Morgunblaðið - 06.12.1930, Blaðsíða 6

MOTtGUNBLAÐIÐ

Skófalífar
eru bestar.
Hvaunbergsbræðnr.
H.f. isaga.
Skriistofan er flntt
f Lækiaryðtn 8.
ino/
Átsúkkulaði
og Konfekt
er best.
A'ðalbirgðir:
Sturlaugur Jónsson & Co ,
• Í dag
«el jeg fyrsta flokks sauðakjöt,
hangið, fyrir 1 krónu % kg.
Einar Eyjðlfsson,
Sími 586.
Hángikjðt
úr Hreppunum er tvímælalaust
það besta, sem fæst í borginni.
Matarverslun
Sveins Porkelssonar
Sími 1969.
Húsmæðnr!
Munið að panta hjá kaup-
manninum, sem þjer verslið
við, Alfa drotningar köku-
pakkana. Leiðarvísir á ís-
lensku er prentaður á hvern
pakka.
Sparið tíma og peninga.
í heldsölu:
Mtt Th. S. Bfönðahi u
ðll leikiöng
seljast með 50°/o
afslatti.
Valil. Ponlsen
Elapparatíg 29, BÍmi 24.
Umræðnr nm ijármálin
i kæjarstjórninni-
Frumvarþ fjárhagsnefndar til
ljárhagsáætlunar bæjarins 1931
var til 1. umræðu á síðasta bæj-
arstjórnarfundi.
Spunnust alllangar umræður
út af áætluninni um fjármál
bæjarihs almennt, lántökur, á-
lagningu útsvara, innheimtu
þeirra og fleira.
Á dagskrá var og heimild fyr
ir borgarstjóra að taka 300 þús.
kr. bráðabirgðalán. Umræður
um það spunnust inn í alm. um-
ræður um fjárhagsáætlunina.
Bráðabirgðalánið.
Þegar íslandsbanka var lok-
að í vetur sem leið, átti bæj-
arsjóður talsvert af fje í bank-
anum, sem sat þar fast. Borg-
arstjóri skýrði frá því þá, að
búast mætti við, að taka þyrfti
bráðabirgðalán meðan fje þetta
væri fast, ef ekki ætti að valda
stöðvun á einhverjum þeim
framkvæmdum, sem bærinn
hefði með höndum.
En er til kom, þurfti bærinn
ekki á þessu að halda.
Aftur á móti er nú svo þröngt
í búi hjá bæjarsjóði, eftir því,
sem borgarstjóri skýrði frá á
fundinum, að nauðsynlegt er að
taka bráðabirgðalán, til þess að
geta staðist útgjöld, er greiða
þarf fyrir áramót.
Talsvert hefir verið greitt úr
bæjarsjóði á þessu ári um fram
áætlun — einkum til sundhall-
ar og barnaskóla. 100 þús. kr.
tillagið úr ríkissjóði til sund-
hallarinnar hefir ekki verið tek
ið ennþá. Þar við bætist, að
innheimta útsvara hefir gengið
tregiega.
Borgarstjóri skýrði frá, að
útistandandi hefðu verið 27.
nóv. útsvör frá árinu í ár 680
þús. kr., og eldri útsvör 455
þús. kr.
Sagði hann, að tregðan á inn
heimtu útsvara stafaði af því,
hve erfitt menn ættu með fjár-
greiðslur, en innheimtan hefði
orðið mun erfiðari, er dráttar-
arvextirnir voru lækkaðir. Áð-
r.r voru dráttarvextir 1 'í á
mánuði, en nú aðeins (4%, eða
6 ' • á ári. Margir, sem hefðu
rekstursfje af skornum skamti
kysu heldur að draga að borga
útsvörin, því að af þeirri skuld
þyrftu þeir lægri vexti að greið^
en af öðru lánsfje.
Á hinn bóginn taldi borgar-
stjóri það ekkert óeðlilegt, þó
bærinn þyrfti rekstursfje nokk-
urt, er hann gæti gripið til ein-
hvern tíma ársins. Bæjarsjóður
hefði fvrír 14 árum fengið reikn
ingslán hjá Islandsbanka, 500
þús. kr., e.n samið hefði verið
um, að lánið minkaði um 25
þús. kr. á ári. En nú væri þessi
upphæð orðin næsta lítil og ó-
fullnægjandi.
Borgarstjóri.mintist á lögtök-
in, sem tækju altaf langan tíma,
svo þau gætu ekki komið í veg
fyrir brýna lánsþörf bæjarins
núna fyrir áramótin.
