Morgunblaðið - 01.01.1924, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ
NÝÁRSBLAÐ L jan. 1924.
Gleðilegt ár!
pökk fyrir viöskiftin á liðna árinn.
Auglýsingaskrifstofa íslands.
Zl
Gleðilegt á r!
pökk fyrir viÖskiftin a liðna arinu.
Sláturfjelag Suðurlands.
G 1 e ð i 1 e r t á r!
pökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Jas Zimsen.
f/F
Gleðilegt nýár!
piikk í’vrir viöskiftin á liðna árinu.
Vöruhúsið
J. L. Jensen-Bjerg.
Um leið og Prentsmiðjan Acta
þakkar viðskiftin á liðnu ári, og
óskar öllum
gleðilegs ars,
minnir hún á auglýsingu frá sjer
á öðrum stað í blaðinu.
ÞAKKA!
öílum sem styrktu mig með viðskiftum sin-
um á liðnu ári. og óska ölliun góðs gengis
á nýa árinu.
pr. Versl. „Brynjá'
Guðmundur Jónsson-
S A N I T|fl S
Gosdrykkja- og aldinsafagerS, Reykjavík,
oskar öllum sínum trúföstu og goðu viöski ftavinum
Gleðilegs nýárs
og þakkar fyrir viöskiftin.
Um leið nota jeg tækifærið og minni heiðraða við-
skiftavini mína á að gæta vel að flöskurnar týnist
ekki eða brotni, 0g má ekki afhenda þær neinom öðr-
um en sendisveini verksmiðjunnar, sem kemur eft
ir nokkra daga.
Loftur Guðmundsson.
lltarafÖn að fá sæti hans skipað við há-
, skóla vorn hjer í mannfæðinni.
Svíþjooap og Nopegs Þriðja daginn sem jeg dvaldi í
Eftir dr. Jón Helgason biskup. Kristjaníu gekk jeg fyrir konung
----------------- ■ Norðmanna, Hákon hinn sjöunda.
Frh. | Tók hann mjer mjög ljúfmannlega
Hinn næsta dag allan hjelt á- 0g átti jeg tal við hann á annan
fram að rigna, svo lítt var út úr klukkutíma. Mintist hann tveggja
húsi farandi, enda hjelt jeg mig koma sinna til Íslands og spurði
heima allan þann dag. Jeg var að ura ýmsa menn, sem þá bar mest
tína saman efni í tvo háskóla- * á hjer á landi, og mundi hann
fyrirlestra, sem jeg hafði gefið ótrúlega vel ýmislegt, sem þá var
ádrátt um að flytja á háskólan- ag gerast úti hjer. Hann mintist
um, „ef menu vildu gera sjer það sjerstaklega með miklum hlýleika
að góðu, að jeg talaði undirbún- Magnúsar 'sál. landshöfðingja o<r
ingslaust“, því að meiru gat jeg Júl. sál. Havsteen amtmanns og
ekki lofað, eins og á stóð. ^ ið kað mig að gera sjer þann greiða
slíkum tilmælum var jeg ekki bú- ag flytja ekkjum þeirra beggja
iun, er að heiman fór, nema hvað kveðju sína þegar jeg kæmi heim
jég lítilsháttar hafði biíið mig aftur. Öll var framkoma konungs
undir að flytja erindi í „Norsk j-.ijög hispUrslaus, svo að nálega
Kristelig Studenterforbund“ um ^ gieymdist, að maður var að tala
kirkju Íslands undir norskri við konung, enda liefir hann hylli
tjórn“, svo dapurlegt sem það mikla með þegnum sínum fyrir
efni þó er. En úr þessn gat ekki yíirlætislausa framkomu sína.
