Alþýðublaðið - 21.05.1958, Page 5

Miðvikudagur 21. maí 1958
Alþýðublaði®

Útgefandi:
Samband ungra jafnaðarmanna.
ÆSKAN OG LANDI
Ritstjórar: Unnar Stefánsson.
Auðunn Guðmundsson.
Sigurður Pálsson kennarí;
Eg hef að undanförnu heyrt
út undan mér. að menn hafa
nokkrar áhyggjur af því náms-
efni, sem ungt' menntafólk —
einkum stúdentar — sækist
eftir að kynna sér. Hefur þess-
um málum nú fyrir skemmstu
tvívegis verið hreyft í útvarp-
inu svo ég hef hey.rt og má
vera, að svo hafi oftar verið
gert. Á það hefur verið bent,
að af öllum þeim fjölda stúd-
hinum gáfuðustu. æskumönn-
um — ofbýður tækni og hraði
nútímans og sú sérhæfni, ég
vil segja einhæfni, sem þessu
fylgir. Því er það að þeir draga
sig út úr hraðanum og leita
sér andlegrar fróunar á þeim
sviðum, sem hans gætir ekki,
t.d. með því að lesa góðar bók-
menntir skoða fögur málverk,
hlýða á góða tónlist, eða þá
snúa sér að því að reyna að
enta, sem námsstyrki hlýtur til skilja þessa, einstöku, lífveru
frekara læris erlendis, sé til-
tölulega lítill hópur, sem legg-
úr stund á svo kölluð hagnýt
fræði.
Sé af þessum sökum hætta á
skorti á starfskröftum í ýms-
um grþinum raunvísinda og
tækni í framtíðinni.
Hins vegar kvað vera æði
mikil aðsókn að þeim náms-
greinum, sem síður veita tæki-
færi til hagnýtra afreka, svo
sem bókmenntum o.þ.h. Þá
sem hefur fundið leyndardóma
atómanna, en þekkk ekki sínar
eigin tilfinningar og við nefn-
um — oft með takmörkuðum
rétti — manneskju.
Slíkir menn vanmeta. ekki
tæknina, aðeins ofbýður hún,
ofbýður tækni þeirra manna,
sem eru í þann veginn að
fijúga til tunglsins, en hafa
ekki Iiugmynd um hvernig þeir
eiga að fara að því að láta sér
koma sæmilega saman á jarð-
erfiðir
jarlar.
viðfangs, jafnvel
HV ■/
.nig tí'.'rr, fer,
of-
þá
virðist maðurinn nú hafa skap-
að sér ofjarl.
Sé tæknimenning og andleg
menning borin saman er hlut-
ur hínnar andlegu menningar
haría smár hjá hlut. hinnar.
Ljósasta dæmið þessu til sönn-
unnar er þetta: Maðurinn haf-
ur með tæknimenningu sinni
skapað þau öfl, sem hann hef-
ur ekki andlegan þroska til að
stjórna. Hann veit ekki, hvort
erðahappdrætíi S.U.J.
1) Nr. 1023G — Ferð t ] Hamborgar fyrir tvo og vikuuppi
hald þar í borg.
2) Nr. 10537 — Fluyferð til Losdon fyrir einn.
3) Nr. G020 — Férð ti! Kauumannahafnar með Gullfossi
4) Nr. 12g59 — Fcrð um ísland með Skipaútgerðinni
5) Nr. t"4Ö — Innanlandsferð. *
6) Nr. 11650 Ferð um ísland.
7) Nr. 1415 — Innanlandsferð
8) Nr. 3210 — Rafha-eldavél.
S) Nr. 13985 — íslcndingasögurnar og flei'iri bækur.
10) Nr. J7645 — Kuldaúlna frá Vinnufatagerð íslancls.
Vinninganna má vitia til skrifstofu íSambands ungra
jafnaðarmanná, Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu. Opið alla
virlcá daga nema Laugardaga kl. 9—12 f. h. sími 1-67-24.
■V
V
V
s
H
V
Ég held okkur íslendingum 1 lega gæfa þjóðarinnar,
beri ekki að óttast þá stefnu
þau steindrepa hann einn góð-|unga fólksins að gjalda var-
an veðurdeg. 'eða setja hann á hygð við hraðanum og veita
vetur. Ef vel fer verður þáð , viðnóm gsgn því að berast með
tilviljunin, sem ræð'ur, en ekki straumnum án þess að ná eykta
þroski mannsins.
'mörkum. Það verður áreiðan-
e±
henni tekst í framtíðinni að.
halda nokkru jafnvægi milli
tæknilegra framfara og and-
iegs þroska.
Sigurður Pálsson.
