Morgunblaðið - 22.07.1919, Blaðsíða 3
M 0|R G U.X BLAÐIÐ
3
Iiundum fjölgað mjög mikið hér á
landi, einkum í kauptúnum og við
sjávarsíðuna. Er sú fjölgun alls-
endis óþörf, enda ekki lissttulaus
heilbrigði manna. Rétt er því að
leö'gja nokkrar hömlur á það, að
hver einn geti gert sér það að leik
að halda óþarfa hunda, án þess að
greiða nokkurn verulegan skatt af
þeim. #Verði þessi brevting á lög-
unum samþykt, er eklci ólíklegt, að
hún dragi nokkuð úr óþörfu
hundahaldi.“
Notkun bifrei'ða.
Guðjóu Guðlaugsson og Maguús
Kristjánsson bera fram frumvarp
um, að lögunum um notkun bif-
reiða verði breytt í þá átt, að
stjórnarráðið geti veitt undanþágu
frá aldurstakmarkinu, alt niður x
ára aldur, þegar svo stendur á
að bifreiðarstjórinn vill að eins
stfra sinni eigin bifreið eða nán-
asta skyldmennis og' notar hana alls
ekki tií almennra fólksflútninga.
Oreinargerðiu er á þessa lcið:
oVegna ]xess hve hesteign er orð-
111 dýr og nœrri ókleift fyrir flesta,
sem í kaupstöðum búa, einkum hér
í Reykjavík, þá eru menn farnir að
reyha að bæta ixr þessari vöntun
með því að eignast bifreiðar ein-
ungis t-iL eigin jiota. En nú getur
staðið svo á, að maður, scnx s.jálfur
getur stýrt bifreið, hafi son sinn,
fósturson eða annan nákominn
heimiLiSuiam^ er j'uHmegir öLlum
skdyrðum til þess að stýra bifreið
eu vantar að eins aldurinn (21 ár),
þá er hart að geta ekki notað hann
lJá sjaldan bifreiðin er notuð, en
°f dýrt og ekki hægt að fá bifreið-
arstjóra, sem lxefir það starf fyrir
aðalatvinnu.
Má því búast við, undir þeim
kriuguuistæðum, að bifreiðin standi
euotuð, hvao mikið scm eigandan-
um liggur á“.
Málið fór í samgöngumálanefnd
1 g«r.
Hækkun sýsluvega- og hreppa-
vegagjalds.
i tv. er fraui komið frá þing-
möimum Árnesinga um þá brcyt-
mgu á vegalögunum, að sýslugjald'
hækki úr kr. 125 upp í kr. 300 og
hreppsvegagjaldið úr kr. 125 upp
1 kr- 250, eu að sýslunefnd megi
hækka sýsluvegagjaldið fyrir eitt
ár í senn, alt að 9 kr., og að hrepps
llefnd megi sömuleiðis hæklca
kreppsgjald upp í 6 kr. á hvern
verkfæran karlmann.
Greinargerðin er á þessa leið:
,)A fundi sýslunefndarinnar í Ár
t'essýslu í vor, 25. apríl til 3. inaí
V ar aainþykt áskorun til þing
maima sýslunnar um að útvega
fcýslunni lagaheimild til þess að
hxega liækka sýsluvegagjaldið o
Saarbriicken.
Clemenceau hafði sitt fram hvað
sem Wilson sagði. Þvert ofan í
jóðernisskiftingar-réttinn fengu
Frakkar Saar-héraðið, hið kolauðga
hérað báðum megin við ána Saai'.
S,íðan vopnahlé var samið, hafa
Frakkar haft setulið í héraðinu
xmdir forystu Andauer hershöfð-
iugja og hefir liami jafnframt
stjórnað öllum námamönnunum.
