Morgunblaðið - 14.05.1933, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
i : H.Í. Arvakur, KirkjaTlk,
suutlðrar: Jðn Kjartanaaoa.
Valtýr Staftaaaoa.
Mttatjörs o* afgnlSilt:
Au*tur»tr»tl 8. — Blml 1801.
- u*l J*ln*a*tjðrl: J8. Htlb«r(.
.uall*lu(a*krlf*tof*:
Auaturatrsetl 17. — Hlml 1700
■kalautalaiAr:
Jðn KJartanaaon nr. 8741.
' Valtýr Stef&naaon nr. 4110.
B. Hafberg nr. 8770.
Mkrlft*(Jtld:
Innanlanda kr. 8.00 4 at&nnBl.
Utanlanda kr. 8.80 A at&nuOl,
S lauaaaðlo 10 aura alntaklO.
10 aura m»0 Liaabðk.
Belgiska stjðrnin
l»r einræöisvald
Briissel', 13. maí.
United Press. PB.
Þingiö hefir meö 96. gegn 82 at-
Sivæðum veitt stjórninni mjög aukið
val d til framkvæmda, að kalla má
‘eiiíræðisvald. — Ríkisstjórninni er
iieimilað, án þess a8 leita til þings-
ins, að br.eyta launakjörum starfs-
manna ríkisins, breyta skattastig-
Tiín, taka innlend og erlend lán,
koma í veg fyrir og bæla niður
ihverskonar breyfingar, sem ríkinu
getur stafað hætta af, án þess aö
leita til þingsins um sjerstakár heim
ildir í því efni, og loks beimildir
til ráðstafana til þess aö koma í veg
fyrir, að lánstrausti ríkisins veröi
jspilt, —
Tiðskiftamáleráðstef £ an.
London, 13. maí.
United Press. PB.
Skipulagsnefnd alþjóða viðskifta-
málaráöstefnunnar hefir lialdið
tfund og fallist einróma á grund-
vallartillögur um lausn tollamál-
anna.
Tillögur Tramsóknar
í stjórnarBkrármálinu.
Uppbótarþingsæti verði aðeins 10 og
tala þíngmanna 48.
Tillögur Framsóknarmanna. þessu þingi, er tilraun gerð til að
Þá er loks fram komið nefndar- ganga til móts við Sjálfstæðismenn
álit meirihluta stjóxnarskrárnefnd í kjördæmamálinu- En á þessu
ar í neðri deild. Undir nefndar- frumvarpi eru veigamiklir gallar.
álitið skrifa 4 Framsóknarþing- Stærsti gallinn er sá, að frum-
menn, þeir Bergur Jónsson, Bjarni varpið tryggir ekki jafnrjetti borg
Ásgeirsson, Bernliarð Stefánsson aranna að því er kosningarrjettinn
og Tryggvi Þórhallsson. ' snertir. Að vísu getur útkoman
Tillögur þeirra eru, að hámarks- orðið sú, að rjettlæti fáist með
fala þingmanna megi vera 48 í stað þyí fyrirkomulagi sem Ásg. Ásg.
50 í frumvarpi Ásgeirs Ásgeirs- stingur upp á, þ. e. að 12 upp-
sonar. í stjórnarskrárfrumvarpinu bótarsæti nægi til þess að gera
voru uppbótarþingsætin 12, en fullkominn jöfnuð milli flokkanna.
verða 10 samkv. tillögum meiribl. En þetta er alls ekki trygk
stjórnarskrámefndar. | Stærsti gallinn á frv. Ásg. Ásg.
Aðrar breytingartillögnr flytur er því sá, að bannað skuli vera í
meiribk stjórnarskrárnefndar ekki sjálfri stjórnarskránni að gera.
við frumvarpið, en þess er getið í megi lagfæringar á þessu. En þetta
nefndarálitinu, að einstakir nefnd- er gert ef lagt er blátt bann við
armenn hafi óbundin atkv. um því að taka megi upp hlutfalls-
ýms einstök atriði frumvarpsins. kosningar í tvímenningskjördæm-
Þýska þingið kvatt saman.
Berlín, 13. maí.
United Press. FB.
