Morgunblaðið - 12.01.1930, Blaðsíða 7

7
Sabb-motoren
<ten sikreste og billigste' drivkraft
for smaabaater, 3 hk. og 5 hk.
totakts opfyrimgsmotorer, vidspurt
í Lofoten og Finmark. Modellene
1930 er ferdig nu: Pakningsfri
Öljepumpe med rustfritt staal-
stempel, uslitelige oljeventiler med
herdet staalsete, ramme'lagre av
komprimert slitebronce, regulator-
atille til dæk, automatisk smöring
med synlig oljetilförsel, alt akten-
for motoren av metall, solid inde-
bygget, propellhode med vridbare
vinger, kobling og omstyring.
Monteres paa to dager, alt utstyr
fölger med. Ingeti vandindspröit-
ing, silíker tomgang, starter og
gaar paa solarolje, enestaaende
lavt forbruk, enestaaende sikker
•start og gang i alslags vær. Helt
selvre'gulerende, den steller sig
selv mens fiskeren steller fangsten.
Med hver 5 hk. motor fölger mask-
kindreven lensepumpe'. Sabb gir
flest mil for hver liter olje. Den
sparer arbeidskraften og öker for-
fjenesten. Katalog me'd priser' sen-
■des fritt. Skriv til
Damsgaðrd Motorfabrik.
Bergen.
hpfi H. S, BlSndah! h.f.
Eúsiiióðiiin, sem ávalt
er besti ðómarinn Iivað
verð oy vörugæði suert*
ir kaupir Piramid
| BorðsaltJ
Heildsölubirgðir hjá
Ljðsmyndastofa
Pjefnrs Lðifssonar,
Þingholtsstræti 2 (áður verslun
Lárus G. Luðvigssonar), uppi
syðridyr — Opin virka daga kl.
10-12 og 1—7, helga daga 1—4.
Ngkomnar borvielar
margar stærðir.
Einnig allskonar Bcrar.
Versl. Vald Ponlsen
Klapparstig 29. Simi 24.
MORGUNBLAÐIÐ
Nýjasta stjornarbneýáslíð
Jónas Þorbergsson orðinn útvarpsstjóri!!
Pálmi rektor! Páll Eggert banka-
stjóri Búnaðarbankans! Hverju
geta. menn bætt viS ? Ríkasta ímynd-
unarafl kemst ekki lengra á brrflit
spillingarinnar.
En raunveruleikinn hefir farið
fram úr hugkvæmninni. Jónas Þor-
bergsson er orðinn útvarpsstjóri!
Samkvæmt lögnm á atvinnumála-
ráðherra að veita embætti þetta eft-
ir tillögum útvarpsráðs og lands-
símastjóra; en ráðiö skipa þeir Páll
ísólfsson, dr. Alexander Jóhannes-
son og Helgi, Iljörvar.
Margir sóttu um stöðuua, þar á
meöal þeir Vilhj. Þ. Gíslason, Bald-
ur Sveinsson, Gunnar Bachmann,
Oskar Borg og Ragnar Kvaran.
ÚtvarpsráðiS ákvað umsóknar-
frest til 31. desember, en ráöherra
stytti frestinn til 20. desember.
Ekki var iitvarpsráðið á eitt sátt
um veitinguna. Mun Helgi Hjörvar
hafa fylgt Jónasi Þorbergssyni, en
þeir Páll og Alexander mæltu með
síra Ragnari. Vorn umsóknirnar því
næst sendar landssímastjóra, en bó
var einni lialdiS eftir, þ. e. mnsókn
síra Ragnars; henni var stungið
undir stól!
Umsókn síra Ragnars barst liing-
að í pósti 21. des., og hafSi skipi
því, er brjefið flutti, seinkaS um
tvo daga. Sjálfsagt var að meta alla
aSstöðu og láta engu skifta, að brjef-
ið. barst. degi eftir aS fresturinn
rann út, og því fremur sem út-
varpsráðiS hafði ákveSið frestinn
10 dögum leng'ri. Ráðherra sendi
og iimsókn síra Ragnars til ráðsins
með umsóknum annara. ÞaS er ]>ví
elcki fyr en ráSherra sjer, aS síra
Ragnar er orðinn liættulegur ke'ppi-
naútur Jónasar Þox-bergssonar, aS
hann grípur til þess lúalega óynd-
isúrræðis, að stinga umsókn síra
! Ragnars undir stól.
