Morgunblaðið - 26.04.1925, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
lfáfpyggið eigui* yðan hjá
, Ihe Eagle Star & British DominiDns Insurance !□., btd.
Aðalumboðsmaður á íslanði
L

GARÐAR GISLASON, Reykjavik.
Góð bók.
jí'L C. Wagner: Manndáð. pýtt
; hefir Jón Jacobson. Bóka-
verslun Sigfúsar Evmunds-
sonar.
Jeg hygg, að langt sje síðan að
komið hefir nt h,jer á landi jafn
■•göð bók og þetta, þegar á alt er
litið. Hún er að vísu siðfræðileg
bók, og menn hrseðast þá, sem
prjedika, setja ofan í við menn,
'tlraga upp markalínur milli þess,
*sem rjett er og rangt, siðlaust og
siðfágað, og brýna fyrir mönnum
nð ná göfugnm markmiðum. En
'enginn þarf að hræðast að lesa
þessa bók vegna þess, að siðfræði
Itennar sje leiðinleg. Bókin er
■slrrifuð af iifandi hugsana-auði,
í'tetíkri' ást á lífinu og hlutverki
rnannanna, og með djúpri virð-
ingu fjTÍr þeim öflum, sem mað-
yirinn er gæddur og eiga að leiða
'hann fram til hærri þroska,
-auðugra lífs og meiri andlegra
'verðmæta.
pað er nokkur madikvarði á
•gildi hennar, jhvernig viðtökur
liún hefir fengið í föðurlandi höf-
undarins, Frakklandi. Á titilblaði
þessarar íslensku þýðingar stend-
rir, að húu sje gerð eftir 24. út-
gáfu á frummálinu. Svo mikill
fengur hefir liinum ljettlvndu,
lífsglöðu Frökkum þótt hvin vera,
að 24 sinnum hefir hún verið gef-
’in út, og eiga ekki margar bækur
slíkum vinsældum og lífi að fagna.
Þá er það og mikil sönnun fyr-
ir ágæti bókarinnar, að franska
fræðslumálaráðuneytið hefir sæmt
hað verðlaunum. Sýndi það með
K-í, að það áleit, með rjettu, að
^Skin væri uppeldismeðál gott.
Höfundurinn er ekki myrkur 'í
mali nje ragur við að segja til
syndanua. Hann húðstrýkir alla
hugleysingja_ alla, sem ekkert sjá
annað en gadd og myrknr og auðn
■og urðir í tilverunni. „Aðaltrú-
'greinin", segir hann, „er að trúa
á lífið. Stærsta trúvillan er vönt-
11 n á von“. petta er í rauninni
mergur bókarinnar. Ætlunarverk
mannsins er, að koma auga á dá-
-semdir lífsins, gera sig hæfan til
að veita þeim viðtöku og um leið
að ganga í þjónnstu þeirra. pess
Leifur Sigurðsson
andursk. Póath.etr.2. Kl. lf—L
Er jafnan reiCnbúinn til al
«emj* un endnrskoðun og bók-
hald. — 1. fi islMuk vímta.
—fi) ;;íh iiii,uu.{gimaaB
vegna er Wagner svo meinilla við
aila bölsýni, alt víl og allan ótta.
Hann trúir á siðbætandi og sið-
fágandi mátt mannsins, og talar
oft nm manntignina. pó er honum
jafnilla við allan liroka og npp-
gerðar-verðmæti. Maðurinn á að
finnk í sannleika tignarstöðu sína.
í tilverunni og vinna og erfiða
samkvæmt því að vaxandi þroska,
vaxandi hugrekki til að lifa.
Bó'kin mun vera skrifuð fyrir
6 árum. En Wagner hefir með
spámannlegri andagift haft þau
ummæli, sem eiga við nú, engu
siður en þá. Á einum stað í kafl-
anum „um þreknám“, segir hann:
„pað sem samtíð okkar vanhagar
mest inn, er djúp og örugg lmg-
ró, sem veitir sálarþrek. Þrátt
fyrir öll fræðsluhlunnindin ernm
við vesalir og reikulir í ráði. Sið-
taugar okkar virðast slaknaðar“.
