Morgunblaðið - 04.10.1927, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
bömin til að venja komur sínar á
knæpumar, og aðra óþverrastaði.
Þau fá þar ef til vill einhverja
gieði, en láta, oft fjör sitt og far-
sartd að gjaldi.
BlDiöðaráðstefna
þingmanna í París.
Það er óhætt að segja, að við
lifum á öld ráðstefnanna. Alþjóða-
mótum og fundum fjölgar ár frá
ári. Fjármálaráðstefnur, afvopn-
unarráðstefnur, friðarráðstefnur
•g milliríkjamála-ráðstefnur eru
haldnar, margar á ári stunduin.
!A.llar eiga þessar ráðstefnur að
viuna að auknum skilningi og sam
uð og samvinnu þjóða i milli. Til-
gangurinn með þeim öllum er góð-
Ur, ef árangurinn væri að sama
skapi.
Meðal þeirra ráðstefna, sem nú
dregur að sjer athygli manna, er
ráðstefna þingmanna, sem saman
kom í París um fvrri mánaðamót.
í hinum veglegu og íburðar-
miklu sölum franska þinghússins
söfnuðust saman fulltrúar 35
þjóða, eða alls um 400 fulltrúar.
Tilgangurinn átti vitaskuld að
vera sá, að þingmennirnir kæmu
sjer saman um, hvað hægt væri að
gera til þess að auka frið og sam-
vinnu meðal allra þjóða. Það er
þessi sami friðarviji, sem gert hef-
ir svo oft áður vart við sig — í
orðum, en sjaldan hefir náð til
framkvæmdanna, veruleikans.
Eins og að líkindum lætur voru
í öllum þessum fjölda fulltrúa
margir þeirra, sem eru meðalmenn
einir á sviði stjórnmálanna, og
aldrei munu láta eftir sig nokkur
spor „við tímans sjó.“ En á þess-
ari ráðstefnu voru þó aftur á
móti þeir, sem ákveðna stefnu og
strauma heims-stjórnmálanna og
hafa í raun og veru örlög og ham-
ingju heilla þjóða í hendi sjer.
Þar voru t. d. Poincaré forsætis-
ráðherra Frakka, Doumer, forseti
franska þingsins, Loebe, forseti
þýska þingsins, og ýmsir aðrir
nafnfrægir menn.
Ýms erlend blöð hafa nú á síð-
ustu tímum, jafnframt því að
segja frá, að alþjóðaráðstefnu ætíi
að halda, látið þá skoðun í ljósi,
að það væri óþarfa eyðsla að senda
menn á þessar ráðstefnur. Því í
raun og veru væru þær ferðir ekki
ánnað en skemtiferðir fyrir full-
trúana. Og á ráðstefnunum væri
lítið annað gert en fluttar vin-
girnis- og samúðarræður, sem ekk-
'ert eða lítið ættu skylt við veru-
leikann.
Það er áreiðanlegt, að þessi
'skoðun hefir við mikið að styðj-
ast. Það sýnir árangursleysi ráð-
stefnanna. Ef framkvæmdir hefðu
svarað til orða, mundi nú vera
friður, sátt og samlyndi í álfunni,
engin stríð yfirvofandi og enginn
fjandskapur.
En á hinn bóginn verður því
rekki neitað, að á þessum ráðstefn-
um kunna að falla einhver þau
fræ, sem ekki frjósa í hel, og eitt-
hvað gott kann að spretta upp af,
þó ekki sje áþreifanlegt fyrst í
stað.
Frá þessari síðustu ráðstefnu,
þingmannaráðstefnunni, hefir lít-
ið frjest enn. Poincaré flutti fyrstu
ræðrma, og tók fram í henni, að
þrátt fyrir lítinn árangur undan-
farandi ráðstefna, yrði maðnr enn
að trúa á þýðingu þeirra og mátt
til þess að þoka mannkynimi nær
'friðnum, samstarfinu og slcipulags-
^bundinni samvinnu.
Frð andláti og iarðarför
Sleptians 6Jihaiir.
FB. í september.
Heimskringla skýrir frá því, að
Stephan heitinn hafi verið veikur
frá því um miðjan desember í vet-
ur sem leið. A fætur komst1 hann
aftur og gat hreyft sig um húsið
og gengið úti, er voraði, ea krafta
sína feltk hann ekki aftur, er
hann misti við sjúkdómsáfallið. —
Yarð hann því að ganga við stj|f
og mátti sem minst á sig reyna.