Með því að senda ráðinu umsókn
síra Ragnars, viðurkennir ráðherra
hana löglega.
. MeS því aS stinga umsókninm
undir stól, viðurkennir ráSherra, aS
síra Ragnar sje hæfastur umsækj-
erida. Arinars þurfti hann ekki að
l)e.ita slíku úrræði til að liafa sig
undan að veita síra Ragnari stöð-
una.
Síra Ragnar er afbixrSa gáfumaS-
ur, sem hann á kyn til. Fátæktin
rak hann xxr landi í atvinnxxleit. I
fjarverxxnni liefir síra Ragnar vax-
iS af viti og þroska, og er nxx fyrir
tímaritsgreinir sínar aS verSa þjóí-
frægxxr ritsnillingur. En aldrei hefir
hann unað hag sínnm í útlegð, og
stöðugt sótt heim til átthaganna,
þótt enn hafi ekki orðið xxr vegna
atvinnxxskorts.
En hjer var staSan alveg eins og
sköpxxS fyjir manninn. Mentun og
lífsreynsla síra Ragnars, samfara
ágætum gáfum, þ. á m. músik-gáfu
hans, xxppfyltxx einmitt þær ströngu
kröfur, sem gera verSur til xitvarps-
stjóra.
Raðherrann veit þetta éins og
aSrii', en afneitaSi þ6 síra Ragnai’i.
Sannleiknrinn er sá, að ráðherr-
ann var bundinn og kemur hjer að
öðrum þætti þessa sorgarleiks.
Síðan Tryggvi Þórhallsson varS
stjórnarforseti, en Jónas Þorbergs-
son ritstjóri Tímans, hefir J. Þorh.
setiS á svikráSxxm við Tr. Þ. Hefir
Tr. Þ. reynt aS koma Jónasi frá
Tímanum, en ekki tekist fyr en miS-
sumars á síðasta ári, að Tr. Þ. keypti
sig undan honum með loforði um
útvarpsst j órastöSuna.
Það loforð hefir nú minkaS Tr.
Þ. og orSiS íslenskn þjóSinixi að
stórtjóni. Að vísu skal það fúslega
játað, aS til stórþrifa veit í ís-
lenskri blaSamensku, að losna við
óþrif J. Þorb. Hitt er þó meir um
vert, að þeim er næstur hefir geng-
iS Hriflu-Jónasi í andstygS, sví-
virSingum, óhróðri og ærumeiðing-
um á síðustu áratugum, sje bægt frá
þeim sess, er af þjóðarnauðsyn á
að skipast víSsýnum, óhlutdrægum
menta- og gáfumanni.
Tr. Þ. ljet sjer ekki nægja að
liafna þeim besta.
Hann valdi þann versta!
Ofviðri í Siglufírði.
Þak fýkur af húsi og veldur stór-
skemdum á öðrum húsum.
Esja teppisí.
Siglxxfirði FB 11. jaix.
Austan og norðaustan stórhríðar
hafa verið hjer í nxeir en vikxx
undanfarandi með veðurofsa )g'
'fannkomu. IJxxi ellefuleytið í gær-
kvöldi fauk alveg þakið af liúsi
Matthíasar Hallgrímssonar kaup-
manns. Fóllcið bjargaðist nauðn-
lega út, en án þess slys yrði af.
Þakið lenti á Fjelagsbakaríinu og
bx-aut þár reykháfinn og þakið,
fauk þaðan á hús Jóns Gunnlaugs-
sonar, og braut stórt gat á norðui’-
g&fl efrihæðar.Auk þess xxrðxx minni
skemdir á fleiri húsum, svo og
á símalínum og ljósameti bæjarins.
Stórfenni hefir lagst yfir nokkur
fjárhús og geymsluhús.
í dag er austan stórhríð. Esja
lagði af stað frá Hofsós klxxkkan
tvö í nótt en er ókomin hingað
'og hefir ekkert til hennar frjest.
Aths.
