Morgunblaðið - 29.10.1933, Blaðsíða 11

*» < * R G Tr V R I A f> T p
11
Odýr dverglampl
er ekki sá, sem er ódýrastur að kaupa, held-
ur sá. sem er ódýrastur að nota, þ. e. sá
lampi sem ber mikla birtu með lítilli straum-
eyðslu og sem getur þolað mikinn hristing.
dverg-
lampar
eru óvidiafnaiiloiir.
Fundur i Sinaia.
Árið 1883 Ijet Oarol Rúmena-
kormngur reisa lianda sjer sumar-
liöllina Pelles í Sinaia í Karpata-
fjöllum. Var þarna þá lítt kunn-
lur baðstaður, kunnastur fyrir það,
að þar var 200 ára gamalt klaust-
ur, sem liaíði sýnt sjerstaka. gest-
nsni öllum þeim, sem ferðuðust
þar jfir fjöllin. En eftir það a'ð
Rúmenakonungur tók að dvelja
þar á sumrin, varð Sinaia uppá-
halds dvalarstaður rúmenskra
höíðingja..
Alexander Jugoslafakonungur og
Carol Rúmenakonungur koma frá
guðsþjónustu í Sinaia.
Það hefir nú um marga ára-
tugi verið siður að rúmen.ska
lu’rðin flyst til Pelles-hallar í lok
;inaímánáðar — hefir þá flúið hit-
.aná í Bukarest til þess að njóta
hins svala og hressandi fjallalofts.
'Og þaðan stýrði Carol konuug-
ur T. ríki sínu eftir eigin geð-
þótta og ián þess að kæira sig neitt
um livað stjórnmálamennirnir í
'hindinu sögðu- Og eftir hans daga
’liafa margar mikilverðustu stjórn-
arákvarðanir verið teknar í Si-
ania. Þar var t. d. haldið hið
merkilega ríkisráð í janúair 1926
'þegar Ferdinand konungur ákvað
,að svifta Carol sin sinn ríkiserfð-
i ím.
Vegna þess, að nú eru liðin 50
ár síðan Pelles-liöll var reist, á-
kvað Carol konungur að hafa þar
mikil hátíðaliöld. Þau fóru fram
seinustu vikmia í september. •—
Allir ættingjar konungs söfnuðust
þar saman. Þar var einnig mág-
ur konungs, Alexandrr konungur
í Jugoslafíu- Hátíðahöldin hófust
með guðsþjónstu, en að lienni lok-
inni var hersýning og stjómaði
Carol lconungur henni sjálfur. —■'
Mágur hans, Jugoslafíu konungur.
gekk í broddi einnar fylkingar-
innar, klæddur í rúmenskan yfir-
1 hershöfðingja búning.
En í skjóli þessara hátíðahalda
komu utanríkisráðherrar „Litla
bandalagsins“ á ráðstefnu í Sinaia.
A járnbrautarstöðinni tók Carol
konungur sjálfur á móti þéim
Benes, utanríkisráðhenra Tjekka,
og Jeftic, utanríkisráðherra Jugó-
slava. Síðan bauð hann þeim til
veislu hjá sjer ásamt Vajda-Woi-
wod forsætisráðherra og Titulescu
utanríkisráðherra. I veislunni helt
forsætisráðherrann ræðu fyrir
minni konungsættarinnar og
inintist á það hve mikið þeir kon-
Lingarnir Carol T. og Ferdinand
liefði gert fyrir ættjörðina. Hann
fullvissaði menn um það, að þjóð-
in mundi aldrei bregðast Hohen-
zollern-Sigmaringen konungsætt-
inni- Carol konungtur talaði fyrir
minni þjóðarinnar ög síðan var
mælt fyrir minnum helstu höfð-
ingja, sem ]iar voru staddir.
Að því loknu settust svo utan-
ríkisráðherrar „Litla bandalags-
ins“ á ráðstefnu. A einum fundi
þeirra voru þek' kóngarnir tveir,
forsætisráðherra Búmena og her-
málaráðherra. Frjettir af ráðstefn-
unni voru sendar út daglega. Af
þeim mátti sjá, að þeir utanríkis-
i'áðherramir voru að ræða um
málefni Miðevrópu yfirleitt og
hvernig „Litla handalagið“ ætti
að koma fram á afvopnunai’i'áð-
stefnunni. Ráðstefnan ljet það
ótvírætt í ljós, að hún teldi á-
standið í Miðevrópu ískyggilegt,
og að hún hefði tekið þær ákvarð-
anir, sem henni þurfa þætti þar
ao lútandi. Það er ekki ljóst hvað
átt er við með þessu. Ef til vill
felst svarið í því, að ráðstefnunni
þótti nauðsyn til bera að gefa
seinna, xít þá leiðirjettingu, að hún
hefði ekki sjerstaklega fjallað um
hemaðarmálin.
