Morgunblaðið - 03.05.1932, Page 3

Morgunblaðið - 03.05.1932, Page 3
3 éié«é»i> MORGUNBLAÐIÐ TfflfirzunUaHb Útgef.: H.f. Arvakur, Rerkjavfk. Ritetjórar: Jön KJartaneeon. Valtýr Stef&neaon. Rltatjðrn og afgrelBela: Austuretrœtl S. — Sfml 800. Aufftyalngastjörl: 1). Hafberv. Auglýslngaskrlfstofa: Auaturstræti 17. — Slsei 70«. Heimaslmar: Jön KJartansaon nr. 741. Valtýr Stef&nsson nr. 1»*0. E. Hafbers nr. 770. Áskrlftaerjald: Innanlands kr. 2.00 i. m&nuOi. Utanlands kr. ».50 á rnAouOL 1 lausasölu 10 aura elntakiO. 20 aura meO Lesbök. Kosningar í Frakklanði. x ParíSj 2. maí. United Press. PB. Allsherjar þiiigkosningar fóru fram í Fraltklandi í gær, en í þeim kjördæmum, sem enginn frambjóðenda náði lögmætri kosn- ingu verður kosið á ný 8. maí. Kjósa á 615 þingmenn alls (í full- frúadeildina). Frambjóðendur vorti -3617. Alls er kunnugt um að 214 frambjóðendur liafi uáð lögmætri kasningu. Róttækir jafnaðarmenn hafa komið að 63 frambjóðendum, .jafnaðarmenn 10. róttækir lýðveld iesinnár 35. þjóðlegi sambandsfl. 41, óháðir róttækir 21, óháði flokk- nrinn 15, demókratar, 13, lýðveld- isjafnaðarmenn 10, óháðir jafn- -aðarmenn 5, óháðir kommúnistar '2, kommúnistar 1, óliáðir lýðveld- issinnar 1 og íhaldsmenn 1. l’rslit þau, sení kunit eru orðin ’þenda til ]>ess, að fylgi róttækra (vinstri) flokkanna hafi auki.st mjög, einkanléga í París, Lyons, líarseille og' iðnafiarhjeruðunum í Norður-Frakkhmdi. Tardieu hefir ■filbynt, að allir ráðherranna. sem áttu sæti á þingi. liafi náð l.ög- mætri kosningu. Þátttakan í kOsningunum var mikil, er giskað á að 85% liafi neytt atkvæðisrjettar síns (eða 11 og half milj. kjósenda). Þrátt fyr- ir úrliellisrigningn i París var kosn ingárbaráttan mikil liar sem ann- arsfaðár, Fjársufckið mikla. Fáein sýnishorn af meðferö stjórnarinnar á fje almenn- ings árið 1930. IV. Eftirlit nieö innheimtunni. Sjöunda a-thugasemd yfirskoð- unarmanna er svohljóðandi: „Ogi'eiddar eftirstöðvar af tekj- um ríkissjóðs i árslok 1930 eru rúmlega 800.000 kr. eða mn helm- ingi hærri en í árslok 1929. Yfir- skoðunarmenn beina því alvarlega til stjórnarinnar að gera það, sem unt er, til þess að slíkar eftir- stöðvar verði sem minstar“. Svar stjórnarinnar er á þessa leið: „Á árinu 1931 hefir verið gerð sjerstök gangskör að því að inn- beimta eftirstöðvar frá fvrri ár- um“. Blað stjórnarinnar, Tíminn, hef- ir oft liælt stjórninni fvrir rögg- semi og fyrir það, hve gott, eftir- lit hún hefði með embættismönn- um landsins. Þetta gort stjórnar- blaðsins hefir jafnan staðið í beinu sambandi við aukið framlag úr ríkissjóði til slíks eftirlits. Enda liefir þar ekkert verið til sparað. Launaðir eftirKtsmenn, með alls konar nöfnum og titlum, hafa síð- ustu árin þotið upp sem gorkúlur á haug og verið varið til þeirra tugum þúsunda úr ríkissjóði. En árangurinn af starfi þessara manna kemur best í Ijós í fyr- greindri at'hugasemd .yfirskoðunar- manna. V. Aukavinnan í stjórnarráðinu Tuttugasta og fimta athugasemd yfirskoðunarmanna er svohljóð- andi: Fyrir aukavinnu í stjórnarráð- inu