Esja lá á Skagafirði í dag, ve'gna
óveðxxrs og harst þaðan frá farþeg-
um eftirfarandi skeyti:
Veðiirteftir veltumst lijer
víst á Skagafirði,
blindhríð á, og hrotsjór e*r,
Bridge er xnikils virði.
Kveðjur. Vellíðan.
Farþegar á „Esjn.“
Rakettutilra-unirnar. Eins og áð-
ui' hefir verið skýrt frá lijér í hlað-
iiiu, hefir þýskur maður, prófessor
Oberth, fundið upp rakettu, sem
hann hugsaði sjer að hafa nxætti
til póstflutninga yfir heimshöfin,
álfanna á milli. Bjóst hann við að
póstur gæti á þann hátt borist
milli Evrópu og Anxeríku á nokkr-
um stundum. Tilraun átti að gera
með þessa rakettu níriia eftir ný-
árið, en það fe'Pst fyrir vegna þess
að rjett fyrir jólin veiktist Oberth
og hefir ekkert mátt starfa síðan.
Er búist við að hann verði alllengi
að ná sjer.
Hvenær læk^a
vextirnir?
Þegar vextirnir skyndilega hækk
uðu e'rlendis seint í septembermán-
uði s. 1. urðu banltarnir hjer fljót
ir til að hækka einnig sína vexti.
Útlánsvextir voru hækkaðir um
1%, en innlánsvextir um %%;
urðu þá útlánsvextir Landsbank-
ans 8% en íslandsbanka 8x/iJo og
hafa þeir aldrei hærri verið hjer
á landi.
Þessi vaxtahækkun lagðist þxxngt
á atvinnuvegi landsmanna. En því
var lofað, að vaxtalækkun skyldi
koma strax og vextir lækkuðu aft
ur erlendis. Svo kom vaxtalækkun
erlendis, en ekkert heyrðist frá
bönkunum hjer. Aftur kom til-
kynning um vaxtalækkun erlendis
og enn heyrðist ekkert frá bönknn
unx hjer. Voru þó vextir sumstað-
ar erlendis komnir niður fyrir það
sem þeir voru áður en hækkunin
varð. Loks þann 16. des. kom til-
kynning frá bönkunum hjer um
%% vaxtalækkun; jafnframt voru
vextir af sparisjóðs- og innlánsfje
lækkaðir um %% og voru innláns-
vextir þá komnir niður í það sem
þeir voru fyrir vaxtahækkuiiina.
Menn liafa verið að vonast eftir
nýrri tilkynningu frá bönknnnm
um lækkun útlánsvaxtanria um
%%, svo þeir kæmust einnig niður
í það, senx þeir voru fyrir hækkun
ina. En þe'tta hefir ekki orðið.
Nú vex’ður mönnum á að spyrja:
Gei’ir stjórnin enga tilraun til þess
að fá vextina lækkaða? Samkvæmt
fyrri kenningum Tímans á stjórnin
að geta ráðið vöxtunnm. Hvers
vegna gerir hún ekkert? Bankarnir
hjer töldu óhjákvæmilegt að fylgja
erlendum bönkum þegar um vaxta
hækkun var að ræða; hvers vegna
elta þeir ekki einnig ei’lenda banka
þegar vextii-nir lækka?
Tima&Iíkan
og Reykvikingar.
Árum saman hefir Tímaklíkan,
með Jónas Jónsson frá Hriflu í
broddi fylkingar, rægt og svívirt
Reykvíkinga. Aldrei lie'fir komið
xit eitt einasta tölublað af Tíman-
xxm, að ekki hafi í því verið fleiri
eða færri svívirðingar til „Grims-
býlýðsins", en því nafni nefndi
Jónas frá Hriflu Reykvíkinga.
Aldrei hefir Tíma-ldíkan mætt svo
á landsmálafundi, að hxin hafi eltki
þurft að minna á „Grimsbýlýðinn"
í Reykjavík. Öll óáran í landinu
var „Grimsbýlýðnum" að kenna
sagði Tíma-klíkan við bændur.
Vaxtaokrið, hið háa kaupgjald,
dýrtíðin, liinir þxxngxx skattar —
yfir höfuð alt ilt, se'm til var í
þessu landi var sök Reykvíkinga,
eða „Grimsbý-lýðsins.11
Sömu mennirnir, sem þannig
hafa árum saman svívirt Reykvík-
inga standa nú á biðilsbuxum
frammi fyrir , ,G r i msbýl ýð nxx m‘ ‘.
