Morgunblaðið - 15.09.1931, Blaðsíða 2

2
V1 IIRIM’N H l Af)Ifi
mnaHmT
THE ORIGINAL
CANDY COAIED CHEWING GOM
SStSEN
/CNLYMPIC M peppermint
dJ
Nýtt grænmeti:
Hvítkál
Rauðkál
Blómkál
Gulrætur
Gulrófur
Rauðrófur
Selleri
Purrur
Rauðrófur
Græskar
Asíur
Agurkur
Lauk
— Charlotten, smár
Kartöflur, lægst verð
Radísur
Persille
Alt albragðs
ý gðð vara. ý
muusuu,
Stórt og ódýrt úrval.
HTanubergsbræðnr
Kaupið Morgunblaðið.
Sextugsðfmæii.
Jón Halldórsson
trjesmíðameistari
á sextugsafmæli í dag. Hann er
fæddur 15. sept. 1871 að Vöðl-
um í Önundarfirði í Vestur-
ísafjarðarsýslu. Dvaldist hann
í föðurhúsum til 23 ára aldurs
og gekk þar að allri algengri
sveitavinnu, en um nám mun
hafa verið minna, eins og títt
var á þeim dögum.
í októbermánuði 1894 rjeð-
ist Jón í það að fara til Nor-
egs til þess að nema þar trje-
smíðar og dvaldist þar vetrar-
langt. Um vorið fór hann til
Kaupmannahafnar og dvaldi
þar í 1J/2 ár við trjesmíðanám
og gerði þar prófsmið sína 1896.
Hvarf hann þá heim til íslands
aftur.
Vorið 1897 kom hann hing-
að til Reykjavíkur og vann að
smíði Holdsveikraspítalans í
Laugarnesi og síðan við innan-
hússsmíðar í Landsbankahúsinu.
En haustið 1899 fór hann aft-
ur til Kaupmannahafnar og
dvaldi þar í 9 mánuði. Vann
hann að trjesmíði á daginn, en
sótti teikniskóla á kvöldin.
Síðan fór hann til Berlínar og
settist þar að, þótt hann kynni
ekki orð í þýsku til að byrja
með. Dvaldist hann þar í 3 ár,
stundaði húsgagnasmíðar á
sumrum, en var í teikniskóla á
vetrum. Enn fremur fór hann
Dresden og Vínarborgar til
þess að kynna sjer iðnsöfnin
þar.
Hinn 1. júlí 1905 kom hann
aftur heim til íslands og hefir
dvalið hjer í Reykjavík síðan,
eða í sámfleyt't 26 ár. Hann
gerði hjer þegar fjelagsskap
við tvo aðra smiði, Sigurjón
Ólafsson og Jón Ólafsson og
komu þeir þá upp húsgagna-
verksmiðju þeirri, sem Jón
Halldórsson stjórnar enn í dag.
Var hún fyrst rekin undir nafn
inu Sigurjón Ólafsson & Co.,
en breytti brátt nafni og hefir
síðan heitið Jón Halldórsson &
Co. Hefir hún alla jafna verið
rekin með mesta dugnaði og
forsjá og átt góðu gengi að
fagna, sjerstaklegra vegna á-
reiðanlegra viðskifta og sjer-
stakrar vinnuvöndunar og vöru-
vöndunar.
Það sjer ekki á Jóni að um-1
svifamikið starf og eflaust á-
hyggjublandið stundum, hafi
mætt á hann, því að hann er
í ltaf samur og jafn, síglaður
og hress í huga. Honum hefir
heldur ekki verið fisjað saman,
hvorki til sálar nje líkama, og að
kjarkurinn hefir verið óbilandi,
sjest best á því, er hann, sveita-
pilturinn, mállaus og ókunnug-
ur borgalífi og annara manna
háttum, ræðst í það, að fara
einn síns liðs til framandi landa
og vera þar við nám, sem eng-
ir íslendmgar voru.