Handstyrk fekk hann heldur ekki
nægan nje heilsu svo mikla, að þol
hefði hann til þess að sitja við
skriftir, sem þó venja hans var
til, er hann gat verið inni, eu
vesöld eða veður bönnuðu honum
útivist. Saknaði- hann þess mjög,
því margt var enn ógert af því
sem hann hafði hugsað sjer að
ljiíka við, hálfkveðin kvæði, hend-
Sngar og brot, er biðu þess tíma,
að hann gæti géngið frá þeim.
Yikuna fyrir andlátið var hann
venju fremur hress, eftir því sem
kona hans skýrði frá. — Sunnu-
daginn 7. ágúst voru nokkrir forn-
kunningjar staddir heima hjá hon-
um og ræddu við hann að vanda.
Gerði hann þá lítið úr vesöld sinni,
sein hann og altaf gerði í brjef-
um til vina sinna og kunningja,
þótt ljóst væri honum, hvers eðiis
hún var, og hve skamt myndi þess
'að bíða, að liún legði hann í gröf-
ina. Er þeir kvöddu hann óskaði
hann þess, að þeir kæmi til sín
•aftur hið bráðasta.
Þriðjudaginn 9. ágúst heimsótti
vinur hans liann, frá Wvnyard,
Sask, herra Jakob Norman. Hafði
íhann lengi ætlað sjer að fara vest-
ur til hans og finna hann, en það
ulregist til þessa. Náði hann heirn
til hans seint um daginn. Töluðu
þeir saman og voru á gangi úti
frarn undir kvöldið, en gengu þá
inn. En eigi leið nema lítil stund,
þá er þeir voru sestir inni, að hann
kendi óþæginda svo mikilla og
magnleysis, að hann gat eigi set-
ið og kvaðst vildi ganga út. Komst
hann, aðeins lítinn spöl út fyrir
dyrnar, en sneri þá við aftur og
hneig niður í sama stólinn, er hann
liafði staðið upp af. Voru þá kona
hans og yngsti sonur og dóttir, er
ilieima eru, farin til kvöldverka. —
Gerði þá Jakob Norman, er inni
var hjá honum, þeim strax aðvart,
og komu þau þegar heim. Var þá
svo af honum dregið að hann mátti
naumast mæla. Tók sonur hans
liann þá upp úr stólnum og bar
liann inn í svefnlierbergi hans og
lagði hann á rúm. Hagræddu þær
mægður honum sem best þær gátu
og var hann þá orðinn meðvitund-
arlaus. Ekkert orð mælti hann eft-
ir að hann var borinn inn. En
• hægri hendina lireyfði liann að-
eins nokkrum sinnum, fyrst eftir
að hann var lagður upp á rúmio,
len hrærði sig svo ekki upp frá
því. Voru þá gerð orð börnum
hans er farin eru að heiman, en
búa þar í gfendinni, að koma, og
llækninum í Innisfall, er stundað
hafði hann undanfarið, dr. Wagn-
er, því óvíst þótti hversu ljúka
myndi með magnleysi þetta. Kom
læknirinn skjótlega. Ljet hann
uppi það álit sitt, að eigi myndi
bata að vænta. Aleit hann að brost
íð liefði æð hægra megin í höfð-
'inu svo að blæddi til heilans; væri
lengst að ætla að hann lifðii einn
eða tvo sólarhringa. Tafði hann
noltkra stund, en fór svo. En þess
'var skeinra að bíða en sólarhrings
— því að stundarfjórðungi liðnum
eftir að læknirinn fór, var hann
látinn.
Utförin fór fram lieima sunnu-
daginn 14. ágúst og hófst laust
uþp úr hádegi. Var þar fjölmenni
! mikið saman Ivomið, alt bygðafólk-
ið íslenslta og auk þess fjöldi inn-
lendra manna og kvenna úr smá-
bæjum þar í grendinni. Léngra að
voru nokkrir íslendingar komnir:
frá Red Deer, Calgary, Wynyard,
Elfros og Winnnipeg.
Eftir ósk hans og ættingjanna
var fylgt greftrunarsiðum hinnar
Unitarislcu kirkju. Ræður fluttu
fejera Rögnvaldur Pjetursson frá
Winnipeg, sjera Friðrik A. Frið-
rikssou frá Wynyard og sjera Pjet
ur Hjálmsson frá Markerville. —
Auk þess flutti enskur Presbyter i
prestur, er þar var staddur, Rev.