Þeir fara þess á leit við Reykvík-
inga, að þeir kjósi Hermann Jónas
son lögreglxxstjóra í bæjarstjórn.
Nxx eiga Reykvíkingar alt í einu
að gleýma i'ógburðinum og svívirð
ingunum, beygja sig í duftið fyrir
Hi’iflu-Jónasi og bera sendisvein
hans, Hermann lögreglustjóra á
„gullstól" inn í hæjarstjórn!
Hvað finst Reykvíkingum ?
Hokoshnefiir
nýkomnar
Versl. Foss.
Sími 2031. Laugaveg 21.
Dagbók.
I.O. O.F. 3= 1111138 = E.J.*
Veðrið (í gærkvöldi kl. 5): Djúp
lægð (715 mm.) við Færeyjar, en
háþrýstisvæði og mikið frost á
NA-Grænlandi. NA-stormnr hjer á
landi og norðan til á Grænlands-
hafi, en allhvöss V-átt me'ð snjó-
jeljxxm á Bretlandseyjum. Norðan
lands og austan er enn þá hríð
og hefir hún nú haldist óslitin
síðan á þriðjudag. Sunnan lands
er yfirleitt hríðarlaust og bjart
veður. Frost er víðast um 4 st.
Veðurxxtlit í Rvík í dag: Minb-
arxdi NA-hvassviðri. Ljettskýjað.
«
Greinin „Nýjæ árið“ sem birtist
í Leshókinni í dag, er tekin úr ný-
xxtkominni bók, sem heitir „Ný
hyggja“. Bókin er safn smágreina
um ýms íhugunarverð efni, og er
hverjuni manni liolt að lesa hana,
hvert svo sem viðhorf hans við
lífinu t'r. Ungfrú Inga L. Lái’us-
dóttir þýddi bókina og fæst hún
x bókaverslxxnum og á afgreiðslu
„19. jxxní“
Brytaskifti urðu á Esjunni nú
um áramótin. Ljet Guðjón Jónsson
af brytastarfinu og mnn fara á
eitthvert skip Eimskipafjelagsins.
Heyrst hefir að skipaútgerð ríkis-
iiis mxuii sjálf ætla að taka að
sjér xnatsölu og veitingar á Esju,
xegar fram í sækir, en þessa fyrstu
ferð fór Friðgeir Sigurðsson sein
bryti á skipinu.
Morgunblaðið er 8 síður í dag
og Lesbók.
Hjálpræðisherinn. (Samkomur í
dag): Helgunarsamkoma kl. 11
árd. Sunnxxdagaskóli kl. 2 sd. Op-
liuber barnasamkoma kl. 6% sd. —
Hjálpræðissamkoma kl. 8 sd. Kap-
teinn Axel Olsen stjórnar. Horna-
og strengjasveitin aðstoðar. Allir
velkomnir.
Kristilegar samkomur á Njáls-
götu 1 verða í kvöld og framvegis
öll kvöld vikunnar kl. 8. Ýmsir
ræðumeiin. AJlir velkomnir.
Arthur Pfleghar stud. med. hef-
ir gert stóra krítarmynd af kaffi-
salxium á Hótel ísland, og sýnir
hann hana í glnggum versl. Egill
Jacobsen. — Myndin er að mörgu
leyti athyglisverð og óvenjuleg,
og mun engan iðra þess að stansa
við gluggann til ao líta á hana.
Pílagrímnrinn nefnist mynd sú,
sem Nýja Bíó sýnir þe'ssa dagana.
Er hún gerð af Chai’lie Chaplin
og leiknr hann sjálfur aðalhlut-
verkið. Nafn Chaplins er næg
trygging fyrir því,*að enginn get-
xxr horft á myndina án þess að
hlæja.
Verslunarfólk ætti að veita at-
lxygli auglýsingu verslunarm.fjel.
„Merkúrs“ i blaðinu í dag, um
verslxmarnámskeið. Kensla fer
fram að kvöldinn, og er búist við,
að námskeiðið muni standa í 3—
4 mánxxði. Sjerstök áhersla veTður
lögð á bókfærslu, og verður hfm