Mjer finst þetta talað til sam-
tíðarmanna nú: Okkur vanliagar
um djúpa og örugga hugró. Ekki
kæruleysi, sem segir: pað fer alt
saman einlivern veginn, heldur
andlega festu og bjartsýnis-kjark.
Mjer virðist þetta talað til fslend-
inga, engn síður en annara; því
þó þeir sjeu e'kki snndur tættir
eftir skeifingar styrjaldarinar, þá
gengur einhver los-bylgja yfir
þjóðina, festuleysis-alda; ekki í
athafnalífi eingöngu, heldur miklu
fremur í hugsana-lífi. Einmitt
þess vegna ættu ungir menn og
konur að lesa þessa bók, drekka í
sig úr henni heilnæman kjark,
hressandi örvggí og bjartsýni.
Um þýðinguna á bókinni er það
eitt að segja, að hún virðist frá-
bærlega vel gerð. .Teg hefi að
vísu ekki aðstöðu til að bera hana
saman vift frummálið. En hver
sem les hana hlýtur að taka eftir
því. hve hún er algjörlega laus
víð það að hera blæ af því, að hún
sje þýdd. Engum mundi, sem ekki
lítur á titilblaðið, detta í hug, að
hjer væri um erfiða og vanda-
sama þýðingu að ræða. pað er á
henni kjaimgoð, litrík, lifandi ís-
lenska, sem öðrum er ekki fært
að skrifa, en þeim, sem fengið
hafa stílfegurð í vöggugjöf.
Pýðandinn hefir tileinkað bók-
ina æskulýð íslands. Sú tileinkun
ei* rjettmaú og auðskilin. fslensk-
ur æskulýður, sem enn er ómót-
aður, og ef til vill reikandi í ráð-
ii'ii, vantrúaður á vegina til
þroska og andlegra vinninga —
hann á að lesa þessa bók.
J. B.
Jafnaðarmennn
og
Kommúnistar.
Oft hefir vorið á það minst hjer
í blaðinu, hve óviðfeldinn ham;
er feluleikur jafnaðarmanna og
kommúnista lijer í bænum.
Vitanlegt 'er það öllum, að í
Alþýðuflokknum eru menn, með
gerólíkar skoðanir og stefnur. Að
hinir svo nefndu „leiðtogar“
flokksins, teljast sumir hverjir til
kommúnistanna og kommúnistarn-
ir, tala. um suma flokksbræður
sína, með stakri fyrirlitningu, fyr-
ir þá sök, að þeir eru í hóo
„heldri“ jafnaðarmanna, er þeir
'kalla svo.
Á stúdentafjelagsfundinum um
daginn, kom Hjeðinn fram fyrir
hönd jafnaðarmanna. í ræðu sinni
lýsti hann því meðal annars yfir,
að flokkur sinn hefði ekki í
hyggju að komast hjer til valda,
fyrri en þingmeirihlutinn ; væri
þeirra megin. Hann ætlaðist til,
að hinum þingræðislega stjórn-
skipulagsgrundvelli yrði haldið
framvegis, þó svo færi að jafnað-
armönSum ykist pólitískt ásmeg-
in. —
En á sama fundi talaði flokks-
bi'óðir Hjeðins, Ólafur Friðriks-
son.
Ræða hans var að vísu mjög
samhengislaus. Óð liann elginnum
eitt og annað, eins og honum er
títt.
En það varaðist Ólafur eins og
heitan eld, að gefa nokkurn tíma
átyllu til þess, að hann vrði skoð-
aðnr í hóp „lieldri“ jafnaðar-
manna. í hvert skifti sem hann
mintist á flokkinn, nefndi hann
„kommúnista og jafnaðarmenn“.
petta er hreinskilni hjá Ólafi,
sem sjaldgæf er meðal flokks-
bræðra hans; enda fara sögur af
því, að vinsældir hans meðal
jafnaðarmanna sjeu mjög þverr-
andi. peim þykir hann ef til vill
óþarflega hreinskilinn.
Hreinskilni Ólafs er jafnaðar-
mönnum harla óþægileg. peir
fullyrða, að þeim sje engin um-
bylting í huga, þeir ætli að feta
sig áfram, undir því stjórnarfyr-
irokmulagi, sem nú er.
