Morgunblaðið - 28.05.1929, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 28. maí 1929.
Framköllun
Kopiering
og
F i 1 m u r.
Auðvitað frá
L 0 F TI.
íNýja-Bíó.
Verðskrá
frá
H. Einarsson a liörnsson
Bankastræti 11.
Tveggja turna prima silfurplett,
Matskeiðar og gafflar . . 1,90
Desertskeiðar og gafflar . 180
Teskeiðar ............... 0,50
do. 6 í kassa ......... 4,75
Aleggs- og kökugafflar . . 1,75
Kökuspaðar .............. 2,50
og m. fl. af Lilju- og Lovísu
gerð.
Matskeiðar og gafflar, alp. 0,75
Desertskeiðar og gafflar,
alpacca 0,75
Teskeiðar, alpacca....... 0,40
do. aluminium ........ 0,05
Matskeiðar og gafflar,
aluminium 0,25
Oesertskeiðar og gafflar,
aluminium 0,15
Pottar með loki, alumin. 1,00
do. emaille ........... 1,25
Borðhnífar, ryðfríir .... 1,00
Hnífapör ................ 1,00
Eldhúshnífar ........... 1,10
Firsli tiirysaríámp Islanás
Vígsla og skírn bátsins á
sunnndaginn var.
Báturinn heitir „Þorsteinn".
Á sunnudaginn var, klukkan 8,
safnaðist múgur manns niður
hjá steinbryggju og þar í kring á
liafnarbakkanum og úti á þeim
skipum, sem þar lágu næst, því að
nú átti að fara fram merkileg at-
höfn: vígsla og’ skírn fyrsta björg’-
nnarbáts íslendinga, bátsins, sem
þau hjónin Guðrún Brynjólfsdótt-
ir og Þorsteinn Þorsteinsson skip-
stjóri gáfu . Slysavárnafjelagi ís-
lands. Mundi þó hafa verið þarna
Fiskspaðar, aluminium
Ausur, ----
Kastarholur, -------
Pönnur, ----
Dörslög, ----
Mjólkurbrúsar,------
Sleifasett, 7 st. ......
0,50
0,75
0,85
0,85
1,15
2,50
3,00
Flautukatlar ........... 1,00
Smjörkúpur með loki . . 1,00
Matardiskar, dj. og gr. . . 0,50
Bollapör ............... 0,45
Glerdiskar ............ 0,25
Glerskálar............... 0,35
Ávaxtaskálar ........... 1,75
Kökudiskar............. 1,00
Desertdiskar........... 0,40
Föt...................... 0,85
Mjólkurkönnur . ......... 0,75
Barnakönnur ............. 0,50
Kaffistell, 6 manna .... 12,00
Vekjaraklukkur ......... 5,50
Vasaúr, góð ............ 8,50
Leikföng og ótal margt fleira
ódýrast hjá okkur.
Nýbomið!
Baðkápnr,
Baðdragtir,
Baðhettnr,
Handklæði,
Stórt úrval.
Verslun
fsill lesobsen.
Þorsteinn Þorsteinsson.
Guðrún Brynjólfsdóttir.
enn meiri mannfjöldi, ef veður
befði eklci verið bæði hvast og
kalt.
Báturinn stóð á steinbryggjunni
á hjólsleða sínum. Geklc nú Guð-
mundur Björnson landlæknir, for-
seti Slysavarnafjelagsins, fram í
stafn bátsins og ávarpaði þá, sem
viðstaddir voru.
Ágrip af ræðu landlæknis.
Þessi björgunarbátur er byg'ður
fyrir stríðið og er af þeirri gerð,
sem Englendingar kalla „selfright-
ing“, en það merkir að báturinn
reisir sig óðar við aftur sjálfkrafa,
ef ólag hvolfir honum eða stafn-
stingur.
Hann er 35 ensk fet á lengd, 8y2
fet á breidd og 4 fet og 5/8 þuml.
á dýpt um miðju frá kjölkanti á
hástokk.
Stafnliölfin eru löng og háreist
og í þeim stórir loftkassar, 7 fet
'og 1/8 þuml. á lengd sá í fram-
stafni, en sá í afturstafni 6 fet
og 10% þuml.
Milli stafnlokanna er þilfar í
bátnum, um það bil miðja vega
milli botns og hástokks. Úr botni
á efri þilfarsbrún er 1 fet og 7%
þuml., þaðan á efri þóftubrún 1
fet. og 1 y2 þuml., þaðan á hástokk
8y2 þuml. Á þilfari eru 8 op, 6
þuml. á vídd og’ í þeim koparlok á
miðhjörum, en þaðan ganga hólk-
ar, jafnvíðir, niður úr botni báts-
ins. Ef ólag fyllir bátinn, tæmir
hann sig sjálfkrafa á svipstundu
gegn um þessa botnganga.