'•-'-•-<'•-rf
hefur það og ve.rið upplýst, aðikúlunni; ofbýður tækni þsirra
á íslandi fari miklu minni hluti
stúdenta grgnum stærðfræði-
deildir menntaskólanna, en í
samsvarandi skólum erlend-
manna. ‘er ráða vfir vígvélum,
se.m gpta- á 'S.kö'mmufn, tíma
eytt öllu lífi á jörðinni, en
kunna engin svö,- við því, á
um. Af þessum sökum sé miklu hvern hátt sá vandi verði leyst
minni hluti íslenzkra stúdenta ur að láta stóran hluta jarðar-
fær um að takast á hendur búa hafa nóg að éta, mest
ýmiskonar tækninám, sem jafn vegna, hagfræðilegra. og plói-
an stendur opnara stærðfræði-1 tískra kennisetninga.
Mér finnst ekkert undarlegt,
bótt ýmsir ungir menntamenn
kæri sig lítið um að láta bendla
sig við þvílíka tækni en snúi
sér í þess stað að því að
þroska sig á mannlegri, að
ég ekki segi guðlegri sviðum.
Aukinni tækni fylgir sívax-
andi og ómennskur hraði og er
sú einhæfni, sem hraðinn
krefst, hættulegasti óvinur
menningarinnar, þurrkar út
persónueinkenni mannsins og
umskapar hann úr manni í
frumeind múgheildarinnar.
Kröfur tækniþróunarinnar eru
ríkjandi í heiminum í dag.
Allt er miðað við aukin afköst,
aukinn hraða. Maðurinn sjálf-
ur stendur ráðvilltur í flaumn-
um. sem hann sjálfur hefur
hrundið af stað, og veit ekki
hvert stsfnir. Réttindi manns-
ins sjálfs hafa orðið að víkja
fyrir kröfum vélguðsins, þær
eru allt. Þetta er ekki óáþekkt
draugunum, sem menn voru að
vekja upp í gamla daga, oft
urðu þeir þeim sem vöktu þá
upp að gagni, en þeir gátu hka
snúizt gegn uppvekjara sínum
þar á meðal mörgum af og þá oft orðið honum harla
menntuðum mönnum en öðr-
um, heldur en gerist meðal
annarra þjóða.
Augljóst er það, að nú, og
sjálfsagt í enn ríkari mæli í
framtíðinni, stendur sú þ.jóð
bezt að vígi í kapphlaupinu
um efnalega velsæld, sem bezt
getur tileinkað og notfært sér
bverskyns tækni. En, því lætur
þá unga íólkið svona. Hvers
vegna lesa menn bókmenntir,
í stað þess að fást vð atómvís-
indi? Hversvegna gruflar unga
fólkið í heimspeki í stað þess
að kynna sér verkfræðilegar
liýjungar? Hvers vegna dunda
ungir menn við að setja sam-
an ljóð, en snúa sé.r ekki að
iðnvæðingu landsins. Ég held,
að sé um þessi mál hugsað af
sanngirni og skilningsvilja, þá
sé orsök þessa tiltölulega auð-
fundin. Þetta stafar ekki af sér
vizku, monti, eða snobbhætti
eins og mér er ekki grunlaust
um að ýmsir vilji leyfa sér að
halda.
Hér er um að ræða rökrétt
cg eðlileg viðbrögð gagnvart
tækni og h“aða. Mörgum —
Japanskur stédent kominn hingað til að læra íslenzku.
JAPANSKUR
stúdent, vaknaði áhugi minn fyrir al-.hann lagði upp í langför sína
Susnmu Okazaki að nafni, vöru og í janúarmánuði 1956
kom hingað til lands fyrir var ég kominn til Kaupmanna-
skömmu í þeim tilgangi að hafnar með það fvrir augum
Iæra íslenzku. Hann félck að læra íslenzku. Þar hef ég
herbergi á Gamla stúdenta- verið síðast liðið ár og nú er
garðinum og tók þegar í stað ég kominn alla Ieið.“
W'.
S
s
■t,
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
SKE
s
s
s
s
s
s
s
FJIAMKVÆMDARÁD Sambands ungra jafnaðar S
manna faefur ákveðið í samráði við stjórn sambandsins ^
að boða til fullskipaðs sambandsstjórnarfunclar sunnu- ^
daginn 8. iúní 1958. Fundurinn hefst kl. 2 e. h. í Alþýðu ^
húsinu' við Hverfisgötu í Reykjavík. Rætt vci'ður um ^
innri ”sl sambands'ns, einkum sumarstarfið. ^
Á fnndinn eru boðaðir fulltrúar landsfjórðunganna v,
í síjórn SUJ, en auk þess allir formenn FUJ-félaga og S
félagssíjórnir FUJ félaga í Reykjavík, Hafnarfirði, S
Keflavík og AkraneSi. ^
til óspiíltra málanna við ís-
ienzkunámið, bæði með því
að Iesa kennslubækur og
eins með því að reyna að
hlilsta á hið talaða mál.
— „Ég hef. aldrei heyrt ís-
lenzku talaða áður“, sagði. Jap-
aninn, þegar tíðindamaður síð-
unnar heimsótti hann í gær.
