Morgunblaðið - 16.10.1932, Qupperneq 6

6

* • . • 1 • ‘ T " . * .■/■.- ;/
MORGUNBLAÐIÐ
C-listinn.
TEOFflNI
Gigarettur.
Mildar og ilmandi.
20 slk. 1.25.
Fást hvarvetna.
TEOFANI — LONDON.
]örö
2. árff. er nýkominn út, 240
bls., þar af um 10 bls. mynd-
ir. Yerð: 5 kr. í áskrift, 6 kr.
í lausasölu. Fæst hjá bóksöl-
um off afgreiðslunni, Lækjar-
ffötu 6 A.
SÍÍYQ-
sllftirfægi-
lögnr er 6-
viðjufnan-
legnr á silf-
nr plett og
alnmininm.
Qefnr fagr-
an varan-
legan gljáa.
Þökkum öllum þeim, er sýndu Mens
Ijorgarskólanum samúð og vinar hug á
-50 ára afmæli hans.
Umboðsmaður Nemendasambands
Plensborgarskólans er í Beykjavík’
•Snæbjörn Jónsson bóksali, Austur-
•stræti 4. Hann safnar 'áskriftum fyr-
ir sambandið og te.kur á móti árs-
gjöldum og æfigjöldum fjelaga. Hann
hefir einnig útsölu á Minningarriti
Plensborgarskólans og hátíðarmerkj-
unum.
Stjórn Nemendasambandsins
• islensk
<r-m
kaupi jeg
ávalt
hœsta
verði.
Gísli Sigurbjörnsson.
liækjargötu 2. Sími: 1292.
fjárlög. Þessum óvitum kemur ekki til
hugar, að með eyðslunni og sukkinu
voru þeir að íþýngja landsmönnum,
þeim, sem greitt hafa hina háu skatta
og tolla. Versnandi fjárhagur almenn-
ings, er fyrst og fremst fyrverandi
stjórn að kenna.
Bankatöpin.
0g þegar minst er á hankatöpin
hjeðan í frá, dettur manni í ;hug sú
ábending til Hriflunga, sem ritstjóri
„Íslendings* ‘ á Akureyri gaf um
daginn ,er hann benti á, að bankatöpin
samanlögð í 46 ár eru álíka há upphæð
og umframeyðsla Hriflungastjórnar
umfram #|arlög í ein 3 ár. Menn þeir,
sem staðið bafa fyrir þeirri eyðslu,
og skilið eftir atvinnuvegi laiids-
manna í kaldakoli ættu aldrei kinn-
roðalaust að minnast á bankatö}
Búsínurnar.
Enn hefir ekki fengist nein leið-
rjetting á hinu svonefnda rúsínumáli.
Er talið að úrskurður bíði heimkomu
Asgeirs Asgeirssonar.
A meðan úthellir Tíminn sjer um
málið, og Alþýðublaðið. Vilja þessi
blöð ýmist reka Asgeir eða fulltrúann
í fjármálaráðuneytinu, Gísla Bjarna-
son, fyrir að fáeinum niönnum var
veitt levfi til að flytja inn rúsínur,
og sveskjur, en fjöldanum var það
bannað.
Það er alveg ómögulegt að afsaka
þau mistök sem hjer hafa orðið, og
órjett þann, sem framinn hefir verið.
En .skiljanjegust eru mistök þessi, e£
satt er sem sagt er, að um það leyti,
sem rúsínuleyfi þessi voru gefin, hafi
það legið við borð að afnema inn-
flutningshöft á þessum vörutegundum.
Lausn mlálsins, úr því sem komið er,
er engin önnur, enn í dag, en sú, að
afnema þessi höft á rúsínum og
sveskjum, svo algengum og sjálfsögð-
um fæðutegundum. Ætti ekki að
þurfa langt hik eða umhugsun til þesis.
Það er blátt áfram sorglegt að
hugsa til þess, að það þurfi vikur
og mánuði til að koma stjórnendum
í skilning um, að bann gegn inn-
flutningi þurkaðra ávaxta er hneyksli,
þegar því er haldið uppi af lands-
stjórn, sem telur vín og tóbak þær
nauðsynjavörur, að hún sjálf flytur
þær inn takmarkalaust.
Vonir sósíalista.
Við aukakosningamar til Alþingis
hjer í bænum næsta laugardag, verða
þrír í kjöri, Pjetur Halldórsson fyrir
Sjálfstæðismenn og þeir Sigurjón 01-
aísson afgreiðslumaður fyrir hægfara
og iBrynjólfur Bjarnason fyrir rót-
tæka sósíalista.
