Morgunblaðið - 07.01.1919, Síða 1

Morgunblaðið - 07.01.1919, Síða 1
8. argHní{f I -í» riðiudag 7 •jan. 1919 H0B6UNBLADIÐ 55 tðlublftA iiszz-.------------------ ■ ■ ■= Ritstjórnarsími nr. 500 Úr loftinu London, 6. jan. Alþjóða-samband. Fréttaritari „Times“ í París seg- ir að það sé sennilegt, að fyrsta verk friðarráðstefnunnar verði það að koma á fót alþjóðasambandi til bráðabirgða. Síðan verði sérstakri nefnd falið að vinda bráðan bug að því að koma fram með uppá- stungur að því, hvernig alþjóða- yfirráðum skuli háttað. Alþjóða- stjórn muni sennilega hafa ítök í ýmsum sameigihlegum stofnunum og stjcrnardeildum bandamanna, sem reynzt hafa vel í stríðinu. Hallærishjálp. Wilson forseti liefir sent ráð- stefnunni skeyti og biður þess, að veittar séu 20 miljónir Sterlings- punda til þess að létta liungu*s- neyðina í Evrópu. Það er álitið, að fénu eigi aðallega að verja til þess tið senda matvœli til vestur- hluta Eússlands, Póllands og Aust- Urríkis-Ungverjaiands. Forsetinn segir, áo sennilega vi'rði Bandarík- in að sendk 000 miljónir Sterlings- punda virði af matvælum til Ev- rópu á uæstu sjii mánuðum. Beatty flotaforingi verður bráðum skipaður í brezka flotaráðuneytið sem „First Sea Lord“. Afvopnun þýzka hersins. Reinhardt herforingi hefir ver- ið skipaður hermálaráðherra Þjóð- verja í stað Scheuch hershöfðingja. Fyrirætlun hans er sú, að afvopna þegar í stað þýzka hcrinn og koma upp landvarnarliði. ( Vetrarharka í Englandi. Það er nú alsnjóa um nær alt England. I Yorkshire eru 12 feta djúpir skaflar. Yíða eru símaþræð- ir á kafi í snjó og járnbrautasam- göngur hafa mjög truflast. Uppalinn bitvargur í seinasta tölublaði „Tímans“ er grein um tófurækt, eftir Ólaf Jó- hannesson í Ólafsey, og segir hann þar meðal annars svo frá: „Síðastliðinn vetur var, eins og öiönnum er í fersku minni, mjög hiikill frostavetur, enda er talið v*st, að mikið af yrðlingum, er í Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen fsafoldarprentsmiðja Afgreiðslusími nr. 500 Nýkomið með síðustu skipum: Baikabtur, Lóðaibelgir, Önglar handfæra og lóðar, Línur, B!ý í plðtum, Keðjur fleiri stærðir, Mastursbönd — Blakkir — Luktir — Luktarglös, alt selt með aiarlágu verði. Kmpið vörurnar þar sem þær eru ódýrastar. Það er hjá Sigurjóni Péturssyni, Sími 137 Hafuarsttæti 18 eyjum var, eiukum í Grímsey (á Húnaflóa), hafi sloppið í land, enda Jiótt hlutaðeigendur, af skiljanleg- um ástæðum, reyni að leyna því. Þessu til söimunar er hið mikla tjón á sauðfé af völdum tófunn* ar, er orðið liefir hér á Vestur- landi síðastliðið vor og siunar, og hafa tófurnar verið svo spakar, eða óvenju nærgöngular, að þær hafa oft sést í túnum og matjurtagörð- um, þótt ekki hafi þær náðst, enda venjulega, ekki skyttur við hend- ina. Það er því auðsætt, að hér er um heimalninga, en ekki f jalladýr að ræða. Enda var tófan nálega orðin upprætt hér á Vesturlandi. Eg hefi aflað mér upplýsmga um, bve inikið af lömbum muni hafa dýrbitist hér í Skógarstrandar- hreppi síðastliðið vor, frá byrjun sauðburðar til fráfærna, og hefir bændum talist svo til, eftir því sem næst verður komist, að tófan hafi drepið að minsta kosti 100 lömb á jiví tímabili. Frá fráfærum og til slátrunartíma er ekki hægt að segja með vissu, hve mikið tjón hefir af hlotist, en heimturnar voru óvenju- lega slæmar í haust, einkum á lömb- um, og veit eg, að lítið er í lagt, að gera jiað 50 lömb. Hér að auki er fullkuimugt, að dýrbitist hafa um 20 kindur rosknar hér í hreppi á sama tíma. Það mun láta nærri, að reikna hvern dilk að meðaltali nú í haust á 25 kr., og þverja kind roskna á 35 kr, og getur þá hver reiknað, hve mikinn skatt þetta hefir tekið af að eins einu sveitar- télagi á jiessu stutta tímabili, og er hér þó ótalið, að ærnar drepast mjög oft sjálfar þegar lömbin fara undan þeim mjög ung. Þetta. var því miður ekki ein- stætt hér í hreppi. Hið sama var að frétta úr öðrum hreppum hér í sýsln; og emi ver leikniy, að sögn, 'voru Dalasýslubúar, einkum í norðursýslunni. Það er því auðséð, að við svo búið má alls ekki standa, enda eru menn stórgramir, sem von er, yfir þessu tjóni. Hér við bætist og. að búast iná við enn verri árás á sauð- fé á komandi sumri, Jiví tófum fjölgar fljótt, sem kunnugt er.