Morgunblaðið - 05.01.1919, Síða 1
6. arsr»»n**
Sunnudag
5
Ían 1919
H0R6DNBLABID
53
tðlubl« 1
Ritstjórnarsími nr. 500
tír loftinu
London, 4. jan.
Símskeyti frá Berlín hermir það,
að þeir Paderewski og Wade
herforingi séu farnir frá Posen á-
leiðis til Warschau.
Bretar í Eystrasalti.
Yegna lagísa hefir floti Breta
yfirgefið nokkurn hluta Bystra-
salts.
Tóbaksverzlun frjáls.
Viðskiftaráðuneytið brezka til-
kynnir, að frá 11. janúar falli úr
gildi allar þær skorður, sem settar
hafa verið við innflutningi, úthlut-
un og verði á tóbaki.
Grikkir og Búlgarar.
Símskeyti frá Saloniki hermir
það, að hermálanefnd Grikkja í
Búlgaríu hafi ærið að starfa við
það að hafa upp á grískum stúlk-
Um, sem Búlgarar rændu og námu
á brott meðan þeir voru í austur-
hluta Makedóníu. Þessar ungu
stúlkur hafa nú Búlgarar heima
hjá sér sem ambáttir.
Grísku nefndinni var nýlega
skýrt frá því, að Petroff hershöfð-
ingi, Stancioff læknir, fyrverandi
sendiherra Búlgara í París, og
Augeloff borgarstjóri Búlgara í
Cavalla, hafi haft grískar stúlkur
uauðugar í húsum sínum meðan
þeir dvöldu í Makedoníu. Hefir
þess verið krafist, að allar þessar
stúlkur verði látnar lausar þegar
í stað.
Kafbátatjónið.
f ófriðnum hafa Þjóðverjar alls
mist 202 kafbáta. Þar af ónýttu
þeir sjálfir 10 í Adríahafi og 4
hjá Flandernströnd, er þeir urðu
að fara þaðan.
Þjóðverjar hafa nú afhent 122
kafbáta samkvæmt vopnahlésskil-
málunum og enn munu nær 60 kaf-
bátar ókomnir heim.
Þjóðverjar eiga 170 nýja kafbáta
í smíðum og eru þeir misjafnlega
langt á veg komnir.
Þýzka herskipið „Baden“ mun
ferða afhent innan fárra daga, í
staðinn fyrir herskipið „Maeken-
8en“, sem ekki er fullsmíðað.
Matvælanefnd komin til Vín.
Símskeyti frá Vín hermir það, að
janúar hafi komið þangað mat-
V!r'lanefnd frá bandamönnum. For-
*öaður hennar er dr. Alonzo Tay-
Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen
Isafoldarprentsmiðja
Afgreiðslusími nr. 500
Stúlka
Kafbátahernaðurinn
óskast á gott heimiii Hátt kaup
í boði. Afgreiðslan visar á
_____________________———
Silfurmunir
frá hinu heimsfræga firma
Mappin & "Webb, London
eru nýkomnjr i verzlun Inglbjargau’ Johnsson
Til sýnis 1 gluggunum nœstu daga
lor, fulltrúi Hoovers, ríkisbryta
Bandaríkjanna. Fyrir hönd Breta
á Sir Wilíiam Beveridne sæti í
nefndinni.
Nefndin mun fara til Budapest
til þess að rannsaka ástandið í
Ungverjalandi.
Japanar yfirgefa Síberíu.
Hermálaráðuneyti Japana til-
kynnir að 34,000 japanskra her-
manna hafi verið kvaddir heim frá
Síberíu, og aö Japanar mimi fram-
vegis eigi hafa nema sem allra
minst herlið þar.
----.r T^C~^ÍT i ---
Fimfugsafmæli
Vilh. Bernhöft tannlæknir er
fimtugur í dag.
Hver er sá, sem ekki þekkir
Bernhöft ? Bg hygg að hann muni
vera einn á meðal þeirra fáu manna
hér í bæ, sem hvert mannsbarn
þekkir. Enda er hann hér upp al-
inn og hefir starfað hér sem tann-
læknir í mörg ár, og mun vera
elzti „specialistinn" hér á sviði
læknisíræðinnar.
En þótt margir þekki Bernhöft
sem sérfræðing í tannlækningum,
mun eigi öllum kunnugt um það,
að hann er auk þess útlærður lækn-
ir. Hefir hann oft, þegar veikindi
hefir borið að höndum, hjálpað
vinum sínum með ráðum og dáð
og hepnast ágætlega. En eigi hefir
hann viljað, að það væri í hámæl-
um haft, því að tannlækningamar
eru sérfræðigrein hans, og hefir
hann eigi viljað láta aðrar læknis-
annir tefja sig frá henni, enda alt
af haft ærið að gera, því að jafn-
vel úr öðrum landsf jórðungum hef-
ir fólk streymt til hans árlega.
