Morgunblaðið - 08.01.1928, Blaðsíða 5

Morgunblaðið - 08.01.1928, Blaðsíða 5
'unnudaginn 8. janúar 1928. MORGUNBLAÐIÐ Tónlist 1927. Eftir Sigfús Einarsson. Sönglífið í Reykjavík hefir óneitanlega tekið miklum og skjót nm stakkaskiftum. Ymsar tegtmd- ir hljómlistar eru iðkaðar nú, þær, er voru með öllu ókunnar um síðastliðin aldamót. Hljómleikar hafa tífaldast á þessum 20—30 árum. Við erum teknir að fá hlut- deild í þeim sameiginlega auði allra menningarþjóða, sem fólg- inn er í sígildum tónsmíðum gam- alla og nýrra meistara. Við erum farnir að kynnast dásamlegui* hókmentum, sem aðrar þjóðir hafa gætt sjer á lengi, en við ekki þekt nema af afspum. í sönglífi okkar er vorgróðitr. Það er nærri því ■sama, hvert litið er. Á undanfömum fjórum eða fimm árum hafa útlendir tónlista- menn komið hingað, þó nokkrir, og hafa fáeinir þeirra verið af- bragðsmenn. Dálítinn kurr liefir mátt heyra í sumum út af þeirti lieimsóknum. Óttinn só, að menn þessir færu hjeðan með of marg- ar krónur „upp á vasann.“ Jeg hefi átt bágt með að átta mig á Markús Páll ísólfsson heldur áfram org- anhljómleikum sínum í Fríkirkj- unni af miklum dugnaði og leggur með þeim drjúgan skerf til auk- innar menningar áheyrenda. Til hljómleika þessara er vandað jafn an, eins og best má verða.. Páll nýtur aðstoðar ýmissa söngmanna og hljóðfæraleikara eins og Hljóm sveitin. Það var t. d. á síðustu hljómleikum hennar, að þeir Þór- arinn Guðmundsson, G. Takács, Hörting og A. Berger fóru með strokkvartett eftir Haydn. Er það cml af þeim tegundum hljómlistar, sem hjer hefir verið lítt kunn. Af pianohljómleikum vérður að nefna konserta Haralds Sigurðs- sonar, fyrst og fremst. Þótti mönnum svo, sem list hans hefði ekki verið ágætari í annan tíma, enda var honum fagnað lijartan- lega. Anna Pjetru’ss (dóttir dr. Helga lauk námi við kgl. tónlista- skólann í Kaupmannahiifn. Er hún nemandi Haralds. Hún ljek hjer opinberlega í eitt skifti við besta orðstír. Hið sama gerði Kristjánsson. Stundar yngstur allra. — — Söng hann opinbei'lega í’fyrsta skifti við fuli- veldis-hátíðahöld stúdenta. — Nú verða þeir að sjá fyrir því, stúd- entarnir, að flokkurinn dafni og| verði síst eftirbá.tur liinna „bræðr- anna“, þegar fram í sækir. 1 öllum þessum kórsöng okkar er glompa og hún stór: Blandað- ur kór „fyrirfinst“ enginn í borg- inni, svo kunnugt sje. Renna. má grun í, hvernig á þessu standi, en staðreyndin er jafnraunaleg fyrir því, þó að liægt sje að gera sjer grein fyrir ástæðum. — Oflugan blandaðan kór verður að stofna, hvað sem öllum vandkvæð- um líður, og það sem fyrst — ekki til þess að fara með smælki' —• einhverja gagnslitla smábúta heldur til stórræða, til þess að flytja mikil og sígild verk, kirkju- leg og veraldleg. Saltfisksmarkaður á Kúba. þessari hræðslu. Fullgild list er mikilla launa verð. Og þótt ein- hver liðljettingur eða loddari kunni að hafa aflað betur en liaun átti skilið, þá er ólánið ekki meira en svo, að það ætti að vera þol- andi. Annað eins hefir fyrir kom- ið. Hve mikið fje er t. d. goldið árlega fyrir útlent bókarusl? Hvað kostar alt það glingur, sem sjá má í annari hverri búð ? Nei — liættan er engin. Við vís- um skussum og' miðlungsmönnum á bug (og jeg sje ekki betur, en að við sjeum að komast á lagið), hann pianoleik og tónfræði í Leip- zig og er talinn mesti efnismaður. Emil Thoroddsen hjelt minninar- hljómleika um Beethoven. Áður hafði aldarafmælisans verið minst af Hijómsveit Reykjavíkur og Páli ísólfssyni. Hjer var í sumar all-fjölmenn- ur ihópur íslenskra söngvara. Voru menn farnir að búast við kapp- söng, hálft í hvoru — líkum þeim, er Wagner stofnar til í ,Meistara- söngunum1, en úr honum varð þó ekki. Pjetur Á. Jónsson bar af öðrum með stórfeldum óperusöng. Ekki er mjer fullkunnugt um þá íslensku tónlistamenn, er stunda nám í öðrum löndum. Auk Markúsar Kristjánssonar, sem fyr er getið, lcann jeg þó að nefna Björgvin Guðmundsson (í Lond- on), er Vestur-íslendingar gera sjer vonir um að verða nrani at- kvæðamikið tónskáld. Annar er Þórarinn Jónsson (í Berlín). — Hyggja kunnugir gott til hans og búast við því sama af honum eins og Vestur-íslendingar af Björg- vin. Fátt liefir birst af söngbókum og nýjum tónsmíðum. Menn eru e t. v. að sækja í sig veðrið fyr-! ir 1930. Verið getur og, að eldri; liöfundar safni í sarpinn, þótt leynt fari. Þeir yngstu teyga af mentabrunuum stórþjóðanna. Og, þegar þeir eru fullir orðnir af vís- dómi og andagift, hefja þeii' upp raustina og flytja. ný Bjarkamál. en snillingum tökum við fagnandi, Er síst furða, þo að Bremen-búar hvaðan sem þeir koma. Án þeirra | liafi dálæti á slíkum raddmanni. getum við ekki verið, því að þcir Hjer voru menn ólmir í að hlusta eru eins og blærinn, sem lyftir undir vængina eða gróðrarskúrm, sem reisir við nýgræðinginn. Árið 1927 komu hingað tveir útlendir tónlistamenn, sem áttu óvenjulega goðum viðtökum að fagna. Það voru þeir Issay Mit- nitzky og Wolfi litli. Var hinn fyrri einhver sá glæsilegasti lista- maður, sem hingað hefir komið, en hinn síðari undrabarn, sem allir vildu sjá og heyra. Ennfrem- á söng Pjeturs, svo að húsfylli var kvöld eftir kvöld- Ungum manni og lijer ókunnum skaut upp í þessum söngmannahóp — Kristjáni Kristjánssyni Seyðfirð- ingi. Hefir hann fagra rödd (ljóð- rænan tenór) og er söngvinn í besta lag'i. Af mestri kunnáttu og viti söng þó Dóra Sigurðsson. — Ljóðasöngur liennar var óvenju- listfengur og þrautfágaður. Á öndverðu ári kom Sigurður nr voru þeir á ferðinni, Áke Clae- ^ Birkis sunnan úr löndum (frá Ital- íu) og er nú önnum kafinn við scngkenslu. Er vel farið, að lijer skuli vera maður til þeirra hluta, son, hinn sænski (Bellmanssöngv- ari) og H. Dahl, norskur vísna- söngvari. Þótti góð skemtun að Mikið skarð var höggvið í hóp íslenska tónlistamanna á öndverðu þessu ári. Þ. 23. febr. dó í Kaup- mannahöfn prófessor Sveinbjöm Sveinbjörnsson, tæpra 80 ára að aldri. Var liann jarðsunginn hjer að viðstöddu afarmiklu fjölmenni. Sveinbjörn var brautryðjandi og sjálflcjörinn merkisberi íslenskra tónlistarmanna um áratugi, elstur og að ýmsu leyti mikilhæfastur þoirra allra, virtur og elskaður. j Læt.ur hann eftir sig fjölda marg- j háttaðra verka. Allmörg eru prent uð, en þó munu liin fleiri, sem al- drei hafa verið gefin út. Eru nú