Ríkisþingið liefir verið kvatt sam
.an til fundar þ. 17. maí til þess að
Mýða á skýrslu stjórnarinnar um
starfsemi afvopnunarráðstefnunnar
í Genf.
Ekkert orð satt.
Alþýðublaðinn hefir löngum ver-
íð uppsigað við mig, en það er
■cins og blaðið forðist að segja
nokkurt satt orð um mig eða, mína.
í dag lætur ]iað t, d. 12 ára
stúlku segja að hún hafi sjeð mig
vera til altaris á skírdag s.l.
En nú vill þannig til að jeg fór
ekki í kirkju þann dag.
Það er svipuð sannsögli eins og
þegar blaðið fræddi lesendur sína
á ,ræðu“ minni í Gaulverjabæjar-
'kirkju hjerna um árið, þar sem
jeg hefi aldrei flutt ræðu.
Aðstandendur Alþýðublaðsins
mega samt ekki ímynda sjer ;ið
jeg taki mjer nærri skröksögur
þess, að minsta kosti í minn garð,
því að til þess hefi jeg altof megná
fyrirlitningu á því lesmáli, sem
það blað flytur alla jafnan.
En jeg hefi hins vegar gaman
af að vekja atbvgli fólksins á
"því, hve fáránlega blaðinu tekst,
þegar það fræðir lesendnr sír- ' '
hvað/hm mig. að þá segir það ekki
•eitt satt orð.
R-eykjavík, 12. maí 1933.
Guðrún Lárusdóttir.
Kvennaskólanum í Reykjavík
verðtir sagt upp mánudaginn 15.
rniaí kl. 2 síðd.
Nefndarálitið.
Rjett þykir að birta hjer orð-
rjett kafla úr nefndaráliti Fram-
sóknarmanna. Þar segir svo:
„Meiri hlutinn getur eigi fall-
ist ð, að rjett sje að samþykkja
svo mikinn þingmannaf jölda (þ.
e. 50). Er það kunnugt, að kjós-
endur yfirleitt telja eigi rjett,
að þingið sje svo f jölskipað, og í
öðru lagi virðist meginreglu
þeirri, sem andstöðuflokkar
Framsóknarflokksins hafa aðal-
lega. haft á oddinum í kjör-
dæmamálinu, liinu flokkslega
jafnrjetti, vera nægilega full-
nægt-, þót-t jöfnunarþingsæti fyr-
ir flokka sjeu eigi fleiri en 10
og þingmannatala 48. Og rjett er
að taka það fram. að þótt vjer
samþykkjum að láta taka eins
mikið t-illit til fyrnefndrar reglu
uin.
Fulltrviar Sjálfstæðisflokksins í
stjórnarskrárnefnd neðri deildar
hafa því að sjálfsögðu reynt að
gera lagfæringar á þessu. með því
að flytja breytingartillögur um að
ákveða megi með lögum, að hlut-
fallskosningu megi beita í tví-
menningskjördæmum. Einnig bafa
þeir lagt til að ákveða megi með
lögum, að fjölmennustu kjördæmin
utan Reykjavíkur skuli vera tví-
mennin gsk j ör dæmi.
Ef þessar umbætur fengjust á
frv. Ásg. Ásg. má telja nokkurn
veginn víst, að fullkomið rjettlæti
næðist. ,
Hvað skilur?
En eins og sjá m-á af tillögum
þeim, sem fulltrúar. Framsóknar-
flokksins í stjórnarskrárnefndinni
Þið skuluð allir hafa sömu skyld
ur í þjóðfjelaginu, en rjettindi
ykkar til áhrifa á stjórn landsins
skulu vera misjöfn!
Ef Alþingi ekki skilur þetta, þá
er lýðræðinu hætta búin í þessu
þjóðfjelagi.
maría fTlarkan
ætlar að syngja hjer opinberlegr
á þriðjudaginn. Meðal annars
verða á söngskránni: Vonbrigði
eftir frú Elísabetu Waage, Gott
er sjúkum að sofa eftir Markús
Kristjánsson, Til eru fræ eftir
Einar Markan og Augun bláu eft-
ir Sigfús Einarsson. Ennfremur
lög eftir Grieg og Melartin. Söng
ungfrúin það lag í útvarp í Osló
í hanst og fekk skömmu síðar
þakkarbrjef frá tónskáldinu sem
þá var í Helsingfors, fyrir það
hve ágætlega hún hefði farið með
það.
