Morgunblaðið - 05.02.1928, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
M0R6UNBLAÐSÐ
RtofEandi: Vilh. Flncen.
Útarefandi: Fjeiag í Reykjavlt.
Hitctjórar: Jðn Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
*.aFlý»ingastjðri: E. Hafberg.
Bkrlfstofa Austurstræti 8.
Blssi nr. 500
Auglýsingaskrifst. nr. 780.
Helmasímar: J. KJ nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áakriftagjalð lnnanlande kr. 1.00
á máuubl.
Utanlands kr. 2.50.
f lausasölu 10 aura eintak!>J.
Erlendar sírnfregnir.
Khöfn FB. 4. febr.
.Bretar mótfallnir 8 stunda
samþyktinni.
Frá Genf er símað: Fulltrúi
Breta á stjórnarfundi alþjóða-
vinnumálastofunnar hefir’ til
kynt, að Englendingar vilji ekki
samþykkja Washington-samn-
inginn um átta stunda vinnu-
dag, og muni bera fram óskir
ÞINGTÍÐINDI
í gær.
Stjénia?skrárfereytingi]i
drepln i Riri deild.
Jafnaðarmenn og Framsóknarmenn hjálpast að því að
koma í veg fyrir^fyrirhugaðan sparnað.
Ráðherrarnir ósammáfa eins og fyrri daginn.
Eins og getið hefir verið hjer í
blaðinu, klofnaði stjórnarskrár-
nefndin í Ed. um frumv. það til
stj órnarskrárbreytingar, sem sam-
þykt var í þing'inu í' fyrra, og'
stjórnin hafði lagt óbreytt fyrir
þingið nú.
Ingvag Pálmason var framsögu-
maður meiri hlntans. Hann var
á móti breytingunni í fyrra. —
Hjelt. hann því fram sem fyrri, að
það mundi verða vafasamur sparn-
aður að því að liafa þing aðeins
Stórbruni í Bandaríkjunum.
'Tuttugu stórar byggingar í
varpinu væri neitt breytt síðan í
fyrra, því að þótt nokkrir nýir
menn væri á þessu þingi, hefði
frumvarpið verið samþýkt með svo
miklum atkvæðamun í fyrra, að
það ætti nu að fljúga í gegn, nema
því aðeins að þingmenn hefði skift
skoðun. TJm vilja kjósenda væri
ekkert liægt að ráða af 19 þing-
málafundargerðum, og fullyrti að
mikill meiri hluti þjóðarinnar væri
enn breytingunni/fvlgjandi.
Þetta eru höfiiðdrgpttirnh' tw
ræðum framsögumanna. Næstur
þeim talaði
Jón Þorláksson: Mál þetta var
í fyrra mál fráfarandi stjórnar,
um, aðsamningnum verði breytt.jannaðhvort ár, en það væri talið
Ólíklegt er .talið, að hin stor- frv mest til gildis, og að meiri
■veldin samþykki samninginn, j hiuti þjóðarinnar væri því íylgj-
íþar eð England neitaði samþykt. all(ji af þeirri ástæðu. Þótti þó
vafasamt hvort rjett væ:ri, að það j en er mi íiiál núvetandi stjórnar
liefði fylgi hjá þjóðinni, því að þar sem hún hefir lagt það fyrir
undirtektir hefðu verið daufar á jiingið. Því að engin stjórn leggur
bænum Fall River hafa brunn- þingmálafundum. Af 19 þingmála-* önnur mál fyrir þingið en þau,
ið, þar á meðal gistihús, leikhús (fundargerðum, sem 'sendar hefði j sem hún vill að nái fram að ganga.
«g verksmiðjur. Fimm bruna-
liðsmenn ljetu líf sitt í brunan-
um. Eignatjón' er talið nema 10
miljónum dollara.
- (Fall RTver er borg í Bristol
county í ríkínu Massachusetts.
Stendur borgin við Narragan-
sett-víkina. íbúatalan ca. 140
Þús. Pali River er mikil iðnaðar-
ve’rið Alþingi, hefði fimm fundir
samþykt breytinguna, 10 verið á
móti henni og á fjórum fundum
hefði málinu ekki verið hreyft.
Væri á þessu sýnt að méiri hluti
þjóðarinnar vildi ekki hreyting-
una og þá væri aðalástæðan fyrir
framgangi liennar fallin. Það væri
líka eðlilegt, ]iví að það væri .spor
aftur á bak að hafa þing annað
borg 0g eru verksmiðjurnar þar hvort ár, og reynslan hefði sýnt,
allflestar reknar með vatnsafli. j að óheppilegt. væri að semja fjár-
I Fall River eru stærstu baðm-jlög til tveggja ára j seim. Það
ullarvefnaðarverksmiðjur Banda væri fullerfftt að semja fjárlög tih
nkjanna). i eins árs, eins og sjáist á fjárauka-
_______ _ _______ j lögum fyrir 1926 sem liggja nú
! fyrir þinginu og nema IJ/t miijón
Forsætisráðherra ér óg* i þessu
samkvæmur sjálfum sjei', því að
bæði hefir hann í greinum í blaði
því, ef hann var ritstjóri að,- og'
á ræðum í þinginu í fyrra fylgt
fast fram þessari sparnaðartilraun.