hafa verið greiddar: a) Starfsmönnuna í stjórnarráðinu kr. 23.860.50 b) Öðrnm mönnum — 10.808.45 En á árinu 1929 var þessi kostnaður (sbr. aths. 12 við LR.) Kr. 61.668.95 kr. 39.305.26 Kosningahriðin i Frakklandi byrjaði fyrir ríimum þremur vikum með þvi að flokkamir sendu út áskoranir til kjósenda og voru þær límdar upp á öllum mögulegum stöðum, og hefir Paris borið svip af Þeim að undan- fömu. Hjer: á myndinni sjest Parisar- búi, seni er að lesa fyrstu áskorunina • sem út var send. Mismunur kr. 25.363.69 Þessi aukning virðist yfirskoð- unarmönnum ákaflegn mikil, ekki s.%t þegar tekið er tillit til þess, að hin föstu laun starfsmanna stjórnarráðsins eru kr. 9.071.96 hærri en 1929. Fyrir störf í stjórn- arráðinu bafa því verið greiddar kr. 34.435.38 meira 1930 en 1929 og nemur súi hækkun nærri 30% Svar stjórnarinnar er á þessa eið: „Fyrir aukavinnu í stjórnarráð- inu er auðvitað ekki greitt meira en nauðsynlegt er. Þess verður að gæta að ýmislegt þarf að gera. í ráðuneytunum á þeim tíma dags þegar fólk annars ekki vinnur og á suunudögum; meðal annars eyk- ur þetta á útgjöldin“. í tillögum sínum til Alþingis komast vfirskoðunarmenn þannig að orði viðvíkjandi þessum lið: „Þessi kostnaður fer svo hraðvax- andi að yfirskoðunarmenn verða Stjórnin er ekki feimin. Hún kann ekki að skammast sín. Hún segir ósköp sakleysislega, að „auð- vitað“ sje ekki greitt meira fyrir aukavinnu í stjórnarráðinu en ,nauðsynlegt er“. Þessi gjaldalið- ur „aukavinna í stjórnarráðinu“ er í höndum „Framsóknar*‘-stjórn arinnar orðinn að föstum bitlinga- lið í fjárlögum. Hann vex líka hröðum skrefum. Árið 1929 nam bann tæpum 40 þús. kr., en 1930 nál. 65 þús. króna. Væri fróðlegt að sjá nöfn allra þeirra manna, sem unnið hafa „aukavinnu“, sjer staklega þeirra, sem ekki eru starfsmenn í stjórnarráðinu. Er fnllyrt, að kvittanir þessara manna fyrir laununum sjeu jafnan þannig oj'ðaðar, að eigi verði sjeð hvaða verk þeir hafi unnið; þar standi að eins „fyrir unnin störf“ og svo uppliæðin 1000 — 2000 — 4000 ki-. o. s. frv. Viðkoma.ndi ráðherra, sem skamtar bitlinginn, skrifar síðan á reikninginn eða kvittun- ina: „Rjett“. Þetta er látið nægja. En þetta er vitaskuld algerlega ó- fullnægjandi og verða yfirskoðun- armenn framvegis að krefjast, þess, að fá að vita hvaða starf unnið hafi verið. Meira. 1. maí. Sósíalistar og kommúnistar hjeldu 1. maí hátíðlegan að vanda. Þó var sú tilbreyting nú, að kommiin- istár voru út af fyrir sig. Var mörgum bæjarbúum forvit.ni á að sjá hvernig þessum tvískiftu há tíðahöldum reiddi af, enda var veður hið besta, og menn því fúsir til útivistar. Alþýðuflokksmenn söfnuðust saman við Tðnó. Áhorfendur voru þar þó fleiri, til þess að sjá hvern- ig sósíalistabroddarnir „tækju sig iit“. Skrúðganga sósíalista frá Iðnó var með svipuðuni hætti og á undanförnum árum, strjál og ó- skipuleg, gnæfðu broddarnir þar upp yfir börn og unglinga, sem gerðu sjer til skemtunar að ganga { eftir lúðraflokknnm í sólskininu. Nokkuð var þó þarna af fullorðnu fólki í „kröfugöngunni“, auk