Morgunblaðið - 05.11.1925, Blaðsíða 5

Aukftbl. Morgbl. 5. nóv. '26.
MOHGUNBLAÐIÐ
Einræði
Iðnskólast j órnar innar.
Flestum er þegar kuuuugt ger-
ræði það, er skólastjórn Iðnskól-
ans gerði sig seka í, er hún rak
Þórberg pórðarson frá kennara-
stöðu þeirri er hann hafði á hendi
í Iðnskólanum.
Með þessu tiltæki liefir skóla-
stjórnin höggvið næst nemendum
skólans, þareð hún svifti þá, að
ástæðulausu, hinum allrabesta ís-
lensku kennara er fáanlegur var
að skólanum.
Það er því ekki furða þótt allir
hugsandi menn byggjust við
harðri árás frá nemendum skól-
ans á skólastjórnina, eftir að hafa
orðið fyrir slíku ranglæti. En þar
sem engin slík árás hefir fram
komið af hálfu nemendanna, eru
þeir vitanlega álitnir andlegir
aumingjar eða svo skeytingarlaus-
ir um velferð sína, og skólans, að
þeir láti sjer á sama standa livern
ig skólastjórnin hagar sjer gagn-
vart þeim.
Mjer eru vel kunnugar þær erf-
iðu ástæður er nemendur Iðnskól-
ans hafa til andsvara, og eins
þekki jeg líka nokkurnveginn þá
hlið málsins er að nemendunum
veit. Tel jeg það því skyldu mína,
fyrst jeg er farinn úr skólanum,
að bera blak af skólabræðrum
mínum, þareð jeg býst við, að
hver þeirra, sem opinberlega
reyndi að bera sig upp undan
þessu ofríki, myndi ekki þurfa að
eyða fleiri kvöldstundum í Iðn-
skólanum.
Strax þegar nemendur skólans
höfðu fengið vissu fyrir því
hvernig á brottrekstri Þórbergs
Þórðarsonar stóð, samþyktu þeir
mótmæli gegn þessum afglöpum
og sendu stjórnarnefnd skólans,
þrátt fyrir aðvaranir skólastjór-
ans, um að fara varlega þær
sakir, þar sem að hann sagði við
þann er þetta ritar, að þeir af
nemendum skólans, sem yfirleitt
ljetu skólanefndina á noklcurn
hátt komast að því ,að þeir væru
andvígir þessari ráðabreytni
nefndarinnar myndu sennilega
verða reknir úr skólanum, og
sýndi um leið fram á það, að skól-
inn gæti haldið áfram með fyrsta
bekk einan, þótt allir efri bekkir
skólans færu, þar sem þar væru
nú alt að því eins margir nem-
endur og verið hafa í öllum bekkj-
um skólans undanfarna vetur. —
Ennfremur gaf hann mjer það
fyllilega í skyn að skólastjórnin
hefði vald til þess að hringla með
kennara skólans eftir eigin geð-
þótta, án þess að taka vilja nem-
endanna hið minsta til greina.
Yar af þessu augljóst, að
skólastjórnin hefir ætlað sjer að
grípa til þe,ss örþrifaráðs gagn-
vart nemendunum, að hóta þeim
brottrekstri, ef á þyrfti að halda.
Ein syndin býður annari heim
og þannig fór fyrir skólastjórn-
inni. Hún bætti ofbeldi ofan á
ranglæti.
Þegar hún hafði íengið mótmæl-
jn frá nemendunum hefir hún
sennilega orðið hrædd um að þeir
Ijetu ekki þar við sitja og hugsað
teitthvað á þá leið, að ekki væri
ráð nema í tíma væri tekið og
best myndi því vera að þagga
niður í nemendunum nógu
snemma. J þeim tilgangi mun
skólastjóri hafa átt tal við nem-
endurna úr tveim efri bekkjum
skólans, eitt kvöldið, og ítrekað
þar, á viðeigandi hátt, þær hót-
anir, er hann var áður búinn að
liafa í frammi við mig, og auk
þess látið þá í skjóli þessara hót-
ana lofa sjer því, að gera sig á-
nægða með það sem komið væri,
o£ hreyfa eigi framar frekari mót-
mælum, vitandi, að þeir hinir sömu
nemendur voru nýbúnir að senda
skólastjórninni mótmæli gegn þess
um gjörðum hennar.
Þetta er að mínu áliti það alvar
legasta, er komið hefir fram í
þessu máli, fyrir nemendur skól-
ans. pví telja má vafalaust að
samnefndarmenn skólastjórans,
minsta kosti hr. K. Zimsen,
, standi þarna að baki hans. —
Skólastjórnin hefir gripið til þess
vopns, sem hún er ekki fær um
að beita, og kemur það henni
sennilega sjálfri í koll.