En jafnframt hafa þeir mjög
verulegan stuðning af kommúnist-
llm. eins og Ólafi og fylgismönn-
um hans, sem vitanlega hafa alt
aðra stefnu, hugsa sjer alt aðra
vinnuaðferð en „heldri“ jafnaðar-
menn, og eiga sjor enga ósk lieit-
ari en að hægt yrði að fótum
7
s
í
Reynið þessa tegund.
Bestu reitaskómif
„Sailo Boots“
sem smíðuð eru sjerstaklega handa
íslenskum sjómönnum
Stígvjelin eru „fullhá“ með afar-
þykkum leggjum og sterkum
botnum.
Kosta þó aðeins kr. 42.00.
eru hvítbotnuðu
Skóhlífarnar.
Nýkomnar miklar birgðir.
Þau eru komin bessi svokölluðu
Karlmanns 6—10
Kr. 11J6K}
Kven & Drengia 2XA—6 /
Kr. 9,25
Notið þessa tegund.
Lárus 0. búðuígssan
Skóuerslun.
troða alt það stjórnskipulag, sem
nú er í landi hjer. Þessir tveir
flokkar vinna nú í einingu and-
ans, undir sameiginlegu dulnefni
Alþýðuf lok ksins.
Jafnaðarmönnum þj-kir gott að
hirða atkvæði kommúnistanna, á
meðan þeir geta notað sjer af
fylgisspekt þeirra.
Og kommúnistarnir líta swo á,
að enn liafi þeir ekki náð svo
miklum ítökum í hugum manna
hjer á landi, að það sje ráðlegt
fyrir þá, að skríða undan kápp-
faldi jafnaðarmanna.
Erlendis keppast allir sæmilega
heiðvirðir jafnaðarmeiin við, að
útiloka alla kommúnista úr flokki
sínum og fjelagsskap.
Islenskir jafnaðarmenn lúta enn
svo lágt, að þeir seilast eftir fylgi
kommúnistanna.
tslensk alþýða horfir á þær að-
farir, og lærir að snúa baki við
báðum.
Loftferðir yfir Atlantshaf.
Hinn frægi loftfararstjóri dr.
Eckener .er stýrði loftfarimi þýska
Z. R. 3 yfir Atlandshaf, síðastliðið
liaust, liefir skýrt frá því nýlega, í
ameríkönsku blaði, að verið sje að
bj’ggja loftfar þar vestra, sem á að
fara reglubundnar áætlunarferðir
j7fir Atlandshaf. Það á að verða
helmingi stærra en Z. R. 3. og taka
30 farþega, fjrir utan póst og far-
angur. Lítur dr. Eekener svo á. að
eigi verði unt að fá þægilegri ferð
yfir Atlandshaf en með loftfari
þessti. Fargjaldið á að verða nál.
700 krónur.
Nágrannaþjóðir Rússa.
búast sífelt til varnar gegn árásum
írá Rússlandi. Þýsk blöð sögðu frá
því nýlega, að ráðstefna stæði yfir
K O L
Besta tegund steamkola nýkoniin
í
Liverpoil.
Verð kr. 11 — skippundi9>
heimkeyrt.
Kolasími 1559.
Það besta rerður ódýrast
þegar til lengdar lætur.
Þvotiapottap, emailer-
aðir og svartir.
Eldavjelar, »Scandia«
og Ofnar
frá L. LANGE & Co. A/S
Svendborg,
eru fyrir löngu við-
urkendir sem lang
bestu e I d f æ r i n.
Fást aðeÍDS hjá
Laugav. 3. Sími 1550.
í Riga, þar sem þessi mál væru
rædd. Fulltrúar frá öllum ná-
grannaríkjum Rússlands tóku þátt
í ráðstefnunni. Talið er að þar liafi
verið til umræðu. að koma föstum
samningum á á milli þessara ríkja,
þess efnis að ef Rússar rjeðust úr
eitthvert þeirra. væru hin skvldug
að lijálpa til að halda uppi vörn-
inni.
-------—---------------- cj