Morgunblaðið - 21.06.1931, Blaðsíða 6

6
MORG UNBLAÐIÐ
Frnmher jar.
Eftir Bjarna M. Gíslason.
(Flutt 17. júuí).
I.
Frá upphafi vega verk þeirra standa,
sem voldugt tákn um framtak og dáð.
Af efstu fjallsbrún til ytstu stranda,
alls staðar finst þeirra saga skráð.
Moldin sjálf þeirra minning varðar,
við merki sólar hvert gróandi strá,
og eldsteypt björgin úr iðrum jarðar
afltökum þeirra segja frá.
Sú þjóð, sem eldhugans athafnir vítti
um aldir ber þeirra handa för.
Mennimir þeir, sem múgurinn grýtti,
mannkynið báru skör af skör.
Fyrir sitt hlutverk af heilögum móði
hugdjarfir lögðust á kross eða. bál;
en hvar um storðu var stökt þeirra blóði,
steinamir töluðu og jörðin fekk mál.
Gátur og fjötrar sem frumherjinn leysti,
fjársjóður óbomum kynslóðum varð.
A gröf þeirra og manndómi mannkynið reisti
þá menning, er gaf því hinn vaxandi arð.
— Þeir, sem leysa af þjóðunum böndin
við þröngsýnið oft mega' berjast í vök.
En hvert sinn er hugsjónir herja um löndin
heimurinn skelfur við þeirra tök.
n.
Er dagar við afskektar íslandsstrendur,
og árblysin kyndir hin stígandi sól,
landið stækkar. Starfsmannsins hendur
strjúka það burtu, er fúnaði og kól.
Loftið fyllist af farsældar gjöfum,
hvert fótspor stefnir til aukins hags;
er vegirnir liggja frá vetrarins gröfum
til vöggu hins skínandi sólar-dags.
Og sjá, hve nú er hún auðug og fögur
ættjörðin — landið sem fekkstu í a-rf.
1 faðmi þess skýrast fmmherjans sögur,
hvert frækom vitnar um dáð hans og starf.
Ljósgjafinn fer um auðnimar eldi,
blæk afli í duftið svo jörðin fær mál.
H\ert strá og livert sandkorn í vorsins veldi
verður sem brot af Drottins sál.
í dag þeirri hetju við helgum ljóðin
er hrepti framsýn í vöggugjöf,
sem fann að köllunin fyrsta er þjóðin
og flutti hennar nafn yfir óbrúuð höf.
Honum sem vann okkur hróður og frelsi,
honum sem græddi vor dýpstu sár,
er alt var fjötrað í hörmunga helsi,
'hvert hjartaslag stuna, hver blóðdropi tár.
■ i
Minning hans geislar sem glóey í heiði,
gullstöfum rituð í tímanna safn.
Alt það sem grær á íslenskum meiði,
— hver einasta steinvala geymir hans nafn.
Og nú í dag, með deginum bjarta
til dáða hún knýr sjerhvern starfhæfan mann.
Finnist í einhverju íslensku hjarta
einn ósvikinn blóðdropi, vekur hún hanm
í
hx
íslendingur! Sjá auðnina og hagann,
enn sjest hve mjög vora þrengd hennar kjör.
: Þinn er hróðurinn, þín er sagan,
þú ef græðir hin stórskomu ör.
Trúðu á afl þinna eigin handa.
þó ógni norðursins gínandi vald.
Landið, sem bíður til beggja handa
ber þjer að síðustu fullkomið gjald.
(
Hvort vinnur þú gull eða gætir hjarða
gleymdu ekki hvað er þitt föðurland.
Þess orðstír skal ná til allra jarða,
þess Eden vaxa af hrauni og sand. —
— Sú hugsjón, sem göfgar, það handtak sem græðir,
og heróp sem vekur framsýn og þor,
sje skjaldinerki þitt, — í skjólin þá næðir
skal það sjást hvar liggja þín spor.
Á þroskans stofni er sterkasta greinin,
hin Starfandi hönd er á plóginn er lögð.
■ Kotbóndans saga, er klæðir steininn
hvergi verður að fullu sögð.
Sá spinnur bestan þjóðlífsþáttinn,
er þjálfar aflið hvem skínandi dag,
rís upp með sól og fer síðast í háttinn,
og semur ei mest við eigin ha'g.
Hætlnleg
Iandtaelgisgætsla.