Út af innheimtutregðu út-
svaranna spunnust no’kkrar um-
ræður, og komu fram uppá-
stungur um það, að breyta til
við innheimtuna, skifta henni
niður, svo menn greiddu mán-
aðarlegar eða ársfjórðungsleg-
ar afborganir af útsvörum sín-
um. Með því móti myndu menn
frekar en nú, telja útsvörin sem
fastan lið af mánaðarlegum út-
gjöldum — og mundi það koma
betur við.
Þó þetta útheimti meiri skrif-
stofuvinnu, voru bæjarfulltrúar.
er til máls tóku nokkuð sam-
mála um, að heppilegt mynd:
að fara inn á þessa braut.
Álögur og lán.
Er teknar voru upp umræður
um sjálfa f járhagsáætlunina,
reis Sigurður Jónasson upp, og
talaði um grein þá, er birtisí
hjer í blaðinu nýlega, um efna-
hag Reykjavíkur.
Var honum auðsjáanlega mein
illa við grein þessa, því að hún
sýndi öllum almenningi, að fjár-
hagur bæjarins er allmjög á
annan veg, en stjórnarklíkan og
sósíalistabroddarnir hafa látið í
veðri vaka.
Sig. Jónasson ætlaði nú að
grípa tækifærið til þess að svara
þessari grein — en ,,svarið“ var
ekki annað en gamla tuggan, að
Mgbls.-greinin um efnahaginn
væri háskaléga villandi.
• — Gat hann vitanlega ekki
haggað einum einasta tölustaf
greinarinnar, sem bygð er á
bæjarreikningunum.
En stagl hans snerist um
það, að bæjarsjóður skuMaði
2Vo miljón króna umfram skuld
jr þær, sem hvíla á sjálfstæðum
fvrirtækjum hans.
Þó S. J. teldi sig ákaflega
bjartsýnan á framtíð bæjarins,
þá óx þessi upphæð honum
mjög í augum. Hann taldi það
óhafandi, að bæjarbúar bygðu
nokkuð eða gerðu nokkuð til al
menningsheilla, svo sem gatna-
gerð, skóla o. fl. o. fh, nema
hægt væri að greiða kostnaðinn
Han með útsyörum samtímis.
Við mættum ekki leggja neinar
skuldir á herðar komandi kyn-
slóð. —
Á hinn bóginn taldi S. J. að
]jað væri hægðarleikur að hækka
útsvörin að mun, frá því sem nú
væri. En tilefni greinarinnar í
Mgbl. hjelt S. J. vera það, að
íjárhagsnefnd hefir gert ráð
fyrir, að bærinn taki 1/2 milj-
kr. að láni á næsta ári, til þess
að haMa áfram framkvæmdum
þeim, sem nú eru á döfinni, og
koma bæjarbúum að notum í
framtíðinni.
(Þess skal getið S. J. til fróð-
leiks, að sá, sem greinina ritaði
í Mgbh um efnahag bæjarins
hafði ekki sjeð frumvarp fjár-
hagsnefndar um fjárhagsáætl-
unina — og var alveg ókunnugt
um fyrirætlanir nefndarinnar).
Spurningar þær, sem ræddar
voru, voru því þessar:
Er hægt að hækka útsvör bæj
arbúa að mun? Og er það rjett-
mætt, að taka lán að einhverju
leyti í þarfir almennings í bæn-
um, svo sem til skólabygginga,
sundhallar og annara opinberra
bygginga, götugerða, er gerir
ióðir byggingarhæfar 0. s. frv. ?
S. J. hjelt því fram, að hægt
væri að hækka útsvörin, vegna
þess, að þegar H. Briem varð
skattstjóri, þá hafi hann kom-
ist að því, að eignir bæjarbúa
væru mun meiri, en talið hefði
verið áður.
En Einar Arnórsson benti
ræðumanni á það, að „eigna-
fundir“ skattstjórans hefðu að
miklu leyti verið þannig til
komnir, að hann hefði metið
eignir, t. d. verðbrjef, hærri, en
áður hefði verið gert. Sýndi
hann fram á, hve óstöðug eign
slíkt væri, og ótrygg, sem grund-
völlur til skatta. Hlutabrjef í
togaraf jelögum væru t. d. mörg
árin óseljandi með öllu, enda
gæfu þau þá engan arð. Þetta
breyttist oft frá ári til árs, eins
og menn vissu, og matið væri al-
veg í lausu lofti.