Er hinum eldri sósíalistabroddum
ekki rótt í skapi um þessar mundir,
og eru þeir snakillir með afbrigðum.
Eins og viss manntegund þolir illa að
sjá sig í spegli, eins er það með þá
sósíalistabrodda. Þeir sjá nú spegil-
mynd framkomu sinnar undanfarin
ár í ólátum, fullyrðingum, og kröf-
um hinna róttæku kommúnista, og
verða. skelkaðir og ókvæða við. Róta
þeir skömmunum .yfir Verkalýðsblaðið,
og biðja að það aldrei þrífist nje
fylgismenn þess. Og þó segir ekkert í
því blaði annað en það sem Ólafur
Friðriksson hefir margendurtekið í
ræðu og riti og alt hans pólitíska
skyldulið, á undanförnum árum.
En fylgismenn Alþýðuflokksins, í
hóp verkamanna og sjómanna hafa
betur en áður getað láttað sig á inn-
ræti og skapsmunum sósíalistabrodd-
anna og kommúnistaklíkunnar. Þeir
hafa sjeð, að hjer er um ekkert ann-
að en valdatogstreitu einstakra manna
að ræða. Frá hvorugu flokksbrotinu
kemur ærleg tillaga til að ráða fram
úr erfiðleikum atvinnulífsins.
En Framisóknármenn hafa hjer eng-
an frambjóðandif Eru það samantekin
ráð sósíalista og Hriflunga, að Fram-
sókn láni sósíalistum atkvæði sín
til að punta upp á Sigurjón. Vona
sósíalistar að sú; samvinna takist.
Útvarpið og útvarpsstjórinn.
Viðurkenning Jónasar á gripdeild-
um hans á fje ríkissjóðs og útvarps-
notenda er nú fengin — að litlu
leyti þó — samkvæmt brjefi því, er
hann hefir sent fjármálaráðuneytinu.
Mega vinir útvarpsins fagna því, að
útvarpsstjórinn skuli vera byrjaður að
meðganga brot sín.
En sýnilega er það ekki þrautalaust
fyrir hann. Því jafnframt því, sem
hann er að myndast við að biðja
fyrirgefningar í klökkum róm, eys
hann úr sjer skömmunum til ritstjóra
þessa blaðs.
Og fvrir hvað ?
Hann segir að við sjeum fjand-
samlegir útvarpinu og starfsemi þess.
Þvílík fásinna. Ber það vótt um
fjandskap til útvarpsstarfseminnar, að
við viljum að útvarpið losni sem fyrst
við alóhæfan útvarpsstjóra ?
Það er vissulega hinu íslenska út-
varpi og menningarstarfsemi þess í
nútíð og framtíð fyrir bestu, að eyðslu
samur ónytjungur eins og Jónas Þor-
bergsson, hverfi þaðan sem fyrst.
Þetta skilja allir. Nema Jónas. Þvj
hann tók ekki að sjer útvarpsstjóra-
stöðuna til þess að gera útvarpinu
gagn, heldur til þess að hirða há laun
— fyrir lítið sem ekkert starf — og,
eftir því, sem nú er komið á daginn,
og hann sjálfur hefir að nokkru leyti
viðurkent, til þess að fá aðstöðu til
að hirða ekki einasta lögboðin laun,
sem hann var frjáls að, heldur auka-
getu úr annaía manna vasa.
Jónasi Þorbergssyni verður að skilj-
ast, að útvarpið og hann sjálfur er
alveg tvent ólíkt, og veíferð útvegsins
byggist einmitt að verulegu leyti á því
að hann geti ekki framvegis sem hing
að til gert hið fátæka útvarp að fje-
þúfu fyrir sjálfan sig. Þetta skilur
hann ekki enn. Og það getur orðið
erfitt að koma honum í skilning um
það. En með þolinmæði ætti það að
takast.
Týnd paradís.
Tíminn hefir tekið upp þann sið
upp á síðkastið, að stríða Austfirð-
ingum. Þeir eiga það þó einna síst
skilið af honum. Blað eftir blað er
verið að minna þá á hina landfrægu
Egilsstaðasamþykt, er fjölmenni á Eg-
ilsstöðum rjetti upp 'hendina til að
samþykkja, að skujdir ríkisins hefðu
ekki vaxið í stjórnartíð Hriflunga.