Aðsend grein með þessari
fyrirsögn var í Mbl. 19. þ. m.
Sama dag símaði til blaðsins
skrifstofustjórinn í dómsmála-
ráðuneytinu, G. Sveinbjörnsson,
og sagði hann greinina bygða
á misskilningi, og vildi að leið-
rétt yrði.
* Skrifstofustjóranum fórust
orð á þessa leið:
1 þessari Mbl.grein er því
haldið fram, að skipherrarnir
á varðskipunum geti yfirleitt
sjálfir veitt brotlegum skip-
stjórum á fiskiskipum þá á-
minning, sem samkvæmt lög-
um nr. 36 1926, má ljúka máli
með þegar sjerstaklega stend-
ur á, og að skipherrar eigi því
ekki, eins og gert hafi verið,
að tefja fiskiskipin með því að
taka þau þegar svo stendur á
til dómara. Þá er og varla hægt
að skilja greinarhöfund öðru
vísi en svo að hann telji sýknu-
dóm yfir kærðum sönnun þess
að hann hafi ranglega verið
leiddur fyrir dómara. En þetta
er alveg rangt. Það eru auð-
vitað alls ekki skipherrarnir
á varðskipunum, sem eiga að
ljúka málum út af brotuin gegn
fiskiveiðalöggjöfinni með á-
minningu, heldur eru það að
lögum dómararnir, sem slíkt
geta gjört. Skipherrunum ber
því yfirleitt ætíð að leiða skip-
'stjó'ra fyrir dómara, þá er
telja verður þá seka að ein-
hverju leyti, og alveg eins fyr-
h' það þótt álíta megi að skip-
stjóri kunni aðeins að verða lát-
inn sæta áminningu dómarans,
eða að hann kunni jafnvel að
verða alveg sýknaður. Það er
því langt frá því að rjett sje
að telja fiskiskip ranglega
tekið til dómara þótt dómar-
inn leiði málið til lykta með á-
minningu eða sýkni skipstjóra.
Aðeins áminning dómara, eftir
að mál er upplýst og brot játað,
hefir það gildi, sem ætlast er
til í lögunum, aðeins slík á-
minning hefir þá þýðingu, að
næsta brot verði talið ítrekun
í laganna skilningi, og sýknu-
dómur þarf ekki að vera ann-
að en afleiðing af því að sönn-
un fæst ekki næg gegn sekum
manni sem ekki vill kannast
við brot sitt.
Heimsóknantími á Bamaheimilið
Vorblómið er frá kl. 2—4 á sunnu-
dögum.
Tvíburar fæddúst nýlega hver
í sinni borg í Englandi. Þótti það
í frásögur færandi. En þá komu
fleiri slíkar sögur upp úr kafinu.
Til dæmist fæddust tvíburur fyr-
ir nokkuram árum í járnbrautar-
lest. í Ameríku — annar í Banda-
ríkjunum, hinn í Kanada. í Lon-
don fæddust tvíburar um áramótin
3915—16, fæddist annar árið 1915,
hinn árið eftir.
Olíustððin á Klöpp.
Margur lítur Klapparstöðina
illu auga sakir eldhættunnar sem
af henni stafar fyrir nágrennið á
landi og máske engu síður fyrir
höfnina hjer innan garða.
Lega stöðvarinnar og nálægð
henna-r við eitt hið stærsta viðar-
forðabúr bæjarins, er ærin ástæða
til þess að óhug slái á menn, ef
eldur skyldi koma þar upp, hvern-
ig’ svo sem ráðum kann að vera
hagað til að verjast íkveikju á
stöðinni sjálfri.
Eldur í olíu og öðrum eldfim-
um vökvum er sjerstaklega erfiður
viðureignar, og oftast óviðráðan-
legur með venjulegum slökkvi-
tækjum.
Það er því mest um vert að
gerðar sjeu hinar bestu ráðstafan-
ir til vama-r íkveikju á slíkum
stöðum. Og íkveikjan getur orðið
með ýmsu móti, jafnt innan að,
úr efninu sjálfu, sem utan að af
eldi, rafmagni eða eldingu.
Mikill munur ér þó gerður á því,
hvers kyns efnið er, hvort það er
eimd olía, eða lítt eimanlegir
vökvar, svo sem steinolía og benz-
ín. —
„GQT-RITE"
vaxbomi pappírinn er ómiss-
andi á hverjú heimili.