broddanna, og taldist svo til, er gangan kom inn á Ansturvöll. að þar væru fullorðnir þátttakendur 212. En vera má, að eitthvað lrafi slæðst, iir göngunni ;á leið hennar um bæinn. Alþýðublaðið hliðrar sjer hjá að segja nokkuð ákveðið um þátttökuna, en segir, að Ansturvelli hafi verið um 700 manns, .og má vera rjett, Því þang komu allmargir af ýmsum floklc j;m til að hlusta á ræður sósíalista. Þar hjelt Ólafur Friðriksson sömu ræðnna eins og vanalega, nema hvað hann hreytti illyrðum í garð vina sinna kommúnistanna. Þar talaði Hjeðinn eins og vanalega, og Haraldur Guðmundsson og Sig- ni'jón alveg eins og vanalega,. Jónína Jónatansdóttir talaði og þar, vígði fóna verkakvennafje- stöðu í flokki sínum að meina það sem hún segir. Lúðrasveitin spilaði á eftir hverri ræð. Seinast talaði Magnús Guðmundsson bakarameistari. — Hans var ekki getið á hátíðar- skránni. Lúðrasveitin spilaði á með an Magnús talaði. Magnús hjelt áfram að tala_, þó lúðrasveitin væri fengin til að spila. En er sósíalistabroddarnir vildu ekki halfla áfram að hlusta á Magn- ús, fóru þeir með fána sína og spjöld út af vellinum. Þeir, sem fylgdu þeim nú voru mikið færri, en þeir sem fylgdn þeim þangað. Börnin, sem með þeim höfðu verið, voru farin að leika sjer að ein- hverju öðru. En fólkið, sem komið var inn á völlinn hvort sem var, hjolt áfram að hlusta á bakarann. Kommúnistar hjeldu sína, hátíð a blettinum fyrir framan Menta- skólann. Fór vel á því, að Pálmi flokksbróðir þeirra hefði þá hjá sjer. Var Pálmi að því spurður livort flokksbræður hans hefðu fengið leyfi til þess að leggja und- ir sig skólablettinn. Pálmi neitaði því. Þeir liafa sennilega fengið blettinn „í óleyfi“. Það hæfir komnnmistum. Þeir gengu „skrúð“-göngu sína a eftir Alþýðuflokks „skrúð“- jöngunni. I þeirra hóp var aldur þátttakenda svipaðri og vaxtarlag jafnara. Hópurinn var ekki talinn. Sumir sögðu hann fjölmennari en hóp sósíalistabroddanna. Fjöldi fólks stóð í Lækjargöt- uiini og hlýddi á ræður kommnn istanna. Snmir kýmdu að öfgun- um. Aðrir vorkendu unglingunum sem töluðu. Einar Olgeirsson tal- aði m. a. um heimsstyrjöld og skyldur íslenskra verkamanna að hjálpa Rvíssum. Hann vonaðist eft- ir að Reykjavík yrði „rauðari“ en hún er nú. Þessi tvískifta maíhátíð hefir áreiðanlega ekki aukið hylli eða fylgi hinna „rauðu“ hjer í bænum, hvorki þeirra, sem höfðu bækistöð sína við Mentaskólann, eða liinna, sem stóðn hjá Jóni Sig- urðssyni á Austurvelli. Til þess var frammistaðan öll alt of aumk- unarleg. Ingibjörg Steinsdóttir talaði útvarpið og Jónas Jónsson dóms- málaráðherra, Tálaði ráðherrann um sögu Þingvalla frá. því hraimið rann og til þessa. dags Um tíma- bilið frá byrjun hraunmyndnnar til ársins 1927 e. K. talaði hann í 4 mínútur, en það sem eftir var hálftímans talaði hann um sjálfan sig og „Afturhaldið“. Fögnnður dagsins endaði, eins og margir aðrir fögnuðir, með dansi. Alþýðuflokkurinn dr.nsaði í Iðnó; kommiínistar í K. R.