Yfirleitt liefir ungfrú Markan
lilotið mikið lof á Nörðurlöndnm
fyrir söng sinn. En merkilegast er
bað sem söngvarinn John Forsell
segir um hana. eftir að hún hafði
sungið á konunglega leikhúsinu í
Stokkhólmi. Hann segir: Ungfrú
Markan hefir háa, þýða og hljóm-
fagra sopranrödd og beitir henni
þannig að auðheyrt er að bún hef-
ir notið góðrar kensln, og ,.teknik“
hennar er sjerstaklega ágæt. Með-
ferðin er bæði „musikaliskt" og
„dra,matiskt“ hrífandi. Sjersta-k-
lega bar meðferðin á Romance-
söngnum yott um gáfur og tilfinn-
ingu.
Kreppnrððstifantr í U. S. A.
Nýjustu blöðin:
Hjemmet Nr. 18
111. Fam. Journal ,— 18
Sönd-ags B. T. — 6
Aftenbl. Söndag - (i
Dansk Familieblad - 6
Idrætsbladet - 13
Ude og Hjemme —. 19
Ugebladet — 19
Tidens Kvinder — 18
Köbenhavnerinden — 18
Hele Yerden —- 19
Badio Magasinet — 10
Novelle Magasinet — .5
Die Woche —. 18
Berliner Illustrierte — 18
Hamburger Illustrierte — 18
Die Koralle — 2
Filmjournalen — .19
Evas Film.sroman — 9l!
Yikingen May
Strand Magazine A|jay
Pearsons Magazine Ma.y
Dönsk dagblöð til 4. mat.
BókMa&a**
Lækjargötu 2. Sími 3736.
í s f.
. bera fram, þa er ekki þvi að beilsa
sem felst 1 tillogum vorum, þa ‘
þvi miður — að umbotenllogur
er það aðallega í samkomulags-
skyni við andstöðuflokka vora,
vegna vitundar um nauðsyn
samstarfs á núverandi alvöru-
tímum, en eigi vegna þess, að
vjer álítum rjett að leggja eins
ríka áherslu á þessa reglu út af
fyrir sig, heldur álítnm vjer, að
taka eigi fyrst og fremst tillit
til nauðsynja allra landshluta til
næffilegrar fulltrúaeignar á Al-
Sjálfstæðismanna hafi byr hjá
Framsóknarflokknum. Síður en
svo. Tillögur FramsóknarmannaJ
eru spor aftnr á bak frá sátta- og
samkomulagstillögum Ásg. Ás-
geirssonar. Þær fara. fram á. að
fækka uppbótarþingsætum úr 12
niðúr í 10.
Ef þessi lausn verður ofan á
verður afleiðingin sú, að enn
þingi og jafnrjettis kjósendanna minni líkur eru ^ Því aS rJett
til þess að hafa áhrif á fulltrúa- læti fálst ~ Þ- e- íafn kosningar-
val til Alþingis, hvort sem þeir Mettur allra koaningabærra manna
leggja aðaláherslu á flokksfylgi 1 iandinn.
eða persónufylgi vegna sjerstaks
TllkvnnlDi
Einmenningskeppnin í fimleik-
um, um Fimleiðabikar í. S, í.,
verður báð í dag kl. 3 síðd. í
fimleikasal Nýja barnaskólans, og
hefir Glímufjelaginu Ármann ver-
ið falið að standa fyrir keppninni.
Stjórn f. S. í.
trausts til þingmannaefna“.
Tillögur Siálfstæðismanna.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir í
kjördæmamálinu lagt megináherslu
á þessi tvö atriði:
Annars vegar á þa-ð, að kosning-
Fulltrúar Framsóknarflokksins
segja. í nál. sínn, að með 10 upp-
bótarsætum verði rjettlætinu
,,nægilega fullnægt“. Ganga þeir
auðsjáanlega út frá því sem gefnn,
sem og vafalaust er rjett. að kosn-
ingarrjetturinn verði ekki jafn í
landinu, þótt þessar tillögur nái
arrjetturinn verði gerður jafn fram að ganga. En þeir gera ekki
fyrir alla sem hans njóta. hvar minstu tilraun til þess að rök-
sem þeir eru búsettir á la-ndinu. | stvðja þá skofun sína. að kosn-
Hins vegar, að varðveittur verði ingarrjettur manna eigi að vera
rjettur núverandi kjördæma til
þess sjálf að velja sjerstakan full-
trúa fyrir sig til Alþingis.
misjafn.
