Morgunblaðið - 03.05.1932, Qupperneq 2

Morgunblaðið - 03.05.1932, Qupperneq 2
MORGUNBIAÐIÐ |M|n mummmww )) HaTHM & Olsbni (( Bakarar! Fengnm með e.s. „Brnarfoss Hveltl Cream of Maaitoba, Cream of Lothians, Gilt Edge, Flirsykor, danskan Pressnger, Þnrger. Hnmla. Ikki er öii vitleysan eins. Eftir Ól. B. Björnsson. A Alþingi því er nú situr, hefir icomið fram tillaga til þingsálykt- unar um fækkun prestakalla, frá Vilmundi landlækni Jónssyni. Er þar gert ráð fyrir að stjórnin leggi J'yrir næsta þing, frv. til laga um nýja skipun prestakalla, þannig að prestsembættum verði fækkað til mikilla muna, enda leggi stjórnin jafnframt fyrir þingið frv. til laga um almennar verslegar nafngiftir barna, hjónavígslur og útfarir. — Fylgir þingsályktun þessari, grein- argerð ásamt frumvarpi um þetta •efni. Frumvarp þetta er vitanlega eng in lækning á neinum þeim meinum, sem nú þjá þjóð vora mest, en það munu margir líta svo á, að það geti orðið til að fjölga þeim enn meir en orðið er. Andi þessa frumv., og greinargerðin ber það • með sjer, að þetta, þó lítið sje, sje nægjanlegt spor í áttina., ef að lögum verðiir til þess a§ af- nema, þegar alt er rjettilega und- irbúið, alla presta og kirkjur. Með lies.su og ýmsu öðru, á að ganga íötót og ákveðin skref að því marki að útrýma allri kristilegri starf- semi úr landinu. Mjer er ekki kunnugt um, að r.ein lög banni að gefa barni nafn án þess prestur framkvæmi þá at- höfn, heldur ekki er ferming nein skylda að lögum nú orðið, enda liafa það víst flestir eins og best á við þvern einn_ Einstaka menn fyr og síðar hafa ekki látið skíra <'ða ferma börn sín, liefi jeg heyrt að flutningsmaður þessa frum- varps sje einmitt einn af þeim. Það lítur því helst, út fyrir að þeim sje ofraun að líða það, að aðrir geti hindrunaríaust notið blessunar kirkjunnar, og starfs þeirra manna, sem enn hafá frú á því á menningaröldinni!!!, að fvrst og fremst beri að leiða liörnin til Jesú, en banna þeim ]>að ekki. Heldur eru ekki til lög sem banna þá greftrunarsiði sem hverjum sýnist. Jeg býst líka við að flutningsmaður væri svo hug- jiður áð 'fara þ'ar sínar eigin koppa- irötuv: Eh'ifteð ffv. þessu er hann ]>á víst áð hugsa um sálarneyð ])eirra manna, sem ekki hafa hng- dirfð til að nota i hverju tilfelli ]>á siði sem best á við hann. Ann- ars er ýms óvani í þessu sambandi að leggjast niður án allra laga. svo sem erfisdrykkjur, o. fl. Eins og menn vita eru nú í gildi lög um ■ borgaralcgt hjónaband. Eftir j að þau gengu í gildr, var það um i stund móðins að gifta sig hjá fó- | geta, en nú er þeim altaf að fækka sem ganga í bqrgaralegt hjóna- hand. í 6. gr. frv., er talað um ein- hverja eigendur og umráðamenn kirkjugarða, en lögin kveða ekk- ert á um það, hverjir þeir eig- endur og umráðamenn sjeu, þ. e. hverjum sje skylt að eiga og við- haída kirkjugarði. Ekki er frjáls- lyndinu fyrir að fara, því ef t. d. bálstofa kemur upp í kaupstað, þá skulu allar útfarir fara þar fram. IJndanþágu má þó veita hjer frá, ef skilríki koma frá þeim Jlauða. Ef ágreiningur rís hjer af, á að skjóta honum undir úrskurð dómsmálaráðunéytisins. Þeir sem þekkja skrifstofuganginn, geta því búist við þegar til slíks kænii, að svo gæti farið, að lík yrði að standa nokkuð lengi uppi!!! Eftir frv. má og hafa helgisiði ef skil- ríkin eru nóg, og öllu því má skjóta sömu leið til úrskurðar. — Fara nú höftin að gerast nærgöng- ul þegar það má ekki lengur vera algert einkamál manna, án allra skilríkja hvernig menn haga út- för sinna nánustu. Greinargerðin byrjar með al- mennum hugleiðingum um það, livað möunum vaxi í augum fjöldi embættismanna, og hvað mjög tíð- ar kröfur komi um fækkun þeirra til að spara ríkissjóði útgjöid. eða til að losa fje, senv verja mætti til annars þarfara. í næstu máls- grein er því svo slegið föstu, að 'ekki sje líklegt. að þessar óskir fáist uppfyltar, því ]«> ]>essar óskir sjeu látnar í ljósi, sje sífelt ■ krafist meiri