Morgunblaðið - 07.03.1922, Qupperneq 3

MOKGUNBLAÐIÐ
tver í sínn horni, meira eða minna
Hutdrægt, hafa ýmsir óskað þess
eitthvað heyrðist af þeim um-
ræðum sem um þetta fóru fram í
stúdentafjelag'inu — því það er
eiginlega í eina skiftið sem mál
Petta hefir verið rætt frá öllum
idiðum, æsingia- og ofsalaust en þó
íjöi’Iega og snarplega. Og það er
eftirtektarvert um þær umræður,!
að þær snerust alls ekki um það,
sem einna mest hafði verið rifist
fm í sumum blöðunum, s. s. um
höfundana persónulega, heldur um |
Pann anda og þær mismunandi j
skoðanir, sem þessi bæklingur gaf •
tilefni til aö kæmi fram bæði í
triímálum og ýmsum öðrum grein-
fim opinbers lífs, t. d. bókmentum.
Porm. fjelagsins Vilhj. Þ. Gísla-j
son setti fundinn, skýrði frá til-
drögum hans og tilgangi og síðan
reifði Gunnar Sigurðsson alþm.
ruálið. Þótti honum óþarft upp-
>otið út af þessu og árásirnar
hefðu borið vott um þröngsýni og
Umburðarlyndisskort — en einmitt
það væru eiginleikar, sem stúdent-.
ar öðrum fremur ættu að vaka
yfir að ekki væru fótum troðnir.:
I sama strenginn tók Þórður
Sveinsspn á Kleppi. Sagði liann að .
árásirnar á þetta kverkoi'n hefðu
berlega. sýnt það, hversu mikið,
Væri hjer af hræsni og yfirdreps-!
^kap í umræðum þessara mála.j
Oft hefði margt verra en þetta;
komið fram — og það jafnvel áj
Prédikunarstól frá clönskum presti1
sem hjer var á ferð nýlega. Hann ■
hefði «agt t. d. — og' 'Bjarmi hæltj
honum fyrir -— að ef menuirnir:
kefðu ekkert lannað fyrir sjer en;
háttúrnna eina, gætu þeir eins'
frúáð því, að fjandinn hefði skap-
að heiminn, eins og guð. Út af
þessu hefði ekkert „uppþot” orð-
ýð . og því vildi hann segja við
van(ÖWtarana eins og kallinn við |
drykkjumanninn: að þeim færist |
ekki að gretta sig yfir hreinni
sprit.tblöndu, sem þömbuðu koge-
spritt eins og mjólk. A sömu sveif
kallaðist og Bjarni Jónsson frá
Vogi — sagði frá ýmsum hlið-
stæðum dæmum, t. d. umræðum
þeim og „lineyksli” sem á sínum
tíma hefði orðið út af Þorláks-
hiessukvæðum Hannesaar Hafsteein
°g Þorst. Gíslasonar í stndentafje-
úginu, þó flestum þætti það lítt
skiljanlegt nú, og geta menn lesið
hánar um þetta í minningarriti
^údentaf j elagsins.
Ennfremur talaði Gunnar Áma-
son frá Skútustöðum og þótti eðli-
úgt, að sálmarnir hefðu getað sært
ýinsa, en þótti annars lítil ástæða
01 að gera mikið veður út af
Pftssu. Sömuleiðis talaði Bjiami
Jonsson dómkirkjxiprestur og þótti
svo sem fslendingar mundu vera
eina þjóðin sem hefði Passíusálm-
ana í flimtingum og þyrfti því
-ekki að vera skortur á víðsýni, þó
nllum líkaði ekki slíkt, enda mundi
iítil ástæðia til þess að bera ísl.
Prestum alment á hi'ýn þröngsýni.
Aenti hann ennfremur á það, að
dæminu se mÞ. Sv. tók, um danska
Þrostirm hefði seinna verið and-
Oælt úr stólnnm af öðrum presti.
%mt henti hann á það, iað fleiri
v>ajru það en „þröng synir prest-
ay” sem ömuðust við slíku ,gamni’
8etti þessu og mintu þar á bannið,
Soi*i la,gt var á leikinn „Alt í
Srænum sjó”. Var gerður einna
hiestur rómur að ræðu b ans og
Oórðar Sveinssonar.
