hafa
í raun og veru lokað borgirini
fyrir öðrum en japönskum borg-
urum.