Morgunblaðið - 29.06.1920, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
HOROUNBLAÐIÐ
Ritatjóri: Vilh. Jinsen.
AlgreiCsla 1 Lœkjargötu 2
Sími 500. — PrentimitSjusími 48.
Ritstjómarsimar 498 og 499.
Kemur út alla daga vikunnar, aö
laánudögum undanteknam.
Ritstjómarskrifstofan opin:
Virka daga kl. 10—12.
Helgidaga kl. 1—3.
jUtgreitSalan opin:
Virka daga kl. 8—ö.
Helgidaga kL 8—12.
Auglýsingxtm sé akilat) annatJhvort
á afgreitSsluna etSa í ísafoldarprent-
kmitSju fyrir kl. 5 daginn fyrir útkomu
þess blatSs, sem þær eiga atJ birtast L
Auglýsingar, sem koma fyrir kl. 12, fí
kt) öllum jafnaði betri statl i blatlinu
(i lesmálssítSum), en þ»r sem sitJar
'tmsna.
AuglýsingaverlJ: Á fremstn sítJu kr.
t.00 hver cm. dálksbreiddar; á ötSrum
jítSum kr. 1.50 cm.
VertJ blatJsins er kr. 1JJ0 á mánutJi.
sgr if »n» »1« »1»
Leggið steina í grunninn
í Morguixblaðinu í dag standa
þessi orð: „Þeir íþróttamenn, sem
við eigum nú, eru orðnir of gamlir
til þess að geta tekið sér fram að
nokkru ráði. Bf við ætlum því —
og við ætlum okkur það áreiðan-
lega — að taka einhvemtíma þátt
í Olymps-leikunum, þá verðum við
að kosta kapps um að gera íþrótta-
menn úr þeim, sem nú eru dreng-
ir.“
Þessi orð eru reglulega atbugun-
ar- og athyglisverð- Það er í þeim
fólginn siá sannleikur, sem við, er
höfnm verið að reyna að ýta við
og efla íþróttimar og heilbrigði
iðkenda og annara, hvorki getað
fengið þá sjálfa til að trúa og breyt
•eftir, né hina eldri og meira ráð-
andi til að styðja. En ef nú blöðin
vilja þannig ósvikið fara að rétta
okkur hjálparhönd, hjálpa okkur
til að hafa yfir sannleikann nógu
oft endurtaka og bergmála ræður
hver annars aftur og aftur (sbr.
samsætið á mánudagskvöldið), þá
má svo fara, að fjöldinn fari að
trúa og þeir, sem helzt skýldu, að
breyta eftir heilræðunum.
Það er þá fyrst satt í fyrri máls-
greininni, að íþróttamenn okkar
séu orðnir of gamlir. Þó er þarna
ekki nema hálfsögð sagan. Bða
finst ykkur alómögulegt að 17—18
og 25—26 ára gamlir menn gætu
afkastað meira í þessum efnum en
þeir gera?
Mér finst þeir eiga að geta það.
En reynslan eýnir, að þeir geta það
ekki, og til þess liggja tvær aðal-
orsakir, sem þeir geta vel flestir
við ráðið og öðrum mætti hjálpa til
að forðast, ef viijinn væri nógur til
þess og skilningurinn á þörf þess
og réttmæti almennari.
Þessar orsakir eru lífnaðarhættir
manna — og þá fyrst og fremst
nautnir — og svo æfingaleysi. Plest
um kemur víst aldrei til hugar á
meðan þeir era ungir og nægur tími
til, hversu mikil áhrif til hins verra
t. d. tóbaksreykingar geta haft á
kraft-framleiðslumöguleika líkam-
ans og þol, enda þótt einstaka mað-
Porsikringsaktieselskabet
TREKRONER
Brunatryggingar. %
Aðalumbosmaður:
Gunnar Egilson,
Hafnarstræti 15.
Talsími 608 og 479 (heima).
ur reyni af alefli að sýna mönnum
fram á það. Og allur fjöldinn hall-
ast á þessa sömu ranggengu sveif.