Þó ekki væri nema af þeirri
einu orsök, að nemendurnir
greiða með skólagjöldum sínum
meira en helming alls kostn-
aðar við skólann, ættu þeir að
hafa fullkominn rjett til þess að
ráða að einhverju leyti fyrir-
komulagi skólans, og þareð kenn-
ararnir eiga að vera í skólanum
vegna nemendanna, en ekki nem-
endurnir vegna kennaranna, eða
þeirra, er skólanum stjórna, hafa
þeir lílca fullkominn rjett til þess
að heimta það af skólastjórninni,
að hún ráði þá bestu og hæfustu
kennara að skólanum, sem völ er
á, í stað þess að láta persónuleg-
an illvilja eða trúmála- eða stjórn
málahatur eins eða fleiri manna
í skólanefndinni, verða til þess
að einum ágætasta kennara skól-
ans, sem reyndur er að hæfileik-
ujn og trúmensku í starfi sínu,
er rekinn frá skólanum, eins og
átti sjer stað í þetta sinn.
Sigfús Jónsson frá Búrfelli.
Skólastjóri Iðnskólans Helgi
Hermann Eiríksson, hefir sent
Morgunblaðinu eftirfarandi
Athugasemd.
Ritstj. Morgbl. hefir lofað mjer
að sjá ofanritaða grein og gera
við hana eftirfarandi athugasemd-
ir: —
Mjer kom það nokkuð á óvart
að sjá þannig lagaða grein frá
þessum höf., eftir það, sem við
i'onim búnir að talast við um
málið. Jeg liafði álitið hann of
gætinn og athugulan til þess að
bíta sig fastan í allan þann mis-
skilning, sem fram kemur í grein-
inni, enda er auðsjeð af þeim orð-
um hans, að „allir hugsandi menn
byggjust við harðri árás frá nem-
endum skólans á skólastjórnina“
og að „þeir sjeu álitnir andlegir
aumingjar eða skeytingarlausir
um velferð sína. og skólans“, fyrir
að hafa ekki komið með þá árás
fyrri. að hjer eru aðrir að verki,
sem hafa blásið í glæðurnar.
Misskilningur höf. er aðallega
fólginn í eftirfarandi atriðum:
1. Að á nokkurn hátt sje höggv-
ið nærri nemendum slíólans, með
því að skifta um kennara. Þeim
er og á að vera fullnægt ef að
skólanum. kemur ekki lakari kenn
ari en sá, sem fór. Þótt Þórberg-
ur sje góður íslensku kennari, þá
er hjer í bænum fjöldi manna,
sem er eins fær um að kenna ís-
lensku eins og hann, og jeg get
fullvissað höf. um það, að þeir,
sem við kenslunni tóku, eru eins
góðir kennarar og Þórbergur. —
Hjer getur þessvegna ómögulega
verið um neitt ranglæti að ræða
gagnvart nemendum.
2. Að nokkrum nemanda hafi
verið hótað brottrekstri þótt hann
ljeti í ljósi, að honum þætti miður
að Þórbergur fór frá skólanum.
Teg hefi þvert á móti tekið við
fundarsamþykt þess efnis frá nem-
endafjelaginu, án þess að reka
nokkurn mann. Hins getur hvorki
hann nje aðrir vænst, að þeir
nemendur, sem ekki vilja sætta
sig við fyrirkomulag skólans og
kenslukrafta hans, geti verið á-
fram í skólanum.
3. Að samtal mitt við nemendur
3. og 4. bekkjar hafi staðið í sam-
bandi við fundarsamþykt nem-
endafjelagsins eða að skólanefnd
hafi stfiðið að baki því samtali.
Skólanefnd er ekki ennþá farin
að sjá ofannefnda samþykt, .og
jeg er ekki enn farinn að
kalla hana á fund eða# ráðfæra
niig við hana um þessi mál
síðan kennaraskiftin voru ákveð-
iii. Hitt var rnjer kunnugt um,
að nokkrir óhlutvandir menn, er
ekki varðar þetta mál að neinu,
einmitt þeir sömu, sem hafa feng-
•ið Sigfús til þess að skrifa fram-
anskráða gréín og aðrir slíkir,
vOru að reyna að fá pilta til þess
að gera óspektir og sundrung í
skólanum, og það var sú tilraun,
sem jeg vildi kyrkja í fæðingunni.
Jeg var þess fullviss, að þegar
piltar fengju að vita málavöxtu
eins og þeir lágu fyrir, þá mundu
þeir sjá sóma sinn og skólans og
láta ekki þessa æsingamenn hafa
úhrif á sig.
4. Að það sjeu piltar en ekki
skólastjórnin, sem hefir vald til
að ráða kennara skólans og skifta
um þá.
5. Að greiðsla skólagjaldamia
Húsmæður!
Biðjið kaupmann yðar um
Greig’s Britannii kex.
Greig & Douglas.