Ekki er minst á það í tilkynn-
ing-um ráðstefnunnar að hún liafi
rætt um viðhorf „Litla bandalags-
ins“ annars vegar og Ungverja-
lands, Austurríkis, Biilgariu,
Tyrklands, Grikklands og Alban-
íu hins vegar. Og þó vita menn
að það mál var mikið rætt.
Stjórnirnar í Prag, Búkarest og
Belgrad vilja sem sje gjarna fá
Ungverjaland með sjer. En Ung-
verjar hafa skýrt og skoriuort
tekið það fram, að þeir vilji eklii
neina samvinuu við .Jjitla banda-
lagið“ nema því að eins að áður
fáist framgengt kröfum þess um
kiðrjetting landamæranna. Eu
þar stendur hnífurinn í kúnni.
Því að allar slíkar leiðrjettingar
myndi verða til þess að skerða
lönd „Litla bandalagsins“. — Öll
þrjú ríkin, Jugoslafía, Rúmenía.
og Tjekkóslóvakía. fengu stórar
sneiðir af Ungverjalandi með
friðarsamningunum í Trianon.
Að ráðstefnunni í Sinaia lokinni,
fór Titulescu utanríkisráðh. Rúm-
ena til Miklagarðs til þess að ræða
við Ismet pasja, utanríkisráð-;
hen-a Tyi'kja, en Jugoslafar tóku;
að sjer að semja við Búlgara. —
Alt bendir því til þess að helstu
mönnum „Litla bandalgsins“ sje
full alvaira með það að ná fleiri
ríkjum inn í bandalagið, svo að
það hafi meira að segja en áður
í öllum þeim málum er varða
Balkan og Miðevrópu.
Gagn og gaman.
Lesbók fyrir byrjendur.
„Það vaa’ðar mest til allra orða,
að iiiidirstaðan rjett sje fundin“.
Pátt er eins vandasamt og upp-
eldi barna, og einn stærsti þátt-
urinn í barnauppeldi er nám barn
anna. En í náminu veltur þó allra
mest á fyrsta námi bamsins, sem
jafnan er lestrarnámið, og lestr-
amám baimsins er það nám, sem
alt annað nám þess. er bygt á-
Það er auðvitað margt, sem get-
ur stuðlað að því, að gera baminu
lestrarnámið ljúft og lærdómsríkt,
en þó veldur miklu að rjettum
íiámsaðferðum sje beitt og að
bækur þær, sem börnin byrja að
lesa í, sjeu skemtilegan- og laðandi
fyrir börnin.
Um langan áldur hefir börn-
um verið kent að lesa eftir svo
nefndri stöfnnaraðferð, en nú eru
kennairai’ um allan heim horfnii’i
að því ráði að kenna' með annari
aðferð, sem oft.ast er nefnd ,,hljóð
Iestraraðfei’ð“. Er sú aðferð fyrst
ög fremst bygð á því, að kenna
barninu hljóðin í hverjum staf
áður en þeim er kent að þekkja
heiti stafa. Annars er hjer ekki
tækifæiri til að rekja þetta nánar.