Yfirleitt virtist fundurinn þeirr-
ar skoðunar, að þó útg. sálmanna
gæti í mesta lagi borið vott um ung-
a’ðislega ógætni, mundi hún ekki
sprottin af neinum illum hvötnm,
eða tilhneigingu til þess að særa
trúiarskoðanir nokkurra manna og
mundi ekki rýra raunverulegt
gildi Passíusálmanna sjálira hvaða
skoðun sem menn annars hefðu á
bæklingnum eða innihaldi hians —
og ætti þetta mál þar með að
vera útrætt. G.
Út af ummælum um samgöngur í
brjefkafla þeim frá Vopnafirði, er
birtist í blaðinu 3. mars síðastl.
hefir Eimskipafjelagið beðið oss að
gota þess sem hjer fer á eftir.
Samkvæmt áætlun sinni var „Sterl
ing“ síðast á Vopnafirði 10. nóv. f.
á. og „Goðafoss" samkvæmt sinni
áætliin þ. 20. sama mánaðar, var þó
heldur á eftir áætlun vegna margra
aukahafna í þeirri ferð. Eftir áætl-
un skipsins fyrir þetta ár átti það að
koma aftur á VopnafjörS 14. mars
í ferð þeirri er skipið átti að fara
frá Kaupmannahöfn 3. mars.
En hinn 13. janúar fær Eimskipa-
fjelagið svo síinskeyti frá Vopna-
firði með beiöni um að láta „Goða-
foss“ koma við þar, með 20—30
smál. af vörum er pantaðar höfðu
veriS í Danmörku, vegna vöruskorts
sem sagður var þar eystra. Þessu
svaraði fjelagið þegar í stað játandi,
og símaði samstundis til Kaup-
mannahafnar um að taka þessar
vörur meö skipinu og yrði skijiið-
að koma við á Vopnafirði sem auka-
liöfn t-il þess að afferma vörurnar.
En afg'reiðsla fjelagsins í Kaup-
mannahöfn símaði þá til baka aö
ekki fáist nema 10 smál. af vörum
til Vopnafjarðar og spurðist jafn-
framt, fyrir um hvort jskipið ætti að
koma við fyrir það, og' svaraði Eim-
skipafjelagið því játandi og að vör-
ucnar skyldi senda m.eð skipinu.
En vegna þess, að þegar skipið
kom npp til landsins 1 þessari ferö,
höfðu borist beiðnir frá Þórshöfn,
Hvammstanga og Skagaströnd um
að koma við á þessum liöfnum vegna
vöruskorts þar, þótt staðir þessir
stæðu eig’i á áætlun, og það var um
að gera að skipið kæmist þangað
sem fyrst, éf ís kynni að reka að
landinu, sem einatt má búast við,
var komið við á þessum höfnum á
leið frá KaupmannahÖfn, en á
Vopnafiröi, Borgarfirði og Djúpa-
vogi var fyrst komið við í bakaleið-
inni, enda átti skipið að taka kjöt
til útflutnings á þessum höfnnm.
Reyndar kom „Goöafoss“ einnig við
á Djúpavogi á leið frá Kaupmanna-
höfn til þess að taka alþingismenn.
Var „Goðafoss“ því á Vopnafirði
sem aukahöfn 18,—19. febrúar, svo
það er ekki rjett í brjefinu aö ekki
hafi verið von á neinu skipi fyr en
eftir rúman mánuð er brjefið var
skrifað.
Þess bað Eimskipafjelagiö enn-
fremur getið, að það hafi aldrei
neitað að láta skipin koma viö á ein-
hverri höfn, sem ekki hefir verið
gjört ráð fyrir, ef það hefir fengið
beiöni um það og um vörnskort
hefir verið að ræða, eða ef einhver
gild ástæða hefir verið fyrir hendi.
Stúdentaskifti.
