Morgunblaðið - 16.10.1932, Blaðsíða 5

Snrömdtiginn 16. oktdber 1932.
Útvarpsstiórinn játar afbrot sín.
Tæpur mánuður er nú liðinn
síðan Morgunblaðið vakti máls
á því, að nauðsynlegt væri að
rannsaka stjórn og rekstur út-
varpsins. Jafnframt ákærði
blaðið Jónas Þorbergsson út-
varpsstjóra fyrir það, að hanr.:
notaði fje útvarpsins í eigin,
persónulegar þarfir.
Þegar ákæran kom fram,
ekrifaði Jónas Þorbergssón stór-
yrðagrein í Tímann, þar sem
hann lýsti ritstj. þessa blaðs ,,op
'nberan rógbera og lygara“ fyr-
ir ákæruna.
Morgunblaðið Ijet sig engu
kifta stóryrði Jónasar Þor-
bergssonar. Það hjelt áfram að
aðvara þá menn, sem hafa eiga
eftirlit með útvarpsstjóranum
og krafðist þess enn fastar að
mál þetta yrði tafarlaust rann-
sakað.
Þegar þrjár vikur voru liðnar,
án þess rannsókn væri fyrirskip
uð, taldi blaðið sér skylt, að
leggja sönnunargögn á borðið,
ef ske kynni, að það yrði til
þess, að ýta undir rannsókn.
Birti því blaðið staðfestan út-
drátt úr frumbók einnar bifreið-
ar við eina af stæi^stu bílstöðv-
um bæjarins. Sú skýrsla tók af
allan vafa. Skýrslan sýndi, aé
Jónas Þorbergsson hafði látið
útvarpið greiða bílferðir fyrir
sig persónulega og sitt fólk.
Þetta sönnunargagn tók af
skarið. öll þjóðin vissi nú, að
ákæran á hendur Jónasi Þor-
bergssyni var rjett. Sjálfur mun
hann einnig hafa fundið, að nú
yrði ekki framar auðið að kom-
ast undan rjettmætum dómi
þjóðarinnar, hvað sem rannsókn
málsins liði.
Nú verður Jónas Þorbergsson
að kyngja sínum fyrri stóryrð-
um í garð ritstj. þessa blaðs.
Hann sjer fram á, að undan-
brögð gagna honum ekki leng-
ur. Hann sjer þann kost vænst-
an, að játa brot sitt. Sú játning
birtist í Tímanum í gær.
Fjármálaráðuneytið hefir und
anfama daga verið að endur-
skoða reikninga útvarpsins fyr-
ir 1931. Sú endurskoðun hefir
að sjálf3ögðu m. a. leitt í ljós, að
ákæran á hendur Jónasi Þor-
bergssyni var sannleikanum sam
kvæm. Enda hefir f jármálaráðu
neytið, að sögn J. Þorb. sjálfs
skrifað honum og krafið hann
um ýmsar upplýsingar viðvíkj-
■ rdi framferði hans. Þetta hef-
ir orðið til þess að ýfa skip J.
Þorb. og hefir hann í bræði
sinni skrifað ráðuneytinu skæt-
ingsbrjef, sem hann svo birtir
í Tímanum.
Þetta brjef J. Þorb. var Mbl.
einkar kærkomið, því að þar
játar hann fullkomlega afbrot
sitt. Brjefið er svohljóðandi:
„Útvarpsstjórinn
Reykjavík, 15. okt. 1932.
Jeg hefi í dag móttekið frá hinu
háa fjármáilaráðuneyti nokkrar athuga 1
semdir og fyrirspurnir ráðuneytisins
viðkomandi reikningum Rikisútvarps-
ins fyrir árið 1931, ásamt fylgiskjöl-
um. Mun jeg nœstu daga senda hinu
háa ráðuneyti svör mín og umbeðnar
upplýsingar.