Jón hefir jafnan verið fram-
arlega í flokki iðnaðarmanna
og einn af helstu mönnum Iðn-
aðarmannafjelagsins síðan það
var stofnað. Hann var og aðal-
hvatamaður og driffjöðrin í því
að íslenska iðnsýningin var hald
in árið 1911 og má það honum
þakka, fremst allra manna, hve
vel hún tókst. Fjelagsmaður er
Jón ágætur og gengur að fje-
lagsmálum með sama áhuga
og að öllu öðru, sem hann tek-
ur sjer fyrir hendur. Hann er
mjög vinsæll maður, eins og
best mun sjást á sextugsafmæli
hans í dag.
Konsert.
Einar Markan
söng í Iðnó síðastliðið sunnu-
dagskvöld. Efnisskráin var ó-
venjuleg að því leyti, að söngv-
arnir voru allir, tólf að tölu,
eftir íslenska höfunda, nýir eða
að minsta kosti óþektir. — Jeg
man nú ekki betur en Schu-
mann taki mönnum einhvers-
staðar vara fyrir því að dæma
um tónsmíðar, er þeir hafa
ekki heyrt nema einu sinni.
Mun hann að vísu eiga við meiri
háttar tónsmíðar, fyrst og
fremst, en jeg ætla þó að
fylgja hans ráðum og fara laus-
lega og fljótt yfir sögu.
Þrjú fyrstu lögin voru eftir
Sigurð Þórðarson og leist mjer
einna best á „Ave Maria“, jafn-
vel þótt það minti lítið eitt á
samnefnt og alkunnugt lag.
Mjer virtist það vera heil-
steyptast og svipmest. — Næst
komu þrjú lög eftir Pál ísólfs-
son og þótti mjer „Riddarinn
og meyjan“ bera af hinum.
Höfundi hefir tekist að setja
á það söguljóðablæ, hrynjand-
in er snjöll, og sönglínurnar
viðfeldnari en í þeim öðrum lög
um sama höfundar (Heimir og
Söknuður), sem á efnisskránni
voru. En ætti ekki að fara að,
eins og Löwe og fleiri miklir
menn hafa gert — „gegnum-
komponera“ kvæðið, svo að úr
þessu yrði myndarleg „bal-
lade“? Því miður Jjekki eg
kvæðið ekki nógu vel, til þess að
jeg geti sagt um það með vissu.
— Þá er að nefna söngva eftir
Þórhall Árnason. „Kvöldvísan“
var geðfeldust, einföld en snot-
ur í blettum. í hinum lögunum
mun höfundurinn hafa reist
sjer hurðarás um öxl að ýmsu
leyti. Ekki er t. d. heiglum hent
að bæta um söngva Schuberts
við kvæði eftir Goethe („Schá-
fers Klagelied“). — „Vid
Himlesport“, eftir Einar Mark-
an, mun tæplega vera frumleg-
ur eða mikill skáldskapur, en
sönglegt er lagið. — Síðast voru
tvö lög eftir Emil Thoroddsen
Wiegenlied og Nacht í ný-róm-
antiskum stíl. Þau hafa ekki
til að bera það, er nefna mætti
íslenskan blæ eða svip, enda
eru þau samin við þýska texta,
og þau virðast heldur ekki vera
með skýrum, persónulegum ein-
kennum. En jeg held nú samt
sem áður, að engum hinna fyr-
greindu, háttvirtu höfunda sje
órjettur ger, þótt sagt væri, að
þessi lög Emils bæru vott um
mesta skáldskapargáfu.
Einar Markan hefir þótt all
mistækur, eins og fleiri söng-
menn vorir. En þegar hann er
vel fyrir kallaður, eins og hann
var í fyrrakvöld, þá er röddin
ekki aðeins mikil með afbrigð-
um, heldur og falleg, þegar
henni er hóflega beitt. En mik-
ii og falleg rödd að upplagi, er
að vísu hvergi nærri einhlít,
og er vafalaust kominn tími til
þess að gera sjer þetta full-
komlega ljóst. Það er til lítils
að fá manni í hendur góða fiðlu,
nema því aðeins að hann kunni
að fara með hana. Og fyrir
hljóðfæraleikara hrekkur ekki
kunnátta til. Tæknin er ekki tak-
mark, heldur leið að markinu.