I
Manntjónið í ófriðnum.
soo'óoo
Á mynd þeirri, er hér birtist,
geta menn gert ,sér ljóst, hvejrt
mannfalla ófriðarþjóðanna hefir
verið hlutfallslega. Þjóðverjar hafa
mist 1,600,000 menn, Englending-
ar aðcins 706,000,Frakkar 1,305,000
og Bandaríkin ekki nema 50,000.
Um manntjón Rússa er ókunnugt.
Hér er talið að, þeir hafi mist
1,700,000, en aðrar skýrslur herma
að þeir hafi mist 4—6 miljónir. Og
síðan friðarsamningarnir fóru fram
í Brest Litovsk, hafa verið stöðug-
ar innanríkisstyrjaldir þar og í
þeixn hafa margar þúsundir manna
látið lífið.
hreppsvegagjaldið, alt að í) kr.
Sams kona'r fundarályktun var og
gerð á tveim þingmálafundum i
sýslunni í sumar (27. og 28. júní).
Ástæðan fyrir þbssari kröfu
sýslunefndar og héraðsbúa er hinn
geysimikli kostnaður, sem á sýsl-
unni hvílir út af vegaviðhaldinu í
henni,einkum þjóðveginum frá Ing-
ólfsfjalli að Þjórsá, svo og öðrum
vegum innan sýslunnar. Sýslusjóðs
egagjaldið, sem nú er, hrekkur
hvergi nærri til greiðslu á þessum
kostnaði. — í öðru lagi er þess að
gæta, að peningar hafa fallið í
verði, svo sem kunnugt^er, síðari
árin, er munar því sem næst þeirri
hækkun á sýslusjóðsvegagjaldinu,
sem hér er ráðgert“.
Nefndarálit'
Siglingalagabreytingin.
Sjávarútvegsiiefnd efri deildar
fer um það svo feldum orðum:
„Eftir að nefndin hefir atliugað
frumvarp þetta, ásamt ahuga-
semdunum við það, hefir hún orðið
sammála um það að leggja til, að
frv. verði samþykt óbreytt að efni
til.
Fyrir nefndinni lá bréf frá
hinni dansk-íslenzku ráðgjafar-
nefnd til forsætisráðherra, dagsett
30. maí 1919, þar sem nefndin
leggur til, að 1. gr. í þessu frv. og
1. gr. í frv. til laga um skrásetn-
ing skipa (nr. 27) sé orðuð þannig,
að annaðhvort íslenzkur ríkisborg-
araréttur eða lengri dvöl í landínu,
svo sem t. d. 5 ára dvöl samfleytt,
sé gert að skilyrði fyrir því, að
maður fái skrásett skip sitt í land-
inu; en þessu fylgir sú tillaga frá
meiri hlnta nefndarinnar, að skil-
yrði þau, er sett cru hlutafélögum
og stjórnum þeirra í dönskum og
íslenzkum siglinga og skrásetning-^
arlögum, um licimilisfang og bú-
stað, eigi sér ekki stað milli íslands
og' Danmerkur innbyrðis.
Nefndiíi tók Jxessar tillögur til
yi'irvegunar og komst að þeirri nið-
urstöðu, að leggja til að frumvarp-
ið yrði látið ganga fram óbreytt í
aðalatriðum, og þá sérstaklega að
því, cr kemur til búsetu í landinu
sem skiLyrði fyrir skrásetningu
skipa, búsetu stjórnarnefndar-
manna hlutafélaga og licimilis-
fangs félags, og láta þetta ganga
jafnt yfir alla islenzka og útlenda
menn.
Að því cr lítur að liinu atriðinu,
að gera undantekningu um búsetu-
skilyrðiu, að því er danska "ríkis-
borgara snertir, og þá auðvitað
einnig íslenzka, þá vill nefndin ekki
fallast á það, eins og þegar er tek-
ið fram, en hún vill bæta við á-
kvæðum í frv. (3. tyreytiiigartil-
laga), er tryggja eigendum þeirra
skipa, sem löglega hafa verið tck-
in upp á skrá yfir íslenzk skip eða
verið skrásett á Islandi fyrir 1. des.
