Morgunblaðið - 27.03.1932, Side 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
bendir þetta til þess, að síra Ein-
ar hafi þá ætlað að setjast aftur
á staðinn, eða láta síra Sigurjón
fara úr þjónustu sinni.
5. Ekki vill síra Einar telja
staðinn illa hýstan og húsabótum
sínum lætur hann vel yfir. Tveim-
ur okkar undirritaðra ætti að vera
sæmilega kunnugt um ástand húsa-
kynna í Saurbæ, eftir að hafa síð-
astliðið vor unnið þar heilan dag
að úttekt, óg einn okkar fluttist
þaðan, eftir 14 ára dvöl, þegar
sjera Einar kom þangað árið 1900.
Þá mun íbúðarhúsið hafa verið sjö
ára gamalt eða þar um bil, og ef
það er nú, meira en 30 áxum síðar,
„miklu betra“, mikil töfrahöll
hlyti það þá að verða ef_ síra
Einar gæti enn sje um það önnur
30 árin. Tvennar „höfuðviðgerðir“
kveðst hann hafa framkvæmt á
því, án þess að hann skýri það
hugtak nánar, en grunur er okkur
á, að stórfeldar liafi þær höfuð-
viðgerðir ekki verið. Pappa ljet
hann að vísu innan á veggina, svo
nú er erfitt að ganga úr skugga
um fúa án þess að skemma þá
fóðrun, og þar sem járn var ilátið
útan á, má nú í sumum stöðum
lyfta plötunum frá með hendinni,
því naglar hafa ekki hald. Mun
það sýna sig, að bráðlega þurfi
að gera stórlega mikið við húsið
— ef það þá reynist viðgerðarhæft.
TTm hlýindin í því er það til marks
að ekki meiri hörkur en verið
hafa í vetur, hefir þó orðið að
lileypa vatni af miðstöðinni að
kvöldi, til þess að ekki frysi í
leiðslum. Eru það ekki lítil óþæg-
indi, því bera verður vatnið upp
á loft,
Um útihús er það að segja, að
Saurbær er nú á meðal þeirra fáu
bæja í sókninni, þar sem hvergi
er járnplata á peningshúsi, að
nndanteknum hestaskúr þeim, er
síra Einar vitnar í, og f jóskofan-
um. GHettinn náungi sagði um
peningshúsin þar, að þau færu
að leka þegar þykknaði í lofti.
Öfgar eru það, en lítið regn munu
þau þola lekalaust. Einn kofinn
var orðinn svo þreyttur á að
hanga uppi, að hann tók það fyrir
í haust að lirynja sjálfkrafa. Síra
Sigurjón hefir látið dytta að pen-
ingshúsum eftir því sem óumflýj-
anlegt var, en alveg eru slíkar
viðgerðir ófullnægjandi. Um safn-
þró þá, er síra Einar setur góð-
rðamegin á reikning sinn, er
best að tala sem fæst, en vera má
að henni og húsunum verði lýst
nánar næst, er við eigum orðastað
við hann um þetta mál. Fjáhús-
hlaðan, sem hann tdlur sig gert.
liafa og bygð var upp úr annari
minni, er nú skásta húsið á staðn-
um og ásamt áminstum hestaskúr
(ekki tiltakanlega vönduðum) er
hún og fjóskofinn, nú að falli
kominn, allar þær húsabætur, sem
um hefir verið áð ræða í Saurbæ
í tíð síra Einars, ef það orð á ekki
að skiljast í alveg nýrri merkingu.
Túnið græddi hann talsvert út.
fvrstu ár sín á staðnum, en í
nokkuð á annan tug ára liafa nú
einnig jarðabæturnar að mestu
legið niðri, þótt annars staðar í
sveitinni hafi mikið verið unnið
á þeim tíma. Aftur á mót.i fekk
síra Sigurjón þangað traktor í
haust og ljet plægja nokkrar dag-
sláttur af kargaþýfi. Af þeim
bletti sleptum mun nú lítið í tún-
inu. svo sljett að vjeiltækt s.je og
eru slíks fá dæmi þar í sveitinni.