handritin geymd í»Landsbókasafn- inú. Þyrfti ríkið að eignast þau og gefa síðan út hin markverð- söng hvorstveggja, en aðsóknin ekki síst vegna kórsöngvara vorra. US(;U var þó í daufara lagi. Mætti og vænta þess, að þeir, sem liefði í liyggju að leggja fyrir sig Innlend tónlistarstarfsemi fer sí- sönglist, leituðu til hans, áður en vaxandi — 0g liún varðar mestu. ,}>eir rjeðust til utanfárar. Væri Hljómsveít Reykjavíkur færir út þá mimri hætta á vonbrigðum og kyíarhar á hverju ári. Er hún nú basli siðar. stórum betur skipuð en verið hef-1 Karlakór K. F. U. M. þótti væru- ir og hljóðfæraleikararnir orðnir.kær í fpekara lagi þetta árið. En 25 að tölu. Þó eru hljómleikar nválsbætur eru þær, að hann hafði hennar öllu lakar sóttir en í byrj- j lagt hart að sjer fyrir skömmu um un. Hún er ekki ný af nálinni undirbúning Noregs-fararinnar og lengur. Forvitni fólksins er svalað. þurfti nú hvíldar vio, og eins hitt, Söngmenning fjöldans er ekki svo ;lð til þessa eina samsöngs, erliann mikil, enn sem komið er, að hann hjelt, var mjög vandað, svo að sækist eftir meirikáttar tónsmíðum ftokkurinn hefir tæplega sungið (symfonium — sónötum). Það er betur í annað skifti. að vísu leitt, en skiljanlegt, ef lit- Karlakór Reykjavíkur var stór- ur athafnameiri, en söngurinn hnökróttari, eins og við er að bú- ast af jafnungum kór. Stúdenta- kórinn er þriðji „bróðirinn“ — ið er til annara þjóða. Þeirra söngr menning er gömul og rótgróin. — Tónlistar-uppeldi þeirra hófst fyr- ir öldum ___okkar er að byrja. Það, sem ritað er að framan, er lífið annað en stutt og glompótt | yfirlit um tónlistarstarfsemi íi Reykjavík. Mig' brestur kunnug-, leika til þess að skýra frá því, sem gerst liefir í öðrúm landshlut- um í sönglegum efnum. Um árið, sem er að byrja, skal jeg engu spá. En jeg get ekki bundið enda á þenna pistil minn, án þess að láta í ljósi ánægju ýfir, þeim vilja til samtaka meðal hjer-1 lendra tónlistariðkenda, sem nú bólar á, venju fremur, í ýmsum áttum. Ilann er áreiðanlega góðs viti. Sverre Frederikscn, sonur T. Frederiksen eiganda Timbur- og Kolaverslunarinnar Rvík, dvelur í Havana á Kúba og hefir sent Morgunblaðinu eft- irfarandi grein um saltfisk- markaðinn þar. Hann mun vera fús til þess að gefa út- gerðarmönnum frekari upplýs- ingar. Utanásrift hans er: Oficios 18, Departemento 710, Havana, Cuba. Yegna þess að vaxandi áhugi er nú meðal íslendinga um að fá nýja markaði fyrir íslenskan salt- fisk, þá áiít jeg, að það geti haft þýðingu fyrir þá að fræðast um saltfiskmarkaðinn á Kúba og þá sjerstaklega hvað Norðmenn gera til þess að selja sinn fisk hjer o. s. frv. Það skal þegar tekið fram, að norski fiskurinn hefir mjög gott álit á sjer hjer. Meira en helm- ingur af þeim saltfiski, sem kemur til Kúba, er frá Noregi. En þó nokkuð af saltfiski kemur frá New Foundland. Sá fisknr er ekki í eins háu verði og norski fiskurinn. Saltfiskur, sem á að fara til Kúba, verður að vera mikið harð- þurkaðri heldur en sá fiskur, sena fer til Spánar. Auk þess þurfa umbúðir að vera sjerlega góðar. Norski fiskurinn, sem hingað kemur, en x 50 kg. pöltkum og er pressaður fast saman, svo