1918, rétt lil að liafa þau skrásett
þar áfram, þótt þeir uppfylli ekki
skilyrði um búsetu í laiidinu
samkvæmt frv. þessu\ Hið sama
gildir þá um klutafélög. Lengra
tireystir nefndin sér ekki til að
ganga í þessu efni, og nær þetta
undantekningaratriði að eins til
þeirra skipa, sem skrásett hafa
verið fyrir 1. des. 1918, en ekki til
þeirra skipa, sem eru eða kunna
að verða eign þeirra manna eða
félaga, er ákvæði þetta nær til, og
ekki hafa verið skrásett hér fyrir
1. des. 1918, enda þótt eigendur
þeirra uppfylli þau skilyrði fyrir
skrásetning skipa, er áður voru í
gildi. Að sjálfsögðu hafa skip þessi
sem breytingartillagan nær til, rétt
til að hafa íslcnzkan fána.
Þá leyfir nefndiu sér að leggja
til, að orðalagi 2. gr. verði breytt
þannig, að skýrar komi fram, livað
er hið eiginlega skilyrði fyrir því,
að skuld, trygð með veði í skipi,
fellur í gjalddaga, sem sé það, að
skipið er strikað út af skrá yfir
íslenzk skip.‘ ‘ '
Málið fór til 3. umr. í gær.
Þvottalaugarnar
verða framveg.s opnar til afnota fyrir almenniag alla daga og nætur netna
i sunnudögum, frá kl. 6 að sunnudagsmorgni til kl. 4 að mánudags-
morgni.
Borgarstjórinn i Reykjjivík 21. júlí 1919.
K. Zimsen.
Ungur maður
sem hlotið hefir góða mentun og skrifar góða hönd, óskar eftir atvinnu
við skrifstofustörf nú þegar eða i haust.
Tilboð ásamt kaupgjaldi, sendist afgreiðslu þessa blaðs fyrir 25. þ.
mán., merkt 10.
Hús til sðlu.
í Borgarnesi i Mýrasýslu er til sölu íbúðarhús úr timbri, járnvarið,
8X8 áln., einlyft með góðum kjallara.
Stór lóð fylgir og eru á henni tveir vel giitir og vel ræktaðir kar-
töflugarðar. Húsið getur orðið laust til ibúðar í októberlok næstkom.
Þeir sem kynnn að vllja kaupa hús þetta snúi sér til
Magnúsar Jónssonar,
sparisjóðsgjaldkera í Borgarnesi.
Sími nr. 8.
Ábúðarlög.
Landbúnaðarnefnd Ed. hefir at-
hugað frv. Sigurjóns Friðjónsson-
ar um breytingu á ábúðarlöguuum,
og fellst nefndnin á frv. í aðalat-
riðum. i
Hrossamarkaður
útflutningsnefndar
verður ekkS haldinn k Hafnarbakka
heldur á Vitatorgi.
G.s. Botnia
fer til Kaupmannahafnar i dag
kl. 4 síðd.
C. Zimsen.
Vera
Skáldsaga eftir
B.Punshon.
^ , hokkurn V ‘ ^purÖi a
ín',íU*111 Artto-.
1” 61‘ Jl' e<= lxeld að eg geti sagt yð
or Lvers veg
f-ramið- Fyrst af öllu ve
kajjj kl ,lð vita, hvort nokkur krickt
,-ttv^er 1 húsinu.“
urina, s vegna?“ spurði aðstoðarmx
”Ve8l>*
drepiaa • e«s, að drcnguriim v
ist.“ hess að þessi kuöttur na
^ .