Loftkassar eru á þilfarinu fram
með' báðum borðstokkum og yfir
þeim grindur til að sitja á fyrir far-
þega — þá, sem bjargað er. Undir
þiljum eru einnig loftkassar. Get-
ur baturinn með engu móti sokk-
ið, og- hefir afarmikið burðarmagn.
Geta 30 rnanns rúmast í honum
auk bátshafnarinnar.
Báturinn er tíróinn (teinæring-
ur). Hann er og gerður til sigl-
inga, og er honum fært í allan
sjó.
Kjölurinn er 6 þurnl. á hæð, 2
þuml. trje, 4 þuml. járn, og vegur
járnkjölurinn um 750 kgr. (%
tonn). Þá ev hleypikjölur úr járni,
sem vegur um 84 kg., og hleypa
má eins og þríliyrnu niður úr
kjölnum. Á hliðum bátsins eru
súðkilir, 17i/2 fet á lengd, hvor
þeirra, og 3% ’þuml. á hæð og auk
þess járnbryddir. Tvær seglfestur
eru í bátnum. Eru það kassar,
annar frammi í, annar aftur í, á
botni bátsins. Má með einu hand-
taki hleypa sjó í þá. En hins veg-
ár eru fastar dælur til að tæma á.
Báturinn er því afarstöðugur
sjónum, sem marka má af öllu
því, er nú var sagt.
Stýrið er þannig fest, að það má
draga upp og niður án þess að það
geti losnað og dottið af. Er á því
taumastjórn, en þó fylgir líka
stýrissveif.
Siglutrjen eru tvö. Á framsiglu
er stórsegl (rásegl) og fokka. Aft
urseglið er þríhyrnt.
Báturinn ristir tómur 17% þuml.
Með fullri áhöfn 22y2 þuml. Hann
vegur allslaus rúm 3% tonn.
Efnið í bátnum er mjög vand-
að. Kjölti’jeð er kletta-álmviður
frá Kanada. Stefnin iu- eik. Bönd-
in úr álmviði. Birðingurinn er tvö-
faldur, gerður úr Ilonduras-ma
honí, og liggja borðin á ská, hvert
móti öðru, en milli þeirra dúkur,
þannig makaður, að ekki getur
fúnað. Þilfarið er úr mahoní og
svo er um flesta þilfarsbitana, sum
ir þeirra þó úr eik. Báturinn er
allur seymdur tinuðum eirsaum.
Honuin fylgja ótal lausamiuiir og
varahlutir.
Björgunarbátar enska björgun-
arfjelagsins ern taldir vandaðast-
ir, en líka dýrastir allra björgun-
arbáta.
Bátar af sömu stærð og sömu
gerð sem þessi bátur, kostuðu ný-
bygðir 1200 pund sterling fyrir
stríðið. En þá fylgir bátnum vold-
ugur vagn til að flytja hann á
með ströndum fram.
bát. Því er fljótsvarað. 1 Englandi
og víðar hafa menn nú hjálpar-
vjel ‘ í bátunum, þar sem rif og
sker eru langt undan landi, en
treysta þó jafnan mest á segl og
árar, því vjelan geta bilað í björg-
unarbátum, eins og öðrum bátum.
Og þar sem staðhættir eru eins
og hjer á Keykjanesi, að öll skip-
strönd vilja til mjög skamt und-
an landi, þar er vjelin talin ó-
þörf, þar veltur alt á því, sem
fyrri, að báturinn sje — ólíkur
öðrum bátum — traustur björg-
unarbátur, vel mannaðui- og vel
útbúinn að björgunartækjum.
Hið mikla enska björgunarfje-
lag veit vel um þessa viðleitni hjer
á landi; það gaf okkur kost á þess-
um ágæta bát fyrir hálfvirði, og
hefir skilað lionum í okkar hendur
í svo góðu standi að hann er alveg
sem nýr. Það er þakklætisvert.
Og þakklætisvert er það, að
stjórnin veitti S. Y. í. þær 10 þús.
kr., sem ætlaðar eru í fjárlögum
þetta ár til slysavarna, — til þess
að kaupa bátinn.
En lijer er annað í efni, sem
enginn hafði búist við. Þegar bát-
urinn kom, tilkyntu þau hjónin
Þorsteinn Þorsteinsson og Guðrún
Brynjólfsdóttir í Þórshamri, að
þau ætluðu að gefa Slysavarna
fjelaginu þennan fyrsta björgun-
arbát — hingað kominn, en sú
gjöf nemur um 12,000 kr. Fyrir
hönd allra, sem sjóinn stunda, fær-
ir stjórn H. V. í þessum heiðurs-
hjónum alúðarþakkir fyrir þessa
miklu og veglegu gjöf.