Si. Einar segir það einnig rangt,
að ríkið sje búið að taka undir
sig helming Saurbæjar, heldur
leigi hann því opinbera Vatnaskóg-
inn. Ekki vitum við hann vill
sjálfur nefna þessa röksemda-
l'ærslu, en sumir mrnidu kalla
hana blekkingartilraun. Sannleik-
urinn er sá, að síra Einari tókst
að koma því svo fyrir, að meðan
hann heldur staðinn, fær hann þá
leigu fyrir skóginn að nokkurn
veginn vegur salt á móti því, sem
honum er reikhað afgjald stað-
arins upp í iaun sín, en hins
vegar svo um búið, að þessi leiga
eftir skóginn felhir niður þegar
prestaskifti verða. Sá er enginn
allheimskur, sem þegja kann.
6. Um grát og gnístran tanna
á heimili aðstoðarprestsins vitum
við ekkert, en við höfum sótt
kirkju hjá síra Einari og eitt-
hvað heyrt um það, hvar slíkt
ætti sjer stað. Þykjumst vjer af
þessu skilja, hvar hann telji að-
stoðarprestinn og skyldulið hans
eiga heima. Það mál látum við
Jiggja á milli hluta, því það
hyggjum við, að hvorki muni síra
Einar nje heldur við ráða endan-
legum náttstað þess fólks eða ann
ara. En að svo miklu leyti sem við
þekkjum heimili jaðstöðarprests-
ins, eða foreldra hans, er það að
okkar dómi fyrirmyndar-heimili.
Þar sem sr. Einair talar með
nokkurri háðung um biskup, þá
ætlum við að sá maður standi
ómeiddur fyrir því hnútukasti, og
ekki ólíklegt, að þeir sem báða
þekkja, muni bera engu minna
traust til dr. Jóns biskups Helga-
sonar, heldur en sr. Einars, til
þess að standa að jafnaði þeim
megin, sem rjettlætið og heill
kirkjunnar heimta.
7. Sr. Einar kveðst hafa bygt
He'lga syni sínum staðinn meðan
hann sje þar prestur, en mót-
mælir öllu öðru tali um byggingu
um uppspuna. Já, að bera sann-
leikanum vitni — skelfing er það
erfitt. Síðan Helgi var hjer á
ferð ,á dögunum, hefir legið hjá
Búnaðarfjelagi Islánds til um-
sagnar sú umsókn að hann fái
nokkuð af landi staðarins undir
nýbýli, svo alger uppspuni er
það ekki, að • um lengri dvöl
kynni að vera að ræða. Hitt segir
sig auðvitað sjálft, að sr. Einar
hefir engin byggingarróð vfir
staðnum lengur en um sína tíð.
Ekki er það rjett, að sóknar-
nefnd hafi ritað Heiga hótunar-
brjef, þótt. faðir hans vilji svo
vera láta. Helgi ólst ekki upp
hjá föður sínum og er okkur að
litlu kunnur.En óvildarhug hyggj
um við að enginn í sókninni hafi
borið til hans, heldur flestum
verið sama um hann. Hrakspám
höfum við engum spáð honum,
hversu mikil fúlmenni og lubbar
sem við kunnum að vera, svo að
viðhaft sje hið prúðmannlegai
orðalag vígða mannsins. En liitt
væri ekki að undra. þÓtt einhverj-
ar skapraunir og ó})ægindi kynnu
að bíða hans í Saurbæ, því beran
fjandskap hefir hann sýnt sókn-
armönnum.
Með öllu er okkur, sem undir
þetta skrifum, ókunnugt um
nokkrar sem helst tiiraunir til
þess að sundra fjölskyldu prests-
ins, og hafi slíkar tilraunir átt
sjer stað, sem við efum stórlega,
þá mun óhætt að fuliýrða, að af
sveitungum okkar, hafa þær ekki
verið gerðar, nje heldur fyrir
þeirra tilstilli. Það mál er okkur
því óviðkomandi.
8. Það, gleður okkur innilega
að hafa nii yfirlýsingu sr. Einars
um það, að hann hafi ekki kent
aðstöðarprestinum um að hafa
verið upphafsmaður að samtök-
um þeim, er við höfum gert í
þessu máli, enda er það sann-
leikurinn, að liann hefir átt í
þeim þann einn þátt, sem áður
hefir verið frá skýrt. I augum
þeirra, sem friðinn semja, mun
hann því vaxa en ekki minka
fyrir sín afskifti. Þó að lit'lu
skifti um það atriði, má þó geta
þess, að ekki fer sr. Einar með
satt mál, er hann segir að brjef
það, er við rituðum honum og
hann nefnir hótunarbrjef, væri
ritað á heimili aðstoðarprestsins.