væri sturl^^ Urmn áleit að Arth
í'egluþjónnitjn ' kil1 svo kom yfirlc
utn frá öllu Arthur skýrði hc
„Þér álítið
ur vu- í hag, erfðaskrá, sem j
inum, og frændi yg Vurið falin í kue
hafa unnið eða iátij’ hl' Warn6’ mvi
til þess að ná ka,,)e"nu kmtH mo
^kránni f ‘ ‘nuin og erfi
Arthur sumþykti þctta
bætti
að fræíika Wilks hefði sagt frá ókunn-
ugum manni, sem hefði komið og spurt
eftir knettinum. Hún var þess vegna
spurð íiánara. En lýsing hennar á
manninum, gat elcki verið af Georg,
það var lítill, grannur maður, aldur-
hniginn og fremur skuggalegur útlits,
með úfið hár og skegg og loðnar brýr,
og lxafði talað með erlendum framburði
“Hárið og skeggið getur hafa verið
gcrfi og framburðurinn af yfirlögðu
ráði,“ sagði lögregluþjónninn. Þarnæst
spurði hann Arthiu’, hvort hann þekti
nokkurn, sem þessi lýsing gæti átt við.
Arthur datt þá í hug fyi'verandi
þjóim frænda sir Arthurs, Collin. Hann
gat um það og sagði yfirlögregluþjón-
iiium nafn og heimilisfang hans, og
vjirtist lögreglunni þykja það merkilegt.
Fleiri lögregluþjónar flyktust að og
fjöldi í'i'éttaritara, og sagði lögreglan
þeim alt það, ei' opinbert mátti verða.
Blaðámennirnir fengu leyfi til þess að
mynda staðinn, og sömuleiðis fengu
þeir mynd af Teddy litla.
Arthur kom seint heim þetta kvöld.
Hann var þreyttur og hugsjúkur.
Hann lmi'ði ekki náð í suefil af neinni
söunun, og skeyti er hann seudi til
Seddon, var svarað þannig, að þegar
morðið var framið, hefði Georg verið í
tennisleik með Veru. Þess var einnig
getið, að Collin hefði, skyndilega yfir-
gefið herragarðinn og farið til New
York.
Arthur gat því ekki sóð, að þessir
tveir menn, sem hann grunaði, gætu
verið beinlínis riðnir við morðið. Hann
var farinn að liugsa, að morðið heí'ði
verið frámið af einhverjum þjóf,
er Teddy hef'ði komið að og
staðið að verki. En knötturinn var
horfinn. Það var óhrekjanleg stað-
reynd.
Lögreglan leitaði og rannsakaði til
hins ítrasta í viku, en uppgötvaði ekk-
ert nánara og fann enga sönnun þess,
að Georg væri riðinn við ódæðisverkin
Og sagan um að Collin væri farinn til
Ameríku var sennileg. Minsta kosti
hafði maður með hans nafni keypt far-
seðil, og maður, sem lýst var eins og
honum og hafði sugst vera skrifari hr.
Warhe á tíeddon, lmfði uotað þenuan
farseðil og komið til Ameríku áður eu
morðið var í'ramið. En spor hans var
ekki hægt að rekja lengra en til New
York.
Það leit út fyrir að þetta morð yrði
eitt þeirra, sem glæpamaðurinn finst
aldrei að. Arthur sá enga leið til þess
að fá varpað Ijósi yfir þetta. Og hon-
um fanst sem hann væri sjáffur ekki
saklaus, þar sem hann hafði fylgt
Teddy heim, til þess að sækja knött-
inn, og látið hann leita hans, þó hann
væri búiaa að heyru, að skuggalegur
maður væri búinn að spyrja eftir hon-
um.