En jeg get ekki komist hjá því, að
vekja nú þegar athyg*li ráðuneytisins á
því, að undanfarna daga hafa, af pólit-
ískum andstasðingum mínum, verið
gerðar á mig mjög illkvitnislegar, per-
sónulegar árásir út af þéssum reikn-
ingum og það áður en ráðuneytið
hafði ,Iátið í ljós álit sitt um þá- og
mjer gefist kostur á að svara athuga-
semdutn og leiðrjetta það, sem ábóta-
vant kann að vera, eins og forstöðu-
mönnum ríkisstofnana er jafnan gef-
inn kostur á. Er mjer að vísu full-
kunnugt um, að hinn umboðslegi end-
urskoðandi reikninganna á enga sök
á þessu.
A mig hefir sjerstaklega verið ráð-
ist með persónúlegum svívirðingum
fyrir það, að jeg hafi látið greiða af
fje útva,rpsins bifreiðaakstur, er mjer
hafi sjálfum borið að greiða.
Þegar jeg tók við útvarpsstjórastöð-
unni var það þegair orðið títt, enda
hefir orðið hefð, að nokkrar hliðstæð-
að ríkisstofnanir ihafa haft bifreiðir til
eigin umráða og að forstöðumenn þess
ara stofnana hafa talið sjer heimilt,
að nota þessar bifreiðir til persónu-
legra þarfa fyrir sig sjálfa og fjöl-
skyldur sínar. Var mjer og ekki boð-
inn neinn varnaður á um þetta efni
nje neinar reglur settar um rekstur
embættisins yfirleitt. Jeg hefi því,
vegna þeirrar reglu, er þannig hefir
tíðkast, og verið látin óátalin af ráðu-
neytinu, tallið mjer vera þessi hlunn-
indi heimil.
Líti ráðuneytið þrátt fyrir þetta.
svo 'á, að mjer hafi ekki borið þessi
hlunnindi, þótt þau hafi verið látin
óátalin hjá hliðstæðum stofnunum,
mun jeg að sjálfsögðu fúslega endur-
greiða ]>að, sem ráðuneytið, við nán-
ari athugun, kann að telja offært á
rtikningum Rfkisútvarpsins af þessum
sökum. Mjer er ljóst, að sú upphæð,
sem hjer getur verið um að ræða,
hefir ekki fjárhagslega þýðingu fyrir
stofnuniná nje sjálfan mig.
Hinsvegar skal jeg taka það fram,
að ef mjer verður gert að endurgreiða
nokkura upphæð af þessum sökum, vil
jeg jafnframt leyfa mjer að gera ráð
fyrir því, að hið háa ráðuneyti geri
ráðstafanir, til þess að nema sams-
konar hlunnindi bnrt úr fari annara
hliðstæðra embætta. Sjái ráðuneytið
sjer hinsvegar ekki fært, vegna und-
angenginnar hefðar, að gera slíkar
sparnaðar- og rjettlætisráðstafanir,
mun jeg neyta rjettar míns og að-
stöðu, til þess að bera kröfu um það
fram á næsta þingi.
Virðingarfylst,
(sign) Jónas Þorbergsson.
Til
f jármálaráðuneytisins,
Reykjavík' ‘.
Játning sú, sem fram kemur í
þessu brjefi er eftirtektarverð
og- lýsir einkar vel embættis-
manninum Jónasi Þorbergssyni,
Hann segir, að sjer hafi ekki
verið „boðinn neinn vamaður
á“ um það, þegar hann fjekk
veitingu fyrir útvarpsstjóraem-
bættinu, að hann mætti ekki
láta skrifa hjá útvarpinu bíl-
ferðir fyrir sig persónulega og
fjölskyldu sína. Hann segir
ennfr., að sjer hafi engar ,,regl-
ur verið settar um rekstur em-
bættisins yfirleitt".
Vörn J. Þorb. er þessi: Vegna
þess, að Tr. Þórhallsson, sem
veitti mjer embættið, tók það
ekki fram, að jeg mætti ekki
nota fje útvarp^jns í persónu-
legar þarfir og vegna þess, að
mjer voru yfirleitt engar ,,regl-
ur“ settar í þessu efni, taldi jeg
mjer heimilt að láta útvarpið
greiða bílferðir fyrir mig per-
sónulega og fjölskyldu mína!