„CUT-RITE“
er loftþjettur og heldur öll-
um matvælum sem nýjum um
lengri tíma.
Enginn pappír er eins góður
og „CUT-RITE“, til innpökk-
unar á smurðu brauði, í köku-
formin, til innpökkunar á ost-
stykkjum o. s. frv. o. s. frv.
„G'UT-RITE‘ ‘
er í pökkum á 40 ensk fet og
í hverjum pakka er tentur
stálhnífur, er sker fyrir yður
hvaða lengd sem þjer viljið.
„CUT-RITE“
sparar yður tíma og peninga.
Eykur hreinlæti.
Flestallar verslanir borgar-
innar selja
„CUT-R1TE“
Þessir vökvar mynda sprengi-
gufur, sem sólarhiti getur hæglega
kveikt í. Og jafnvel eimdar olíur
era sjaldnast alveg la-usar við eim-
anleg efni, sem rjúka úr þeim af
sólarhitanum.
Það ber því fyrst og fremst að
gera ráðstafanir gegn slíkri sjálf-
kveikjuhættu, með því að útbúa
geymana svo að gufur fái öragga
útrás, og bægja sólarhita frá þeim.
Á þetta sjerstaklega við bensín-
géyma. Vegna sprengi og eldinga-
hættu era þeir oft grafnir í jörðu
að mestu leyti, og varðir rúmgóð-
um sólskýlum. Ætti slíkur um-
biinaður að verða tiltölulega kostn
aðarlítill, þar sem gerðar eru upp-
fyllingar fyrir geymana.
En varnarráðstafanir eru auðvit
að ekki einhlítar. Verða þær að
haldast í hendur við þær ráðstaf-
anir aðrar, sem gera þarf til þess
að hindra útbreiðslu elds og kveða
hann niður.
Það er venjulegt að byggja
garða umhverfis olíugeyma', sem
mynda um þá lagarheldar kvosir
svo stórar, að þær rúmi helmingi
meira en geymarnir. Eru þær til
þess að hindra útbreiðslu brenn-
andi olíu, og er slíkt engu að síð-
ur nauðsynlegt við sjó, þar sem
skipum stafar hætta af olíubrana.
Á þennan hátt eru geymarnir
jafnframt vemdaðir fyrir kveikju-
hættu frá afgreiðslusvæðinu, þar
sem vjelar starfa og ljós era not-
uð. -----
Það er sjerstökum erfiðleikum
bundið að glíma við olíubruna.
Vatn má ekki nota, því að ef
olía er ljettari í sjer, flýtur hún
ofan á og berst logandi burtu með
vatninu.
Það getur því beinlínis verið
hættuaukandi að bera vatn á slík-
an bruna.
Ýmsar leiðir era til þess að
kæfa eld, með efnum sem hindra
aðstreymi lofts að eldinum, en
flestar eru þær ófullnægjandi gagn
vart bruna í olíugeymum.
Menn aðhyllast nú hvarvettna
að nota froðu slökkviefni, enda
hafa þau reynst ákjósanlegust til
Heildsölubirgðir:
H.ÚIafsson&Bernhött
Hiðursuðuuorur:
Gaffalbitar,
Fiskbollur,
Bayjarabjúgu,
Kjötkál,
íj Kindakjöt,
Nautakjöt,
Kæfa.
so
£
rO
U
:0
>
I
CQ
Áskuírður (á brauð):
Svínslæri, reykt,
Svínasíður, reyktar,
Spegepylsur,
Malaeoffpylsur,
Mortadelpylsur,
Skinkupylsur,
Kjötpylsur,
Cervelatpylsur,
Lyonpylsur o. fl.
Jú
t/i
Ph
o
O s t ar: •iH
Bachsteiner, % bJO
Edamer, bt)
^ Taffel, 0
V, Gouda, 1
Steppe. >
Smjör í kvartelum og V2 kg.
stykkum,
Tólg, í V2 kg. stykkjum,
Rúllupylsur, sauða,
Hangikjöt, sauða,
Dilkakjöt, saltað.
Kaupið þessar vörar frem-
ur en sams konar erlendar. —
Það eykur atvinnu og vel-
megun í landinu.
Slálnrljðl. Snðnrlanás.
Sími 249 (3 línur).
Kaupið Morgunblaðið.