Enska björgunarfjelagið hefir
fengið marga jtí' bátum sínum að
gjöf, ýmist frá einstökum mönn-
um eða þá frá bæjarfjelögum eða
sveitafjelöígum. Er það siður þar í
landi að gefendur ráða nafni báta,
og mjög títt, að bátarnir þar beri
nafn gefenda, eða ástvina þeirra,
oft manna, sem drukknað hafa.
Þessi bátur hjet áður George
and Mary Berrey.
Nú er hann nafnlaus og nú vil
jeg biðja frú Guðrúnu Brynjólfs-
dóttur að gefa bátnum nafn, áður
en honum er hrundið á ílot.
Að lokinni ræðu landlæknis
gekk fram frú Guðrún Brynjólfs
dóttir og skírði bátinn. Mælti húu
á þessa leið:
Bæiarins lægsta verð.
HANGIKJÖT,
HVÍTKÁL,
GULRÆTUR,
LAUKUR,
KARTÖFLUR,
APPELSÍNUR, 3 teg.,
EPLI, 3 teg.,
ALDIN í dósum,
allar tegundir.
Alt sent heim samstundis.
Pantið í síma 2390.
Á þessari öld hafa strandað rúm-
lega 60 skip milli Garðskaga og
Reykjaness, og tæp hundrað
mannslíf farist við þau skipströnd.
Það er því ljóst, að hvergi á
landinu er jafnmikil þörf á björg-
unarbát af þessari gerð.
Þess vegna á þessi fyrsti björg-
unarbátur okkar að hafa bækistöð
sína í Sandgerði. Þar verður bygt
naust yfir liann. Nú hagar svo til
þar syðra, líkt og víða við Eng-
landsstrendur og Jótlandssíðu, að
nauðsyn ber til að geta flutt bát-
inn alllangan spöl á landi.
En þessum bát fylgir líka afar-
sterkur hjólsleði. Utanlands hefir
liestum, 4—6, verið beitt fyrir
þessa bátavagna. Það er ofraun
fyrir okkar hesta. Eu þá eru flutn-
ingabílar, eða öllu heldur dráttar-
bíll (tralctor), enda er farið að
liafa ]iá í hesta stað utanlands.
Margur hefir spurt, hvers vegna
við höfum keypt hreyfillausan
Skírn bátsins.
Heiðruðu tilheyrendur!
Það var víst 15. apríl, að for
seti Slysavarnaíjelags íslands kom
heim til mín og tilkynti mjer, að
mjer bæri að gefa nafn fyrsta
björgunarbátnum, sem fjelagið
eignaðist þann sama dag, og var
mjer ljúft að verða við þeirri
beiðni, og liugsaði jeg nafnið þá
strax, sém jeg nú' nefni, og er
„Þorsteinn“, í höfuð gefanda. Og
óska jeg af heilum hug, að guð
og gæfau meigi ætíð fylgja honum
í hverri þeirri ferð, er hann kann
að eiga ófarna í framtíðinni.
Þá gekk fram Jón biskup Helga
son og vígði bátinn með þessum.
orðum:
Ræða biskups.
Þegar jeg, eftir beiðni hlutað
eigenda, frá þessum stað ávarpa
mánnsöfnuð þann, sem hjer er
saman kominn, þykir mjer hlýða
að minna á gamla og óbrotna árn
Wmdoleue
gleriægUHgnr
er ætlaður til að hrednsa og
gljá gler og spegla, og tekur
fram öllum öðrum fægiefnum
í þessari grein.
Reynið einu brúsa!
Fæst í öllum bestu verslunum.
SCB.
Hverfisgötu 40.
“Bermallne”
Hin stöðugt vaxandi sala
,Bermaline‘ brauða er besta
sönnunin fyrir gæðum þeirra
■ Ef bjer eruð ekki þegar
Bermaline-neytandi, bá byrj -
ið í dag.
Rowntreess coco
er það besta sem
hægt er að fá.
Four aces
cigareftur i 10 og 20 st. pk.
í heildsölu hjá
Tóbafesverslnn
ísiands h.f.
>00000000000000000
Brunatryggingar
Simi 251.
Sjóvátryggingar
Simi 542.
áooooooooooooooooc
PakDapgi,
„Víkiugnr“ og Heiri tegundir
fáið þjer ódýrastar hjá
C. Behrens.
Sími 21.