En söngvarar eru vitanlega
sömu lögum háðir eins og aðrir
tónlistamenn. Þeir verða að
kunna að fara með sitt „hljóð-
eri“. Sú kunnátta er skilyrði
þess, að um list geti verið að
ræða frá þeirra hendi, en hún
er hvorki annað nje meira. —
Því miður er Einar Markan
ekki svo langt kominn, að hann
hafi náð þeim tökum á rödd
sinni, sem honum eru nauðsyn-
leg. Röddin er ekki jafn prýði-
leg alstaðar (lægri tónarnir eru
lakari) og veikan söng á hann
bágt með, þó að hann nái oft
fallega einstökum veikum tón-
um. — Um framsögu verkefn-
anna er ekki tækifæri að ræða,
enda er jeg orðinn langorðari
en til stóð. Það var auðheyrt
að söngvarinn hafði búið sig
undir eftir bestu getu, og er það
lofsvert. Óþarflega eyðslusam-
ur var hann á afar sterka tóna,
eins og stundum fyrri, og ætti
hvorki hann nje aðrir að láta
blekkjast af því, þótt hjer hafi
margir gaman af slíku. — Hug-
arfar áheyrenda lýsti sjer nokk-
ð greinilega í því, að söngvar-
inn varð að endurtaka 8 lög
(af 12) og syngja tvö aukalög
Húsfylli var eða því sem næst.
Sigf. E.
TakmÖrkun olíuframleiðslu.
Fyrir nokkuru hafa verið
samþykt lög í Bandaríkjunum,
um takmörkun olíuframleiðslu.
En svo er að sjá, sem stjórnin
hafi búist við því, að ekki myndi
allir olíufra'mleiðendur hlýða
þeim með glöðu geði, því að
þess er getið í skeytum frá New
York, að ríkisstjórnin í Texas
og Oklahoma hafi gefið út
fyrirskipanir um það, að herlið
skuli vera til taks að skerast í
leikinn, þegar lögin ganga í
gildi, en það var núna um mán-
aðamótin (ágúst — september. —
A herliðið þá að sjá um að olíu-
vinslan í Austur-Texas verði
stöðvuð.
Samkvæmt lögunum á að
,minka olíuframleiðsluna um
, 400 þús. tunnur á dag.
Altaf ný
erlend blöð
með hverri ferð frá útlöndum.
f gær komu meðal annars:
DÖNSK BLÖÐ:
F amilie-Journal
Dansk Familieblad
Hjemmet
Köbenhavnerinden
Radio-Magasinet
Populœr Radio
Vore Damer
Verden og Vi
Tidens Kvinder
Vikingen O. fl.
ÞÝSK BLÖÐ:
Hamburger Fremdenblatt
Hamburger Illustrierte
Der Bazar
FUmivelt
Die Woche
Reclams Universum
Sport im Bild
Scherls Magazin
Gartenlaube
Deutsche Rundfunk
Die Koralle
Vélhagen & Klasings Mon~
atshefte
Deutsche Rundschau
Die neue Rundschau
Weltbiihne
Simplicissimus
Das schöne Heim
Die Kunst og ýmis fleiri.
SÆNSK BLÖÐ:
Göteborgs Handels-och
Sjöfartstidning
Husmodern
V ecko-joumalen
Svensk Damtklning
Idun
Hvar 8. Dag
Várt Hem o. fl.
ENSK BLÖÐ:
Strand Magazine
World To-day
Display
Good Housekeeping
West
Ideal Home
Woman’s Journal
Popular Wireless
The Scout (skátablað)
Manchester Guardian
Punch
New Statesman & Nation
Times Literary Supplem
Times Educational
Supplem
Times Weekly
og fjölda mörg önnur ensk blöð
og tímarit.
Sum þessara tímarita hafa
gengið mjög fljótt upp, og ættu
því þeir, sem hafa hug á að eign-
ast þau, að koma fljótlega.
E. P. BRIEM
AUSTURSTRÆTI 1. SlMI 906.
Tomatar,
ranðir og grænir.
Alt af lægsta verð.
Gefið barui yðar
líftryggingu í
ANDVÖKU.
Sími: 1250.