“ Þetta er svo alvarlegt mál, að eigi má það liggja í láginni og fyrnast, eins og svo margt annað, sem aflaga fer hér á landi og margt eru sjálfskaparvíti. Enginn efi er á því, að góður arður gæti orðið að refarækt hér á landi, ef henni væri skynsamlega hagað og því væri það ekki rétta leiðin í þessu máli, að hanna J)á atvinnugrein með lögum. En það verður að húa svo um huútana, að e n g i n hætta geti verið á því, að heima-aldir refir sleppi. Nógur er bitvargurinn sanjt hér á landi og nógu miklu er til þess kostað ár- leg'a að útrýma honum. Og hver fær tölum talið Jiað tjón, sem hann veldur hæiidum árlega Það er gömul þjóðtrú, að refir, sem menn ala upp, verði versti bit- vargurinn, ef þeir sleppa. Frásögn Olafs virðist benda til þe&s, að nokkuð sé hæft í þessu, og jafnvel ástæða til að óttast að liér af ger- ist stefnuvargur. En hvað verður gert í málinuf ‘ Að austan. Þjótanda, á jólunum 1918. Inngangur.—Langt er nú síðan að eg lofaði Morgunhlaðinu frétta- pistli og lengi hefir mér verið of- arlega í hug að efna Jiað, þótt dreg- ist hafi úr hömlu fyrir mér sök- uni ýmsra hluta. En nú tek eg' rögg á mig, sting niður pennanum og hugsa sem svo, að: hátíð sé til heilla hezt! Flest bréf byrja á veðráttunni — skýra frá því, hvort tíðin hafi verið blessuð eða bölvuð. Og er jiað sízt að undra í landi þar sem Jijóð- in á jafnan í höggi við dutlunga veðráttunnar — þar sem líf og heill Jijóðarinnar er komið undir „bless- aðri tíðinni“ ! ^ I. Veðrátta. Öskufall.—Frásaga mín hefst 13. október, á sunnudegi. Þá varð svo dimt af öskufalli, að varla mátti ratljóst heita um nón, en um kvöld- ið gerðist myrkrið svo mikið, að mörgum fanst því líkt, sem hann Jireifaði á því. Þá sló óhug að öll- um og eflaust voru Jiað ýmsir þá, er lítið sáu framnndan annað en myrkrið þreifandi. Nóg komið.—Þeim fanst nóg komið: grasbrestur tilfinnanlegur, heyföng með allra minsta móti undan sumrinu. Norðanhál og frost síðan nokkru fyrir réttir — sjaldn- ast torfuþítt, svo peningshús voru óviðgerð. Viðskiftalífið lamað og verzlun öll í kaldakolum vegna heimsstyrjaldarinnar .... og fá svo ofan í alt þetta ö s k u .... vita af K ö 11 u spúa eldi og eim- yrju yfir sveitirnar .... guð má vita hvað lengi .... Og ekki var að furða, þótt sumir spyrðu út í bláinn: hvenær léttir þessuin ó- sköpum ? Betra en áhorfðist.—En þetta fór betur en áhorfðist. Askan mein- lausari en menn höfðu búist við. Skepnur íundti illa í högum fyrstu dagana, en svo fauk askan lit í veð- ur og vind eða rigndi niður En miklu tjóni olli þetta í austur- og uppsveitunum, Jiar sem *grasbrest- urinn var svo mikill að ekki þótti taka J)ví að bera ljá á tún síðast- liðið sumar og þar varð öskufallið einna mest. Verður ekki á heitiru- ár að býggja þar í vetur, enda íuunu flestir Jiar hafa gengið nærri bústofni sínum — lógað fleiru en þeir ætluðu sér í öndverðu. Og víðar mun öskufalljð hafa nokkru um ráðið, að hændur gengu nær skepnum sínum en ella. Harðindi.—Veðrátta var sæmi- leg alt fram um veturnætur, nema frost allmikil með köflmn. En um mánaðamótin versnaði tíðin og gerði snjó nokkurn í ýmsum sveit- um. Mátti þá harðindi kalla sum- staðar, 1. d. í öllum fjallasveitun- um og víðar. Skiftust þá á hríðar og spilliblótar, en-Katla öðru hvoru að senda kveðju sína vestur yfir. Spiltist jörðin Jiá svo mjög, að víða varð að taka fénað á gjöf og suni- staðar gefin full gjöf öllum skepn- 11111 undir það hálfan mánuð. Strokuhestar.—Sem dæmi þess, að Htið og slæmt hafi verið undir tönnina Jiessa daga, niá geta þess, að suniar sveitir tæmdust alger- lega af hrossum — jörðin svona illa gerð og eitruð — kent um öskunni, er hún fraus við .snjóinn og stráin. Leituðu hrossin aðallega þangað, er loðnan var, jafnvel gamlir heim- alningar og áburðarjálkar, er al- drei höfðu sjálfráðir farið úr heimahögum, lögðu á flótta og spurðist ekki til þeirra vikunum saman. Fyltust aðrar sveitir af þessum strokuhestum og einstaka jarðir urðu fyrir svo miklum á- gangi og usla, að til vandræða horfði. Voru þá réttir aftur upi»

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.