íslenskur stúdent (Lúövík Guð-
mundsson) gerðist fyrir nokkru
hvatamaður að því að koma á stiid-
entaskiftnm milli háskólans hjerna
og' erlendra háskóla. Var byrjað á
skiftum við Þýskaland og dvelja
hjer nú tveir þýskir stúdentar frá
Berlínarháskóla viö íslenskunám á
háskólanum. Tvær íslenskar fjöl-
skyldur hafa tekið þá inn á sín heim-
ili og er mi búist við samskonar til-
boðum handa íslenskum stúdentum
eru beðnir að snúa sjer til Stúdenta-
skiftanefnd hefir starfað að þessum
málum, en stúdentaráöið mun fram-
vegis annast stúdentaskiftin. Nú
hafa tveir ungir fræðimenn frá há-
skólanum í Leipzig sótt um að mega
stnnda íslensk fræði við háskólann
hjer næsta ár, og er annar þeirra
þegar orðinn doktor í heimsspeki,
en þeir geta því að eins stundaö
námið hjer, að þeir fái ókeypis við-
urgerning. Þeir er kynnu að vilja
íaka þessa menn, er liafa bestu með-
mæli, inn á heimili sín næsta vetur,
við þýska háskóla. Sjerstök stúdenta
ráðsins. Er það vafalaust gróði fyr-
ir þá, sem börn eiga eða vilja full-
komna sig í þýsku, að hafa mentað-
an þýskan fræðimann á heimilinu
einn vetur og um leið styðja þeir að
menningu þjóðarinnar, því að fyrir
hvern erlendan stúdent, er liingaö
keniuv, er ætlast til að útvegað verði
samskonar vist fyrir íslenskan stúcl-
ent við erlenda liáskóla.
Stúdentaskiftin eru að eins ný-
byrjuð og er ætluninr sú aö styðja
að því að koma íslenskum stúdent-
um fyrir við erlenda háskóia, bæði í
Þýskalandi, Englandi og Frakklandi
og ef til vill víðar, en taka aö eins
á móti þeim stúdentum, er leggja
vilja stund á íslensk fræði hjer við
háskólann. Menningamarkmið vort
ætti að iæra, að hver íslenskur kandí
dat hjeðan frá háskólanum dvelji að
minsta kosti eitt ár á eftir við er-
lendan háskóla og að allir þeir ís-
lenskir stúdentar, er nema verða
fræði sín ytra, skifti sjer niður á
niilli háskólanna á Norðurlöndum og
í Þýskalandi, Englandi og Frakk-
landi. Stúdentaskiftin stefna í þessa
átt, og enn vinst eitt við það: þeir
erlendir stúdentar, er hingað munu
sækja, gerast vafalaust flestir verka-
menn í víngarði íslenskra fræöa og
auka með því liróður og veg íslenskr-
ar menningar.
Á.
rómi manna og eftirhermum og á
langstærsta safn sem til er hjer á
landi af skrítlum og kýmnisögum.
Lögin og eftirhermurnar hefir liann
tekið í hljóðrita (Grafofon) ogþótti
honum svo mikið til Gísla koma, að
hann hefir niú þegar tekið IvV-eðskaji
lians og eftirbermur í hljóðrita sinn
og þykist Jón ekki í annan tíma hafa
veitt betur en nú að ná í Gísla. Sjer-
um möimum sem í ógáti drekka sig
fulla og því líkt, sem jeg, sem betur
fer hefi góða von nm að eigi verði
mikið. Uargir hjer í bænum sem jeg
befi átt tal við eru svo ófróðir aíS
þeir halda að þessi fjölgun staudi
í sambandi við tollgæslu, en það er
hin mesta vitleysa, því hún heyrir
undir ríkissjóð, og iþví algerlega ó-
skyld bæjarlögreglu starfi. Nú mun
staklega dáðist Jón að því, hve vel lcgreglan samanstanda af 18 mönnum
og nákvæmlega Gísli hermir eftir
lætur
því nærri að einn lögregln-
nokkrum mönnum sem Jón þekkir þjónn sje til umsjónar og eftirlits
með hverjum 900 bæjarbúum og sýnist
vera a'-rið nóg, ein.s og- friður og lög-
vel. „Jeg hjelt að mennirnir væri það
sjálfir í eigin mynd sem snngu og
töluðu þarna fyrir munn Gísla; svo
var hann líkur þeim“, sagði Jón.
