Morgunblaðið - 20.04.1927, Blaðsíða 5

AukablaS Mbl. 20. apríl 1927.
MORGUNBLAÐIÐ
5*
Sumargiafir. Fermingargjafir.
Mikið og faliegt úrval.
20—25% afsláttur til mánaðamóta.
'■ i i *„ >, 6 4 ■■ .
Bókaverslun Isafoldar.
ilai
Hafnarstræti 18.
Sími 1998. Box 675.
, skuliibihdingrii. er hann bakar sjór, þeim atvinnurekstri vita um þetta
með öllum eignum sínum, nema áður en þeir íána nijer mg vita að
iþví aðeins að sjerstök heimild sje jeg vil ckki ábvrgjast skuldir þær,
i til þess, áð takmarka ábyrgö hans; er stafa af þeim atvinnurekstri með
, og gildi *ama reu'la um fjelög os' meiru fje en því, cr jeg lagði til
stofnanir og eins hvort sem þær li&ns, myndu þeir ekki geta gengið
sjeh almannastofnanir eða einlta- aö öð rum eignum mínum til full- Einstaklingar, finnu, fjelög, iðn-
stofnanir; .— Þetta er auövitað nægingar þeim skuldum. rekendux og atvinnufyrirtæki; allir
vjett „sem aðalregla. — En þe^ir Loks skal bent á það, að um W 36111 Prento Þhrfið og viljið fá
leugra kéniur í brjefi prófessors- langan aldur hefir verið til svo- fljóta, góða og ódýyá afgreiðslu, mun-
-|nK, fer aö verða erfiöárá að fylgja nefncl „kommanditfjelög“ þar sem 16 eftlr> að Hólaprentsmiðjan hefir
! jijlgsiínargangi hans. einn eða fleiri aöiljar bera ábyrgö (fyvst um sinn) sima nr. 1998. Gleym
Ilann kveður eihstakling þannig á öllum skuldfeindingum fjelags- lð *® ringjæ.t til. hehnar fyrst
Jeg söker forbindelso med konkuransedyktige firma, som har i»tÓreW ekki ?eta rekið atvinnu meö þeim ins meö öllum eighum sínum, en
av eksport til Norge. av islandske produkter. ; hætti, að hann svari til skuldhind- einn eða fleiri aöiljar 'aöeins méð
Ordner hurtig og fórdelagtig salg. inga þéirra. er af hcnni rísa, að- ákveðnu fjárframlagi.
Bankreferance: Den Norske Creditbank, Oslo.
Aasm. Riise
Telegramadr.: RIISEFISK.
Jernbanetorvet 4, OSLO.
TilbAinn ðbnrðnr
Þýskur kalksaltpjetur,
N oregssaltpjetur,
Superfosfat,
Sáðhafrar, Grasfræ,
Útsæðiskartöflur (Eyvindur).
eins méö nokkrum hluta eigna Er nú rjett að atliuga, hvort,
sinua, nema því aðeins aö sjer- Alþingi hafi ekki takmarkað ábyrgð
stakar heimildir sjeu til, eins og ríkissjóös á einhvern þennan hátt.
t; d. 13. gr. siglíngalaganna. — — En áöur en það er gert, þykir
Eins myndi t.' d. iaejar- eða sveitar- rjett að rannsaka nokkuð
ffjélag ekki geta rekiö fyrirtæki með
■ takmarkaðri ábyrgð, nema sjerstök yal(j lög-gjafarvaldsins til að
;h.iiiiild v,vri til þe» og ,„Sli takast & hendur 4|)yrgS
gégm um rrkið. — En sje það jat -: .
’ ,8, í,5. La.idsbaiikinn sje ríkieetofn-1 **««)<*•
un, þyrfti sjerstaka héimild til að Þegar jeg tala hjer um löggjafar-
undanskilja ríkissjóö ábyrgð á (valdið geri jeg mun á því og stjórn-
skuldbindingum bankans. Slíka arskrárgjafa, sem er konungur -f-
heimild finni hann ekki og verði 2 þing, er samþykt hafa stjórnar-
liann þm aö telja ríkiö ábyrgjast skrárbreytingu með þingrofi á
allar skuldhindingar bankans.
Prófessorinn getur þe.ss, að úr-
milli.