Sem kunnugt er, var þessi „sam-
þykt“ þvert ofaif í staðreyndir óg
prentaða landsreikninga. En Egils-
staðamenn ljetu það ekki á sig fá.
Þeir lifðu í trú sinni. Þeir trúðu því
þá, að eyðsla þáverandi stjórnar væri
sparsemi, sukk hennar væri fyrir-
hyggja, að árásir hennar og ofsóknir
á hendur atvinnurekenda yrðu þjóð-
inni til góðs, og sveitabúskapur —
sem nú er á heljarþröm, myndi blómg-
ast fyrir tilstilli Tímastjórnarinnar.
En fundur á Egilsstöðum í sumar
leiddi í ljös, að Austfirðingar eru
farnir að tapa þessari trú sinni, hinni
blindu trú á lygar og blekkingar Tím-
ans.
Hriflungar geta ekki gleymt hinni
týndu Paradís á Austurlandi.
Þess vegna skaprau'nar Tíminn Aust
firðingum, með því að minna þá sí-
felt á Egilsstaðasamþyktina, hinn
sýnilega vott þess hve mennirnir
trúðu Tímanum statt og stöðugt.
Það er langt síðan þetta var.
mM. ---
„Úþekta stcrrðin“
í Tímanum.
Höfundur, sem skrifar sig X, sendir
mjer og sr. Knúti Arngrímssyni kulda-
lega kveðju í Tímanum 8. þ. m. Enda
þótt andi og „tilbærilegt' ‘ orðalag syni
hver höfundur er, þá er mjer mein-
fangalaust að leyfa honum að vera í
skugganum og kalla hann X eða
„óþekta stærð“ í þetta sinn. Er öllu
skólafólki velkunnugt, að í stærðfræði
er „óþekta stærðin“ oftast kölluð X,
og er því „Tíma-exið“ kallað svo hjer,
þótt engin reikningsþraut sje að finna
það.
Umrædd grein heitir „Húsvíkingar
og heimatrúboð' ‘. Er fyrri hluti henn-
ar ónot til mín og okkar „As-hjóna“,
í svipuðum anda og ýmsar slettur og
árangurslausar tilraunir Tímans und-
anfarin tvö ár til að vekja andúð gegn
starfi okkar. Seinni ihlutinn er spark
til síra Knúts Arngrímssonar, eins og
brátt verður nánar vikið að.
Ókunnugir lesendur Tímans kunna
að ímynda sjer, að við höfum gert
eitthvað meir en lítið á hluta „óþektu
stærðarinnar' ‘; gremjan er svo áköf
í greininni. En það er mesti misskiln-
ingur. Eina „mótgerðin“ er sú, að
við höfum ekki fengist til að dáðst
að öllu hennar athæfi. Maðurinn virð-
Ist vera með þeim ósköpum fæddur að
þurfa við og við að sparka í einhvern,
eins og ag aðrir ónefndir „sparka úr
klaufunum“. — Er líkast því að þá
grípi hann eitthvert ósjálfræði; og
hefi jeg sjálfur sjeð hann fá þess
háttar æðiskast, alveg tilefnislaust,
að því er jeg gat sjeð, eins og jeg geþ
nánar skýrt frá, ef hann óskar. •—
Einkum munu þessi köst ásækja hann,
er eimhver „rægirófa' ‘ færir honum
ýktar eða lognar frásagnir um, hvað
sagt er um hann á bak. Má vera að
það sje tilefnið að þessu „kasti“, og
hann hafi gripið blekbyttuna og penn-
ann þegar ,,rægirófan“ lauk sögu
sinni.
En hver sem ástæðan er að „spark-
inu“, hefir það ekki tekist betur en
svo, að hægðarleikur er að sýna fram
á, að allar fullyrðingar „Exins“ eru
axarsköft, ranghermi eða ýkjur.
„Óþekta stærðin“ segir í fyrsta
lagi að „kjarni“ þeirrar „öfgastefnu"
í trúmálum, sem við ihjónin „berjumst
fvrir“, sje „eilíf útskúfun með til-
bærilegum lýsingum á veldi Satans og
um heimilishætti hjá honum í kvala-
staðnum‘ ‘.
Sannleiksneistiinn í þessu er sá, að
við ,ein;s og miljónir manna um allan
heim, s jáum sýnishorn af „veldi' ‘
satansi“ í ýmsu athæfi vondra manna.