Nú ætlar Gísli, líklega í síðasta
hlýðni er alment hjer í bæ. Jeg hefi
verið heimilisfastur maður hjer í nokk
ur ár og mín sannfæring er sú að
skifti að þessu sinni, að láta til sín | allvenjulegast hafi lögreglan lítið að
heyra í Bárubúð eftir helgina, og skil! gera, vera má að eftirlit þurfi tals-
jeg ekki í öðru en að marga fýsi að [ vert hjer mn vetrarvertíð og fram
hevra eftirhermur hans og margt i yfir lok
aftur á haustin og
fleira gott, sem hann befir upp á að fram yfir hátíðar meðau fólk er flest
bjóða.
H. S.
síimni
Svignaskarði.
1921
LTppi í sveit á bónda býli
bragnar höifðu á fundi skotið,
sextíu þegnar þurftu skýli
þar, en nógú rúmt var kot-ið;
líkt og fyr í sölum sjóla
í bænum, en á þessum umrædldu tím-
um ætti að hafa hjálparsveit eftir
þörfum, en að stofna fö'st embætti út
at' framansögðu sýnist hreinn óþarfi.
Beri mikið útaf í bænum orkar þessi
nýja sveit lítils og verður því að
grípa til hjálparliðs. En ef svo er
að ómögulegt sje að vera án þessarar
lögregluaukningar þá vil jeg fjölgun-
in sje framkvæmd, og suý mjer því
að öðru atriði. Sagt er ao f jöldi
manna bjóðist og sjeu þeir allsundur-
leitir, jeg vantreysti ekki þeim mætu
; mönnuan, sem aðallega veita þennan
•! starfa, að velja sem hæfasta menn.
í Þeir lögregluþjónar sem nú eru hjer í
j bænum fullnægja að sjálfsögðu tæp-
, , , . , , . , „ I lega fylstu skilyrðum sem nauðsyn-
sist var skortnr bekkja og stola.;legt er að ^ til slíkra manna> en
j hinsvegar eru þeir allir mætir menn
Bóndinn glaðnr beimuni fagnar, | og góðkuunir fyrir friðsemi og ljúf-
beðjan hafði þá til reiðu jmannlega framkomu í livivetna, þótt
isjerstaklega megi nefna Erling Páls-
son, sem er albunnur fyrir íþróttir
og glæsimenslku, djarflega, en þó ljúf-
mannleg framkoma. Mjer er sagt, en
alt, sem komuum gestum gagnar,'
gleðin eyðir skapi leiðn.
Alt var þar, sem laugnm mætir,
eitthvað það, sem hugann kætir.
Nætur tvær þar gumar gista,
gnægð var alls, og rekkjur fínar,
skort ei sáu skatniar vista
s'kornar ei við neglur sínar;'
seint mnn hjer í húsum visna
höfðingskapur, gleði og risna.
Þessi bær við þjóðbraut liggur,
þangað -margir ferðum beina,
greiðastiaður gestum t-ryggnr,
garpar oft það fá að reyna;
hvern sem ber að höfðingsgarði
hjónanna í Svignaskarði.
Jón Eyjólfsson.
yoreoiuiniifiii.
Efiii*her»imar.
Gísli Ólafsson frá Eiríksstöðum í
Svartárdal er staddur hjer í bænum.
Hann er víðkuunur Norðanlands fyr-
ir kveðskap sinn og eftirhermur. Síð-
astliðið laugardagskvöld Ijet hann til
sín hevra í Bárubúð og befi jeg heyrt
marga þeirra, er á hann hlýddu þá,
dást að list hans. Einn þeirra sagði
við þann, er þetta ritar : „Hann herm-
ir svo vel og nákvæmlega eftir ýms-
um alkunnum mönnum, bæði lífs og
liðnum, að það er ómögulegt að gera
greinarmun á eftirhermum hans og
því sem maður heyi'ði þessa menn
tala og kveða. Það er eins og það sje
þeir sjálfir, enda skemtu menn sjer
ágætlega' ‘.