Þar var það ekki ritað.
Okunnugt er okkur um það,
hvort fólk austur í Rangárvalla-
sýslu hefir, eins og sr. Einar
orðar það „heldur viljað hálfan
Sveinbjörn en heilan Sigurjón“.
Ef til vill hafa þessir menn verið
betra vanir en við, sem nú teljum
síra Sigurjón nógu góðan handa
okkur.
9. Um „ungiinga“ þá, sem í
þessu máli hafa lent í andstöðu
við síra Einar, má geta þess, að
nokkrir þeirra eru á svipuðum
a'dri og hann sjálfur og ekki
örgrant að hærri aldur finnist
á meðal þeirra. Og hvað því
viðvíkur, að hann hafi vikið góðu
að okkur á heimili sínu, þá er
hann svo athugull maður í fjár-
málum, að óhugsandi er það ekki
að hann hefði einhver ráð með
að gera reikning yfir þá kaffi-
bolla, sem við höfum drukkið hjá
honum. Væri ef til vill ekkert á
móti því, að hann sendi okkur
slíkan reikning áður en útsvör-
um er jafnað niður næst. En
ósköp er hætt við að allar tilraun-
’ir síra Einars til þess að gera sig
að píslarvotti í þessu máli mis-
takist með Ö'llu.
Hjer höfum við nú bent á
nokkrar skekkjur í frásögn
prestsins. Það er eins og spek-
ingurinn segir: öllum fær yfir-
sjest — jafnvel þeim, sem helg-
að hafa sig þjónustu sannleikans.
Staddir í Reykjavík,
16. mars 1932.
Helgi Jónsson, hreppstjóri.
Helgi Jónsson, oddviti.
Guðmundur Jónasson.
Gísli Brynjólfsson.
Jón Magnússon.
Rússar undirbúa
flugferðir yfir Pólhafið.
Leningrad, 25. mars.
United Press. FB.
Tilkynt hefir verið, að unnið
sje að undirbúningi leiðangurs
til þess að athuga skilyrðin til
þess að koma á flugferðum yfir
pólsvæðin milli Rússlands og
Norður-Ameríku. — Isbrjótur-
inn Krassin, sem frægur varð
fyrir björgun Nobile og manna
hans, fer norður á bóginn í sum
ar snemma, og hefir tvær flug-
vjelar meðferðis. Verða þær
notaðar til athuganaflugferða
írá ísbrjótnum. Búist er við, að
Krassin komist alt norður á 85.
gr. í ráði er, að Krassin verði
allan næsta vetur á pólsvæðinu.
Ffnalaug"*!
tautUnr
iicmisfcfatalfMÍttstt!) cf fittttt
Smj.wa 3+ JJOO Jtejlliaoili.
Fullkomnar vjelar. Nýjustu og bestu efni. Þaulvant starfsfólk. —
10 ára reynsla.
Hl lelgn 14. mai
í húsi Garðars Gíslasonar, við Laufásveg 53, eru 2 eða 3
herbergi til leigu á neðstu hæð. Lítið eldhús gæti fylgt ef
óskast.
Reykjavíkurbrjef.
26. mars.
Hafísinn.
Veðurstofan hefir haft litl-
ar fregnir af hafísnum undan-
farna viku, þangað til í dag, að
skeyti frá skipi segir talsverðan
ís milli Horns og Steingríms-
fjarðar, og eigi siglandi þar
nema í björtu. Búast má við, að
hafís sje skamt undan öllu Norð
urlandi.
Einmuna góð tíð um land
alt, þetta 7—8 stiga hiti und-
anfarna daga.
Útgerðin.
Um helmingur togaranna er
nú kominn á veiðar. Afli þeirra
hefir fram til þessa verið treg-
ur og ufsablandinn. Kom nýlega
hljóð úr Tímahorni út af því, að
Morgunblaðið skyldi ekki hafa
barist fyrir lækkun kaupgjalds,
á sjó og landi. Kennir þar ann-
arar tóntegundar en hjá lags-
bræðrum Tímans, sósíalistum,
sem jafnan hafa haldið fram,
að Morgunblaðið vildi alt kaup-
gjald í landinu niður fyrir alla
sanngirni.
