Morgunblaðið - 26.06.1930, Blaðsíða 1

Þingvalla-útgáfa
Rlþingishdtíðin.
J
Konungur stígur á land.
í fyrrakvöld, seint, lagðist kon
ungsskipið Niels Juel við festar
í Hafnarfirði. Lá það þar fram
eftir nóttu, og kom ekki hingað
til Reykjavíkur fyr en snemma
í gærmorgun.
Það kvisaðist brátt um bæinn,
að von væri á, að konungshjónin
stigu á land kl. 12 y2 í gærdag.
Þess vegna safnaðist múgur og
margmenni niður við höfnina, og
um kl. 12 stóðu þar hundruð
manna og biðu eftir að konungs-
hjónin kæmu.
Um og eftir kl. 12 kom margt
manna niður að „Steinbryggju“
í þeim erindum að taka á móti
konunginum. Voru það fulltrú-
ar hinna ýmsu þjóða, sem verða
hjer á Alþingishátíðinni, land-
stjórn og æðstu embættismenn,
ræðismenn, Sveinn Björnsson
sendiherra, Jón Sveinbjörnsson,
konungsritari, forsetar Alþingis
o, fl. Hafðist stórmenni ]>etta við
í tjaldi, sem reist hefir verið
á fiskplaninu austan vert við
heiðursbogann, þar til konung-
urinn kom.
Rjett fyrir kl. 12i/2 dundi í
fallbyssunum á Niels Juel og öðr-
um herskipum, sem hjer eru
stödd. Nú var konungurinn að
stíga af skipsfjöl. Um sama leyti
hjelt forsætisráðherrann og frú
hans niður á steinbryggjuna og
biðu þar komu konungshjónanna;
á eftir þeim komu Danmerkur-
ráðherrarnir, Stauning og Borg-
bjerg, þá dómsmálaráðherrann
og svo hver af öðrum af fulltrú-
unum.
Kl. 12% stigu konungshjónin
á land. Tryggvi Þórlia'lsson bauð
þau velkomin til IsJands. Eftir
að konungurinn hafði heilsað öll-
um þeim sem á bryggjunni stóðu
með handarbandi og sagt nokk-
ur orð við hvern og einn, gekk
hann upp bryggjuna. Við heið-
ursbogann stóð K. Zimsen borgar
stjóri og bauð konungshjónin vel
komin til bæjarins og bað þau
lengi að lifa, en mannfjöldinn
tók undir með dynjandi húrra-
hrópi.
Sænski krónprinsinn kemur.
Skömmu eftir - að konungs-
hjónin voru komin á land, tók
aftur að dynja í fallbyssum her-
skipanna. Það var sænski krón-
prinsinn, sem nú steig af skips-
fjöl á „Oskari II.“. Hjelt þá
allur hópurinn aftur niður á
bryggjuna með konungshjónun-
um í broddi fylkingar til þess
að fagna þessum tigna gesti.
Þegar báturinn hafði lagst að
bryggjunni steig krónprinsinn á
land, Ijett og liðlega, heilsaði
konungi og drotningu með
handabandi og síðan landstj.
og öðrum þeim sem á bryggj-
unni stóðu og biðu komu hans.
Hann gekk síðan við hlið
konungshjónanna upp bryggj-
una. Við heiðursbogann stigu
þau í bíl sem beið þeirra þar, og
var síðan haldið heim til bústað-
ar forsætisráðherra og sest þar
að árdegisverði. I veislu þeirri
tóku þátt, auk konungshjón-
anna og krónprinsins, fylgdar-
lið þeirra, ráðherrarnir og frúr
þeirra, forsetar þingsins og ann-
að stórmenni.
Konungshjónin fóru aftur
um borð í „Niels Juel“ um þrjú
leytið í gærdag. Þá fór krón-
prinsinn einnig um borð í
„Oskar II“.
Þau komu aftur kl. 4i/£ og
voru þá í tedrykkju hjá for-
sætisráðherra. I þeirri veislu
tóku þátt þingmenn og aðrir
bæjarmenn, um 200 manns. Að
henni lokinni hafði konungur
boð um borð á „Niels Juel“. Sú
veisla stóð til kl. 9.
Var síðan haldið til Þingvalla
og lögðu konungshjónin, krón-
prinsinn og allir fulltrúarnir
af stað frá Hótel Borg um kl.
10 í gærkvöldi.
Ferðamainnaskipið Polonia kom
beint frá Ameríku í gærkvöldi.
Hafði það verið rúma 7 daga á
leiðinni, fór frá New York 17.
júní. Með skipinu eru 200 manns.
Eru það mestmegnis ltonur úr fje-
laginu „Danisk American Womens
Assaciations.“ Fjelagið hefir leigt
skipið til þe'ssarar ferðar. Ætla
farþegarnir að vera á Alþingishá-
tíðinni þar til á laugardaginn, en
skipið fer á laugardagskvöld. —
Meðal farþega má geta um íslend-
ingana Björn Bjarnason leikara,
Aðalstein Ingimundarson. Auk
þess eru me'ð skipinu þrír full-
trúar á Alþingisliátíðina, einn frá
Bandaríkjunum, sem Hoover til-
nefndi til þessarar farar og sem
heitir Mr. O. P. B. Jacobsen, annar
sem kemur frá ríkinu Illinios, síra
J. O. Rosland, og síra L. M.
Grummeste'd, sem kemur fyrir
liönd 300.000 Nqrsk-Amerikana.