Sennilega yrði það margt,
aem Jónas Þorbergsscn teld'
sjer heimilt að gera, ef þess
afsökun hans yrði tekin góð og
gild. Hann gæti t. d. látið út-
varpið greiða úttekt sína í versl
unum, kosta ferðir sínar á kjós-
endafundi vestur í Dali, greiða
húsaleigu fyrir sig, kaupa íbúð-
arhús eða byggja o. s. frv. Vafa-
laust hefir J. Þorb. ekki verið
„boðinn neinn varnaður“ á
neinu þessu fremur en bílanotk-
uninni. Enda mun það ekki vera
venja, þegar embætti er veitt,
að taka það sjerstaklega fram
við þann, sem embættið fær, að
hann skuli vera heiðvirður og
ráðvandur maður.
Jónas Þorbergsson, hefir með
þessu brjefi sínu til fjármála-
ráðuneytisins sýnt það, að hann
er gersamlega óhæfur til þess
að gegna nokkurri stöðu, sem
ábyrgð fylgir. Hann verður því
tafarlaust að fara úr embætti
og rannsókn fram að fara á öll-
um hans embættisrekstri.
Reykjavíkurbrief.
15. október.
Veðrið.
(9.—15.) Síðasta dag vikunnar á
undan (laugard. 8. okt.) lauk með
N-stormi og stórrigningu um mestan
hluta landsins. í Reykjavík var veð-
urhæðin 10 vindstig (um 25 m. á sek)
A Snæfellsstöðinni varð vindhraðinn
29 m. á sek. enda brotnðu þlá loft-
skeytastengurnar og loftnetið fjell
niður.
Vikuna sem leið hefir verið önd-
vegistíð á Suðvesturlandi, stilt, úr-
komulítið og mjög hlýtt eftir árstíð.
Á fimtudaginn var NA-garður á Norð-
vestur og N-landi en nláði alls ekki
til Suðurlandsins.
Hámarkshiti í Rvík hefir verið 7—
10 stig alla daga vikunnar. Lægstur
varð hiti 0.5 st. aðfaranótt föstudags.
Úrkoma um 20 mm.
Sannvirði vinnunnar.
Samvinnuiitgerðin á togaranum
Haukanes (áður Nirði) er nýjung í
íslenskri útgerð, sem vert er að gefa
gaum. Má vænta mikils góðs af því
framtaki þeirrar skipshafnar.
Skipshöfnin myndar f jelag og eign-
ast skipið. Af andvirði aflans er
greiddur allur útgerðarkostnaður, og
lagt í nauðsynlega sjóði til þess að
tryggja framtíð og velgengní fjelags-
ins, til viðhalds á skipi o. s. frv.
Oðrum afrakstri af aflasölu skifta
fjelagsmenn með sjer, eftir þeim hlut-
föllum sem fjelagslögin ákveða.
Fjelagsfundir hafa æðsta vald um
reksturinn, og allir jafnan atkvæðis-
rjett þar.
Skipstjóri er Jón Högnason, valin-
kunnur sæmdarmaður.
Rekstur þessa togara er þannig orð-
inn einskonar friðhelgur reitur, þar
sem engar kaupdeilur, úlfúð eða tor-
tryggni kemst að. Sjómennimir sem að
aflanum vinna hafa tekið á sig alla
fjárhagslega láhættu — og um leið
fengið alla gróðavon. Kaup þeirra fer
eftir aflamagni og aflaverði. Þeir fá
einmitt það, sem þeir vinna fyrir, og
Heildsölnbirgðir s
Þakjárn No. 24 og 26.
Gaddavir. - Girðingarnet.
„Góða frú Sigríður, hvernig fer þú að búa til
svona góðar köknr?“
„Jeg skal kenna þjer galdurinn, Ólöf mín. Not-
aðu aðeins Lillu-genð og Lillu-eggjaduftið og hina
makalaust góðu bökunardiropa, alt frá Efnagerð
Reykjavíkur. En gæta verður þú þess, v að telpan Lilla sje á öllum
umbúðum. Þessar ágætu vörur fást hjá öllum helstu kaupmönnum og
kaupfjelögum á landinu, en taktu það ákveðið fram, Ólöf mín, að
þetta sje frá Efnagerð Reykjavíkur“.