Jón Pálsson bankagjaldkeri hlýddi
á hann — en liann hefir, eins og
kunnugt er, um margra ára skeið
safnað sálma- og kvæðalögum, mál-
; enginn veit neitt af því að eigi er
I búið að auglýsa stöðurnar, að aðal-
: krafan til kandidatsins sje að hann
’ sje 175 cm. á hæð.
: Maðurinn að vera fallega vaxinn,
'og 'tamur íþróttum, gætinn og lióg-
Ivær í öllu fasi, og sá siðferðismaður
jað ekkert sje hægt út á hann að
j'Setja. Auk þess sem hjer er tálið,
i sýnist nauðsynlegt að lögregluþjónn-
j inn sje vel að 'sjer í íslenskum fræð-
!um, skrifi góða hönd, og sje stílfær
; en auk þess sje hann hæði mælandi
j á enska og danska tungu. Enn er eitt
ónefnt, sem éigi má gleymast og það
er, að hann sje íþróttamaður. Það
j verður að uppræta þá skoðun hjá
j mönnum að höfuðskilyrðin sjeu krafta
j leg átök. Hjá nágannaþjóðunum mun
i það skylyrði sett fyrir slíkri stöðu,
j að maðurinn hafi verið alt að eitt ár
j í herþjónustu, auk þess nátturlega að
jhann hafi góða almenna fræðslu. Hjer
i finst mjer að kröfum þeim, sem jeg.
j sting upp á sje mjög stilt í hóf og
J vonast tiþ að alíir sjeu mjer sammála
j í þessu efni, því ef fjölga á lögreglu-
' , , I þjónnm þurfa þeir að vera bænum
Sagt er hjer í bænum að nú standi og þjóðinni til gagns og sóma, annara
til að bæta við núverandi lögreglu er tilganginnm eigi náð.
sjö nýjum lögregluþjónum. Það mun " ' Óðinn.
mjög misjafnt litið á þessa liðaukn-:
ingu. Nii eru allir skynsamir menn i __________________
sammála um að brýn nauðsyn sje að ’
spara, og nú eigi að forðast aukin j
embætti og í stuttu máli öll útgjöld ;
af opinbéru f je, sem kleift, sje að:
komast lijá, og nú sje heilög skylda!
sjerhvers manns að spara sín eigin;
útgjöld, því sparsemin sje nú eina
leiðin til þjóðmegnnar. Nú er bæjar- Herra ritstjóri, viljið þjer gefa eft-
sjóður í botnlausum skuldum, en hins irfarandi línnm rúm í blaði yðar.
vegar hin mesta þörf á að ljetta út- 1 í Mrgbl. 28. f. m. er harðlega átalið
svör hjer í bæ vegna veiks gjaldþols hvernig aðgöngumiðasölunni að Skugga
hjá almemningi. Því verður manni að Sveini, er fyrir komið. Mjer kemur
spyrja: Er þörf á. öllum þessum nýju þetta dálítið undarlega fyrir, því jeg
embættismönnum til að halda góðri veit ekki betur en að sama fyrirkomu-
reglu í bænnm. Þessi nýja lögreglu- lag gildi um sölu þessara aðgöngu-
sveit kostar bæjarsjóð 25.200 krónur miða og t. d. sölu aðgöngumiða hjá
árlega auk fatnaðs, sem er ókevpis, Leikfjelgi Reykjavíkur, sem Mrgbl.
og má óhætt gera ráð fyrir að fatn- hingað til hefir ekkert fundið athuga-
aður hvers manns kosti árlega 500 vert við.
krónur eða samtals 3.500 krónur og Allir þeir, sem vinna við Skugga-
verða þá árleg útgjöld bæjarsjóðs Svein gera það enidurgjaldslaust og er
vegna þessarar nýju sveitar 28.700 því ekkert undarlegt þó þeir hafi feng
krónur. ið að ganga fyrir fyrst til að byrja
En tekjurnar af þessari lögreglu- með, með að fá keypta aðgöngumiða
sveit býst. jeg við að verði fremur fyrir vandamenn sína. En nú er tölu
litlar, ef til vill sektarfje frá noikkr- vert síðan þessu var hætt. Leikfjelag