Morgunblaðið - 10.01.1926, Page 5

Atikabl. Morgunbl. 10. jan. 1926.
MORGUNBLAÐIÐ
5
Fishbnrstar,
góð tegund en ódýr, fyrirliggjandi í heildsölu
Simi L. Andersen,
642. Ausiurstpœt 7
Landbúnaðunnn 1925.
Eftir Sigurð Sigurðsson búnaðarmálastjóra.
Þetta ár má telja eitt með betri
árum, í búnaðarlegu tilliti, er
komið bafa um langt skeið. —
Skýrslum er eigi safnað um fram-
leiðslu' búnaðarafurða eða húsa-
og jarðabætur, fyr en eftir á, sto
eigi er hægt að dæma um, hvern-
ig heildarútkoman er, nema eftir
frjettum og umsögn manna úr
ýmsum sveitum landsins, og sem
eru að meira eða minna leyti óá-
hyggilegar. Eftir þessum heimild-
Um mun þó heildaryfirlitið þann-
Tíðarfar. Fyrstu mánuði ársins
var veðráttan hagstæð. Hitinn yf-
ir meðallag, einkum í jan. (2,1°)
og mars (1,6°). Vorið var gott,
hokkuð þurviðrasamt á Suður-
iandi, framanaf. Sumarið var ó-
venju hlýtt á Norður- og Austur-
Vidi, en úrkomur miklar fyrir
sennan. Haustveðráttan var góð
Úm land alt. Fyrst á síðustu mán-
!|ðum ársins brá til hríða um
^orður- og Austurland.
Heyafli. Spretta mun hafa ver-
^ í betra lagi um land alt. —
^h'enju góð heyskapar tíð fyrir
^rðan og austan, svo heyafli
bafa orðið þar með meira
^eti. Rigningar töfðu mjög hey-
a^a á Suðurlandi, og verkun
^eyja mun hafa orðið miður góð
a ^örgum stöðum, en að vöxtum
mun heyaflinn hafa orðið vel í
meðallagi
Garðyrkja Hún
mun hafa hepn
ast vel um iand alt, svo uppskera
af garðjurtum mun hafa orðið
íUeð meira móti. Víða leggja menn
of litla stund á garðyrkju, og
fara því á mis við þann hagnað,
Sem af >ví gæti leitt.
Skepnuhöld munu yfirleitt hafa
Verið góð um land alt, og væn-
eiki fjár að haustinu vel í með-
^llagi
Smjörbúin. Þau störfuðu 9 í
sumar. Eitt heltist úr lestinni, af
þeim, sem störfuðu í fyrra. Fram-
leiðslan mun hafa verið lík og
síðastl. ár. Sýning á mjólkuraf-
urðum var haldin s. 1. haust í
Reykjavík. Hún sýndi framför
frá því í fyrra. Það, sem dregur
úr starfsemi smjörbúanna, er
mjólkur-, en einkiim rjóma-sala
til Reykjavíkur, sem eykst mjög
mikið með hverju ári.
Gráðaostabúin í Þingeyjarsýslu
og Flateyri í Önundarfirði, störf-
uðu eigi í sumar, að nokkru vegna
mistaka sem urðu á framleiðsl-
unni 1924, enda söluverð ostanna
lægra en búist var við. Væntan-
lega taka þessi bú aftur til starfa
á næsta* sumri, Leifar af góðum
þingeyskum gráðaosti, frá í fyrra,
voru seldar í haust í Reýkjavík
fyrir 9 kr. ltg.
Niðursuða á mjólk. Verksmiðj-
an á Beigalda starfaði fyrri hluta
ársins, en varð að hætta um sum-
armánuðina, vegna þess að tregt
gékk Ineð sölu mjólkurinnar. 1
nóv. vildi það óhapp til, að verk-
smiðjan brann. Bændur hafa þó
í hyggju að endurreisa hana.
Verðlag á búsafurðum. Ullar-
verðið fjell mjög á árinu, svo
bændur munu vart fá hálft verð
fyrir ullina, móts við það sém var
síðastl. ár. Á öðrum búnðarafurð-
um mun verðlag hafa verið nokk-
uð líkt og í fyrra.