-húsinu. Háflug yfir Atlantshaf. Gðfer og ódýrar sognbæktsr Kvennagullið eftir Sabatini 3.00, Gapastokkurinn 2.S0, Sanders 3.00, Oarmen 2.50, Sadnxiah 3.00, Æg»- leg leiksllok 1.50, Fást hjá öUmn bóksölum. Enn fremur fæst hin viðbnrðamikla skáldsaga Leyndar- dómar Parisarborgar nú innbnnd- in í 5 bindi í öllum bókabúðnm og kostar 7 lir. bindið. Ságan er með 200 myndum. að leggja áherslu á að sparöaðar sje gætt, og er þetta til athugunar lagsins. Hún átti erfitt með að fá framvegis“. hljóð, enda þótt hún hafi þá sjer- Þýskur kapteinn, Oarl Haunn hefir .í hyggju að að fljúga yfir Atlantshafið og gerir ráð fyrir að vera ekki nema 12 stundir á leið- inni. Hann fer í flugvjel, sem ]>ýskir verkfræðingar hafa smíðað með mestu leynd og unnið að í tvö ár. Hann ætlar að fljúga í 10 kíló- metra hæð og er loftið þar svo þunt, að gert. er ráð fyrir að flug- vjelin geti farið 500—600 km. klukkustund. Flugmaðurinn situr loftheldum klefa og fær Öndunar loft úr súrefnisgeymum. ~ ........... Kreuger-málin. Stokkhólmi, 1. maí. United Press. FB. B. Bredberg, einn af endurskóð- unuii Sreuger & Toll fjelaganna, hefir verið tekinn höndum. Það hefir vakið fádæma eftrr- tekt, að þingnefnd sú, sem hefir til athugnnar viðskifti Kjreitgera við þjóðbankann, hefir látið í ije vitneskju um það. að bankinn hafi tvisvar neitað að verða við beiðni Kreugers um lán. Skíðahlaup í Siglufirði. Siglufirði, 1. maí. FB. Átta kílómetra skíðakappganga var háð hjer í dag. Þátttakemlnr voru níu. Skjótastur varð Jókann Þorfinnsson á 36 mín. 52 sqk,, næstur Erlendur Þórarinsson á 3? mín. 26 sek„ þá Bjami Gíslason á 39 mín. 9 sek. og hinir á 40 mfn. 7 sek. til 46 mín. 59 sek. Átta drengir á fermingaraldbri kepptu á fjögurra kílómetra skíSa- ‘ göngu. Skjótastnr varð Ketill jÓlafsson á 34 mín. 54 sek., þá Oskar Sveinsson 35 mín. 12 sek., Einar Ólafsson, átta ára, á 44 inm. Aðrir 44 mín. 57 sek. til 49 nfh». 49 sek. —- Færið var þungf. Blíðnveðnr nndanfarna viku. Snjó tókur óðum npp. Frost a nóttum; Þorskafli ágætur. Fimtaröómurinn. Annari Umræðu um fimtardóms- frumvarpið lank í Ed. í gær. Fjöldi brtt. var fram kommn við frumvarpið og voru flestar efn isbreytingar feldar. Eína efnisbreyt. sem samþ. var er tilL Jóns í Stóradal um það, að taka veitingarvaldið af dóms- málaráðherra. Eftir tillögunni skal veiting aðaldómara svo fram fara, að hún sje tekin til méðferðar á ráðherrafundi og forsætisráðh. s4l- an geri tillögu til konungs om. veitinguna. Sömu reglnr eiga að gilda um li.usnarveitingu úr dómaraembætti. Samþ. var að lögin öðlist gildj 1. júlí 1932, í stað 1. sept. eins og, ætlast' var til samkv. frunivarpinw. Merkustu brtt. sem feldar vom: l’m prófraun dómaraefna. Um það, að felt væri úr frv. ákvæðið um það. að Hæstirjettur slrali Iagður niður. Um það að fastir dómendur í rjettinum skuli vera 5. Frnmvarpið var síðan samþykt grein fyrir grein, flestar gr. með 7 eða 8 atkv. gegn 6. Yar frumvarpinu síðan vísað til þriðju nmr. með 8 atkv. gegn 6. Sjalfstæðismenn greiddu allir at- kv. gegn frv., en Framsóknarmenn. óg Jón Baldvinsson með því.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.