Fjelagið „Danish American Wom-
ens Asssociations“ ætlar að gefa
landinu bronsbrjóstmynd af Vil-
hjálmi Stefánssyni, landkönnuð, í
tilefni af Alþingishátíðinni. Stytt-
una hefir gert, Nína Sæmundsen
myndhöggvari.
Flokki íslenskra knattspyrnu-
manna, hefir verið boðið til Fær-
eyja í lok júlímánaðar í sumar.
íslenskir knattspyrnumenn munu
taka boðinu.
llorræna slúdentamótið.
Móttökuhátíðin í gær.
í gærmorgun kl. 9 söfnuðust
stúdentarnir sáman fyrir framan
háskólann.
Einar prófessor Árnórsson ávarp
aði gestina fyrir hönd háskólans
og bauð þá hjartanlega velkomna.
Mælti prófessorinn bæði á íslensku
og dönsku. Að ræðunni lokinni,
se'm fagnað var með innilegu lófa-
taki, söfnuðust stúdentarnir undir
fána sína og mynduðu langa fylk-
ingu. Á undan fylkingunni fór
Lúðrasveitin og spilaði „Sjung om
studentens lyckliga dag“, en stvi-
dentar tóku duglega undir.
Fyrir allri fylkingunni var ís-
lenski fáninn. borinn. Fyrst gekk
stúdentamótsnefndin, þá Danir,
Finnar, Norðmenn og Svíar, t'n síð
astir gengu íslendingarnir, sem
eðlilega eru langfjölmennastir á
móti þessu.
Leiðin lá gegnum Pósthússtræti,
Austurstræti og Bankastræti að
Gamla Bíó, en þar var móttökuhá-
hátíðin haldin. Það var fögur sjón,
og verður mörgum ísle'ndingum án
efa ógleymanleg stund, að sjá
lænna fríða stúdentaflokk, „ljusets
riddervakt“, eins og eitt sænskt
sicáld hefir kallað stúdenta, ganga
undir fánum sinum í skrúðgöngu
um götur bæjarins.
Móttökuhátíðin í Gamla Bíó.
Athöfnin í Gamla Bíó hófst með
því, að formaður stúdeUtamóts-
nefndar, Thor Thors cand. jur.
setti mót-ið með snjallri ræðu. —
Hóf hann ræðu sína með þvi að
hafa yfir erindið alkunna úr Háva-
m-álum:
„Veist ef þú vin átt“ o. s. frv.
Var aðalefni ræðu hans á þessa leið
fslenskir stúdentar bjóða frænd
um sínum í fyrsta sinn heim. Vjer
höfum aldrei átt jafn kærkomnum
gestum að fagna. Osk vor e'r að
gera ykkur gestum vorum dvalar-
stundirnar hjer heima sem skemti-
legastar. Við höfum ekki stórkost-
legar hallir eða auðæfi að sýna
ykkur. En bót er í máli að íslenska
náttúran e'r fögur. Vjer höfum
boðað til þessa móts til þess að
sýna að „yderst mod Norden“ búa
stúdentar, sem vilja styrkja bræðra
bandið við frændur sína á Norður-
löndum. Stúdentamótið hefir þann
tilgang að efla samhug og einlægni
milli norrænna stúdenta. Vjer
þörfnumst einlægni og vináttu um
fram alt.
Norrænir stúdentar! Sú öld er
vjer lifum á er eins og ólgandi
haf. Vonandi sldna úr vorum hóp
þær stj'örnur, sem lýsa leiðina fram
á við til velmegunar, hamingju og
meiri menningar“.
Formaður talaði bæði á dönsku
og íslensku og var ræðu hans fagn
áð með dynjandi lófataki.
Á eftir söng íslenska stúdenta-
kórið: „Sjung om studentens lyck-
liga dag“.
Næst talaði kandidat Schou, frá
Danmörku. Þakkaði þann þann
heiðnr, sem dönskum stúdentum
hefði verið sýndur með því að
bjóða þeim á þetta mót og bar
kveðju frá þeim til íslenskra stú-
denta. Bað hann landa sína að
lirópa sexfalt hú^'a fyrir íslensk-
um stúdentum.
Þá var sunginn danski þjóðsöng-
ui'inn: „Det eh et yndigt Land“.
Af Finnlendinga hálfu talaði fil.
mag. Runar Meinander. Flutti
hann kveðju frá löndum sínum og
mæltist eitthvað á þessa leið:
Vjer Finnar höfum altaf borið
lotningu fyrir hiiini íslensku þjóð.
Líkir strengir hrærast í brjóstum
begg'ja þjóðanna. Báðar eru aldar
upj) við fóssaniðinn. Saineiginlegt
er það þe'im báðum að treysta á
framtíðina, trúa á.lífið. Svo letigi
sænska er töluð í Finnlandi, mun-
um vjer finna til frændseminnar
við íslendinga.