Sannvirði vinnunnar.
Sannleikurinn er augljós og
einfaldur í því máli. Morgun-
blaðið hefir alt af viljað, og vill
enn, að hver sem vinnur, fái
sannvirði fyrir vinnu sína. Þeg-
ar verkamenn, eða forsprakkar
þeirra, spenna bogann upp fyr-
ir sannvirði, þá kemur það at-
vinnurekstrinum á knje, og
þeim sem vinna kemur það næst
í koll, þegar yfirvofandi atvinnu
leysi steðjar að.
Heilbrigða rannsókn á sann-
virði vinnunnar, á sanngjörnu
kaupgjaldi á sjó og landi, hafa
sósíalistar aldrei viljað, heldur
æpt upp um sífeldar kauphækk
anir jafnframt lækkun afurða-
verðs.
Styrktarmenn sósíalista í
þessu kapphlaupi út í ófarnað
atvinnuveganna hafa helstir ver
ið þeir Tímamenn. Er skamt að
minnast þess, er landsstjórnin
hjelt uppi kaupinu við sjávar-
síðuna, með því að láta ríkis-
sjóðinn blæða.
En í sveitum hefir kaupgjald
haldist í háspennu, með upp-
skrúfuðu vegavinnukaupi lands
stjórnarinnar.
Ætti það ekki að vera ofætl-
un, að þeir Tímamenn hefðu vit
á, að tala sem minst um kaup-
gjaldsmálin.
Eimskip.
Sjaldan mun Eimskipafjelagi
íslands hafa verið jafn-nauð-
synleg samheldni landsmanna
um velfarnað þess, eins og nú,
er aðflutningur takmarkast
mjög vegna hafta og gjaldeyr-
isskorts, svo flutningsmagn til
landsins fjarar niður í lágmark.
Sýnist lítil hagsýni í því fyrir
þjóðarheildina, að tildra upp
við hlið fjelagsins rándýrri rík-
isútgerð, en sletta í fjelagið fjár
styrks-hungurlús, fyrir strand-
ferðir, sem hvergi nærri ljettir
byrði strandferða af fjelaginu.
Svo er til skiftis lagt upp
skipum fjelagsins og ríkisút-
gerðarinnar. En skattborgarar
landsins látnir borga í ríkisút-
gerð sem notuð er í samkeppni
við fjelagið.
„Sameinaða“.
Á hinn bóginn er samkeppn-
in frá hinum erlendu keppinaut-
um. Eimskipafjelagið rjeðst ný-
lega í að hafa fastar hálfsmán-
aðarferðir frá Höfn. Var brott-
farardagur settur annan hvorn
miðvikudag, þá miðvikudaga,
sem Sameinaða gufuskipaf je-
lagið sendi ekki skip sín hing-
að. Lá þá beint vð að vænta
þess, að reglubundnar vikulegar
ferðir væru komnar á.
En skömmu eftir að Eimskip
hafði gefið út áætlun sína, til-
kynti Sameinaða, að nú yrði fje-
lagið að breyta brottfarardög-
um skipa sinna, færu þá yfir á
laugardagana, svo hraðferðun-
um frá Höfn verður hagað þann
ig, að skip Sameinaða fara ein-
um 4 dögum á undan íslensku
skipunum, en 10 dagar líða
milli hraðferða ísl. skipanna
uns skip Sameinaða fara. Leið-
inleg mistök. Er ekki svo?
Hlutverki lokið.
Á Alþingi hafa menn enn
rætt um síldareinkasöluna.
Sósíalistar hafa spurt lands-
stjórnina að því, hvað hún ætli
sjer að láta koma í staðinn fyr-
ir einkasöluna.
Stjórnin hefir svarað því til,
að ekkert ætti að koma í stað-
inn, hún ætlaði að hætta af-
skiftum af þeim málum.
Er ekki sjálfhætt? Hvað gæti
Tímastjórnin gert í þessum mál
um, úr því sem komið er?
Hefir hún ekki komið útgerð-
inni nokkurn veginn fyrir katt-
arnef? Þeir, sem áður keyptu
síld af okkur íslendingum,
veiða hana nú sjálfir, Svíar fyr-