„Þakka, góða frú Sigríður greiðann, þó galdur sje ei, því gott er
að muna hana Lillu mey“.
Viljum selja
hús vort á Hofstanga á Kjalarnesi til niðurrifs, eða notk-
unar á staðnum. Húsið er úr timbri, járnklætt. Það er 10
x 33 metrar að stærð.
Þeir, sem vildu skoða húsið, geta snúið sjer til Ólafs
Finnssonar, Bergvík, eða til vor sjálfra.
Tilboð um kaup á húsinu sendist oss fyrir lok þessa.
mánaðar.
H.f. Pípnverksmiðjan, - sfmi 251.
hafa sjálfir fullan umráðarjett yfir
aflanum.
Með þessu hafa þeir sjómenu, sem
hjer eiga hlut að máli, sýnt, að þeir
eru ekki einasta vaskir menn og úr-
ræðagóðir úti í hafrótinu, heldur koma
sömu eiginleikar í Ijós, þegar finna
þarf úrræði í umróti og öngþveiti at-
vinnumálanna.
Hafa þessir menn aðhylst í verki
þá sigurvísu stefnu, að vinnandi mönn
um á sjó og landi er hollast að miða
kaupgjald sitt við sannvirði þeirrar
vinnn, sem þeir á hverjum tíma inna
:if hendi.
Önnur nýung.
í Tímanum um fyrri helgi, er grein
eftir Tryggva Þórhallsson, þar sem
hann eggjar lesendur blaðsins lög-
eggjan að slá skjaldborg um framleið-
endur þjóðarinnar og sparifjáreigend-
nrna, er leggja fram fje sitt og
eigur, sem hið ódýrasta rekstrarfje,
og mennina, sem iávaxta fjeð fyrir
þjóðina, með framtaki sínu og dugn-
aði.
Alt það, sem Tryggvi Þórhaltsson
miverandi bankastjóri segir í þessari
grein sinni, er margendurtekið hjer
í blaðinu, eins og eðlilegt er og sjálf-
sagt, og óllum kunnugt. En ef Tr.
Þ. lítur svo é, að hann hafi fnndið
þessa skyldurækni gagnvart framleið-
endnm og sparifjáreigendum npp hjá
sjálfum sjer, er honum það velkpmið.
Liðsinni góðnm málefnum er rjett
að taka vel, hvaðan sem kemur, ef
fram er borið í einlægni.
En ef flokkur Tryggva Þórhallsson-
ar ætlar framvegis að berjast fyrir
því, að sparifje fái að aukast í land-
inu, og framleiðendur allir fái sem
besta aðbúð hjá þingi og stjórn, þá
er hjer vissulega um að ræða nýung
í íslenskum stjómmálum, sem gæti
bætt mörg þau sár og meinsemdir, er
þjóð vor hefir hlotið á undauförnum.
óstjórnarálrum.
30 miljónirnar-
Samvinnubúskapurinn í dálkum
Tímans um þessar mundir sýnir ekki
sem bestan samhug og eindrægni Tíma
bænda. í sama hlaðinu sem Tr. Þ.
skrifar skynsamlega um framleiðsiu
landsmanna og framleiðendur, halda
aðrir skriffinnar Tímans -áfram sama
óvitaskapnum og áður í fjármálnnum.
Þar er hið gamla fúkyrðaraus um
bankatöpin og nú er með miklum
reigingi talað um, að landsmenn hafi
á nndanförnum árum meðan Tíma-
stjóm isat við völd hækkað skuldir
sínar nm 30 miljónir. Hverjum skyldi
það vera að kenna, segir þetta ó-
nafngreinda gáfnaljós Tímans! Honum
dettnr anðsjáanlega ekki í hng að
setja hækkandi skuldir landsmanna í
neitt orsaka samband við eyðsln og
fjársóun Hriflunga. Það er eins og
þeim finnist, að fyrverandi stjóm
hafi tínt þessar nlál. 30 miljónir upp
af götu sinni, er hún eyddi umfram