Það er svo létt að láta berast með
straumnum undan hallanum, þó að
frækniráns- og feigðar-ósi stefni.
Og einmitt við það, að láta sífelt
undan nautnatilfinningunni og
lokkandi kringumstæðimum, bilast
og veikist viljin, svo að þótt einum
og öðrum detti nú í hug að æfa sig,
þá verður ekkert úr því; viljakraft
inn vantar til að hlada sér að því.
Svona er það með flesta. Bn svo eru
aðrir, og það oft þeir, sem líkleg-
astir eru og óbundnastir af fyr
nefndri ástæðu, sem annaðhvort
verða að leita sér atvinnu þar sem
þeir okki geta æft sig, eða taka
þeirri vinnu, sem heimtr alla afl-
framleiðslu þeirra, svo að ekkert
veiður eftir til íþróttaiðkana, eða
húsbændur þeirra og vimiuveitend-
ur þurfa endilega að haga verkum
svo, að binda þá á þeim tímum, sem
þeim voru heppilegastir til að æfa
sig á.
Ef allir hlutaðeigendur vildu nú
reyna að athuga þetta, sem hér hef-
ir verið bent á að framan, og allir
leggjast á eina sveif um fram-
kvæmdir, þá er eg viss um, að 17—
26 ára íþróttamennimir okkar og
íþróttamannaefnin eru ekki „orðn-
ir of gamlir til að geta tekið sér
fram að nokkru ráði.“
Reykvískir íþróttamenn og
íþróttavinir! Yæri ekki vert að
reyna þetta t. d. undir íþróttamót
í sumar, er konungurinn kemur?
Það er ekki langur tími, svo það
ætti engan.að drepa.
Þá kem eg að seinni málsgrein-
inni.
Það hefir — mér vitanlega —
e k k e r t verið ger enn til þess .að
leggja grandvöllinn, hlaða grann-
inn undir framtíðar íþróttaiðkanir
og íþróttafrækleik þjóðarinnar. Það
eru orðin allmörg ár síðan heimilin
urðu almennast lítt möguleg til að
annast fræðslu barnanna og um
leið féll niður heimiliskenslan í
barnaleikunum gömlu og listunum,
sem þó voru, svo langt sem þær
náðu, fínasta leikfimi. í þess stað
fcomu skólamir o’g í þeim fyrirskip-
uð leikfimiskensla. En leikfimin
hefir víðast hvar engin verið kend
og hvergi nema að nafninu til (sbr.
1 tími í vifcu, og hann skorinn), en
þó talið gott og gilt — framfylgt
eins og öllum lögum er framfylgt
hér á landi.
En hafi nú umglingamir sjálfir
tekið höndum saman með stuðn-
ingi frá hinum eldri einum og ein-
um, þá þarf hér á landi að fá hús-
næði til að æfa í. Það hefir stund-
um fengist eftir mikla fyrirhöfn
og oftast nær sein tog síðar meir
með viðeigandi ströngum reglum:
að ganga hreinlega um, fara ekki
inn í húsið nema í snöggfeldum,
hreinum fötum, álls ekki á útiskóm
og aldrei hrækja á gólfið m. m.,
sem auðvitað er sjálfsagt.
Svo þegar þarf að halda kjör-
fund, telja atfcvæði eða bara halda |
tombólu eða bólusetja, þá er hús-
næðið tekið af þeim án þess að við-
vart sé gert. Og nýju notendunum
eru auðvitað engar reglur settar
um umgang í húsinu, jafnvel léð
áhöldin til að þurka af sér götu-
skítinn á, án þess að þau séu síðan
hreinsuð. Og þegar evona kemur
fyrir hvað eftir annað, brestur
unglingana þolinmæðin, þeir gefast
upp á að koma til æfinga til þess
bara að verða að 'hröMast heim aft-
ur við svo búið.