Það er heldur ekki von að þeir
hætti sjer út á slíka braut. Því að
Þessi tvö meginatriði yoru sam- sannleikurinn er sá, að engin rök
einuð í t.illögum fulltrúa Sjálf- eru til fyriv slíkri firru.
stæðisflolcksins í milliþinganefnd-1 Öllum ætti að vera það ljóst,
inni í kjördæmamálinu., j að þjóðfjelag, sem vill standa á
f stjórnarskrárfrumvarpi því,, lýðræðisgrundvelli getur ekki sagt
sem Ásg. Ásgeirsson bar fram á' við sína þegna:
Wasliington, 13. maí.
United Press. FB.
Roosevelt forseti skrifaði í gær
midir lög um kreppnráðstafanir
vegna landbúnaðarins, en eins og
kunnugt er af eldri skeytum. voru
fjármálatillögur stjórnarinnar sett-
ar í viöauka viö þessi lög.
Dagbók.
l.O.O.F. 3 = 1155158 = 8V2. O.
Veðrið (laugardagskvöld kl. 5):
Veður hefir litlum breytingum tek-
ið síðasta sólarhring. Yindnr er
SA—A-lægur um alt land, víðast
fremur bægur- Urkoma lítil og
sums staðar bjartviðri. Hiti 4—6
st. á NA- og A-landi og út af Vest-
fjörðum, annars 8—10 st. Enn er
grunn lægð við SV-land, en lengra
suðvestur í hafi er önnur stærri,
sem mun bó ekki hafa nein áhrif
á veður hjer á landi á morgun.
Veðurútlit í Rvík í dag: Hæg-
viðri. Sennilega smáskúrir.
Fregn sú sem birtist hjer í blað-
inu í gær, og tekin var upp eftir
norsku blaði, um skipsrekald, er
menn giskuðu á að kynni að vera
úr binn danska skólaskipi „Köben-
havn“, er að því leyti úrelt, að
rekald þetta reyndist ekki að vera
úr skólaskipinu, er það kom til
Hafnar og var rannsakað.
Handavinnusýning Kvennaskól-
ans er opin í dag frá kl. 1—5.
Æfisögu Rasputin hins rúss-
neska sýnir Gamla Bíó í dag og
næstu daga, og er það Glöria-
mynd, en Conrad Veidt leiknr að-
allilutverkið, Rasputin. Lýsir mynd
in æfi þessa sjerkennilega manns,
frá því hann varð átrúnaðargoð
almúgans, meðan hann var áhrifa-
Stanley
verklserl,
sem flestir trjesmiÖir óska
sjer að eiga, fást í
JÁRNVÖRUDEILD
Jes Zimsen.
maður x keisarahirðinni, og alt.
þangað til hann fjell fyrir kúlum
•Tussupoff fursta.
Vorskóli ísaks Jónssonar yerð-
ur settur í Kennaraskólanum
mánudaginn 15. þ. m. Börn 8—12
ára erxx beðin að koma til AÚðtals
kl. 10 árd„ en 5—7 ára börn kl. 2
síðd.
Einmenningskepnin í fimleikum
fram kl. 3 í dag í Austur-
bæjarskólanum, en ekki kl. 2
vegna sýningarinnar á Austurvélli.
Meðal farþega á Brúarfossi voru
ungfrxirnar Áslaug Arnórsson, Guð
rún Bjarnadóttir, Bima Sigur-
björns'dóttir, dr. Sig. Magnxisson,
Sigfús Blöndahl, Invar Guðjóns-
son. Eiríknr Bech, Eiríknr Lerfs-
son, Leifur Þorleifsson, Finnur
Jónsson, Agnar Jónsson, Ingvar
Ólafsson, Sigurður Eyjólfsson,
Hlöðver Sigurðsson, Þórir Bald-
vinsson.
Stjómarsbráán er á dagsferá í
neðri deild á morgun.