Hitt alt er vitleysa eða „óhrein ó-
sannindi", hvort sem þau stafa af
of'skynjunum, eða „veldi satans“. Við
hjónin erum ekki „óþektar stærðir“
á trúmálasviði hjerlendis. — Þótt
„óþekta stærðin“ komi sjaldan í
kirkju, aldrei á kristilegar samkomur
annars istaðar, lesi l'íklega ekki nein
kristileg blöð eða bækur, og bresti
alla dómgreind gagnvart trúmálum,
þá vita tugir þúsunda annara Is-
lendinga, að því fer fjarri að þetta
sje „kjarni' ‘ trúmálastefnu okkar, og
umsögnin hefði ekki orðið f jær sanni,
þótt hún hefði endað á orðunum: „um
heimilishætti í tunglinu“.(!)
f öðru lagi segir „stærðin' ‘, að
danskir heimatrúboðsmenn leggi mjer
fje „’fram á þenna dag“.
Óisannindi eru það, því að þeir
hættu því alveg fyrir þrem árum.
Gat jeg um það í Bjarma vorið 1930
út af heimskulegri árás rjett um al-
þingiskosningarnar það vor.
Ho
Leirker á
miðstöðvarofna
fyrirliggjasdi.
0. iinarsson S Funk.
Samkvæmi
og kvdldveislur
er best að halda hjá oss í stóra
salnum.
Salurinn kostar ekki neitt.
Veitingar allar góðar og ód irar.
Framreiðsla fljót, — kuHeis
umgengni. Húsakynni ágæt.
Pantanir þurfa að koma tveim
dögum fyrir fram.
HEITT OG KALT.
Sími 350.
1 þfiðja lagi eru það ósannindi, að
mjer hafi nokkum tíma af nokkrum
manni verið falið nokkurt „útskúfun-
artrú'boð' ‘. Sanni „stærðin óþekta‘ ‘
annað, ef hún getur.
í 4. lagi segir „stærðin óþekta“,
að enginn söfnuður hafi viljað mig
fyrir prest! — Hvernig veit hún það ?
Af því að þetta er ekki í fyrsta skifti,
sem illgimi er að japla lá þessu, og
lætur stundum nærri í veðri vaka, að
jeg hafi fátt fremur ritað en um-
sóknir um prestsembætti, þá er mjer
meimlaust að isegja unga fólkinu frá
því, að það eru eitt'hvað 19 ár síðan
jeg sótti síðast um prestsembætti,
hafði 12 árin þar á undan sótt um 4.
komst ekki „á skrá'' í fyrsta sinn, en
varð þrisvar í minni hluta við kosn-
ingar, átti oftar en einu sinni kost á
að vera settur prestur, en hafnaði
því, og hefi talið það gæfu, að geta
starfað að trúmálum og mannúðar-
málum öllum óháður. Er mjer ekkert
stríð í, þótt jeg sje mintur á það,
sem mjer hefir orðið gæfa. „Óþekta
stærðin“ er flestum fundvísari á það,
satt eða logið, sem öðrum mönnum má
til ámælis telja, og því hlægir það
mig að hún skuli ekki annað hafa
fundið frá 32 ára starfi mínu til að
brigsla mjer með en ósannindin um
„útskúfunartrúboð' ‘ og ýkjurnar út
af þessum þremur prestskosnningum.
í 5. lagi eru það ósannindi hjá
„stærðinni“, að jeg sje, eða hafi ver-
ið, „kosningasmali íhaldsins“. Jeg
hefi aldrei verið „kosningasmali“ fyr-
ir nokkurn stjórnmálaflokk, eins og
allir kunnugir vita; mig hefir aldrei
langað til þess, nje haft tíma til þess.
Hitt telur enginn vitiborinn maður
„smalamensku“, þótt jeg hafi gripið
pennann, er mjer blöskraði rakalaust
ranghermi sumra stjómmáláblaða út
af framboði og kosningu konunnar
minnar við síðasta landkjör.
„Rúsínan í endanum“ eru ónotin
til sr. Kn. Arngrímssonar; er rang-
hermum þar þjappað saman. Hann á
að hafa hrökklast frá Húsavík „er
upp komst að hann var lærisveinn
Ástvaldar". (!!) Yitaiskuld hefði
mjer þótt vænt um að frjetta frá
góðri heimild, að sr. Kn. A. væri
lærisveinn minn, en af því að jeg
hefi aldrei heyrt það fyrri ög hefi
ýmsar ástæður til að ætla alt annað,