að sem minst loft geti leikið um hann. Síðan er hver pakki lát.inn í trjekassa, sem er nákvæmlega sniðinn fyrir pakkastærðma. Eins og á þessu má sjá, eru um- búðir ekki eins dýrar fyrir þann f-islc sem fer til Kúba, og þann fisk, sem fer til Suður-Ameríku, því að um þann fisk þarf pjátur- kassa innan í ti'jekassann. Ástæð- &n til þess, að einfaldari umbúðir duga fyrir Kúbamarkaðinn er sú, að leiðiix þangað liggur að mestu leyti um norðanvert Atlantshaf. Það er ekki fyr en fiskflutnings- skip eru komin í nánd við Hatt- eras-liöfða, sunnan við New York, að hitinn byrjar fyrir alvöru, en þaðan er aðeins fimm daga sigling til Havana. |Mest af norska fiskinum kenxur frá Álasundi og Kristjánssundi. Frá þessum borgum fara* venju- lega. nýtísku olíuskip (ca. 7000 smál.) eiixu sinixi á hálfum mánuði beina leið til Kúba með fiskfarm, og þessi fiskur er konxinn á mark- aðinn lijer venjxxlega um 18 dög- um eftir að hann fer um borð í skipin í Álasundi og Kristjáns- sundi. Nokkuð af norska fiskinuin er þó fyrst sent til Hamborgar og þaðan með Hamburg-Ameríku- línuskipunuixx beina leið til Hav- Stmi 27 heima 2127 Mðlnlnq Jakkar 4.00 Buxur 5.00 Verslun g Egill lacobsen. Van Houtens konfekt ojf átsúkkulaði er annálað um allan heiin fyrir gæði. í heildsölu hjá Tóbaksver^lun Islands h.F. Einkasalar á Islandi. Bestu kolakaupin gjfira þeir, lem kaupa þessl þjóðfrcsgu togarakol hjá H. P. Duus. Áwait þur úp húsi. Sfmi 15. ana. Ef ísleixskir fiskiútflytjendur vildu koma vöru sinixi á Kúba- nxarkaðinn, yx*ði fyrst í stað að senda hana yfir Bergen eða Ham- borg. En ef íslenski fiskurinn ryddi sjer svo til rúms hjer, að hægt væri að senda stórar send- ingar í einu, þá er vel líklegt að skipin, sem taka fisk í Álasxindi og Kristjánssnndi, væri látin koma við x Reykjavík, því að þessi skip sigla hvort senx er noi’ðan við Færeyjar, er þau fara vestur um haf, og væri þá ekki mikill krókur niðxxrsuðxxvörur Slátxxrf jelagsins Kjöt, Kæfu, Fiskbollur og Lax. Lækkað verð á kjöti og kæfu. Matarbúð Sláturfiel. Laugaveg 42. Sími 812. fyrir þau að koma við í Reykja- vík. Með þessu móti gæti og með tíð og tíma jafnast sá munur á flutningakostnaði, sem nú er á norskum fiski og íslenskum. Og umbúðirnar ætti ekki að verða íxxikið dýrari í Reykjavík en í Noregi. Á hinn bóginn er það rjett, sem Guixnar Egilson, hinn duglegi sendimaður íslendinga á Spáni lxjelt fram, að það borgar sig bet- ur fyrir íslendinga nú sem stend- ur að senda fisk sinn til Spáuar, þar sern hann hefir þegar rutt sjer svo vel til rúms. Menn mega ekki gleyma því, að það kostar altaf tíma og fje að koma óþektri vöru inn á nýjxim markaði, og það er ekki fyr en. seint og síðarmeir sem ágóðinn kemur. Og stundum getur það komið fyrir að Spánarmarkaður sje bestur, og í annan tíma að Kúbamarkaðurinn sje betri. En það er altað betra að mega hafa í fl^iri en eitt hús að venda. Og íslendingar ætti endilega að senda til Havana sýnishorn af sín- xxm fiski og yfirleitt gera alt sem þeir geta til þess að koma síntun fiski að hjer, því að með tímannm: fæst hjer markaður fyrir bann.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.