Reykjavík að hrinda þessu máli
Væri nú ekki reynandi hér í
svo lítið áleiðis með taki, sem hér
hefir ekki verið reynt. Hér era
nokkrir menn, sem gjaman mundu
vilja hjálpa til að æfa undir og
gangast fyrir móti fyrir drengi og
unglinga, fyrir þá, sem eiga að
taka við, eiga að komast lengra en
við höfum náð.
En það er ekki nóg að halda
jilíkt mót. Það þarf að veita þar
viðurkenningar fyrir það, sem vel
er gert. Og í yngsta flokknum mega
sem állra fæstir fara aftur núna
fyrst um sinn, án þess að fá hvatn-
ingu, uppörfun til áframhalds, til
að ná í annað meira; nóg verður
samt til að letja, draga hinn veg-
Linoleum það ódýrasta og skraut-
legasta í borginni f ce s t nú hjd
Daniel Halldirasyni Kolasundi.
Muuið eftir O ur S u s a n
dburðinum og kiistunum.
Cotigoleum
Ágætur Gólfdúkur, Góltteppi úr sama efni.
JTtJög (dgt verðf Komió og skoðiðf
Guðm. Asbjörnsson,
Sími 555. Langaveg 1.
Chevrolet-bifreið
Til söln er 2ja manna 30 h.a. Chevrolet-bifreið, i ágætn standi. Uppl. gefut
Ofío Jörgensett,
mn.
Því þrf verðlaim, gripi, smáa en
gagnlega þessum körlum, einkum
hluti, sem hvetja þá áfram.
Góðir gripir slíkir eru t. d.
hlaupaskór, spjót, kringla, stökk-
stöng, í])róttabúingar eða partar
úr þeim, skeiðar, hnífar, vasaveski,
buddur, eitt og annað, sem gagn er
að í göngufömm, o. fl. o. fl. Flest
alt nema það, sem hvetur til
nautna.
í öðrum mentalöndum, t. d. Sví-
þjóð, keppast allir þeir, sem ein-
hver fjárráð hafa, svo sem kaup-
menn, embættismexm, og aliir, sem
geta, að gefa slíka gripi til verð-
launa, og gera það ár eftir ár, vet-
ur og sumar. Stendur þar víðast
hvar aldrei á því, að ekki séu til
einhverjir minningargripir handa
flestum þátttakendum, og allir
gefnir af fúsum vilja. En íþrótta-
sambandið verðlaunar svo þann
skólann eða það héraðið, sveitina,
sem flesta og bezta átti ungling-
ana. Þar standa líka borga- og
sveitastjórnimar fyrir mótunum,
en aðrir æðstu embættismennirnir
tala við unglingana, hvetja þá og
afhenda verðlaunin 0. s. frv.
Þess mun nú að líkindum langt
að bíða að við fáum hér slíka
íþróttamóts-framkvæmdanefnd. En
'hitt ætti að geta ráðist skjótt,
hvort hér eru nokkrir, sem vildu
gefa til verðlauna. Og þá hygg eg,
að s-tjórn í. R. eða Armanns, eða
ritstjórar dagblaðanna mundu fús-
ir á að veita slíkum gjöfum mót-
töku og fcoma til væntanlegrar
framfcvæmdanefndar, jafnvel fúsir
á að mynda hana sjálfir.
Ef nú ætti að reyna að halda
slíkt mót í sumar, þá þarf fljótt að
hafast handa, svo að auglýsa mætt)
og drengirnir gætu farið að bua
sig undir það. Og það ætti aðeins
að vera fyrir bæinn fyrst um sinn.
Svona mót í ýmsum íþróttagrein-
um ætti að halda bæði vetur og
sumar á hverju ári, þá skýldum við
sjá hvort útkoman færi ekki að
verða önnur á íslandsmótunum,
heldur en nú var.
Þar með sendi eg ykkur, Reyk-
víkingar, tillögu þessa, sem eg hefi
lengi hugsað um, og sem styrktist
enn meir við frásögu fréttaritara
Þrótts í norður Svíþjóð um skíða-
mót í vetur, sem Þróttur hefir enn
ekfci haft rúm fyrir. Eg vona og'
Landsimasföðittni.