oiðið, vegna þess, að ekki fjekst gama dag var jeg í kveldboði
húsnæði það kvöldið, sem jeg j,já Osloár-biskupi, Johan Lunde,
hafði ráð á, og því varð jeg við 0„ VOru þar komnir saman 40—50
ræfndum tilmælum; en játa skal g0stir, alt andlegrar stjettar menn,
jeg það, að meðfram gekk mjer prestar og guðfræðikennarar hæði
nokkur metnaðargirnd til þessa.. káskólans (þó ekki allir) og safn-
Jeg hafði áður flutt erindi á þrem- aðarprestaskólans (Menigliedsfa-
ur aðalháskólum Norðnrlanda (í kultet’sins). Þar hitti jeg einnig
Khöfn, Uppsölum og Lundi) og . forseta sameinuðu norsku kirkj-
langaði mig því til þess líka að^unnar j Vesturheimi, próf. Stub,
fiytja erindi á hinum fjórða, senrllinn reffilegasta karl, orðlagöan
sje Kristjaníuháskóla, því að jeg fyrír dugnað sinn í kirkjiilegu
veit ekki til, að fallið hafi í hlut Sameiningarmáli Norðmanna þar
nokkurs íslendings á undan mjer J vestra. Er íslendingurinn sjera
að flytja erindi á öllum þessnm j jfans Thorgrímsen kvæntnr svstur
fiórum háskólum. Má vera, að.þessa Stubs, og hann því býsna
einhverjum þyki sá metnaður | kunnugur kirkjumálum Vestur-
broslegur, eu segja skal hverja ■ Xs]endinga og högum þeirra. Hann
sögu eins og hún gengur. í þess-. talaði með mikilli virðingu um
um tveimur fyrirlestrum gaf jeg sjera jon Bjarnason sem fremsta
stutt yfirlit yfir „þróunarferil ís-jmann og atkvæðamesta, sem Vest-
lenskrar kristni um 900 ár °" ^ i'i’-íslendingar hefðu átt, og ljek
má geta nærri, að þar hafi verið köfuð lofsorði á starf vestur-
fijótt yfir sögu farið. En gaman islenslín prestanna, svo erfitt að-
1 afði jeg af þessu sjálfur, hvernig Sf0gn sem þeir þó ættu þar í
sem öðrum hefir að því getist, því Jreifingunni og fátæktinni.
um það get jeg ekkert sagt. Fjer- T . . . , *. .
irlestrarnir voru báðir prýðiiega ,, • ..
* •’ & um aldri, mikill a velli, og talmn
vel sóttir af stúdentum og há- , ... * •
ö duglegur embættismaðnr, en mmni
skólakennurum. Forseti guðfræði- , , *.
° lærdomsmaður og ærið íhaldssam-
deildarinnar, dr. Brandrud pró- |n . „nðfræðile„nm efnnm. Hann
fessor í kirkjnsögn kynti mig e„ gtakasta ljúfmenni sa„ður 0
áheyrendnnum á undan fyrn íyr- þyí . mMu afhaldi hj4 nndirmönn.
irlestrinum og bauð mig þangað ,, , , . , ,
um smum. \ ar liann lnnn elsku-
velkominn í nafm haskolans og , .. , , , ,,. * . ....
legasti hnsdrottmn, og varð kvold
guðfræðideildarimiar. Og eins , . .
. . þetta í solum hans hið anægjnleg-
þakkaði hann mjer eftir siðari TT' i - , . .
„• . , . * i ásta. Husakynnm í hmu gamla
fv rirlesturmn með atarhlyium orð-l ,, , ... , .
‘ , i Osloar biskupssetn eru allmikil og
um í nafni deildarmnar og aheyr-1 ,. , . , . , ....
, Igætlx Pess pv1 meirisem p6881 Þlsk-
T, , , up er fjölskyldulaus ekkjumaður.
Professor Fmnur Jonsson var þa r,,,, . , ,, , *>•
„ . ,, , . • SLkir embættisbustaðir hlióta að
fvnr nokkru kominn til Krist-I ., ., , ,
, , . , . i vera mikú byrði, nema í hlnt eigi
l&nra, til þess í kennaraskiitum i, , . . * , „ . „
iÞvi meiri auðmenn, þvi að það
ð flytia fynrlestra a haskolan-1, , , , „x.,
' , , . , „ kostar ekkert litilræði að fa nægi-
um — skvrmgar a norrænum iorn-
‘ v-,leS husgogn í allar þær stofur og
kvæðum, og stoð til að hann vrði l ,. , , , , .
, „ , , , tt-,,. . sau. Meðal gestanna rakst leg a
þar fram i november. Hitti leg , .