í dag getur Bernhöft því litið
yfir mikið og vel unnið starf. Verð-
ur það eigi um alla sagt, með jafn-
miklum sanni, þótt þeir hafi náð
fímtugsaldri. Og í dag munu allir
hinir mörgu vinir hans árna hon-
um allra heilla og þess að hann
megi njóta langra lífdaga.
Amicus.
Athugasemd.
Hr. ritstj. Sveinbjörn Egilson
liefir ritað nokkur orð í Morgun-
blaðið í gær um björgunarbátsmál
Vestmannaeyja. Er það ekki of-
mælt, sem hann segir um starfsemi
hr. útgerðarstjóra E. Nielsens í
þarfir félagsins, og er eg þakk-
látur hr. Svb. Eg. fyrir; E. Niel-
,sen hefir gert björgunarfélaginu
ómetanlegt gagn og má ekki
minna vera en þessa sé að ein-
hverju getið. En af skiljanlegum
ástæðum hefir hr. Svb. Egilssyni
láðst að geta eins manns, sem hefir
unnið sama félagi mjög mikið gagn
og leyfi eg mér að nota tækifærið
til að færa honum hinar beztu
þakkir — en maðurinn er hr.
Sveinbjöm Egilsson sjálfur.
Sigurður Sigurðsson.
Hvernig stóð á því, að hann
mishepnaðist?
Hinn alkmini þýzki herinála-*
fræðingur, Persius kapteinn, hefir
nýlega ritað merkilega grein í
„Berliner Tageblatt“ um það,
hvers vegna kafbátahernaðurinn
mishepnaðist Þjóðverjum. Segir
hann þar meðal annars:
— í ágúst 1914 höfðu Þjóðverj-
ar herskipastól, sem bar 1 miljón
smálesta í móti 2,2 miljónum, sem
Bretar áttu. Vegna þess að Tir-
pitz hafði látið smíða skipin vit-
laust, voru þau ver útbúin heldur
en herskip Breta. 1 orustunni hjá
Jótlandi komst þýzki flotinn úr
miklum háska fyrir snildarlega
stjórn Scheers flotaforingja og
klaufalega stjórn Jellicoes. Þokan
hjálpaði þá einnig. Ef veður befði
verið bjart og Bretar haft duglega
foringja, þá hefðu þeir getað gjör-
eytt flota vorum. Hinar langdrægu
fallbyssur þeirra hefðu getað skot-
ið öll skip vor í kaf.
Floti vor beið gríðarlega mikið
tjón, enda þótt hamingjan væri
með oss, og í júní 1916 var það
hverjum manni ljóst, þeim er skýn.
bar á, að þetta lilyti að vera eina
sjóorustan.
Allir sneru sér til Tirpitz og
báðu hann um það, að leggja alt
kapp á það, að smíða kafbáta. En
hann daufheyrðist við því. Að lok-
um fengu þingmenn kröfur sínar
viðurkendur hinn 1. október 1917
hjá yfirlierstjórninni —' en ekki
hjá flotastjórninni. Það var útgef-
in skipun um það, að hætta við
smíði línuskipa og orustuskipa. En
þá var orðið svo lítið af efni til
kafbátasmíða, að það varð að taka
efni í þá úr línuskipunum. Á önd-
verðu árinu 1918 höfðu í þessu
skyni verið tekin 23 línuskip úr
flotanum — þar á meðal eitt, sem
hlaupið hafði af stokkunum 1916
— 8 strandvarnarskip, 8 bryn-
drekar og 16 lítil beitiskip, þar &
meðal eitt, sem hljóp af stokkun-
um í nóvembermánuði. 1911.
Árið 1918 hafði flotinn eigi öðr-
um orustuskipum á að skipa beld-
ur en dreadnoughts, línuskipum. af
Nassau, Helgolands, Kejes og
Markgraf-flokkxmum og nokkruín
vígdrekum.
Með því að taka hin skipin úr
flotanum viðurkendi Tripitz það,
að öll þau skip, sem hann lét smíða
á árunum 1897—1906 fyrir ólelj-
andi miljónir, væri ónýt eða að
minsta kosti eígi hæf til þess að-
herjast við herskip Breta. Kafbáta-
hernaðurinn var hafinn, en kafbátx