L e i t h . Simnefni „Esk Leith.“
Saumavjelar
frá Bergmann & Hútlemeier eru nú komnar aftur, miklum mun
ódýrari en áður. Gæðin þekkja allir, sem reynt hafa. Ennfremur
loftvogir með íslenskum texta, í úrvali miklu, ódýr og góð.
Sigurþór iönsstm, Aðaistræti 9.
Nytizku verksmidja, sem býr
til hurdir, glugga, tröppur og
úlihúsgögn (í listihús og blóm-
garða) úr fyrstaflokks gufu-
þurkadri furu.
Vtrdlúli tendur þeim er óslca. Samband óskast vid útsölúmenn og umbodsmcnn.
Sandvika st. pr. Oslo, Norge
geti á nokkurn liátt gefið piltum
íhlutunarrjett um stjórn skólans.
í fyrsta lagi eru það meistarar
piltanna, sem greiða gjöldin. í
öðru lagi mundi engum heilvita
manni detta í liug, að t.d. innan-
bæjarnem. Mentaskólans ættu
að hafa rjett til þess að ákveða
hverjir kenna við Mentaskólann,
,af því að aðstandendur þeirra
greiða skólagj. fyrir þá til skólans.
Hví skyldu þá þau rjettindi fylgja
við Iðnskólann? Meðan skólinn er
ekki ríkisskóli, þá er það eigandi
hans, Iðnaðannannafjelagið í Rvík
sem hlýtur að ráða skólamxm og
fyrirkomulagi hans, en hvorki
nemendurnir nje aðrir.
6. Að því athuguðu, sem að
framan er sagt, þá er það mjer
hið mesta furðuefni, að jafn skýr
piltur og Sigfús JónsSon virðist
vera, skyldi láta hafa sig til þess
að koma með aðra eins fjarstæðu
eins og þá, að skólanefndin þyrfti
að búast við „harðri rás frá nem-
endum skólans.“ Kennari er lát-
inn fara. Piltum er trygð fult eins
góð kensla hjá ágætum mönnum
í staðinn. Þarmeð er öllum sann-
gjörnum kröfum af þeirra hálfu
fullnægt.
Helgi Hermann Eiríksson.
Frú Katrín Sigfúsdóttir
sjötug.
Frú Katrín Sigfúsdóttir er fædd
að Gilsárvallahjáleigu, nú Grund,
í Borgarfirði, eystra, 10. október
1855. Foreldrar hennar voru Sig-
fús Pálsson, merkisbóndi og sveit-
arhöfðingi, og Anna Sigríður Ste’-
fánsdóttir; mesta sæmdarkona. —
Ættirnar eru hinar þjóðkunnu
Yallaness og Melaættir. Móður
sína misti frú Katrín á barnsaldri,
en ólst upp lijá föður sínum þar
til hún var 19 ára, er hann dó.
Fluttist hún síðar að Vestdalseyri
1 við Seyðisfjörð, og giftist þar Ár-
Imanni Bjarnasvni, verslunar-
stjóra, frá Viðfirði, 20. september
Bredrene Páhlmans
Handels-Akademi
og Skrive-lnstitut,
Stormgade 6. Kobenhavn
Wye Elever til Vinterkursus
Aftenhold i fleie Fag. Indm. modt.
dagl. til Eksamenklassen Kl. 1—3
samt Mand. Onsd, Fred. 5—8.
Forlang Program.
Fyv*ip|iggjandi s
TELEFUNKEN
Kadio-Móttökutæki
— Lampar
— „Telefonar,,
— Rafgeymar (Batteri).
I II.
Siml 720.
1885. Þaðan fluttust þau 1896; er
hann tók við forstöðu verslunar
Tang & Riis í Stykkishólmi. 1904
fluttust þau til Bíldudals, og síð-
ar til Reykjavíkur 1906. Hefir hún
átt heimili hjer síðan.
Henni hefir, orðið sjö barna auð-
ið. Þrjú eru dáin: Hildur dó í
æsltu, Magniis stúdent, dó í Ame-
ríku 1915 og Valdimar kaupmað-
ur, dó á Hellissandi síðastliðið
sumar. Eftir lifa: María, sem býr
með móður sinni, Sigbjörn, kaup-
maður, hjer í bæuum, Guðjón
bóndi, á Skorrastað í Norðfirði,
og Ágúst verslunarmaður, hjer í
bænum. Eina stúlku hefir hún alið
upp, Aðalheiði Thorarensen, sem
nú dvelur í Danmörku. Mann sinn
misti frú Katrín 1909. Varð sam-
búð þeirra mjög farsæl.
Sorg og söknuð hefir hún orðið
að revna, og margt og mikið and-
streymi, en hún liefir borið það
með mestu liógværð og stillingu,
og' aldrei látið hugfhllast. Hún
hefir alla tíð verið mjög guð-