og flóknari starfa af I ’-íkinu. En frá þessu segir höf. að , sje ein undantekning, því jafn- framt því sem krafist sje meira af ríkinu í veraldlegum efnum, hirði menn minna og miuna um sálarheili sína og andlega velferð. Það er alveg rjett, að það eru margir sem hirða minna og minna mn sína eigin og anftara sálarheill. Þó býst jeg við, áð enn sje í land- inú eigi a]l-lítill hópur manna, er lætúr sig nokkuru skifta þe^si mál, og halda því fram. að sambúð manna verði ekki betri, nje and- legur þroski þeirra meiri, þó felt sje niður alt kristilegt starf. Jeg býst þess vegna við að enn sje það alt of djarft úr flokki talað, að gera sjer í hugarlund, að slíkur meiri hluti sje til staðar. Þá gerir höf. all-verulega og rjettilega grein fyrir því, hvað prestastjettin hafi alla tíð verið roikil fyrirmyndarstjett. Þeir voru alt í öllu. Ráðgjafar manna í hvers konar málefnum, aðalmenn í sveit- ar- og hjeraðsmálum, frömuðir í búskap, kendu, eða höfðu umsjón með alUri fræðslu, og margir hverjir hepnir læknar, og svona má lengi telja. Höf. heldur því ekki fram sjerstaklega, að prestar nú, sjeu ekki álíka hæfir í sínum verka- bring eins og áður var. Heldur dettur manni í hug að til grund- vallar liggi, að almenuingur sje nú farinn yfir höfuð, að slaga svo hátt upp í þessa lærðu menn, klerkana, að til þeirra sje ekkert iengur að sækja í þeim efnum, og geti flestir og kjósi að leiða þar sjálfan sig. Enda þótt mikið megi nú láta af mentuninni, býst jeg við að finna megi margar sveitir í þéssu landi, sem söknuðu vinar í stað þar sem presturinn væri, frá því að hafa áhrif á barna og unglingafræðslu í sínu hjeraði. — Og enn má víst finna presta, sem forstaða hrepps- og hjeraðsmála hvílir á, að eltlei all-litlu leyti, ein- mitt af þörf. En þar sem eftir hÖf. kenningu þurfi prestanna nú ekki lengur með til að vera fvrirmynd ' hinum ýmsu borgaralegu málum, þá sje best að láta þá ,,róa“, því hið eiginlega prestastarf, sem og starf kirkjunnar yfir höfuð, er einskis virði í augum þessara manna. Jeg vildi sannarlega óska, að þjóðin yrði sem fyrst svo gagn- mentuð, að prestarnir gætu gefið öðrum það eftir, að vasast í hvers konan óskyldum málum, sem skapa arg og óróa, þrætur og alls konar illindi. En það væiú gleðilegt ef þjóðin yrði jafnsnemma svo þrosk- uð að andlegu atgerfi, að hún mintist Iiinna mörgu afreka sem prestar og kirkja þessa lands hafa unnið í þúsund ár; að hún teldi það heiður sinn og metnað í senn, ef hún greiddi kirkjunni nokkúð af þeirri þakklætisskuld, með því að hún leyfði þessari stjett nií, að gefa sig alveg og einhuga við þeim málum einum, sem fyrst og fremst beyra kirkjunni til. Höf. gerir mjög lítið úr sálu- sorgarstarfi prestanna og segir að þeir tali mest um það á sýnodus, en annars staðar verði þeirra ekki vart. Þetta er vægast sagt, ekki rjett, því margur prestur telur það aðalstarf sitt og yndi og leggur mikla rækt við það, þekki jeg nokkra sem eru framúrskarandi menn á því sviði. Það er vitamlegt að prestar hafa oft og tíðum hjálp- að til að lækna andleg mein sinna sóknarbarna; er hægt að henda á presta, sem að minsta kosti jafn- margir sækja til eins og meðal læknis svo ekki sje of mikið sagt. En þau störf eru ekki þess eðlis að gera megi skýrslu um þau, eins og þegar læknir krukkar í fing- ur, eða setja þau í blöðin, eins og begar þingmaður skammast á fund um, eða ungar fit vanhugsuðu frv. Það gengur eins og rauður þráður í gegn um alla þessa greinargerð, að starf prestsins sje í höf. augum ekkert orðið annað en að skíra, ferma. gifta og jarða. Frh. Kvenfjelag þjóðkirkjunnar í Hafnarfirði heldur síðasta fund í kvöld kl. 8.30 í húsi K. F. U. M. Attrcrðisafmceli. Guðmundur Sveinbjörnsson bóndi á Yaldastöðum í Kjós, er áttræður í dag\ Hann er einn hinna merkustu manna í bændastjett hjer um sveitir. Hann hefir búið allan bú- skap sinn á Valdastöðum, fyrir- myndarbúi. Er heimili hans kunn ugt fyrir myndarskap og