( * r-— ------- o---- jr—, — — | Stjómarskrárgjafanum eru eng-
skurðar dómstólanna hafi ekki ver- íri takmörk sett um löggjöf, en
Sendið pantanir yðar sem fyrst. Eins Og vant er, ið leitað um þetta efni, sem eðli- hann setur hinum venjulega lög-
best að versla við | léga stafar af því, að feankinn hef- gjafa (Alþingi + konungi) tak-
I ir altaf getað staðið við skuld- mörk.
j bindingar síriar og því ekki gefist Eins og kunnugt. er, var Lands-
i tilefni til þess. Ennfremur tekur bankinn stofnaður áriö 1885. —
! pröféssorinn fram, aö þann treysti Stjórnarskráin frá 1874 var þá í
sjer ekki til að segja, hvernig gildi og er því rjett að athuga,
dómstólarnir myndu líta á þetta hvórt hún heimili, hinum almenna
eSa BÍðast.
Hólaprentsiniðjau
Hafnarstræti 18.
Sími 1998. Box 675.
Mikið úrval af
konfekt skrautöskjum
nýkomið.
MNBsraRMnir
Mjólkurijelag Reykjavikur.
Tilkynning.
Nýjar vörur.
Nýit verð.
líORUHUSIÐ
mál. | löggjafa að setja stofnun sém
Niðurlag brjefs prófessorsins er | Landshankann á stofn, ef ríkið á
svohljóðandi: „Annars get jeg ekld aö bera áhjTgö á. öllum skuldbind-
Allir smábátaeigendur og formenn í Reykjavík og íátið hjá ííða aö taka þaö fram, ingum hans. —
grendinni, sem saltaðl hafa eigin afla í vetúr, eru hjer með afe mjer virðist hin lagálega klið í 24. gr. stjórnarskrárinnar er
ámintir um, að senda Fiskifjelagi Islands tafarlaust skýrsl- * máh shlfta Mln máh- (hetur- svo fyrir mæit. að ekkert gjaid
» um afla sinn skv. logum nr. 26, 27. júní 1925, annars bl'. "*»• *• *“ ™„i„ iras»aS ,,„8i amí. „f „em„ i,eim»
geta þeir buist við, að sæta sektum samkv. 8 gr. nefndra ________ , 0o .... .......
laga.
stjórn, hvað sem lagaskyldunni aukalögum og í 23. gr. hennar er
Guðm. B.
klæðskeri, Laugaveg 21.
1. fl. saumastofa. Nýkomið
úrval af vor- og sumarfata-
efnum. — Komið sem fyrst.
Fiskiffjelag íslands.
1EE3QCD
Ber rtkissjDður ábyrgB á sparisióösfiE og
inniénum í Ciandsbankanum ?
Cftir Lárus Jóhannesson, hæstarjettarmálafl.m.
líöi, telji það bæði siöferöi.slega í-agt, að ekki megi taka lán, er
Eyðublöð undir skýrslur þesssr fast a, skrifstofu vorri. * skyldu og sjálfsagða póJitíska og skuldbindi ísland .... nema slíkt1
j fjárhagslega ráðstöfun, að ríkis- sje meö lagaboöi ákveðið. I nnr=ir
sjcvÖur fullnægöi slíkum skúldbind- Eins og sýriilegt er á þessum
ingum ríkisstofnunar, ef liún eigi tilvitnunum, er stjórnarskráin .— ,
megnaði það sjálf.“ og það með rjettu — mjög íhalds-;
i Jeg verö nú að segja það, að söm um lántökur og ábyrgðir (skil-j
mjer finst þetta brjef prófessors- orðsbundin lán)„ er sktildbindi
ins stinga í stúf viö nákvæmni þá ríkiö. —-
og þekkingu, er menn eiga aö venj- Ræöa á lög a. m. k. þrisvar í
ast í verkum þessa með rjet.tu mik- hvorri déild og á í því að felast hSfllT WBfÍð
ilsmetna vísindamanns, og get jeg trygging fyrir' því að að engu sje; Bf
ekki várist Jieirri hugsun, sjerstak- flanað. 1 09 VBfðUf J
lega ýegna niðurlags brjefk hans, Þaö segir-sig nú sjálft, að það
^járha'gsnefnd efri deildar hefir brjef frá Ólafi Lárussyni prófessor, a5 kann hafi ekki frairikvæmt ná- er méining stjórnarskrárinnar að Brjóstsykursgerðin Nói.
11,1 ‘Skilað nefndarálitum sínum um | þar sem hinu sama er lialdið fram. ];va.ina rannsókn á þessu atriði liver einstök lántaka eða ábyrgðar- Sími 444. Smiðjustíg 11.
báiidsfe'Aukárin. I í nefndaráliti Jóns Baklvinsson- vegna j)ess að hann hafi talið skuldbinding sje rædd út af fyrii- (
1" ! hefridaráliti meiri hlutans ar er ekki fariö inn á þetta atriði.