Pétur A. Jónsson
ópernsðngvari
Sýngur í Bárubúð miðvikudaginn 30. júni kl. 81/*-
Siðasta sinn núverandi sðngskrá.
Aðgöngumiðar seldir frá í dag í Bókaverzlun Sigfúsar Eymundss.
i Bókaverzlun Isafoldar.
skil ekki annað, en að hér séu svo
margir hugsjónamennimir, þótt
fullorðnir séu orðnir, að þetta verði
þegar framfcvæmanlegt, og að blöð-
in okkar, sem hafa fýlgst svo vel
og ítarlega með nýafstöðnu móti,
muni ö 11 ljá því óskift fylgi sitt.
Því það verður efckert hús reist
án þess að það standi á grunni, og
eigi mikill og fagur tum að vera
á því (en slíkur turn á íþróttagetu
Íslendinga era sigurvinningar
þeirra á Olymsleikunum), verður
grunnurinn að vera traustur. Með
því að byrja á æskumönnunum,
leggjum við grundvöllinn.
Og traustleiki, fegurð og hæð
byggingarinnar skal bera þess vott,
hverju vandvirkir og forsjálir þeir
voru, er lögðu grunninn undir
hana.
Fram nú að heillastarfi!
„Margar hendur vinna létt
verk.“
23. júní 1920.
Velviljandi getusmár.
TIL STEPÁNS FRÁ HVÍTADAL.
Hóf sig yfir fjöll og fjörð
ferðalúinn halur.
Því er græn og gróin jörð
gamli Hvítadalur.
Jón S. Bergmann.
Flugið f fyrradag.
Hörmulegt slys á flugvellinum.
Tíu ára gömul telpa bíður bana.
í fyrradag hófst listflug á flug-
vellinum, eins og til stóð- Safnaðist
fjöldi fólks þangað til að horfa á
og mun aldrei jafn margt fólfc hafa
verið samankomið til að horfá 'a
flug hér í bænum.
Fyrslt flaug Fredirickson flug-
maður stutt reynsluflug og að þri
'loknu tók hann með sér vélfr©S-
ing sinn og tók að sýna listflugi®-
Fór hann 3600 fet í loft upp
hvarf að lokum inn í ský, og mistJ
áhorfendur sjónai’ á honum U®
stund. Brátt sást vélin falla niðut
úr skýinu og var það tilkomumikíl
sjón, og tók nú Fredricfcson
sýna ýmsar tegundir listflugs og
dáðust menn mjög að hreyfingum
vélarinnar, sem að öllu leyti stóð
jafnfætis því sem sýnt var hér 1
fyrra.
Þá byrjaði farþegaflugið- Var
hægur andvari af norðvestri
lenti vélin jafnan og lyfti sér upP
í vindinn. En vestan við sjálfi
flugtúnið að sunnanverðu vaf
áhorfendum ætlað rúm, og hafð1
fólki verið stranglega bannað
fara inn á sjálft túnið. En þegar
vélin var að renna á stað í anu8^
farþegaflugið, bar það við í sÖiua
svipan sem vé'lin var að lyftast
jörðu, að mótorinn gekk ekki n1©^1]
iega vel til þess að ’halda véliu111
á lofti, og seig fcún því til jarðar
aftur og brunaði áfram. purf*1
vélin alllangan spöl til að staðu©®1
ast á, og hafði fólkinu þess
verið bannað að vera inni á túu
inu. En þegar hér var komið $ög
unni, hafði svo margt fóik far*
eiua
að
inn á túnið og byrgt þann
veg, sem vélinni gat verið f©r>
ekfci var viðlit að renna henni m
ur túnið innanvert við skurðn111’
því það hefði orðið margra man^
bani. Tók því flugmaðurinn
ráð, að láta vélina renna beint ^
skurðinn þar sem minst sýU
vera af fólki. Hoppaði vélin J
skurðinn og sleit sundur glf
ðiu.?'