gest- risnu. Hefir hona hans, Katrín Jakobsdóttir, verið honum sam- hent um að gera garðinn frægan, svo sem allir hinir mörgu vinir þeirra vita. Þau eiga 5 börn á lífi af 9 börnum, er þau eignuð- ust, og eru þau börn öll sínurn góðu foreldrum samboðin. Guðmundur á Valdastöðum hef ir verið dugnaðar- og þrekmaður hinn mesti, og ber það enn með sjer, þrátt fyrir aldurinn, að hann hefir verið karlmenni á vöxt og afl. Hefir honum notast vel af burðum sínum og karl- mensku í búskap og framkvæmd- um. Jeg kyntist, Guðmundi á Valda- stöðum fyrst fyrir nokkrum ár- um síðan, og hefi haft mikla á- nægju af þeim kynnum. Það er ævinlega gaman að hitta fyrir aldraða menn, sem lokið hafa ó- sviknu dagsverki, og eiga enn á efri árum óveiklað andans fjör og krafta, sem ungir væru, og unna öllu frelsi og heilbrigðum framförum. Þeif. bera þess gleggstan vott, að enn er kraft- ur og kjarni til í íslendingum. Einn þeirra manna er Guðmund- ur á Valdastöðum. Þáð er bæði, að hann hefir verið þróttmikill í lund, glaður og reifur, og hefir auk þess notið hamingju heima fyrir, þrátt fyrir sorgir, er sóttu heim, enda hefir hann líka fram til þessa staðist furðu vel í Í’ang- brögðum við Elli. Guðmundur er rammíslenskur í anda, bókhneigður, víðlesinn og fjölfróður. Hefir hann aflað sjer mikillar mentunar, lesið flest það íslenskra bóka, sem til verður náð, en auk þess margt og mikið í Norðurlandabókmentum. — Er gaman við hann að tala um allan þjóðlegan fróðleik, því að þar er hann frábærlega vel að sjer. I viðræðum er hann skýr, skemtinn og hnyttinn. Guðmundur á Valdastöðum er frá mínu sjónarmiði sannur og ósvikinn íslendingur, sem ann því mest í þjóðlífi sínu að fornu og nýju, sem vitni ber um dáð og drengskap, en hefir djúpa og rótgróna andstygð á því siðferð- islosi, læpuskap og dáðleysi, sem er eitur í beinum hverrar þjóð- ar. Er það mjög að vonum, því ð sjálfur hefír hann verið óveill og ósjerhlífinn dugnaðarmaður Engar cigarettur, sem seldar eru hjer á landi fá jafn abnent lof og „TEOFANI“ Því veldur hið ljósa, ilmandi, egypska tó- bak, sem í beim er. — Aldrei hefir það borg- að sig1 betur en nú, að reykja TEOFANI. TEOFANI & Co. Ltd.. London. og sómi stjettar sinnar. Margir munu minnast Guð- mundar og Valdastaðaheimilisins í dag. Og mjer er sjerstaklega ljúft, vegna ágætrar viðkynning- ar, að senda hinum merka bænda- öldungi kveðju á þessum tíma- mótum ævi hans, og óska honum heilla öll ófarin spor. Ámi Sigurðsson. Innbrot í barnahœli Oöö-Felloooa. Nýlega hefir verið brotist inn í Barnaliæli Odd-Fellowa við Sil- ungapoll. Þrælmenni þau, er þar hafa verið að verki, Ixafa opnað lilera á húsinu, brotið rúðu og með því getað opnað glugga, sem kræktur var að innanverðu og skreiðst þar inn. Þjófahyski þetta hefir stolið allmiklu af borðbúnaði .hælisins o. m. fl. og er nú verið að rannsaka hve mikið það liefir ver- ið. í gær fóru t.veir forstöðumenn hælisins þangað u]>p eftir, ásamt lögreglnþjóni einum hjeðan úr bænum, sem lögreglustjóri hafði góðfúslega látið þeim í tje til að- stoðar, jafnskjótt sem það varð kunnugt að inn hafði verið brotist Einhvepja ..eftirlátna muni“ þjófa hyskis þessa og varmenna, höfðu þeir fundið í berbergjum hússins, lögregluþjónninn og mennirnir tveir, er með honum voru, og er vonandi að munir þessir, meðal ýmisl. aimars, er þeir uppgötvuðu í ferð sinni, verði til þess að leiða óþokkana fram í dagsbirtuna og láta þá fá makleg málagjöld. Smyglari ákærir lögreglu. Finslti vínsmyglarinn Nisko lief- ir boðið dómsmálaráðuneytinu að ljósta up]> ýmsu um það hvernig finska lögreglan hjálpar smyglur- um í starfi þeirra og er þeiin meðsek. Hefir hann nefnt ti! ýmsa kunna lögreglumenn. Segir hann að þeir hafi verið í vitorði með smyglurunum gegn ágóðaþóknun, og sett það líka sem skilyrði að fá að vita hverjir væri kaupendur að áfenginu, til þess að geta tekið þá og refsað þeim. ,

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.