,,Ég fann glöggt að mér myndi
revnast erfitt að læra íslenzku
í Japan því að til þess eru
engin skilyrði, en hér vonast
ég til að ná skjótum framför-
um. Og vitaskuld eiga menn
að læra tungumál þar sem
þau eru töluð. Enn sem komið
ei' hætti ég mér þó ekk út á
þánn ís að fitja upp á sam-
ræðum við heimamenn: á ís-
lenzkunni ininni enda eiga
þsir annríka tíaga meðan próf-
in standa yfir.“
— „Fyrir nokkrum árum
vaknaði hjá mér áhugi fyrir ís-
til Danmerkur og íslands.
— „Ég hafði ekki verið lengi
hér á landi, er ég komst aö
raun um það, að hér er dýri
að búa. Þess vegna skrifaði ég'
til Menntamálaráðuneytisins
og óskaði eftir styrk eða fjár-
hagslegum stuðningi.
Ráðuneytisstjórinn sagði
mér í dag að ég myndi fá ó„
kevpis húsnæði hér á landi til
r ' , næstu áramóta. á Garði og í
£ sumar í Menntaskólahúsinu á
'T'L Akureyri. Þangað fer ég í
" 's.. byrjun næsta mánaðar. Ég er
mjög ánægður með að hljóta
svo vinsamlegar viðtökur hér
á landi.“
— Finnst þér " ekki margí
öðruvísi hér en í Japan?
— „Margt er hér ólíkt því,
sem ég á við að venjast í Jap-
an og þó er margt sameigm-
legt. í Japan hafa orðið mik) -
ar framfarir á uhcíá'hförnum ár
um og Jaandarískréc áhrifa gset-
ir þar jafnvel eínná. meira en
her. Japanskar iðnaðarvörur
njóta mikillar hýjjl ..erlendii',
leirkerasmíðar og skpasmíðar*
hafa eflzt verulega og sjór—
varp er víða í húsum. Tokio er
stærsta borg í heimi og hefuir
— Hefur nokkur bóka Kilj
landi og íslenzkum bókmennt-j ans verið þýdd á japönsku?
um og þó sérstaklega við þaðl — „Sjálfstætt fólk kom ný-já milli 8 og ,9, milljór.ir ibúa.
að íslendingurinn Halldór Kilj lega út í japanskri þýðingu enjHægri sinnaour flokkur hefui’
an Laxnéss fékk bókmennta-1 hún var þó ekki þýdd beint úr i nú hreinan mfeirihluta á þin.gi
verðlaun Nóbels.' Ég hafði íjislenzku heldur stuðzt við en sosial<3emol^.catjskur flokkur
nokkur ár lagt stund á frönsku j enska, danska og sænska þýð- j er |£æststæfsiúir ’’ stjómmála-
við háskóla í Japan og las ingu. Ég geri ráð fyrir því að j flokkahná.",;h.,
einkum. bókmer.ntir í þeim til-
gangi að öðlast betri skilning
á lífinu og tilgangi þess. Sér-
staklega gferði ég mér far um
að kvnhast verkum Nóbels-
verðlaunaskáldanna, lífsstefnu
þeirra og stjórnmálaviðhorf-
u.m. íslendingui’inn Laxness
hafði hvort tveggja fengið
Stalín verðla'unin og Nóbels-
verðiaunin. Hann hlaut að hafa
boðskap að fl'ýtja og eitthvað
fram að færa. Þannig hugsaði
ég og varð mér úti um eina
bók hans.1 Það var Sjálfstætt

ég sé fyrsti Japaninn, sem lær- | Susumú VÖkazaki sagði frá
ir íslenzku og markmið mitt j mörgú..'fle.iru um Japan og
með íslenzkunáminu er ekki Japani. •..K.ynni þjóða okkai’
einungis að geta skilið og tal- j hafa verið, sáralítil til þessa þó
ð nútímamálið, heldur hefi ég að þær pigi sitthvað sameig-
eirmig hug á að þýða íslenzk
ritverk á japönsku — og þá
sérstaklega skáldsögur Kilj-
ans.“
Nokkurn veginn á þessa leið
fórust S’usumu Okazaki orð.
A.ðspurður kveðst hann vera
33 ára gamall og er einkason-
ur læknishjóna. Hann hafði
aldrei komið út fyrir land-
fólk. Við lestur þeirrar sögu steina síns heimalands fyrr en
inlegteins og það að báðar
eru ..miklar fiskveiðiþjóðir.
Einn. Japani annar dvels't þó
hér á landi um. þessar mundii*
og ‘starfá- á teiknistofu.
-- ..Mér þvkir áhægjulegt aö
vera kominn til íslands“, segir
Susumu Okazaki að Iokum.
„Mér reyndist erfitt að læra
íslenzkuna í Japan, en hér
gengur það miklu betur.“ i