Hann, svo og fleiri bæjarfull-
trúar, bentu S. J. á, að það
væri engin nýjung, að hægí
væri að leggja há útsvör á
menn, en annað mál væri það,
hvernig það gengi, að innheimta
hin háu útsvör.
Togarafjelögin hefðu t. d.
borið 3—400 þús. kr. síðastl. ár.
Hvað gætu þau borið mikið
næst? Og hvað þá línuveiðar-
arnir, sem flestir eru mjög illa
stæðir, þeir sem ekki ei’u komn-
ir um koll.
Einar Arnórsson benti sósíal-
istum á, að meðan þeir notuðu
ekki meirihlutavald sitt í land-
inu til þess að umsteypa núver-
andi þjóðskipulagi, og settu
ekki á stofn sameignar-fyrir-
komulag, þá yrðu þeir að gæta
bess, að lofa atvinnufyrirtækj-
unum að lifa — skera ekki
kýrnar, á meðan þeir þyrftu að
mjólka þær.
Stefán Jóhann talaði lengi
um þá Stefnu í bæjarstjórninni,
að taka lán til ýmsra nauðsyn-
legra framkvæmda og taldi þá
stefnu nýja.
Jakob Möller svaraði honum,
og gerði jafnframt grein fyrii
afstöðu fjárhagsr^fndar.
Hann komst m. a. að orði á
þessa leið:
Meiri hluti fjárhagsnefndar
litur svo á, að næstkomandi ár
verði erfitt fyrir bæjarbúa. —
Sveiflur eru hjer miklar, sem
kunnugt er, mikil tilbreyting í
því, hvernig hin almenna af-
koma er.
Meiríhluti fjárhagsnefndar
lítur svo á, að rjett sje, að góð-
ærin bæti upp hin erfiðari ár,
og þá verði það jafnað upp, sem
taka hefir þurft að láni á erfiðn
árunum.
Nú stendur svo á, að bærinn
er að framkvæma ýms vei'k,
sern góðærin eiga að greiða,
roisa barnaskóla, sundhöll o. fl.
o. fl., sem ekki er hægt að»full-
gera, án þess að taka lán í
þennan svipinn, ellegar stöðva
framkvæmdir. En það er mjög
eífitt, því að bæjarstjórnin verð
ur helst að sjá til þess, að at-
vinna, sem bæjarfjelagið veitir,
verði sem jöfnust.
Sósíalistar segja, að hægt sje
að hækka útsvörin.
Það er nú svo. Þeir vinna þó
líklega eftir rekistefnu lands-
stjórnarinnar í fyrra, er hún
imiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiHiiiiiiiiMiiiiiiiiiiMiinmnv
Hjúkrunardeildin!
(Lnxns|
H sápuspænir eru þeir bestu 5
j§ sem þjer fáið á silkiföt og g
alt þunnt tau.
Austurstræti 16. Sími 60 og 1060.
■HllllllinillMIIMMIIMIMMIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIMimiUIIIIUIim
Á j-völdborðið:
Spikfeitt, reyxt auðakjöt, lúðu-
riklingur, ýsa, lslensk egg, soðinn
og súr hvalur, nýtt skyr og alls-
konar ofanálag.
Vörur sendar heim.
Björniim,
Bergstaðastræti 35.
Sími 1091.
KI e i 11 s,
k j tt t f a r s
reynist best.
Baldursgötu 14. Sími 73.
25 stk. pakkar (svartir með gulu
bandi), eru bestar. — Reynið þær
í dag. Fást í tóbaksverslunum.
Mjölknrfjelag Reykjavíknr.
ttlðlverkasíningu
hefir Ólafur Túbals opnað* á
Laugavegi 1 (bakhúsinu).
Sýningin verður opin dag-
lega frá kl. 10 árdegis til kl.
9 síðdegis.
Peyiniata-
kápnr
kanpið þjer bestar
hjá okknr.
Komið og skoðið
Vöruhúsið
Jólabazar
Höfum opnað jólabazar okkar.
Bazarinn þefir nú fjölbreyttara úr-
val en nokkra sinni áður, af bama
leikföngum, iill ný, ’ einnig mjög
smekklegar jólagjafir, fyrir eldri
sem vngri. Jólatrjen eru komin.
Banngjarnt verð á öllu. Lítið inn.
Jólabazar Amatörversl., Kirkju-
stræti 10. Sími 1683.
Þ. Þorleifsson.