, ....................” j ymsa, sem jeg aður þekti a nafn
þann goðvm mmn emu smm með-
an jeg dvaldi þar í borg, í heim-
af rit.um þeirra, og þótti mjer
,„ t, , , , gaman að bera saman raunveru-
boði n,ja prot. Paasche, asamt. þeim1, , ,,,., , . , ,
'í tvt ' • m '„ , legt utlit peirra og þa mynd
prof. Magnusi Olsen . og próf. , ... . „
t, - t, ,, tt „ sem jog hatði gert, mier af
Francis Bull. En af því að próf.l, . , , , .J ,
i þeim i imga inmum við lestur
ritgerða eða hóka eftir þá. Því að
rnjer hefir, jeg held frá fyrstu,
verið lítt mögulegt að lesa góðar
ritgerðir eða bækur, án þess að
Finnur bjó úti í sveit, gat fund
mn okkar ekki borið saman oftar i
en þetta. parf síst þess að geta, ‘
hvert álit er á próf. Finni í Nor-
egi. eins'og annarstaðar, og hver
sómi íslandi er að þeim syni þess,
hvar sem hann kemnr fram. pá
var jeg ðft spurður um prófessor
Sigurð Nordal og leyndi það sjer
ekki, að Norðmenn hugsa gott eitt
tii þess að fá hann til sín. En
ekki gat jeg verið að leyna menn
því, að okkur væri það síst
ánægjuefni að sleppa Nordal við
þá, svo erfitt sem oss mundi veita
búa mjer til um leið hugarmynd
af höfundunum. Sjerstaklega var
þar einn maður, sem jeg hafði
búið mjer til ákveðna mynd af í
liuganum, presturinn Mikael Hertz-
berg, er á löngu liðinni tíð, er
hann hafði lokið háskólanámi,
gerðist um eins árs tíma óbeyttur
verkamaður í verksmiðju, til þess
að kynnast af eigin sjón lífi,
kjörum og hugsunarhætti verk-
smiðju verkamanna, sem alla tíð síð-
an hafa átt ótrauðan málsvara og
vin þar sem Hertzherg er. Jeg
fcafði hugsað mjer hann mikinh
og þrekvaxinn mann, og svo reynd
ist hann að vera lítill máður
vexti, væskilmenni, eineygður, að
því er mjer virtist, og skakkur í
andliti, mjog ófríður sýnum. En
leikandi fjör var í orðum hans,
svo að útlitið gleymdist fljótt, og
hefði jeg feginn viljað vera leng-
ur að samvistum við þennan ein-
kennilega og stórgáfaða mann.
Af öllum þessnm prestum þekti
jeg einn frá löngu liðinni tíð, Keld
Stub, sem hjer 'var'á ferðinni
nokkru fyrir aldamótin. Hann er
nú sóknarprestur við Garnisons-
kirkjuna uppi á Akurlnisi, og er
maður 1 miklu áliti. Þótti mjer
mjög ánægjnlegt að endurnýja
gamlan kunningsskap við þann
góða mann.
Nokkrum dögum síðar var jeg
í miðdegisveislu hja biskupnum,
og sátu þar að borðum 24 manns.
Meðal gestanna man jeg sjerstak-
lega eftir rjettarsögufræðingnnm
dr. jur. Absalon Taranger pró-
fessor, og hafði mikla ánægju af
að tala við hann. Hann er mjög
heitur kirkjumaður, stígur oft í
stólinn í kirkjnm víðsvegar um
land, þótt lögfræðingnr sje, og
þykir besti prjedikari. En jafn-
framt því er hann mæta vel að
s.ier í sögu íslands til forna. Hann
er maður lítill vexti, með snjó-
hvítt hár og yfirskegg. Hann hef-
ir á fyrri tíð þekt Pál sáluga
Briem amtmann, eða staðið í
brjefaskiftum við hann. Hann
hafði fyrir skömmu fengið Árhók
háskóla vors senda og með henni
Grágásar-ritgerð Ólafs próf. Lár-
ussonar. Hafði hann þaullesið
hana og var mjög ánægðnr. Sagði
jeg honum, að það mundi gleðja
Olaf prófessor að heyra það, því
hún yrði naumast þaullesin af
löndum hans, enda ekki við því
að húast.
Af gnðfræðikennnrum háskólans
vanst mjer ekki tími til að heim-
sækja aðra en dr. S. Michelet og
dr. Lyder Brun. Michelet þekti
jeg frá fornu fari, en Lyder Brun
hafði jeg í fyrsta sinn sjeð nokkr-
um dögnm áður í Lundi, en átt
brjefaskifti við hann í mörg ár.
I Kristjanín eins og víðar hefir
nndanfarin ár verið húsnæðisekla
mikil. Þess sá jeg greinilega vott
á heimili próf. Michelet. íbúð
hans var á efsta lofti upp undir
þaki, og svo óálitleg, að furðu
gegndi um íbúð manns í hans
stöðu. „Jeg mátti til að flytja mig
inn í bæinn“, sagði hann, „og þar
var ekki á betra völ“. En þótt
veggirnir væru að mestu ómálaðir
og sæist til súðar í herbergjunum,
var íhúðin ekki óvistleg, og hvað
sem öðru líður, þá hafa ekki aðrir
fallegri útsjón úr gluggnm sínnm
en þessi lærði prófessor. Kona
hans er alþekt kvenrjettindakona,
frú Marie Michelet, að sínu leyti
jafn-þjóðkunn og maður hennar.
Hún er dóttir Stor-Jóhanns gamla,
sem einusinni var hjer á ferð og
mörgum þótti spaugilegur karl.
Hjá L. Brun var jeg í kveldboði.
Hann er mikill lærdóms- og iðju-
maður, hefir ritað mikið, og var
um eitt skeið ritstjóri tímaritsins
„Norsk Kirkeblad“, sem jafnan
hefir staðið á öndverðnm meið
við íhaldsstefnuna í kirkjumálum.