Samband íslenskra samvinnu-
fjelaga ljet gera tilraunir með
útflutning á frystu sauðakjöti. —
Væntanlega verða þessar tilraunir
til þess að nýr markaður fyrir
íslenskt kjöt opnist á Englandi.
Það yrði til ómetanlegs gagns
fyrir búnað vorn.
Kaupgjald var alment hærra
en síðastl. ár. Bændur kvarta
mjög um fólksskort og há vinnu-
laun í sveitunum, sem búnaðurinn
eigi geti borið. Þetta málefni er
j mjög athugavert; því fari alt
í yngra fólkið úr sveitunum um
í bjargræðistímann, er eigi að
j vænta að þar verði miklar fram-
| j kvæmdir. Aðal orsök hinna háu
vinnulauna er dýrtíðin í Reykja-
vík, sem seint ætlar að linna.
Jarðabætur. Hve mikið hefir
verið fram'kvæmt af þeim, verður!
eigi sagt með vissu. Um það vant-
ar allar skýrslur. I sveitunum
virðist vera að lifna yfir fram-
kvæmdunum, bæði jarða- og húsa-
bótum. Af stærri framkvæmdum í
má bénda á:
j í Eyjafirði tætti þúfnabaninn
eyfirski um 75 dagsláttur fyrir
bændur, — það er alt nýyrkja.!
Álíka mikið var unnið með þúfna!
bananum hjer fyrir Reykjavíkur-
bæ. pað er í hinni svo nefndu
Sogamýri. Þar er verið að reisa
nýbýli. 60—70 ha. landspilda er
ætluð til þeirra framkvæmda og
er vel á veg komið. Landið er
ræst, tæpur helmingur tættur, bú-
ið að leggja vegi og reisa þrjú
nýbýli. Hverju býli er ætluð 2—3
ha. stór spilda.
Á þessu ári hafa dráttarvjelar
fyrst verulega verið notaðar til
jarðyrkju. Á Korpólfsstöðum í
Mosfellssveit, á búi hr. Thor. Jen-
sen, var unnið með þrem dráttar-
vjelum, einkum við herfing og
tilfærslu.
í Eyjafirði keypti fjelagið
„Arður“ dráttarvjel sumarið
1918. Með fyrstu tilraunirnar
urðu mistök. Aftur var farið að
nota vjelina 1922, til að herfa
með henni land, sem búið var að
tæta méð þúfnabana. Þetta hepn-
aðist vel. Síðan hefir verið unnið
með þessari dráttarvjel livert sum
ar, bæði við herfing eftir þúfna-
bana og á plægðu landi. f sumar
voru herfaðar með henni 110 dag-
sláttur. Að herfa eina dagsláttu
af plægðu landi var selt á 36 kr.
Verkafólksskorturinn knýr menn
til að útvega sjer betri verkfæri
on áður, til jarðyrkju og lieyafla.
I ár mun hafa verið útvegað
meira af þessum verkfærum, —
stærri og minni, — en nokkru
sinni áður. Mönnum er farið að
skiljast hve mikla, þýðingu það
hefir að hafa góð verkfæri við
búskapinn; sem dæmi þess má
nefna, að bóndi einn, sem á góð
heyvinnutæki (fyrir hesta) heyj-
aði um 3000 hesta með 6 manns
á 16 vikum, og er það mikill hey-
afli.
Notkun tilbúins áburðar tvö-
faldast nú að heita má með ári
hverju. Það styður mikið að auk-
inni nýyrkju. Á tveim býlum hafa
verið gerðar miklar umbætur 'síð-
ustu árin, en það er á Vífilsstöð-
um og Korpólfsstöðum. Á Vífils-
stöðum hefir á síðastl. 9 árum
verið unnin 16000 dagsverk að
jarðabótum. 1916 fengust þar 63
hestar af töðu af túninu, — í
sumar 1360 hestar. — Þessar
jarða- og húsabætur hafa borgað
sig vel. í sumar voru peningshús-
in á Vífilsstöðum stækkuð um
helming. Þar eru nú 36 kýr.