En tilgangurinn með línum þess-
um ei' að vekja athygli á því, að
nú er komin á bókamarkaðinu
byrjunarbók í lest.ri, sem sniðin
er eftir þeim reglum sem nú eru
bestar taldar, við byi’junarkenslu
í lestri, um heim allan. Bókin
heitir „Gagn og gaman“ og hafa
þeir Helgi Elíasson liræðslumálíi-
stjóri og fsak Jónsson kennari
tekið bókina saman. Er bók þessi
tvímælalaust stórkostlegnr fengnr
fyrir alla þá, sem kenna börnum
að lesa á landi hjer. Og væri það
vel. ef bókin yrði til ]>ess að ljetta
kennui’iim það erfiða starf að
kenna byrjendum að lesa, og hins
vegar stuðla að því, að börn á;
lan'di hjer yrði betur læs og fl jót-1
ar, en raun hefir gefið vitni hing- j
að til. Samskonar bækur, og þessi
er liafa nú um all-langt skeið
verið notaðar við lestrarkenslu í
Þýskalandi, Englandi og á Nið-
urlöndum, einnig síðar í Dan-
mörku og á Skandinavin og hefir
oft sjest um það getið í uppeldis-
fitum erlendum hversu mjög þessi
lestraraðferð og lesbækur í þessu
sniði þættu taka öllum eldri að-
ferðum og’ lesbókum fram-
Helgi og ísak eiga heilar þakkir
fyirir bókina, enda er bún sarnin
af stakri vandvirkni, og að því
er. jeg fæ sjeð, við skjótan yfir-
lestur, þá er í samningu bókar-
innar fylgt öllum þeim megin
reglum, sem sjálfsagðar eru taldar
við liljóðlestrarkenslu. Hitt er
auðvitað, að þar sem hjer er imi
að ræða lcensluaðferð sem er að
miklu leyti ný hjer á landi og
öllum almenningi lítt kunn, þá
þarf að fylgja bókinni leiðairvísir
um notkun liennar, enda mun það
vefa ætlun þeirra fjelaga, að láta
leiðarvísir um notkun hennar
koma út mjög bráðlega.
Nú þótt bók þessi sje álitleg og
sniðin eftir bestu bókum erlend-
um nm sama efni, þá má þó
vera að ýmislegt í bókinni mætti
betur fara, og einmitt. af því að
lijer er um fyrstu tilraun nýrra
lesbóka að ræða, þá er mjög þýð-
ingarmikið að þeir sem nota bók-
ir.a við kensln, láti höfundana
vita, hvað þeim kynni að þykja
inega betur fara um einstaka kafla
bókarinnar, því að brátt mun
bókin koma í annari útgáfn og
mætti þá svo fara að síðari út-
gáfur yrðu þessari fyrstu enn þá
betri.
Eitt er þó það, sem mjer þykir
að um útkomu þessarar bókar,
og það er, að hún skuli ekki einn-
ig vera gefin út á lausum blöðum,
því að uppeldislega sjeð, er það
nú talin liöfuð nauðsyn við byrj-
endakenslu í lestri. En auðvitað
er, að þá hefði bókin orðið mun
dýrari, enda má bæta iir þessu
síðar, en þess tel jeg líka brýna
þöirf.
Bókin er prýdd myndum eftir
Tryggva Magnússon, og eru þær
í samræmi við efni bókarinnar og
ljetta lestrarnámið mikið og gera.
bókina skemtilega.
Reykjavík, 21. október 1933.
Jón Sigurðsson.
—■—<-m>—■—
Glæpamannaforingi grafinn
í silfurkistu.
Fyrir nokkru var einn af glæpa
mannaforingjunum í Ohieago
myrtur. Hann hjet Winkler og
gekk hann undir nafninu „best
klæddi bófinn“ í Ameríku. Jairð-
arför hans fór frani með mikilli
viðliöfn, og ekki mátti grafa hann
í venjulegri líkkistu, heldur var
honnm gerð gista úr silfri, og
kostaði hún 50 þúsund krónur.
Hann var grafinn með öllum gim-
steinum sínum og þeir voru rúm-
lega 70 þúsund króna vihði.
Alt á sama stað.
Snjókeðjur, allar stærðir, á
alla bíla, fyrsta flokks efid
30x5 og 32x6
34x7 og 36x8
550—19 og 600—19
700—19 og 700—20
Hefi eins og að undanförflu
Frostlög ódýran og góðan.
Cglll Vílhiálmsson,
Ijaugaveg 118. Sími 1717.
Bollapör
áletruð
með ýmiskonar óskum og
nöfnum karla og kvenna á
2,00. Barnabollapör áletruð
i,25; könnur og diskar mdí
myndum á 1 kr.
Rafmagnsperur, japanskar
0,85 aura.
Rafmagnsperur, danskar
1 krónu.
Yatnsglös á 0.25.
Dömutöskur, ekta leður, 8.50
Sjálfblekungar, 14 karat
kr. 5.00.
Alt nýkomið.
I. EllMl S Hnn
Bankastræti 11.
SklNafindir
í brotabúi Kristine K. Ein-
arsson, Grettisgötu 81, verð-
ur haldinn á bæjarþingstof-
unni mánudaginn 30. þ. m.
kl. 10 árd. til jiess að taka
ákvörðun um sölu eignti bús-
ins. —
Lögmáðurinn í Reykjavík,
28. október 1933.
Bjðrn Þírtinoi.