Það leið ein vika. Þá fékk Arthur
þau boð, aö mæta á lögreglustöðinni í
London. Þegar þangað kom, var honum
vísuð í herbergi, sem yfirlögregluþjónn-
inn hafðist við í. Hann spurði strax,
hvort nokkuð nýtt væri fundið. „Ekki
neitt ákveðið,1 ‘ svaraði lögreglustjór-
inn. „f fyrra dag urðum við varir við
að drengur haíði fundið krieket-knött
á þeim stöðvum, sem morðið var i'ramið
á. Það er ekki ómögulegt, að það sé
knötturinn, sein orsök var í dauða
Wilks, og morðinginn hafi glatað hon-
um á flóttanum.“
„Hafið þið náð í þaun knött f ‘
spurði Arthur.
„Því miður ekki,“ svaraði lögreglu-
stjórinn. „Drengurinn sagði, að haun
hefði notað hann í Dulwiek-guröin-
um, en týnt honum þur.“
XIX.
Hver er hann?
Þetta voru ailur upplýsingaruar, sefn
lögreglan gat látið Arthur í té.
„Við höfum gert nokkrar fyrirspurn-
ir, „bætti lögreglustjórinn við, „eu það
er eins og að leita saumuálai' í hey-
hlöðu. Viljið þér eyða nokkru í aug-
lýsinpr eð* verðlaun?“
„Eg hefi litla von um, að það hai'i
árangur,“ sagði Arthur, „en eg sé
ekki livað gera skal. Mér sýnist það
dólítið skringiiegt, að auglýsa eftir
kricket-knetti.‘‘
„Það er hverju orði sannara. En
þér vqrðið að gera þetta að blaðamáli,
þér verðið að geta þess, að erfðaskrá
sé ef til vill geymd í knettinum, þá
munduð þér vekja eftirtekt. Það er
eknmitt það, sem blöðunum þykir mat-
ur í. AðalVtmdinn er í þeSsu, að viö
þetta mundi fjöldi manua fara að leita
að knettinum og ef til vill finna hann
og þá sjá, að það borgaði sig betur
að færa Warne haun, því hann mundi
geta boðið hærra fyrir hann.“
„Setinilega mundi hann borga helm-
inginn af auði sínum til þess að halda
hiuum/ ‘
Eftir að haftt hugsað um stund,
sagði umsjónarmaðuriim: „Ef eg væri
í yðar sporum, þá reyndi eg að fá mér
einhvern leynilögregluþjón, og sjá
hvort hann gæti ekkert uppgötvað. En
það verður að vera áreiðanlegur og
dugandi maðui’, en ekki einn þeirra,
sem þykist útkljá hvaða mál sem eru
á einni viku.“
Hann vísaði Arthur á einu þann
mann og fullvissaði hann um að sá
maður mundi verða honum að einhverju
liði.
„Eg efast ekki um það,“ sagði Art-
hur, „eii eg hefi ekki fé til þess. Fynd-
ist erfðaskráin og væri hún mér í hag,
þá væri alt öðru máli að gcgna. En
meðan rannsóknin steuilur yfir, hefi eg
ekki eyrisvirði og vil ekki taka lán. En
eg er yður þakklátur fyrir þau ráð, sem
þér hafið gefið mér.“
Hanu kvaddi umsjónarmanninn og á-
kvað að vera sjálfur sinn uppgötvari,
fyrst um sinn. Hann skundaði til Dul-
wich-garðsins, talaði við umsjónarmauu
hans, og liét fimm sterlingspuudum
þeini sem gefið gæti upplýsingar um
knöttinn. Það komu strax tveir uáuug-
ar xneð sinn knöttiuu hvor, sem þeir
þóttust hafa fundið í garðinum. En
hvorugur var sá' rétti. En þeir heimt-
uðu engu að síður hin lofuðu laun,
og töldu það blóðugan órétt að fá þau
ekki. Loks gat Arthur friðað þá, með
því að slöngva í þá nokkrum aurum.
En hann bætti enu við og lofaði tíu
pundum þeim, sem fyndi hinn rétta
knött.
Arthur fór úr garðinum með þá sann-
færingu, að hann liefði ekki reynst
neitt framúrskarandi vel í starfi sínu
sem leynilögreglumaður.