öest
mein
stenð(fr eft.irfarandi málsgrein:
),Þar sem Landsbankinn er rík-
1'Ssjó,ðseign, er, enginn efi á því,
ríkissjóöurinn ber alla ábyrgð
líónum og öUum skuldbindingum
'!'ills, en |);er voru 3,1. desember
U)2f) nm ,y) mjljónir króna, auk
filiyrgðarinnai' fvrir 3 allstórum
1'"’^ningslánura í útlöndum, 2 tek-
'n 1921 og 1 á jiessu ári.“
I ndir þetta. nefndarálit hafa rit-
‘'ó a11)injsmennirnir Björn Krist-
jánsson og Jcmas kristjánsson, en
lress hefir Jóhann Þ. Jósefs-
s°n ritað undir )>aö með fyrirvara,
(11 ekki verður á honum sjeö, hvort
ll<nui, (,r samþyklcur þessari klausu
ekki.
^ama sköðun kemur fram í
%índarálit.i Jónasar Jónssonar frá
f' iflu og aftan við j)að er prentaö
Með því að það sldftir hvern Ef hann lieföi la„t
það skifta litlu máli lagalega. — síg, en að ekki sjeu samþvkt al-
eiuasta íslending ekki litlu máli,
þá vinnu í ménn
heimildarlög til lántöku und-
rnnnsóknina og gengið að henni ir gefnum aöstæöúm.
Ef slíkt
hvort ríkið stendur í ábyrgö fyrir >n þess ag hafa mvmlafj sjer skoö- værl heimilt, væri fótunúm kipt
bundið ríkissjóö fyrir mil jónum
krória.
c.Ilum skuldbindingum Landsbank- lim á atriöinu fyrirfram," eins og undan íhlutunarrjetti Alþingis um 1 Það se?b- sig sjálft, hvort það
ans og með því að slíkri staöhæf- venja hans er ' er jeg ekkl { efa skuldbindingar ríkisssjóðs. sje samkvæmt anda stjórnarskrár-
ingu frá nærri allri fjárhagsnefnd um að niðnrstaða hans um laga. jeg skal játa það, að á síðustu ™ar, sem krefst þess, að smá-
Ed. og einum mikiLsvirtnm laga- hlig máls>ns heföi orðið alt önnur. árunum, þegar glundroöinn og á-jllPPb*ö *SÍ<‘ ekki greidd úr ríkis-
prófessor niá alls eigi .vera ómót- j sanlhan(li vis r;iksemdafær;du byrgöarleysið á Alþingi í fjármál- síóði. nema húri sje samþykt með
nuelt. ef. bún skyldi ekki vera á lmns hefði ekki veris úr vegi að lnn virðist vera að keyra úr bófi, löjrnm eftir a. m. k. 3 umræður í
rökuni reist, þykir mjer rjett aö geta j)ess< að j)að er siSnr en sv0 hafa verið samþykt lög — eöa þau övorri þingdeild, að hsegt sje aö
athuga þetta atriði nokkru «án- óþekt bæði lijer á landi og annars- a. m. k. framkvæmd á jmnn hátt,! fel« ehmm eða fleiri m.önnmn.
;u, _ Þar sem jeg geng út.frá staSai% að menn 0R stofnanir tak- að þau ríöa í bága við anda hvört sem þeir nefnast banka-
stjórar eða forstjórgr ríkisverslun-
þau
j ví, að skoöun nefndarmannann.i marki ábvrgö sína við atvinnu- stjórnarskrárinnar, ef ekki bæði viö
styðjist viö álit 1 agaprófessorsins. rekstur á <únlsan hátt> t d meS því orS 0„. ancla. — Jeg á hjer við hin .8r> að skuldbinda ríkife fynr milj-
;etlá jeg fyrst að taka röksemda- ag |e„„ja fje sitt j hlutafjelög. ýmsu lög um verslun ríkissjóös. — (>num, jafnvel tugum miljóna eða
færslu hans til athugunar. | Þá má benda á þa«. að, ekkert Jeg held því frarn, að Alþingr 0g hver veit hvað’ án nokkurrar íhlut-
er því til fyrirstööu, frá lagalegu stjórn bresti vald til þess aö sam-,unar loggjafarvaldsms.
RÖk prof. Ól. Larussonar. sjónarmiði, aö jeg taki ákveöinn þykkja eða láta það viðgangast, \ Því fer ijarri að svo sje, og
Prófessorinri kveður þaö alment hluta eigna iriihna og verji hon- aö forstjórar landsverslunar. áfeng- j hig, sem ríöa í bág við stjórnar-
viðurkenda rjettarreglu, aö hver um til ákveðins atvinnureksturs. isverslunar o. s. frv. geti skuld- skrána eru ogild, þott erfitt sje eða
inaður beri ábyrgö á hverri þeirri Ef skuldheimtumenn mínir út af 'ómögulegt að koma ábyrgö fram