Á Korpólfsstöðum byrjaði Thor
Jensen jarðabætur fyrir þrem ár-
um. Lítil tún voru þar þá (100 til
200 hesta heyfengur). 1 sumarj
fengust af túninu á Korpólfsstöð-
um um 2400 hestar. Að jarðabót-
um hafa verið unnin um 11000
Oiðf líns Sigurðssonar.
Samkvæmt reglum um „Gjöf Jóns Sigurðssonar“, skal hjer-
með skorað á alla þá, er vilja vinna verðlaun úr tjeðum sjóði, fyri»
vel samin vísindaleg rit, viðvíkjandi sögu landsins og bókmentum,
lögum þess, stjórn eða framförum, að senda slík rit fyrir lok des-
embermánaðar 1926, til undirritaðrar nefndar, sem kosin var á Al-
þingi 1925, til þess að gera að álitum, hvort höfundar ritanna sjett
verðlauna verðir fyrir þau, eftir tilgangi gjafarinnar. — Ritgerðir
þær, sem sendar verða í því skyni að vinna verðlaun, eiga að vera
nafnlausar, en auðkendar með einhverri einkunn. Nafn höfundar-
ins á að fylgja í lotkuðu brjefi með sömu einkunn, sem ritgerðitt
hefir. —
Reykjavík, 8. jan. 1926.
Hannes Þorstelnsaon. Ólaffur LApusicid.
Sigurdur Nordal.
Nýtísku tæki hefi jeg fengið til gljábrenslu á híól-
hestum. — Verkið af hendi leyst af fagmanni,
mjög ódýrt,
Sigurþór iónsson, úrsmiður.
H. fi. M. Smith, Limifed,
Aberdeen,
Scotland.
Storbritanniens störste Klip- & Saltfisk Köber
— Fiskaktionarius & Fiskdampermægler. —
Tel. Adr.: Amsmith, Aberdeen.
Korrespondance paa dansk.
dagsverk, og er nú byrjað að
byggja þar hina veglegustu bygg-
ingu, er gerð hefir verið á sveita-
býli hjer. Byggingarnar eru í
gamla bæjarstílnum. Þar er íbúð,
fjós fyrir 120 kýr, tilsvarandi
hlöður, súrheysgryfjur, áburðar-
hús o. fl. Væntanlega verður þessi
bygging langt komin á næsta ári.
Áveitur. Miklavatnsmýrar- og
Skeiða-áveitan voru starfræktar í
sumar. Vatn fjekst nóg til áveit-
anna, en framræsla hefir reyust
ónóg á báðum stöðunum. Spretta
sæmileg.
Að Flóa-áveitunni var unnið í
alt sumar. Flóðgáttin við Hvítá
er nú fullgerð, og stóri skurður-
inn langt á veg kominn. Menn
gera sjer vonir um, að næsta
smnar verði hægt að ná vatni yfir
áveitusvæðið, að minsta kosti
nokkurn hluta þess. Þing-áveitan
reyndist vel í sumar; góð spretta
þar.
Sjóvarnargarðarnir á Stokks-
eyri, Eyrarbakka og Selvogi,
fjellu í stóra sjávarflóðinu í
fyrrahaust, er olli miklum skemd-
um. Á tveim hinum fyrnefndu
stöðum eru þeir endurbygðir að
fullu, og að nokkru í Selvogi. —
Ríkissjóður veitti styrk til gnd-
urbyggingar garðanna.
Sandgræðslan hefir hepnast vel
þetta ár. Sjerstaklega er mjög
góður árangur að sandgirðingun-
mn á Klofaflötum og Stóruvöll-
um, er byrjað var á fyrir þrem
árum síðan. Innan þessara girð-
inga voru í sumar góðar harð-
vellisengjar (1000 — 1200 hesta
slægja.)Þar var lítill gróður áður
en girt var.
Ræktunarsjóður tók til starfa
síðastl. haust, samkvæmt lögum
þeim, er Alþingi samþykti. Með
honum hafa bændur fengið sjálf-
Ullargarn
mest úrval
lægst verð.
uorahúsið.
fl úfsölunni hjð
Eilli iinim.
stæða peningastofnun, sem ætti
að gera mönnum hægra u rik
með framkvæmdir jarða- og húsa-
bóta.
Á gamlársdag TW6.