Ástæður þær er bornár voru
fram gegn frv. í fýrra, eru allar
niarghraktar. — Forsætisráðherra
hefir manna best. sýnt fram á
livern sparnað það hefir í för með
sjer, og jeg er ekki í neiimm efa
um að með þessu má spara nær
helming alþingislcostnaðar. Og frá
mínu sjónarmiði er það lítið minni
vandi að semja fjárlög fyrir tvö
ár heldur en eitt — eins og nú er
háttað samningu fjárlaga. Þau eru
samin í árshyrjun (ári áður en
þau eiga að koma í gildi) áður en
króna.
Fiskmatreiðslunámskeið það, er Um breytingu á landkjöri, að
fik. Plelga Phorlacius byrjaði á þag gllti tll fjggra ára og þingrof
npp xir nýárinu, hefir verið agæt- uæði til landkjörinna þingmanna,! menn vita neitt um afkomu þess
lega sótt. Hafa þegar 60 konur saggj tann, að það væri spor íjárs, Sem er að hyrja, og varla um
verið á námskeiðinu, en eftir eru þjóðræðisátt, og ef þeir þingmenn af'komu ársins á undan. ,— Þessi
um 40. Stendur námskeiðið því væri skoðaðir sem uppbót fyr-
í liálfan mánuð enn. Sýnir aðsókn ’ ir misrjetti, er kæmi fram
Lessi g'lögt, að full þörf er á slík-;vegna kjördæmaskipunar, þá ætti
um ódýrum námskeiðum hjer, þar þpssi breyting rjett á sjer.
•sem konum er kent að matbúa ( Halldój’r Steinsson var framsögu-
rjetti úr íslensltum fæðutegund- iuaður minni hluta nefndarinnar.
Um. íslenskar konur vilja læra að jfvaðst hann ekki hafa verið á-
Uota íslenskan mat á sem breyti- ^ uæo-gur 1Ueð frumvarpið, eins og
legastan hátt og færa sjer í nyt það var samþykt í fyrra, því að
þær fæðutegundir sem eru kjarn- kipt jiefgi verið úr því þýðingar-
'góðar og ódýrar. Það verður að j miklu atrigi _ afnámi landkjöh-
uiuna-eftir því framvegis að hjálpa inna þiugmauna) en kvaðst þó
þeim til þess sem víðast um land j hafa greitt því atkvægi af sparn-
uieð slíkum námskeiðmn. Konur aðarástæðum og sama mundi hann
bær, sem hafa lært að matbúa fiskjgera enn yar ekki j vafa um, að
hjá frk. Thorlacius hafa skorað á þag yrgi milcill sparnaður að því
uana, margar hverja'r, að halda'
1 Braaias-Versl
■___________
Hjúkrunarvðrur hvergi betri en i Versluninnj
„PARÍS11 og mun édýrari en annarsstadar.
Hýkominii vinnufatna^ur s
T. d. hvítir jakkar fyrir bakara og verslunarm., hvít-
ar buxur fyrir bakara, hvítir sloppar fyrir karlm., hvítir
sloppar fyrir kvenfólk, hvítar buxur molskinn fyrir múr-
ara, brúnir sloppar karlm., röndóttar molskinnsbuxur 6
teg., þar á meðal hinar járnsterku. Nankinsfötin þektu.
Ásg* G. Gunniaugsson A Co.
BorgSirðlugar
og Mýrameuu I
Munið að liafa skrifað yður á listann að mótinu í síðasta lagi fyrir
liádegi á miðvikudag 8. þessa mánaðar.
Listinn liggur frammi hjá
Árna B. Björnssyni.
Lækjargötu 2.
:flUnað námskeið í því að búa til
s-
ao hafa þing aðeins annað hvort
j ár. Þinghald væri nú þungur
súpur og eftirmat (dessert). Hafa baggi á þjóginui _ um 200 þxis.
Þimlega 40 gefið sig fram til þess kr & ári _ Qg þegar verið væri ag
Uams, og hefst. námskeið í þeim tala um Sparnað á öllum sviðum.
Uiatartilbúningi þriðja þriðjudag g jafnvel dregið lir verklegum
ujeðan í frá og stendur í hálfan1
uiánnð. Þá á eftir verður haldið
ufram námslteiði í fiskmatreiðslu
(sjerstaklega matreiðslu saltfiskj-
ur) ef hógu margar konur vilja
^kja það.