Að endingu hrópuðu Finnar ní-
falt húrra fyrir íslenskum stú-
dentum.
Þá söng kórið Suomis sáng (Hör
hur hárííg' sángen skallar).
Næst talaði Norðmaðurinn Ape-
ne's cand. econ., flutti hann kveðju
frá löndum sínum, sem hinir fyrri:
Sambandið milli Noregs og íslands
er gamalt og merkilegt, saga
be'ggja þjóðanna er fljettuð sam-
an. Einkis óskum vjer Norðmenn
frenmr en að tengja innile'g bræðra
bönd-^við hina norrænu frændur
vora. En ekkert er betur til þess
fallið en sameiginleg stúdentamót.
Þau hafa varanlegt gildi..
íslensku stúdentar, vjer Norð-
menn erum stoltir af því að eiga
ykkur að frændum. Ræðumaður
bað landa sína að lokum að hrópa
norskt — 3X3 — liúrra.
Á eftir ræðu cand. Apenes var
norski þjóðsöngurinn: „Ja, vi elsk-
er dette landet“, sunginn.'
Þá talaði Svíinn, jur. cand. Sven
Hallnás, frá Lundi: — íslensku
stúdentar! Jeg þakka boð ykkar
og á að bera kveðju frá hinum
sænsku fjelögum mínum. Á þessari
stund minnist jeg eins atviks frá
sanska stúdentamótinu 1928. Við
vorum staddir allir þátttakendur
mótsins í Uppsölum — í „Botan-
iska Trádgárden.“
— Þar skein sól, og gleðin sat
að völdum. Þjóðsöngvar og stú-
dentasöngvar bárust út í geiminn
frá 11 liundruð stúde'ntum, Lúðra-
sveit ljek undir. Einn þjóðsönginn
vantaði: „Ó, guð vors lands“. Þ4
gekk litli íslenski flokkurinn fram
og söng þjóðsöng sinn. Þetta voru
fyrstu kynni mín af íslendingum.
Vjer. Svíar viljum að nánari
kynni megi komast á milli vor og
hinna íslensku frænda. Margar
gainlar minningar tengja okkur
við hina frjálsbornu, islensku þjóð-
Litli íslenski stúdentaflokkurinn í
Uppsölum var „symbol“ þessarar
frjálsu þjóðár. Sænskir stúdentarC
hrópum húrra fyrir þe'ssum frjálsa,.
hrausta kynstofni — hinni íslensku:
þjóð.
Þá söng kórið: „Du gamla, dm
fria, du fjállhöga nord“.
Öllum fulltrúunum var fagnað á
g-æta vel og óspart klappað fyrir
ræðum þeirra.
Þegar erlendu ræðumennirnir
höfðu lokið máli sínu, sje Davíð
skáld frá Fagraskógi upp á ræðu-
pallinn. Biðu íslenskir stúdentar
með mikilli eftirvæntningu etftir
rt ðu hans. Davíð er landskunnur
sem skáld, en sem ræðumaður er
hann að mestu óþektur. Davið
hjelt ræðu sína á íslensku og
maltist prýðile'ga. Ræða hans var
þióttmikill óður frá upphafi til
enda.
Skáldið sagði m. a.:
— — Vjer göngum sáttir til
sama leiks, norrænu stúdentar. —
Þjer hafið siglt hin sömu höf og
forfeður vorir og sjeð landið, sem
beið þeirra manna, er þráðu frels-
ið. — Lega lands vors er osa
íslendingum hamingja. Hún hefir
skapað erfiðleika, en um leið bætt
íslenskt kyn.
Náttúran hjer er mild og máttug
i einu. — — Þegar norðurljósin
stíga hjer dans milli stjamanna á
heiðríkum vctrarkvöldum mætti
ætla að hjer byggju guðir en ekki
menn. — — Aðrar þjóðir hafa
misbeitt rjetti sínum við oss, en
vjer skulum ekki erfa það, heldur
halda sætt vora.
Vjer megum ekki eyða orku
vorri í hatur til annara þjóða. —
— Vjer ísleúdingar verðum að
fylgja kröfum tímans, vjer megum
ekki hræðast breytingarnar. Breyt-
ingin er lofsöngur tilverunnar til
skapara sins. íslenska þjóðin þolir
é'kk-i einangrun, hún á ekki að
vera neinn forngripur fyrir aðrar
þjóðir. — —
Að endingu mintist ræðumaður
á ríkjasamband Norðurlanda. —
Fáir kjósa eitt ríki á Norðurlönd-
um — en rödd blóðsins tengir oss
saman, vjer erum greinar af sama
stofni.
Norrænu stiidentar! Þið eruð
hreinir yfirlitum og hafið me'ira
afl en ykkur grunar. — —
Rí' ða Davíðs var þöklcuð með
dynjandi lófataki. — Á eftir söng
kórið „Ó, guð vors lands.“
Á Hótel Borg.
Eftir móttökuhátíðina hjeldu
stúdentar niður á Hótel Borg. Var
%