Mr. Gray frá Markerville, nokkur
orð, fyrir hönd liinna ensku sveit-
unga. — Líkið var jarðsett í ætt-
argrafreit fjölskyldunnar, á norð-
urbakka Medicine-árinnar í tæpr-
ar mílu fjarlægð frá lieimilinu. —
Liggur reiturinn inni í fögru skóg-
árrjóðri nær miðbiki bygðarinnar.
Samúðar og hluttekningarskeyti
bárust frá stjóm íslands, Háskóla
íslands, Ágúst Bjarnason prófess-
or, Árna Pálssyni bókaverði,
Baldri Sveinssyni ritstjóra, Guð-
inundi Finnbogasyni landsbóka-
verði, Sigurði Nordal prófessor,
frú Tlieodóru Thoroddsen, J. Magn
úsi Bjarnason, Hannesi Pjeturs-
syni, Winnipeg, Sigfúsi Halldórs
bitstj., Wpg., Þorsteini Borgfjörð
og frú, Wpg. o. fl.
Suðurjótar hylla Kristján x.

Herferð gegn rottunum.
Fyrra sunnudag og mánudag
voru 500 Suðurjótar staddir í
Kaupmannaliöfn. Var þeim boðið
þangað af stjórninni. Síðari hluta
sunnudagsins var lialdin samkoma
undir beru lofti, og sóttu hana ura
20 þúsund manna. Um kvöldið
voru þeir við hátíðahöld í Kon-
unglega leikhúsinu.
Á afmælisdegi konungs fóru þeir
allir í skrúðgöngu til Amalíuborg-
ar, og flutti einn þeirra, sem gekk
fyrir konung, þessa kveðju frá
Suðurjótum:
„Við 500 danskir Suðurjótar-
sem í dag erum staddir í Kaup-
mannahöfn, óskum yðar hátign,
lijartanlega til hamingju, og látunæ
þess jafnframt getið, að við það,
að við sameinuðumst aftur móð-
urlandinu, sjáum við uppfyllingu
þeirra vona, sem Suðurjótar ólut
um 56 ára skeið í útlegð, og undir
erlendu valdi. Það já, sem við gáf-
um Ðanmörku við atkvæðagreiðsl-
una 1918, skal ekki verða aftur
tekið af neinum.“
Að síðustu var Suðurjótum hald-
ið samsæti í Stúdentaf jelaginu og'
þeim fylgt til skips í blýsför.
Starfsmenn norska rikisins*
Þeir fara í mál vegna sam-
þyktar þingsins um að lækka
laun þeirra.
Danskur lyfsali hefir nýlega
komið fram með þá skoðun, að
líklega mætti nota eiturgasið, sem
mikið var haft um hönd í síðustu
styrjöld, í baráttunni gegn rottun-
um. Og liefir það þegar verið
reynt, og gefist vel. En það gas,
sem nú er notað, er íúiklu ljettara
eða kraftminna en stríðsgasið, en
þó nægilega sterkt til að vinna bug
á rottunum. Er það þyngra en loft-
ið, og leitar niður að jörðinni og
smýgur inn í liolur og ganga rott-
anna. Er þegar farið að nota
þessa aðferð víða í Englandi, og
Danmörku, og þykir bæði örugg-
ari og fljótvirkari en þær aðferð-
ir, sem hingað til liafa verið not-
aðar. Hjer í bæ fer fram allmikil
styrjöld gegn þessum óvini vorum.
Væri ekki rjett fyrir þá, sem for-
göngu og stjórn þess stríðs hafa
með höndum, að kynna sjer þessa
tortímingaraðferð, og vita hvemig
liún gefst hjer. Nóg er til, sem
hægt er að beina gasinu að.
f sumar var frá því sagt hjer S
blaðinu, að mikill hluti starfs-
manna norska ríkisins hefði' í
hyggju að fara í mál við ríkið,
vegna væntanlegrar lækkunar á
launum þeirra.
Síðan hefir landssamband starfs-
manna lialdið marga fundi um mál-
ið, fyrir utan alla þá fundi, sera
haldnir hafa verið í einstökum fje-
lögum. Hefir þó ekkert verið af-
ráðið um það fram að þessu, livort
málshöfðun yrði lileypt af stokk-
unum eða ekki.
En nú nýlega liafa járnbrauta-
menn, póstmenn, símamenn, toll-
þjónar og starfsmenn við geð-
veikrahæli ríkisins, ákveðið að fara
í mál, og þykir það miklum tíð-
indum sæta. Eru í fjelögum þess-
ara starfsgreina eklvi færri en um
14000 menn.
Búist er við því. að fleiri f'jelög
komi á eftir, og að mjög fá, eða
jafnvel ekkert, skerist úr leilc.