*®°rgunblaðið er 8 síður í dag.
Lesbók að auki.
framkvæmdum, þá eigi að reyna að
spaíra þingkostnað eins og annað.
Það væri víst, að þótt aukaþing
yrði háð, yrði það ekki nema stöku
sinnum. Mætti ekki í þessu efni
dæma eftir rejuislnnni frá 1914—
1920, því að árlegt þinghald á
þeim árum liefði verið stríðinu að
kenna.
Hann kvaðst ekki geta sjeð, að
afstaða þingsins gagnvart frum
óvissa um afkomu þjóðarinnar
verð.ur ekki meiri þótt fjárlögin
eigi að gilda til tveggja ára. Hitt
etur hent sig, að áætlanir allar
verði vissari, því að árin geta
bætt hvort annað upp.
Meiri lil. stjórnarskrárnefndar
vísai- í fjáraukalög fyrir 1926
máli sínu til stuðnings. En það
stendur alveg sj'erstaklega á 'nieð
árið 1926. FjárlÖg þess voru sett
í ársbyrjun 1925, og þá var húist
við að verja öllum kröftum ríkis-
sjóðs til þess að losna við lausa-
skuldirnar. Þar var því lilipið við
neglur sjer, eins og unt var. En
árinu 1925 voru lausaskuldirnar
greiddar, svo að stjórnin tók á
sig, að vera rífari á fjárfram
lög til verklegra framkvæmda i
árinu 1926 heldur en þingið hafði
búist við að hægt væri.
Ef þetta frv. á ekki að ná fram
að ganga nú, þá getur ekki verið
jiema ein ástæða til þess að þing
mönnum hefir snúist hugur síðan
í fyrra, og hún er sú, að þeir líti
bjartari augum á fjárhag ríkisins
nú en þá. Og þann dóm'um hætt-
an fjárhag getur hin fráfarandi
stjórn látið sjer vel líka.
Þessu næst tók dómsmálaráð-
herra til máls og vissu menn lengi
vel ekki hvort Jiann var að tala
með eða móti frv. En þó kom að
iví, að hann tók þar af öll tví-
mæli og hafði fundið upp nýtt ráð
til að afsaka það að hann var nú
móti frv. Hann sagði, að það
væri kænlega úthugsuð brella hjá
J. Þ. er hann hefði smeygt þeirri
brtt. inn að allir lahdkjörnir þing-
menn skyldi jafnan kosnir um leið
og kjördæmaþingmenn. Með þessu
ætlaði hann að auka flokk sinn
á þingi. Ef eliki væri kosnir nema
þrír, gæti svo farið að íhaldsmenn
fengi ekki nema einn af þeim, en
ef kosnir væri sex'í einu, mundu
þeir geta fengið þrjá. En þeir
Framsóknarmenn, sem hefði sjeð
þennan hrekk (þar á meðal hann
sjálfur) hefði ekkert viljað um
hann tala fyr en eftir kosningar.
„Jeg liefi biðið með mikilli þolin-
mæði þar til nú' að fletta ofan af
þcssu, vildi gefa fráfarandi stjórn
ástæðu til að rjúfa þing og það
var gott. fyrir bændur að kosning-
ar fóru fram í sumar,“ sagðihann.
Jón Baldvinsson: Það hefir þá
verið þegjandi samkomnlag milli
Framsóknar og thaldsins að gera
verkamönnum þá brellu, að hafa
kosningar í sumar.
Jón Þorláksson: Jeg liefi aldrei
verið með þann útreikning, sem
dómsmálaráðherra talar um, enda
er dæmið ekki rjett lijá honum.
Með því að kjósa 6 menn í einu,
getur lítill flokkur komið að
manui, þótt hann geti það ekki,
ef aðeins eru kosnir þrír. Mið-
floklri sem Framsókn, er enginn
ógreiði með brtt. ger, og íhalds-
mönnum, sem eru langflestir, er
énginn greiði með henni ger.
Jeg heyri á dómsmálaráðherra
að hann ætlar að vera á móti frv.
nú, þótt hann' veitti því lið í fyrra,
en þessar vífilengjur kemur hann
fram með til þess að reyna að
breiða yfir sinnaskifti sín.
Nokkrir fleiri tóku til máls, þar
á meðal hinir ráðherrarnir báðir.
Lýsti Tr. Þ. sig fylgjandi frv., en
Magnús var eindreginn á móti því.
Síðan var gengið til at-kvæða
um 1. gr. frv. og var hún feld með
7 : 6 atkv. (Ingibjörg greiddi ekki
atkv.) og var frv. þar með fallið.
Þeir sem greiddu því atkvæði
voru 5 Íhaldsmenn, og Guðm. Ól-
afsson. En á móti voru 5 Fram-
sóknarmenn og jafnaðarmennirn-
ir 2.