Vor um haust.
peim fjellust hendur og báðir urðu náfölir. Báðum datt
hið sama í hug. parna var Garnache alveg eins og haim
var þegar hann kom fvrst til Condillac. Maðurinn, sem þeir
drápu um nóttina og þóttist vera Garnache, hlaut að hat'a
logið því. En í sama bili tók Garnache til máls, ög þá þektu
þéir málróm flakkarans, sem þeir hjeldu að þeir hefði drepið.
— Jæja, kapteinn góður, mjer þykir vænt um að fá
tækifæri til þess að halda áfram þeim leik, sem við áttum
saman í gærkvöldi.
Svo stökk hann fram með brugðið sverð.
Maríus var sem steingjörvingur, en Fortunio hljóp fram
*ð dyrum. Garnache var þó samt svo viðbragðsfljótur, a'ð
hann komst fyrir hann.
— Snúið við! grenjaðí hann, eða jeg rek yður í gegn
samstundis. pjer skulum bráðum fá að fara út um þessar
«iyr, en þá verðið þjer dreginn út. Verjið yður ef þjer þorið!
Kírkjan tekur í tauma.
XXn. kafli.
Eitthvað tveimur stundum eftir; aS þeir atburðir gerðust,
■stm sagt er frá í kaflanum hjer að framan, reið Garaaehe
ásamt Rebeque þjóni sínum frá Rochette áleiðis til þorpsins
Cheylas. Er þorp þetta rjett hjá veginum, sem liggur milli
Isére-dalsins og Condillac. Garnache fór þó ekki alla lei'5
til þorpsins. Eitthvað tveimur enskum mílum fyrir austan
Chevlas eru hæðir nokkrár, alþaktar vínviði og þar stendnr
klaustur hins heilaga Franz frá Assízi. pa.ngað stefndi
Garnache gæðingi sínum. Vegurinn heim að klaustrinu lá í
ótal hlykkjum milli vínviðarakranna. Glaða sólskin var á og
svo hlýtt sem um mitfc sumar, þótfc nú væri komið fram í
nóvemhbermánuð og degi farið að halla.
Garnaebe var fölur og fár. Hann var að hugsa um Va-
lerie og beið kvíðboga fyrir því, hvernig henui yrði við er
hún v.i.ssi alC af ljetta.
pegar þeir komu áð kláustrinú stökk Rabeque af baki
og barði að dyrum með svipu sinni. Mluikur nokkur kom íil
dyra. Garnaehe óskaði að fá að taía við ábótann og bauð
munkurinn þeiní þá að ganga inn og fylgdi Garnache til
herbergja ábótans.
Abótinn var hávaxinn og holdgrannur maður, kinnbeina-
ber og með stórt nef, ekki ósvipað nefinu á Garnache. Hann
Iaut gesti sínum alvarlega og spurði um erindi hans.
Garnaehe tók ofan og 'gekk inn í herbergið. Umsvifa-
laust skýrði hann frá erindi sínn.
— Faðir, mælti hann, maður af Condillaes-ættinni beið
aldurtila í morguri í La Rochette.
pá kom glampi auí?u guðsmannsins.
— parna hefir guð tekið í taumana, hrópaði hann. Nú
hafa syndir þeirra í Condillac að lokum kallað reiði forsjón-
arinnar yfir höfuð þeim! Hvernig beið þessi ólánsmaður
bana?
Garnache ypti öxlum?
,,De mortuis nil nisi bonum,“ mælti liann alvarlega.
Ábótinn roðnaði ofurlítið út af svarinu, laut höfði og:
beið þess er Garnaee liefði meirá að segja.
— Nu þarf að jarða lík hans, faðir, mælti Ganmche.
Pá hóf ábótinn höfuðið og varð sótrauður í framan af
gi'emju. Garnache tók eftir því og þótti honum vænt um þaö.
—• Hvers vegna komið þjer þá til míu ? spurði ábotinu.
— Hvers vegna ? endurtók Ga.rnache og Ijet sem hann
væri hissa. Á ekki móðir vor, kirkjan, að sjá um það að
menri komist í jörðina?
— Jú, þjer segið satt, mælti ábótinn, en vjer megum
ekki jarða þá sem eru ^ banni og bafa ekki fengið fyrir-
gefningu áður en þe,ir deyja. Farið til einhvers guðsmanns,.
sem ekki veit hver maðurinn er, nje um útskúfun hans, og
biðjið Iianu að jarða hann. Mjer kemur það ekki við hvei"